Rozliczanie projektów w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko – aspekty praktyczne

1. Rozliczanie projektów w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko – aspekty praktyczne Warszawa 8-9 grudnia 2011r. Prowadzący: Michał Rutkowski

2. Ministerstwo Środowiska

3. Ministerstwo Środowiska

4. Ministerstwo Środowiska

5. Archiwizacja 2007-2013 Beneficjent jest zobowiązany do przechowywania dokumentacji związanej z realizacją projektu do 31 grudnia 20??r., a w przypadku pomocy publicznej przez okres 10 lat od podpisania umowy (rozp. 1083/2006 art. 90 ust. 1a) Ministerstwo Środowiska

6. Archiwizacja 2007-2013 W przypadku działalności finansowanej ze środków UE, istnienie projektu oraz dowody na to że był on zarządzany zgodnie z regulacjami i przepisami mogą być potwierdzone (wstecz) jedynie poprzez odpowiednią dokumentację projektową: • umowa o dofinansowanie wraz ze wszystkimi załącznikami i aneksami, • umowy z wykonawcami, dokumentacja przetargową, korespondencja z wykonawcami, • protokoły odbioru, • korespondencja z IW/IP/IZ, • wnioski o płatność i sprawozdania, • dokumentacja działań informacyjno promocyjnych, • wyjaśnienia, oświadczenia, • dokumentacja finansowo-księgową dotycząca projektu itp.. Ministerstwo Środowiska

7. Akty prawne i dokumenty • Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Fundusz Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 • Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonywania Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Fundusz Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 Ministerstwo Środowiska

8. Akty prawne i dokumenty • Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1080/2006 z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1783/1999 • Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 539/2010 z dnia 16 czerwca 2010 r. zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 w odniesieniu do uproszczenia niektórych przepisów oraz w odniesieniu do niektórych przepisów w zakresie zarządzania finansowego • Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju • Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Ministerstwo Środowiska

9. Akty prawne i dokumenty • SzOP POIiŚ wydany przez Ministra Rozwoju Regionalnego • Krajowe wytyczne dotyczące kwalifikowania wydatków w ramach funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w okresie programowania 2007-2013 • Wytyczne w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach POIiŚ • Wytyczne w zakresie sprawozdawczości POIiŚ Ministerstwo Środowiska

10. Akty prawne i dokumenty • Zasady promocji projektów dla beneficjentów POIiŚ • Podręcznik Wdrażania – Przewodnik po POIiŚ • Instrukcja do wniosku o płatność UWAGA: • Nie wolno też zapominać o krajowych ustawach, a zwłaszcza ustawie o finansach publicznych, ustawie o rachunkowości, prawie zamówień publicznych, prawie budowlanym, prawie ochrony środowiska!!! Ministerstwo Środowiska

11. Zalecenia IZ • Zalecenia dla beneficjentów funduszy UE dotyczące interpretacji przepisów ustawy Prawo Zamówień Publicznych • Zalecenia w zakresie sposobu korygowania wydatków nieprawidłowo poniesionych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko • Taryfikator • Największe zagrożenia w procedurze udzielania zamówień publicznych - Poradnik dla beneficjenta Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Ministerstwo Środowiska

12. Zalecenia IZ • Zalecenia w zakresie systemu obiegu środków finansowych w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko • Zalecenia w zakresie systemu obiegu środków finansowych w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko - zestawienie uwag • Zalecenia w zakresie wzoru wniosku beneficjenta o płatność w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko - wersja obowiązująca od 23 czerwca 2010 r. • Zalecenia Instytucji Zarządzającej Programem Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko (IZPOIiŚ) w sprawie ustanawiania zabezpieczeń należytego wykonania przez beneficjentów zobowiązań wynikających z umowy o dofinansowanie (wersja IV - z dnia 17.06.2010 r) Ministerstwo Środowiska

13. Zalecenia IZ • Zalecenia nr 7/2010 IZ PO IiŚ w sprawie stosowania w PO IiŚ stawek korekt finansowych odnośnie uchybień zidentyfikowanych przez KE w Planie Działań dla Polski na lata 2000-2006 oraz audytach KE na projektach FS w perspektywie finansowej 2000-2006 • Zalecenia nr 8/2010 IZ PO IiŚ dotyczące rozliczania i dokumentowania przedsięwzięć realizowanych siłami własnymi w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko - dokument z dnia 1 lipca 2010 r. • Zalecenia nr 10/2010 Instytucji Zarządzającej Programem Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko w sprawie wymogów kontroli na zakończenia realizacji projektów oraz kontroli trwałości po zakończeniu realizacji projektu. Ministerstwo Środowiska

