HISTORIA KSIĄŻKI

1. HISTORIA KSIĄŻKI JAK ZMIENIAŁA SIĘ KSIĄŻKA NA PRZESTRZENI WIEKÓW?

2. W różnych epokach ludzie w rozmaity sposób przekazywali sobie doświadczenia i wiedzę. Pierwszą „książką” w dziejach ludzkości były rysunki naskalne sprzed ok. 13 tys. lat p.n.e. W starożytności jako nośniki informacji służyły: kamień, metal, drewno, tabliczki z gliny i wosku jednakże ciągle poszukiwano takich materiałów, które można było zginać, które były tańsze w produkcji, łatwiejsze w transporcie. Nasza prezentacja pokazuje jak zmieniała się książka na przestrzeni wieków.

3. Tabliczki gliniane Są to płaskie przypominające kształtem dachówki tabliczki, wyrabiane, jak ich nazwa wskazuje, z gliny i używane jako materiał do pisania. Wykorzystywały ją ludy zamieszkujące Mezopotamię. Słynna biblioteka w Niniwie założona przez króla Assurbanipala w VII w. p.n.e. była wielkim składem takich wysuszonych tabliczek.

4. zapiski wykonywano odciskając znaki na glinianej tabliczce odpowiednio przyciętą trzciną, później suszono ją na słońcu lub wypalano w piecu sumeryjska tabliczka gliniana, wykaz dóbr świątynnych

5. Papirus • Jest to trzcina porastająca przed tysiącami lat deltę Nilu służyła Egipcjanom za pożywienie i opał, wyrabiano z niej lekarstwa, tkano ubrania, żagle; pleciono maty i liny, a wreszcie produkowano wspaniały materiał pisarski i to co najmniej 3 tys. lat .p.n.e.

6. Zwój papirusowy Książka egipska posiadała formę papirusowego zwoju. Przy jej czytaniu zajęte były obie ręce. Lewą rozwijało się wstęgę papirusu z pałeczki, prawą zaś trzeba ją było nawijać na drugą pałeczkę. Rolki papirusu przechowywano w specjalnych skrzynkach.

7. Egipska Księga Umarłych spisana hieroglifami na papirusie

8. Tabliczki woskowe Były to płaskie kawałki drewna, ujęte w nieco wyższą ramkę i powleczone dość grubą warstwą wosku. Łączono je rzemykiem lub sznurkiem, który przewlekano przez wywiercony w ramce otwór. Takie woskowe książki powstawały w starożytnej Grecji oraz Rzymie.

9. Przykład  • Na tabliczkach woskowych pisano ostrym końcem trzcinowego albo metalowego rylca, jego drugi koniec służył do zacierania pisma na tabliczce np. w razie pomyłki.

10. Rzymskie przybory pisarskie: stylus, pióra i kałamarz na sepię

11. Kodeks • Forma książki powstała jeszcze w starożytnym Rzymie, która skutecznie wyparła zwój oraz tabliczki woskowe. Wszedł w w użycie wraz z upowszechnieniem się pergaminu, który dawał się składać w rezultacie czego otrzymywano coś w rodzaju zeszytu. Postać ta okazała się daleko bardziej praktyczna i przetrwała do chwili obecnej.

12. Książka rękopiśmienna • Średniowieczne książki powstawały głównie w klasztorach, na dworach władców, ośrodkach uniwersyteckich. Pisano je w specjalnych salach zwanych skryptoriami. Wśród zajmujących się tymi pracami zakonników istniała ścisła specjalizacja – jedni pisali , inni zdobili, a jeszcze inni zajmowali się oprawianiem.

13. Miniatura Kodeks Baltazara Behema Miniatury • Kodeksy średniowieczne były bogato zdobione miniaturami (kolorowymi obrazkami) oraz inicjałami. Zachowane do dziś iluminowane rękopisy budzą zachwyt wysokim poziomem artystycznym.

14. Inicjał • Jest to wyróżniona wielkością lub zdobieniem pierwsza litera tekstu w średniowiecznej księdze rękopiśmiennej.

15. Oprawa Średniowieczne księgi były oprawione w okładki z deski, często pokryte skórą, pięknie zdobione. Księgi te zapięte na klamry ze względu na dużą wartość były w bibliotekach przypinane do pulpitu za pomocą łańcucha.

17. Wynalazek druku • Jan Gutenberg uważany jest za wynalazcę ruchomej czcionki drukarskiej. • W 1445 roku, w Moguncji powstał pierwszy druk tzw. „Księga Sybilli”, a w latach 1454-1455 kolejny, „Biblia”.

18. Inkunabuły • Inkunabuł jest to druk pochodzący z początkowego okresu drukarstwa, tzn. wydany przed 1500 r., przypominający średniowieczny rękopis.

19. Inkunabuł ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Lublinie

20. Pierwsze książki drukowane zbiory Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Lublinie

21. Czasy współczesne • Obecnie książka nie występuje jedynie w postaci dokumentu graficznego. Książka jest nośnikiem informacji, które możemy nagrać na kasetę VHS, płytę DVD. • Książka mówiona na kasecie audio czy płycie CD, w formacie MP3 lub innym, e-book (książka internetowa) - to współczesne przekazy informacji.

22. Internetowa książka- zrzut ekranu

23. E-książki mają swoje zalety: • - aktualność informacji, • - niższy koszt pozyskiwania informacji, • - system wyszukiwawczy znacznie skuteczniejszy niż w tradycyjnej książce, • - nieograniczona objętość dokumentu (nie wpływająca dodatkowo na jakość korzystania), • - dostęp do informacji dla osób o różnorakich upośledzeniach, • Dodatkową zaletą e-booków jest to, że zajmują mało miejsca na półce. Można trzymać całą bibliotekę, na dysku zwykłego domowego komputera.

24. E-książki mają również wady: • Większe wymagania urządzeń elektronicznych, których używanie wiąże się z określonym poziomem kultury technicznej. • Koszt nabycia urządzenia (komputera czy specjalistycznego odtwarzacza). • Niedostateczna ciągle jakość wyświetlaczy, powodujące szybsze zmęczenie czytającego i wolniejsze czytanie • Ograniczona przenośność, aczkolwiek nie dotyczy to już w zasadzie notebooka czy czytnika książek elektronicznych. • Ograniczenia ekonomicznej infrastruktury (zwłaszcza systemu rozliczeń), zniechęcające wydawców do znacznie intensywniejszego zagospodarowywania nowych możliwości. • Brak wystarczająco skutecznych technik i technologii ułatwiających korzystanie z mediów elektronicznych osobom niepełnosprawnym (w szczególności syntezy dźwięku). • Mało skuteczne techniki zabezpieczania praw autorskich.

25. Współczesną książkę można czytać w iPad-dzie i w iPhon-ie

26. Biblioteka przyszłości? Stefa e-czytania

27. Bibliografia • Chłodnicki M, Jak szybko elektroniczne książki  staną się naszą codziennością?, http://eboki.pl • Encyklopedia wiedzy o książce, Wrocław, Ossolineum, 1971 • Gajkowska Katarzyna, Książka dawniej i dziś, http:// eBookInfo.pl • O książce, Wrocław, Ossolineum, 1987 • Skórka Stanisław, Wirtualna historia książki i bibliotek [online], Kraków, Akademia Pedagogiczna, Instytut Informacji  Naukowej, http://www.ap. krakow.pl/whk/.

28. Dziękujemy za uwagę!!! Wiktoria Kinga Ewelina Gosia Bożena