İNFLUENZA PANDEMİSİ

1. İNFLUENZA PANDEMİSİ Hiç kimsenin bağışık olmadığı yeni bir influenza alt tipi ortaya çıkarsa influenza pandemisi (veya global epidemi) görülür. Bu da dünya çapında birden fazla noktada aynı anda epidemi görülmesi ve çok sayıda hastalık ve ölüm demektir. Global ulaşımın ve şehirleşmenin artmasıyla birlikte yeni influenza virüsünün yol açtığı epidemi hızla dünyayı etkileyebilmektedir.

3. Pandemi riski • İnfluenza pandemisi gelişmesi için; • Antijenik yapısı farklı yeni bir virüs olmalı, ya da insan popülasyonunda en az bir kuşak görülmemiş olmalı • İnsanlarda çoğalabilmeli ve infeksiyon oluşturmalı • İnsandan insana kolaylıkla geçebilmeli

4. İNFLUENZANIN DÖNGÜSÜ TOPLUMSAL BAĞIŞIKLIĞIN OLMAMASI TOPLUMSAL BAĞIŞIKLIĞIN ARTMASI

5. Beklenen pandeminin etkeni kuş ve insan virüslerinin genetik karışımı ile şekillenecek

6. Bir Sonraki Pandemi İçin Avian İnfluenza H5N1 Değişime Katkı Sağlayabilir mi?

7. H5N1 için Neden bu kadar ilgi var? • Yüksek patojenite • Daha önceden sessiz konak olan su kuşlarında mortalitesi yüksek salgınlar • Konak yelpazesi giderek genişliyor • Domuz, at, kedi, kaplan, balina, fok, insan • Genetik alışveriş şansı • İnsanlarda ölümcül infeksiyon • Toplam 227 olgu, 129 ölüm, fatalite hızı % 56,82 • İnsandan insana geçiş (-) • Pandemi (?) riski

8. H5N1 – Pandemi riski • Bir sonraki pandemi H5N1 olabilir mi? • Yabani kuşlar arasında yaygın • Kümes hayvanlarında mortalitesi yüksek salgınlara yol açıyor • Tür düzeyini aşıp insanlarda ve diğer memelilerde infeksiyon – Mortal infeksiyon

9. Avian İnfluenza - Türkiye • Türkiye’deki kuş gribi olguları Güneydoğu Asya’dan bazı farklılıklar göstermekte • Aile olguları var – Aile içi geçiş? • İnfekte olguların çoğu hafif semptomlar içeriyor • İnfeksiyon hızında artış var – 2 hafta içinde 21 vaka, 4 ölüm (DSÖ – 12 KONFİRMASYON) • Buna karşılık mortalite oranı düşük - %19

10. Avian İnfluenza - Türkiye • Londra’da (National Institute of Medical Research) yapılan sekans çalışmasları sonucunda 3 mutasyon saptanmıştır • HA proteinin 223. Pozisyonunda mutasyon • Daha önce HK ve VN’da görüldü • İnsan hücrelerine bağlanmayı kolaylaştırıyor • 153. Pozisyonda mutasyon • Rolü bilinmiyor

11. Avian İnfluenza - Türkiye • Polimeraz proteinin 627.pozisyonunda glutamik asit  lizin mutasyonu • Virüs polimerazı genetik materyalini replike etmede kullanıyor • Bu mutasyon daha önce Asya-Avrupa kuş virüsü sekanslarında görülmüştür • Hollanda’da H7N7 salgınında ölen kişide ve Tayland ve Vietnam’da birkaç kişide • 1918 pandemi virüsü ile aynı özellik • Glutamik asit kuşlarda, lizin ise primatlardaki virüs replikasyonu ile ilişkili

12. Avian İnfluenza - Türkiye • Türkiye’de izole edilen suşlar hem reseptör hem de polimeraz mutasyonlarının birlikte bulunduğu ilk suşlar • Bu durum; • Virüsün kümeslerden daha kolay alınmasına yol açabilir • İnsan-insan geçişine kolaylık sağlayabilir • Polimeraz mutasyonu ise virüsün nazal bölgede yapışmasına olanak sağlar – Solunum yolu ile bulaş ? • Bununla birlikte bu mutasyonların virüsün davranışını nasıl etkileyeceği tam olarak bilinmemektedir

13. H5N1 grip virüsü ve alınan dersler • Yakın zamanda eradike edilemeyecektir. • Virüs sürekli değişim içerisindedir. • Geniş bir coğrafyada pek çok ülke hastalıktan etkilenmektedir. • Vaka bildirim sistemi yavaş ve yetersizdir. • Vaka görülen toplumlardaki sağlık altyapısı yetersizdir • Hastalığın politik ve ekonomik durumu oldukça komplekstir. • Uluslararası desteğe gereksinme vardır.

14. BİR İNFLUENZA PANDEMİSİNİN SONUÇLARI DSÖ’nün hazırladığı en iyimser senaryolara göre , çok kısa bir zaman dilimi içinde, Dünya çapında 233 milyon hasta polikliniklere başvuracak, 5.2 milyon hasta hastaneye yatacak ve 7.4 milyon ölüm gerçekleşecektir.

15. Olası pandemi durumunda; • Mortaliteyi tahmin etmek çok güç. 2 – 50 milyon kişi ? • Olumlu durumlar: • Beslenme şartları • Temel sağlık hizmetleri • İletişim daha iyi • Olumsuz durumlar: • Virüsün virülansı değişken olması • Dünya nüfusunun daha kalabalık olması • Yaşlı nüfusun fazla olması

16. TÜRKİYE İÇİN PANDEMİ SENARYOLARI

17. TÜRKİYE İÇİN PANDEMİ SENARYOLARI“3 BÜYÜK İL” – PANDEMİNİN 6. ve 7. HAFTASI

18. Bir influenza pandemisi karşısında • Morbiditeyi ve Mortaliteyi en aza indirmeye • Sosyal sorunları, ekonomik sonuçları karşılamaya HAZIR MIYIZ ?

19. Şu an neredeyiz? İnterpandemik Pandemik Pandemik alarm Faz 1 İnsanda yeni virus yok Hayvan virusları düşük riskli Faz 2 İnsanda yeni virus yok Hayvan virusları yüksek riskli Faz 3 İnsanda yeni virus İnsanlar arasında yayılım yok/çok az Faz 4 Küçük gruplar, lokalize İnsanlar arasında sınırlı yayılım Faz 5 geniş gruplar, lokalize İnsanlar arasında sınırlı yayılım Faz 6 Genel toplumda artmış ve devamlı yayılım ? H5N1’in mevcut durumu

20. ULUSAL İNFLUENZA PANDEMİ PLANI AMAÇ • İnfluenza pandemisi hakkında ülke genelinde kişi , kurum ve kuruluş olarak bilgilendirilmesi • Plandaki rol ve sorumluluklarına göre hazırlık yapmalarına yardımcı olacak bilgi ve çerçeveyi sağlamaktır.

21. ULUSAL İNFLUENZA PANDEMİ PLANI İÇERİK • ULUSAL GRİP PANDEMİ PLANININ ANAHATLARI • PANDEMİ ALARM DÜZEYLERİ • İNFLUENZA VE KAMU SAĞLIĞI MEVZUATI • SÜRVEYANS • İNFLUENZA PANDEMİSİNİN MUHTEMEL ETKİLERİ İLE İLGİLİ SENARYO • HİZMETLERİN KOORDİNASYONU 1. Genel Hazırlık 2. Sağlık Kurumları Pandemik İnfluenza Acil Durum Planı 3. Lojistik Hizmetler 4. Hasta Nakil 5. Morg ve Defin Hizmetleri 6. Pandemi Durumunda Kurum ve Kuruluşların Görev ve Sorumlulukları 7. Ulusal Alarm Düzeylerine Göre Kurumların Sorumlulukları 8. Ulusal Alarm Düzeylerine Göre Birinci, İkinci ve Üçüncü Basamak Sağlık Kuruluşlarında Yapılması Gerekenler 9. Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğünce Sınır Kapılarında Alınacak Önlemler, Karantina ve İzolasyon Hizmetleri

22. ULUSAL ALARM DÜZEYLERİ

23. ULUSAL ALARM DÜZEYLERİ

24. ULUSAL ALARM DÜZEYLERİ

25. PANDEMİ DURUMUNDA KURUM VE KURULUŞLARINGÖREV VE SORUMLULUKLARISAĞLIK BAKANLIĞIMERKEZ TEŞKİLAT

26. TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ • Pandemi planlamasında ve pandemi durumunda ana sorumlu kuruluştur. Diğer kurumların çalışmalarında koordinatör olarak görev alacaktır. Operasyonel ve stratejik planlama bu kurum tarafından gerçekleştirilecektir. • Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünün görevleri; • Pandemi planlarının hazırlanması • Bakanlık üst düzey ve Başbakanlık Kriz Yönetim Merkezi ile işbirliğinin sağlanması • Pandemi İzleme Kurulunun oluşturulması ve sekretaryasının yürütülmesi

27. TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ • Kurumların görev planlamasının yapılması • İl düzeyindeki hazırlıkların yapılması • Lojistik planlamanın yapılması • Eğitim faaliyetlerinin yürütülmesi • Tatbikatların yapılması • Verilerin değerlendirilmesi • Operasyon Merkezinin oluşturulması ve yürütülmesi • Hizmetlerin sunulmasında liderlik yapılması ve koordinasyonun sağlanması

28. REFİK SAYDAM HIFZISIHHA MERKEZİ BAŞKANLIĞI • Laboratuvar hizmetlerinin planlanması • Merkez ve il düzeyinde laboratuvarların kapasitelerinin geliştirilmesi • Uluslararası referans laboratuvarlarla iletişimin sağlanması • Laboratuvar rehberlerinin hazırlanması • Bilimsel araştırmalara destek sağlanması • TSHGM tarafından düzenlenecek saha çalışmalarına katkı sağlanması

29. HUDUT VE SAHİLLER SAĞLIKGENEL MÜDÜRLÜĞÜ • Sınır kapılarında gerekli sağlık önlemlerinin alınması • Uluslararası Sağlık Tüzüğü gereği diğer ülkelerdeki kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılması • Bilimsel çalışmalara destek sağlanması • Sınır kapılarında giriş ve çıkış yapan insanlar için, pandemi konusunda broşür hazırlanması

30. TEDAVİ HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ • Hastane hazırlıklarının TSHGM ile işbirliği içinde tamamlanması • Seyyar hastane ve kamu binalarının lojistik ihtiyaçlarının belirlenmesi • Yoğun bakım ünitelerinin hazırlıklı hale getirilmesi • Tatbikatlar için TSHGM ile işbirliği yapılması

31. İLAÇ VE ECZACILIKGENEL MÜDÜRLÜĞÜ • Pandemide kullanılacak ilaç ve tıbbi malzemenin ülkeye getirilmesi ve piyasadan temini için gerekli düzenlemelerin yapılması • Uluslararası ilaç sektörünün takip edilmesi • Bilimsel çalışmalara destek verilmesi

32. PERSONEL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ • Pandemi için personel planlamalarının yapılması • Emekli personellerin ve gönüllülerin göreve çağrılması ile ilgili prosedürlerin düzenlenmesi

33. İDARİ VE MALİ İŞLERDAİRESİ BAŞKANLIĞI • Pandemi için gerekli malzemelerin temini ile ilgili alım prosedürlerin tamamlanması • Malzemelerin illere sevkıyatı • Operasyon merkezinin organizasyonu için TSHGM’ne yardımcı olunması • Seyyar hastane ve hastane olacak kamu binalarının tespiti ve bu yerlerin organizasyonu

34. BİLGİ İŞLEMDAİRESİ BAŞKANLIĞI • TSHGM ile işbirliği içinde veri toplama sisteminin oluşturulması • Operasyon merkezinin organizasyonu için TSHGM’ne yardımcı olunması • TSHGM ile işbirliği içinde web sayfasının güncel olarak kullanılmasının sağlanması • Tatbikatların gerçekleştirilmesinde teknik altyapının sağlanması için yardımcı olunması

35. SAĞLIK BAKANLIĞIİLETİŞİM MERKEZİ(SABİM) • Pandemi durumunda toplum ile iletişimde temel düzenleyici kuruluş olarak görev yapacaktır. Bir eylem planı hazırlayacaktır. • Hot-line uygulamasının gerçekleştirilmesi • Yanıt sistemlerinin oluşturulması

36. SAĞLIK BAKANLIĞIBASIN MÜŞAVİRLİĞİ • Basın ile iletişimde temel düzenleyici kuruluş olacaktır. Bir eylem planı hazırlayacaktır. • Basın toplantılarının organizasyonu • Basın bültenlerinin hazırlanması • Özel demeçler ile ilgili çalışmaların yapılması • Televizyon programlarının organizasyonunun yapılması • Programların ve çalışmaların tanıtılması için gerekli düzenlemelerin yapılması

37. DIŞ İLİŞKİLER DAİRESİ BAŞKANLIĞI • Büyükelçilikler ile iletişimin sağlanması • Uluslar arası kuruluşlar ile iletişimin sağlanması • Yurtdışından ülkemize gelecek veya ülkemizden yurtdışına gidecek kişiler için gerekli hazırlıkların yapılması • Dış ülkeler ile ilişkilerin koordine edilmesi

38. DİĞER BAKANLIK BİRİMLERİ • TSHGM’ne personel, teknik malzeme, donanım ve programlar bazında destek vereceklerdir.

39. PANDEMİ DURUMUNDA KURUM VE KURULUŞLARINGÖREV VE SORUMLULUKLARISAĞLIK BAKANLIĞITAŞRA TEŞKİLATI

40. VALİLİKLER • İl Kriz Merkezinin oluşturulması • İl Hıfzısıhha Kurulunun kararlarının uygulanması • Karantina, izolasyon, okul ve işyeri kapatma, tatil edilme gibi uygulamaların gerçekleştirilmesi • Toplum düzeninin sağlanması, sağlık kuruluşlarında gerekli güvenlik önlemlerinin alınması • Hastane olarak kullanılacak kamu binaları ve seyyar hastanelerin hazırlanması

41. İL SAĞLIK MÜDÜRLÜKLERİ • İl Pandemi planlarının hazırlanması • Bakanlık ve Valilik ile işbirliğinin sağlanması • İl Pandemi İzleme Kurulunun oluşturulması ve sekretaryasının yürütülmesi • İl içinde kurumların görev planlamasının yapılması • İl düzeyindeki hazırlıkların yapılması • Lojistik planlamanın yapılması

42. İL SAĞLIK MÜDÜRLÜKLERİ • Eğitim faaliyetlerinin yürütülmesi • Tatbikat yapılması • Verilerin toplanması ve değerlendirilmesi • İl Operasyon Merkezinin oluşturulması ve yürütülmesi • Hizmetlerin sunulmasında liderlik yapılması ve koordinasyonun sağlanması • Hastane organizasyonunun yapılması • Sevk sisteminin oluşturulması

43. BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK KURULUŞLARI • Eğitim faaliyetlerinin yürütülmesi • Kurumsal sağlık hizmetlerinin sunulması • Sevk zinciri ve triaj uygulaması • Salgın kontrol önlemlerinin uygulanması • Verilerin toplanması • Bilimsel çalışmalara destek verilmesi

44. İKİNCİ BASAMAK YATAKLI TEDAVİ KURUMLARI • Hasta tanı ve tedavi protokollerinin uygulanması • Yataklı tedavi hizmetlerinin planlanması ve uygulanması • Hastane içi hizmet planlarının yapılması • Kurum içi enfeksiyon kontrol uygulamalarının yapılması • Verilerin toplanması • Bilimsel çalışmalara destek verilmesi

45. EĞİTİM VE ARAŞTIRMAHASTANELERİ • Eğitim çalışmalarına destek verilmesi • Pandemi ile ilgili bilimsel kurullara destek sağlanması • Hasta tanı ve tedavi protokollerinin uygulanması • Yataklı tedavi hizmetlerinin planlanması ve uygulanması • Hastane içi hizmet planlarının yapılması • Kurum içi enfeksiyon kontrol uygulamalarının yapılması • Verilerin toplanması • Bilimsel çalışmalara destek verilmesi

46. PANDEMİ DURUMUNDA KURUM VE KURULUŞLARINGÖREV VE SORUMLULUKLARIDİĞER SAĞLIK KURULUŞLARI

47. ÜNİVERSİTELER • Eğitim çalışmalarına destek verilmesi • Pandemi ile ilgili bilimsel kurullara destek sağlanması • Hasta tanı ve tedavi protokollerinin uygulanması • Yataklı tedavi hizmetlerinin planlanması ve uygulanması • Hastane içi hizmet planlarının yapılması • Kurum içi enfeksiyon kontrol uygulamalarının yapılması • Verilerin toplanması • Bilimsel çalışmalara destek verilmesi

48. S.B. DIŞI RESMİ KURUMLARIN SAĞLIK BİRİMLERİ • Kurumsal sağlık hizmetlerinin sunulması • Sevk zinciri ve triaj uygulaması • Verilerin toplanması • Bilimsel çalışmalara destek verilmesi

49. ÖZEL SAĞLIK KURULUŞLARI • Sevk zinciri ve triaj uygulaması • Verilerin toplanması • Bilimsel çalışmalara destek verilmesi

50. PANDEMİ DURUMUNDA KURUM VE KURULUŞLARINGÖREV VE SORUMLULUKLARIDİĞER BAKANLIKLAR