14. Zalecenia IZ • Rekomendacja dotycząca obowiązku określania, w treści ogłoszenia o zamówieniu kierowanego do DUUE, pełnego katalogu dokumentów, potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. • Zalecenia dotyczące wpisywania pełnego katalogu dokumentów, potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego - 3.06.2011 r. Ministerstwo Środowiska

15. Ewidencja księgowa Beneficjent zobowiązany jest (rozp. 1083/2006 art. 60): • posiadać wewnętrzne procedury opisujące zasady rachunkowości stosowane przy wydatkowaniu środków unijnych • prowadzić dla Projektu odrębną informatyczną ewidencję księgową kosztów, wydatków i przychodów lub stosować w ramach istniejącego informatycznego systemu ewidencji księgowej odrębny kodu księgowy umożliwiający identyfikację wszystkich transakcji Ministerstwo Środowiska

16. Ewidencja księgowa • zapewnić identyfikację wszystkich operacji bankowych realizowanych w ramach projektu • dokonywać księgowań środków zgodnie z obowiązującymi przepisami Prowadząc ewidencję księgową beneficjent opisuje w swojej polityce rachunkowości wyraźnie sposób powiązania dokumentu zarejestrowanego w informatycznych zbiorach ksiąg z dokumentem źródłowym znajdującym się w archiwum papierowych dokumentów, tj. zapewnia ścieżkę audytu. Ministerstwo Środowiska

17. Praktyczne wskazówki dotyczące funkcjonowania Jednostki Realizującej Projekt zgodnie z zasadami POIiŚ Ministerstwo Środowiska

18. Plan Prezentacji Tworzenie struktury JRP Powoływanie MAO Organizacja i funkcjonowanie JRP w Projekcie Podział zadań i kompetencji w ramach JRP Procedury działania MAO i JRP w ramach Projektu Obieg dokumentacji w JRP Rekrutacja oraz zatrudnienie osób JRP Koszty oraz źródła finansowania JRP Rozliczanie kosztów kwalifikowanych w ramach wytycznych MRR Rozliczanie robót budowlanych i dostaw w ramach Projektu Ministerstwo Środowiska

19. Tworzenie struktury JRP Podstawa prawna : Umowa Beneficjenta z Instytucją Wdrażającą lub Pośredniczącą o dofinansowanie Projektu Decyzja Komisji Europejskiej o dofinansowanie Projektu Uchwała Organu Beneficjenta o utworzeniu JRP – np. Prezydenta Miasta jako Organu Wykonawczego Gminy lub Zarządu Spółki komunalnej Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska

20. Podstawy programowe POIiŚ Dokumenty programowe dot. JRP i MAO: Podręcznik procedur wdrażania Funduszu Spójności w NFOŚiGW Zarządzanie i Kontrola Funduszu Spójności. Ogólny podręcznik MRR. Informacja w sprawie weryfikacji kandydatów na Pełnomocników ds. Realizacji Projektu (MAO - MeasureAuthorisingOfficer) Informacja nt. trybu powoływania i obowiązków MAO – Pełnomocnika ds. Realizacji Projektu (ang. - MeasureAuthorisingOfficer) Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska

21. Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska

22. STRUKTURAORGANIZACYJNA Jednostka Realizująca Projekt – JRP JRP powinna zostać wydzielona ze struktur podstawowych beneficjenta (lub podmiotu upoważnionego w umowie o dofinansowanie) w zakresie personelu podstawowego, tak aby nie było sytuacji częściowego oddelegowania osób i ich podwójnej podległości służbowej Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska

23. JRP MAO* Kancelaria + archiwum 1etat Kierownik JRP 1etat Księgowość KGP 1,5 etatu Sprawozdawczość SPP 0,7 etatu K Technika projektu TECH P 1 etat - Vacat 5,2 etatów/ 6 osób BK-POZR 1 BK-POZR 2 BK-POZR 3 Z-ca MAO 1 Z-ca MAO 2* Z-ca MAO3 KGP1 KGP2 KGP3 SPP1 1 etat SPP2 SPP3 TECH P1 TECH P2 TECH P3 Prac. w ramach łącz. obowiązków. Wyk Prac. JRP + ramach łącz. obowiązków. Prac. w ramach łącz. obowiązków. Zarządzanie projektem grupowym-Struktura organizacyjna Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska

24. Powoływanie JRP JRP powoływane jest na mocy : Decyzji o powołaniu JRP, która jest wydawana w formie np. zarządzenia lub uchwały właściwego organu beneficjenta lub innego podmiotu upoważnionego w umowie o dofinansowanie, w której nastąpi określenie zadania schematu organizacyjnego, zakresów czynności oraz innych ważnych warunków np. współpraca komórek organizacyjnych. Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska

25. Zakres obowiązków JRP W decyzji o powołaniu musi być jasno określony zakres zadań, obowiązków, procedur z każdego pola działania JRP m.in.: • Zarządzanie • Zamówienia Publiczne • Zawieranie Umów • Kontrola Finansowa • Monitoring i Sprawozdawczość Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska

26. Ustanowienie MAO Beneficjent najpóźniej w terminie 7 dni od daty podpisania umowy o dofinansowanie jest zobowiązany do ustanowienia Pełnomocnika ds. Realizacji Projektu, który będzie osobą właściwą do reprezentowania beneficjenta w stosunkach z Instytucją Wdrażającą w sprawach związanych z realizacją umowy. Pełnomocnik może zostać powołany na etapie przygotowania projektu do realizacji. Za ustanowienie struktury instytucjonalnej beneficjenta (tzn. MAO i Jednostki Realizującej Projekt) beneficjent uzyskuje dodatkowy punkt przy ocenie merytorycznej projektu. Ministerstwo Środowiska

27. Powołanie MAO w jednostce beneficjenta przybiera formę zarządzenia Prezydenta / Burmistrza, uchwały Rady Gminy, lub uchwały właściwego organu spółki. Pełnomocnikiem może być wyłącznie osoba, która pozytywnie ukończyła postępowanie weryfikacyjne prowadzone przez Instytucję Pośredniczącą (zdała egzamin) Nominacja przybiera formę pisma Urzędnika Zatwierdzającego Instytucji Pośredniczącej/zastępcy UZIP, adresowanego do wskazanej przez beneficjenta osoby, w którym UZIP/zastępca UZIP powierza jej pełnienie funkcji MAO. Ministerstwo Środowiska

28. POWOŁYWANIE MAO Umowa o dofinansowanie Projektu Zasady realizacji Projektu Beneficjent potwierdzi w terminie 7 dni od podpisania umowy ustanowienie Pełnomocnika ds. Projektu, który będzie osobą właściwą do reprezentowania Beneficjenta w stosunkach z Instytucją Wdrażającą w sprawach związanych z realizacją umowy. Beneficjent niezwłocznie informuje Instytucję Wdrażającą o wyznaczeniu lub zmianie Pełnomocnika ds. Projektu Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska

29. Pre-umowa Szczegółowe warunki umowy Beneficjent zgodnie z właściwą procedurą ustanowi w terminie 30 dni kalendarzowych od dnia podpisania Umowy Pełnomocnika ds. Przygotowania Projektu, który będzie osobą właściwą w imieniu Beneficjenta do dokonywania wszelkich czynności związanych z wykonaniem obowiązków Beneficjenta wynikających z Umowy. Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska

30. Tryb Powoływania MAO MAO może pochodzić spoza struktury organizacyjnej beneficjenta : - Tryb powoływania zależy od rodzaju jednostki powołującej - Zalecane jest powołanie vice-MAO – tryb powoływania identyczny jak dla MAO - MAO musi dysponować odpowiednią ilością czasu • Procedura obowiązuje wszystkich beneficjentów (nowe i stare projekty) Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska

31. Pełnomocnik ds. Przygotowania Projektu (pre-umowa) a MAO Przygotowanie Projektu Realizacja Projektu • Funkcja Pełnomocnika ds. Przygotowania Projektu, mieści się w ramach wykonywania funkcji (MAO). • MAO będzie zawsze Pełnomocnikiem ds. Przygotowania Projektu. Odrębność w nazewnictwie jest związana z faktem, iż Pełnomocnik ds. Realizacji Projektu (MAO), przed formalną akceptacją projektu i udzieleniem mu dofinansowania, wykonuje czynności związane z przygotowaniem projektu. Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska

32. Kroki postępowania - MAO • Formalnie występowanie jako MAO • Data podpisania nominacji • Zakończenie naboru wniosku • Informacja do IW o powołanym Pełnomocniku ds. Realizacji Projektu - MAO Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska

33. NOMINACJA MAO 3 dokumenty + test 1. Pismo przewodnie Beneficjenta z prośbą o nominację do SUZ 2. Kopia dokumentu powołującego Pełnomocnika ds. Realizacji Projektu wraz z określonym zakresem obowiązków. - Zarządzenie prezydenta, burmistrza, wójta lub uchwały właściwego organu beneficjenta (np. uchwała zarządu, walnego zgromadzenia) 3. Życiorys zawodowy (z wyrażeniem zgody na przetwarzanie danych osobowych dokumencie). Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska

34. WERYFIKACJA MAO • Test zamknięty, jednokrotnego wyboru, 25 pytań • Zakres: • Polityka Strukturalna UE, • POIiŚ, • PZP, • POŚ, • Wytyczne MRR, • Pomoc publiczna Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska

35. OBOWIĄZUJĄCE DOKUMETY • Zatwierdzone Wytyczne Ministerstwa Rozwoju • Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko -wersja zaakceptowana przez Komisję Europejską 5 grudnia 2007 r. • Szczegółowy opis priorytetów Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w ramach Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 2007 – 2013. • Ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych • Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju • Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody • Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane • Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne • Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych • Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu wyznaczania obszaru i granic aglomeracji • Krajowy program oczyszczania ścieków komunalnych • Rozporządzenie komisji (WE) nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 r. rozporządzenie rady (WE) nr 1084/2006z dnia 11 lipca 2006 r. Ustanawiające fundusz spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1164/94 • Rozporządzenie (WE) nr 1080/2006 parlamentu europejskiego i rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie europejskiego funduszu rozwoju regionalnego i uchylające rozporządzenie (WE) Nr 1783/1999 rozporządzenie rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska

36. Przykładowe pytania W ramach osi priorytetowej I można realizować inwestycje z zakresu zaopatrzenia w wodę i kanalizacji deszczowej, jeżeli: a) stanowią one powyżej 50% zakresu rzeczowego projektu b) można realizować bez ograniczeń zdania związane z zaopatrzeniem w wodę w ramach osi priorytetowej I c) stanowią one poniżej 50% zakresu rzeczowego projektu d) nie można realizować tego typu zadań w ramach I osi priorytetowej e) budowa kanalizacji deszczowej nie może być finansowana w ramach Funduszu Spójności Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska

37. Przykładowe pytania Czy w Krajowym Programie Oczyszczania Ścieków Komunalnych zamieszczono aglomeracje z zakresu poniżej 2 tys. RLM? a) Tak b) Nie Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska

38. Przykładowe pytania • Jaki procent powierzchni tablicy powinny zajmować informacje dotyczące wkładu UE? • a) co najmniej 25% • b) nie więcej niż 25% • c) ponad 50% • d) dokładnie 50% Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska

39. Przykładowe pytania Czy gmina organizująca zamówienie publiczne może żądać wskazania od wykonawców wartości zamówienia, które przekaże podwykonawcom? • TAK • NIE Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska

40. Przykładowe pytania Czy beneficjent może upoważnić inny podmiot do ponoszenia wydatków kwalifikowanych? a) nie ma takiej możliwości b) może upoważnić nieokreśloną liczbę podmiotów, z tym że zawsze pozostaje odpowiedzialny za zapewnienie trwałości projektu c) w wyjątkowych przypadkach może powołać jeden podmiot załączając we wniosku o dofinansowanie opis struktury własności majątku wytworzonego w związku z realizacją projektu oraz strukturę przepływów finansowych Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska

41. Przykładowe pytania W stosunku do którego rodzaju niżej wymienionych dokumentów beneficjent nie ma obowiązku archiwizacji: a) dokumenty aplikacyjne, b) oferty od dostawców, c) protokoły odbioru, d) żadna odpowiedź nie jest prawidłowa Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska

42. POZYTYWNY WYNIK WERYFIKACJI 15 prawidłowych odpowiedzi (60%) Testy są przeprowadzane głównie w siedzibie Ministerstwa Środowiska, również w odpowiedniej IW przy zapewnionym udziale pracownika MŚ Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska

43. WERYFIKACJA MAO • Urzędnik Zatwierdzający Instytucji Pośredniczącej Sekretarz Stanu – Ministerstwo Środowiska • Zastępca Urzędnika Zatwierdzającego Instytucji Pośredniczącej Dyrektor Departamentu Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska

44. OBOWIĄZKI PEŁNOMOCNIKA DS. REALIZACJI PROJEKTU Szczegółowo opisane są w Umowie o dofinansowanie Przede wszystkim MAO odpowiada za: - prawidłową realizację projektu, zarządzanie administracyjne, finansowe i techniczne; monitoring - poprawność i kompletność umów z wykonawcą, - przechowywanie udostępniane dokumentacji związanej z realizacją projektu - rachunek bankowy projektu • wnioski beneficjenta o przekazanie środków - zaliczka, płatność pośrednia, końcowa (wraz z niezbędnymi dokumentami warunkującymi przekazanie środków) Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska

45. OBOWIĄZKI PEŁNOMOCNIKA DS. REALIZACJI PROJEKTU Zatwierdzanie i podpisywanie, poświadczanie dokumentów potwierdzających prawidłowe wykonanie zakresu rzeczowego części lub całości projektu: • protokoły częściowego odbioru wykonanych robót, - świadectwa przejęcia, świadectwa wykonania lub protokoły końcowego odbioru przekazania do eksploatacji, Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska

46. OBOWIĄZKI PEŁNOMOCNIKA DS. REALIZACJI PROJEKTU - przejściowe świadectwa płatności, protokoły z negocjacji, dokumenty - osiągnięcie ekologicznych efektów raporty potwierdzające zakładane efekty ekologiczne, efekt końcowy itp. - przygotowanie przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, zgodnie z ustawą PZP (m.in. przygotowanie, publikacja ogłoszenia) - przygotowanie SIWZ, w tym kryteriów oceny ofert. Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska

47. KONTROLA - Powiadomienie o kontroli (data, zakres, tryb) (wyjątek: w szczególnych przypadkach – kontrola doraźna) - MAO odpowiada za przygotowanie dokumentów, skierowanie do współpracy osób odpowiedzialnych za realizację zadań, upoważnia osoby do udzielania informacji, podpisywania protokołu - zgłoszenie zastrzeżenia do protokołu pokontrolnego Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska

48. Organizacja i funkcjonowanie JRP w Projekcie Przykładowa Struktura JRP Ministerstwo Środowiska

49. JRP Struktura organizacyjna Beneficjenta MAO* Komitet Koordynacyjny Komisja Przetargowa Kierownik JRP Księgowość KGP K Sprawozdawczość SPP Technika projektu TECH P Zamówienia publ. BK-POZR 1 BK-POZR 2 BK-POZR 3 STRUKTUR AORG. Z-ca MAO 1 STRUKTUR AORG. Z-ca MAO 2* STRUKTUR AORG. Z-ca MAO3 KGP1 KGP2 KGP3 SPP1 SPP2 SPP3 TECH P1 TECH P2 TECH P3 Pomoc Techniczna Podmiot zewnętrzny Komisje Przetargowe u BK-POZR(1..3) Inżynier Kontraktu Podmiot zewnętrzny MRR - IZ MŚ -IPZI MF- INSTYTUCJA PŁANICZA Model zarządzania projektem – Projekt grupowy NFOŚiGW -IPZII Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska

50. Podział zadań i kompetencji w ramach JRP MAO jest odpowiedzialny za prawidłową realizację projektu, a w szczególności za odpowiednie zarządzanie: administracyjne, finansowe, techniczne, monitoring Projektu Odpowiada przed Beneficjentem za prawidłowe zrealizowanie i rozliczenie Projektu zgodnie z umową o dofinansowanie Projektu lub Decyzją Komisji Europejskiej Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Środowiska