SEPSİS

1. SEPSİS Hem. Hülya ERDOĞAN / Hem. Yelda ÇETİN Sağ. Memuru Mesut TELEŞ / Hem. Aysel DEMİREL Sağ. Memuru Serdar TAŞDEMİR Acil Cerrahi Yoğun Bakım http://hastaneciyiz.blogspot.com Sağlık Slayt Arşivi:

2. SEPSİS • Sepsis tanımlanması , tanı konulması ve tedavisi oldukça zor buna karşın sık karşılaşılan ve mortalitesi oldukça yüksek bir sendromdur. • Vücudun sistemik yanıtı olarak başlar • Bir yada birden fazla organda işlev bozukluğu ile devam eder • Organ yetmezliği gelişir • Hasta kaybedilir.

3. Tanı ve Laboratuar Bulgular: • Başarılı tedavide altın kurallardan biri, erken tanı ve tedavidir. • Erken Tanı İçin : • Sepsis ve sekellerinin evrensel tanımlarını bilmek • Kan kültürlerinin alınması gereklidir. • Bu amaçla ateşli veya titreme döneminde günde en az 3 kez 10 ml kan, özel besi yeri şişelerine alınmalı ve hemen laboratuara gönderilmelidir. • Ayrıca primer odaktan da kültür alınmalıdır.

4. Tanı ve Laboratuar Bulgular: • Kan Kültür pozitifliği • Lökopeni veya lökositoz • Trombositopeni, PT, aPTT zamanında uzama • Fibrinojen azalması, fibrin yıkım ürünlerinde artma • Kan gazlarında: aisidoz tablosu gelişir ( pH’da düşme, HCO3’de düşme, laktat düzeyinde artış). • BUN kreatinin yükselmesi, kreatinin klirensinde azalma • SGOT, SGPT ve billirubinlerde artış

5. TERİMLER • SIRS-Systemic İnflammatory Response Syndrome : Çeşitli ciddi klinik, zarar veren olaylara gösterilen sistemik inflamatuar yanıt. • İnfeksiyon: Mikroorganizmaya karşı inflamatuar yanıt ile karakterli mikrobial fenomen veya normalde steril olan konak dokusunun bu organizmalar ile invazyonu • Bakteremi : Kanda canlı bakteri bulunması • SEPSİS : İnfeksiyona sistemik yanıt; bu yanıt infeksiyon sonucu SIRS’ın iki veya daha fazla kriterinin ortaya çıkması ile kendini gösterir. • MODS-Multiple Organ Dysfunction Syndrome : Akut olarak hastalanmış kişilerde değişmiş organ işlevinin olması. Kaynak: ACCP/ SCCM Uzlaşma toplantısı kararları

6. SEPSİS PATOGENEZİ • Oldukça karmaşık bir patogenezi olan sepsis sendromu son yıllarda daha iyi anlaşılmaya başlamıştır. Sepsis Semptomları ( ateş taşikardi takipne, beyaz küre yüksekliği veya düşüklüğü) yanında Genel semptomlar ( konjestif kalp yetmezliği veya travma) görülmesi Tanı ve tedaviyi geciktirir.

7. SEPSİSTE RİSK FAKTÖRLERİ • Hasta yaşının 60 ın üzerinde olması • AIDS • Malnütrisyon • Alkolizm • Malignite • Diabetus Mellitus • Sitotoksik ve immünsüpressif ajan kullanımında artma • Transplantasyon • Dirençli mikroorganizmaların varlığı • Tanı ve tedavide agressiv invaziv işlemlerin kullanımı

8. AĞIR SEPSİS : Epidemiyoloji • Dünya çapında major morbidite ve mortalite nedeni • Nonkoroner Yoğun Bakım Ünitelerinde önde gelen ölüm nedeni (ABD)1 • Genelde 11. ölüm nedeni (ABD)2 • ABD’de yılda 750,000’den fazlaağır sepsis olgusu3, her gün • 500’den fazla hastanın kaybı3 * Dünyada her gün 1400 kişinin ağır sepsis nedeniyle hayatını kaybettiği tahmin edilmektedir (Üç Boeing uçağının yolcu sayısı kadar!) 1Sands KE, et al. JAMA 1997;278:234-40. 2Murphy SL. National Vital Statistics Reports. 1998. 3Angus DC, et al. Crit Care Med 2001;29:1303-10.

9. AĞIR SEPSİS SIK GÖRÜLÜR* Her 100,000 Kişdeki Oran † *The American Heart Association, American Cancer Society, National Center for Health Statistics ve the US Census Bureau (1995-1999)’dan alınan bilgilere dayanılarak hesaplanmış veriler. † Ağır sepsis mortalite oranları %28- % 50 (79/100,000 - 141/100,000 kişide) değişmektedir.

10. 60 % 283 40 % 341 Mortalite (%) % 502 20 0 Sands KE, et al Zeni F, et al Angus DC, et al AĞIR SEPSİS ÖLÜMCÜLDÜR Ağır sepsisi olan hastalar arasındaki mortalite oranları %28 ile %50 arasında bildirilmektedir. 1Sands KE, et al. JAMA 1997;278:234-40. 2Zeni F, et al. Crit Care Med 1997;1095-100. 3Angus DC, et al. Crit Care Med 2001;29:1303-10.

11. AĞIR SEPSİS İNSİDANSI ARTMAKTADIR 600 1,800 Ağır Sepsis Olguları ABD Populasyonu 1,600 500 1,400 Total ABD Populasyonu (milyon) Sepsis Olguları (x103) 1,200 400 1,000 300 800 Yıl 2001 2025 2050 Angus DC, et al. JAMA 2000;284:2762-70. Angus DC, et al. Crit Care Med 2001;29:1303-10.

12. Türkiye’de Sepsis • Yıllık ortalama 13.000 sepsis tanısı konulmaktadır. • Bu olguların %40’ı ağır sepsis hastası (yaklaşık 5000 vaka) • Ağır sepsis hastalarının %90 gibi bir bölümünün sosyal güvencesi mevcut (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı, vs) • Sepsisten dolayı ayda ortalama 250 hasta kaybedilmektedir.

13. Fibrinolizis Kogülasyon Enflamasyon Sepsiste Homeostazis Bozulur • Pro-enflamatuar mediatörler • Endotelhasarı • Doku Faktör sunumu • Trombin yapımında artış • Artmış PAl-1 • Artmış TAFIa • Azalmış Protein C Homeostazis

14. MODS ( Çoklu Organ İşlev Bozukluğu) • MODS : Akut olarak hastalanmış kişilerde değişmiş organ işlevinin olmasıdır. • Çoklu organ işlev bozukluğu tanımdan da anlaşılacağı gibi bir hastalık değil bir sendromdur ve daima akut veya subakut başlangıca sahiptir.

15. MODS ( Çoklu Organ İşlev Bozukluğu) • MODS genellikle akciğerlerde işlev bozukluğu gelişmesi ile başlar ve takiben de karaciğer, bağırsak, böbrekler, santral sinir sistemi ve hematolojik sistemlerde işlev bozuklukları gelişmesi ile devam eder.

16. MODS DA RİSK FAKTÖRLERİ : • Yaş ( özellikle 65 yaş üstü • Önceden mevcut hastalıklar • Diabetus Mellitus • Malignite • Böbrek yetmezliği • Malnütrisyon • Ateroskleroz / İskemik kalp hastalıkları • İnflamatuar / otoimmün hastalıklar • Siroz / hepatik işlev bozukluğu • Alkol bağımlılığı • Steroidler

17. MODS DA RİSK FAKTÖRLERİ : • Akut olaylar • Yetersiz, gecikmiş resüssitasyon, doku hipoksisi • Mikrovasküler koagülopati • İnatçı veya kontrolsüz infeksiyon,sepsis • Multipl travma • Kompleks cerrahi girişimler • Bağırsak infarktüsü • Multipl kan transfüzyonu • Pankreatit • Nörolojik hasar • Vasküler hasar, travma

18. SEPSİTE TEDAVİ 1-Antimikrobik Tedavi : • Patojen izolasyonu • Antibioram MİK/MBK saptanması • Bakterisid ajanların kullanımı • Kültür sonuçları ve klinik yanıtın karşılaştırılması • İstenmeyen olası etkilerin izlenmesi

19. SEPSİTE TEDAVİ 2- Kardiovasküler Destek Tedavisi • Oksijen replasmanı • Sıvı replasmanı • Erken dönem ® Kristalloidler • Geç dönem ® Kollidler • Sempatomimetikler 3- Metabolik Bozuklukların Düzeltilmesi - HCO3 replasmanı

20. SEPSİTE TEDAVİ 4- Tartışmalı Tedaviler : • Kortikosteroidler : Kullanımları tartışmalıdır. Pek çok çalışmada yararlı etkileri saptanamadığından kullanımları artık gereksizdir. • Opioid antagonistleri : Naloksanın iv verilmesinin şok tablosunu ortadan kaldırabildiği gösterilmiştir. Şokun erken döneminde verilmelerinin daha yararlı olduğu belirtilmektedir. Etki mekanizmaları bilinmemekle birlikte CAMP’yi artırarak hücresel düzeyde etki gösterdiği düşünülmektedir.

21. SEPSİTE TEDAVİ 5- Yeni Tedaviler : • Antiendotoksin antikorları : HA-1A, Es (monoklonal) • Antimediatörler : TNF alfa, IL-1 PAF, diğer • NSAID : İbuprofen • Pentoksifilin : • GIK tedavisi : Hücresel resüstasyon amacıyla önerilmiştir.

22. http://hastaneciyiz.blogspot.com Sağlık Slayt Arşivi: