Sanayinin Araştırma-Teknoloji Geliştirme Yenileşim (ATGY) Süreçlerinde Üniversitelerin Rolü

1. Sanayinin Araştırma-Teknoloji Geliştirme Yenileşim (ATGY) Süreçlerinde Üniversitelerin Rolü (Seramik Araştırma Merkezi A.Ş. Örneği) Hasan Mandal 4 Ekim 2011

2. Gıda Temiz Su Sağlık Güvenlik Temiz Enerji KÜRESEL SORUNLAR • Çevre • Demografik Değişimler • Yaşam Kalitesinin İyileştirilmesi • Küresel Isınma • Sürdürülebilir Gelişme

3. SANAYİ KURULUŞLARI İÇİN REKABET EVRİMİ 1960’lar ÜRETİM üstünlüğü ile rekabet 1970’ler MALİYET üstünlüğü ile rekabet 1980’ler KALİTE üstünlüğü ile rekabet 1990’lar HIZ üstünlüğü ile rekabet 2000’ler BİLGİ üstünlüğü ile rekabet 2010’lar BİLGİ üstünlüğü ile rekabet

4. Connecting Science to InnovationJean Guinet, OECD, 2005

5. Ref: 22. BTYK Kemal Madenoğlu

6. Özet İnovasyon Endeksi (2009)

7. Türkiye’nin İnovasyon Performansı (2009) • - Türkiye, yetişen inovatörlerden biridir. • İnovasyon performansı, AB ortalamasından düşüktür, fakat performansının gelişme • hızı AB ortalamasından yüksektir. • Ülke performansına göre yapılan değerlendirmede ortaya çıkan göreceli güçlü yönler, • “Finans ve Destek”, “İnovatörler” ve “Ekonomik Etkiler”alanlarında, • Zayıf yönler ise “İnsan Kaynakları”, “Firma Yatırımları” ve “Yan Çıktılar” • alanlarındadır.

8. 9

9. ÜNİVERSİTE İÇİN YENİ BİR BİLGİ ÜRETİM SİSTEMİ Disipliner ve meslektaşlar arasında paylaşılan bilgi üretim yaklaşımı yerine disiplinlerarası (hatta transdisipliner) bilgi üretim metodojileri ile günlük hayatın içinde diğer aktörlerle yakın ilişki

10. Vergi Üniversite Sanayi

11. TARAFLAR ÜNİVERSİTE SANAYİ ÜNİVERSİTE SANAYİ YAKINSAMA DEVLET DEVLET

12. Yaklaşımlar / Araçlar TÜBİTAK-TEYDEB TTGV ÜSAMP Teknoloji Platformları TÜBİTAK-İŞBAP Mükemmeliyet / Uzmanlık Merkezleri (DPT) Endüstriyel Doktora Programı (DPT) SAN-TEZ 5746 sayılı yeni Ar-Ge kanunu (76 Merkez, 2 Milyar TL) Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri Programı Teknoparklar (39 TGB, 1.451 firma, 13.000 personel, 0.54 Milyar USD ihracat) Kalkınma Ajansları Döner Sermaye Mevzuatındaki Değişiklik Bilgi Lisanslama Ofisleri (Kanun Taslağı) AB Fonları TÜBİTAK 1505 TÜBİTAK KOBİ YARARINA TEKNOLOJİ TRANSFERİ DESTEK PROGRAMI “…..Diğer taraftan üniversite-sanayi işbirliği ve üniversitelerdeki bilgi birikiminin ve gerçekleştirilen Ar-Ge çalışmalarının çıktılarının sanayiye aktarılması ülkemizde geliştirilmesi gereken alanlar olarak ortaya çıkmaktadır…..).

13. Ref: 22. BTYK

14. Ref: 22. BTYK

15. Ref: 22. BTYK

16. Ref: 22. BTYK Kemal Madenoğlu

17. ÜNİVERSİTE-SANAYİ Stratejik ortaklar (?)

18. İŞBİRLİĞİNDE TEMEL PRENSİPLER • Kurumsal misyonlar olası işbirliklerinin kapsamını belirler • Sonunda ulaşılmak istenen uzun dönemli bir ilişkidir • Üniversite ve sanayi işbirliğinde elde edilen değeri maksimize edebilmek için görüşmeleri etkin kılacak yapıya ve sonuçların ölçümüne odaklanmalı Kaynak: Guiding Principles for University-Industry Endeavors, Report of a Joint Project of the National Council of University Research Administrators and the Indsutrial Research Institute, April 2006

19. İŞBİRLİĞİNDE BAŞARI STRATEJİLERİ I Karşılıklı güven ve birbirlerinin beklenti ve gereksinimlerinin farkında olmak, İlişkilerde saygı ve esneklik, Tanımlı amaçlar ve roller, Şeffaf bütçe ve fon temini ve kullanımı, Üniversite tarafından düzenli ve esnek destekler sağlanması,

20. Çalışma ve araştırmaların profesyonel anlamda (projelendirme termin, finansal yönetim, vb.) yürütülmesi, İşbirliği taraflarının üst yöneticileri arasında sürekli iletişim araçları sağlanması, Tartışma ve anlaşmazlıkların çözümüne ilişkin metotların oluşturulması, Uzun dönemli organizasyonların sağlanması (10-20 yıl) İŞBİRLİĞİNDE BAŞARI STRATEJİLERİ II

21. MÜMKÜN MÜ????

22. SAM SERAMİK ARAŞTIRMA MERKEZİ TÜRKİYE’NİN SERAMİK TEKNOLOJİSİ PLATFORMU

23. SERAMİK SEKTÖRÜ • Yüksek katma değerli sektör • Toplam satış hacmi >1.5 Milyar Dolar civarında • KAPLAMA MALZEMELERİ • Toplam üretim >300 milyon m2 • İhracat: >100 milyon m2 • Avrupa’da 3. ve Dünyada 6. büyük üretici • SAĞLIK GEREÇLERİ • Üretim ve İhracatta Avrupa’da ilk 3 sıra içinde • . Refrakter malzemeler, sofra eşyası, teknik seramikler

24. Kuruluş Gerekçesi • Arama – Diyalog - Karar toplantıları sonucunda seramik sektörü araştırma merkezine ihtiyacı olduğunu belirledi • Sektörel talep, yönlendirme ve sahip çıkma (yani istekli bir sanayi sektörü mevcuttu) • Anadolu Üniversitesi Yönetiminin Yaklaşımı ve Altyapısı • TÜBİTAK ÜSAMP programı

25. ANADOLU ÜNİVERSİTESİ SAM SERAMİK ARAŞTIRMA MERKEZİ SERAMİK ÜRETİCİLERİ TÜBİTAK 1998

26. İlk diyalogların oluşturulması için gereklilik • Uygun politikaların belirlenmesi ve uygulanması • Sanayicilerin katılımcı olmasının sağlanması • Farklılıklar çöpe, birlikte ortak hedefe

27. YÖNETİM Sanayicilerin etkin ve sürükleyici olması YÜRÜTME Üniversite ile sanayi arasındaki diyaloğu kurabilecek (yılmayan, alçak gönüllü, motivasyon sahibi, güven veren) ÜNİVERSİTEToplumsal misyonu gereği kucaklayıcı

28. Yönetim Kurulu 1 Üniversite temsilcisi 8 Sanayici temsilcisi YÖNETİM Sanayicilerin etkin ve sürükleyici olduğu yönetim anlayışı Birlikte çalışma kültürü Akademi-sanayi ortak teknik ve çalışma kurulları

29. Türkiye’de üretimin %85’ini yapan firmalar SAM’ a üyedir • Toplam üyelik aidatı: 130.000 ABD Doları

30. 10 YILLIK FAALİYET • 25000’den fazla test ve analiz • 70 Ar-Ge projesi (>80 milyon Dolar, ölçülebilen katma değer) • Birçok danışmanlıklar • Sektörel eğitimler • Altyapı geliştirme • Standart test laboratuarı (akredite) • Diğer laboratuarlar • Dokümantasyon

31. Sabır! Uzun, ince bir yol

32. GEÇİŞ DÖNEMİ ve MEVCUT DURUM • 2006 Yılı sonunda TÜBİTAK Programı sonlardı!!! • Merkez, yeni bir tüzel yapılanma arayışına girdi • SAM A.Ş. Kuruldu (Eskişehir Teknoloji Geliştirme Bölgesinde) • Üniversite SAM A.Ş.’nin %50 ortağı oldu • Rekabet öncesi projelerin yanında daha fazla ikili işbirliği projeleri • TÜBİTAK-İŞBAP Projesi • AB (CORNET) Projesinde Yürütücüsü

33. SAM’IN STRATEJİK ÇIKTISI ENDÜSTRİYEL DOKTORA PROGRAMI 2004-2010

34. Ref: 22. BTYK

36. AMAÇ • Sanayi yatkınlığı yüksek ve sanayiyi yakından tanıyan doktoralı araştırmacılar yetiştirmek, • Bu araştırıcıların sektörde çalışmalarını özendirerek, sanayinin Ar-Ge yetkinliğini yükseltmek ve dahaglobaldüşünebilen Ar-Ge kültürüoluşturmak, • Sürekli söylemde kalan üniversite-sanayi işbirliğini bu program yoluyla vazgeçilmez bir düzeye çıkartmak, • Diğer sektörler için başarılı bir model oluşturmak, • Programkapsamındagerçekleştirilecekprojelerlesanayiye katma değer yaratmak.

37. KAPSAM Seramik sektörüne yönelik proses geliştirme, verimlilik, çevre, enerji ve diğer ilgili alanlarda oluşturulacak projeler

38. YÖNTEM • Sektörün öncelikleri ve katılımları ile araştırma konuları veprojeleribelirlenmektedir. • Araştırmalar, disiplinlerarası bir yaklaşımla ve ilgili endüstriyel kuruluşların aktif katılımları (ortak danışmanlık vb.) sağlanarak yürütülmektedir. • Projelerde istihdam edilecek araştırıcılar, projekapsamlarınagöre ilgili temel veya uygulamalı bilim mezunlarından seçilmektedir. • Program kapsamındaki araştırıcılar aynı zamanda lisansüstü (özellikle doktora) eğitimlerini de yürütmektedirler.

39. Program kapsamındaki araştırıcılar çalışmalarının en az %25’ini ilgili sanayi kuruluşlarında yapmaktadırlar. • Araştırıcının çalışmaları ve performansıher 6 ayda bir ilgili sanayi kuruluşlarının da katılımı ile değerlendirilmektedir. • Performans değerlendirmesindeki temel kriter, araştırmacınınendüstriyel yatkınlığı ve yaratıcılığı, sonuçların endüstriyel olarak kullanılabilirliği, ticari ve patent alma potansiyeli olacaktır. • Program kabul edilen öğrenciler (her yıl 10 öğrenci olmak üzere toplam 30) direkt doktora programına başlamaktadır ve ortalama 4-5 yıl sonunda 26 yaşında doktora eğitimini tamamlayarak genç yaşta ve dinamik olarak sektörde istihdam edilebileceklerdir.

40. PAYDAŞLARIN MEMNUNİYETİ Üniversite  Alt yapı için kaynak, tam zamanlı araştırıcı Endüstri  Alt yapı olanaklarına ulaşım, yetişmiş eleman, katma değer Öğrenci  Doktora derecesi, maddi destek, istihdam Öğr. Üyesi  Tam zamanlı araştırıcı, bireysel maddi destek DPT-TEYDEB  Kurumsal üniversite-sanayi işbirliği SANTEZ katma değer oluşturma için araç

41. MEVCUT DURUM • Program da 6. yıl . DPT desteği alt yapı ve sarf malzemeleri ile sınırlı (12.7 Milyon TL) • Projedeki öğrenciler için maddi destek .Endüstri (16 firma) tarafından sağlandı (2 Milyon TL) .Program kapsamında 28 öğrenci • Her öğrenci için TÜBİTAK-TEYDEB ve/veya SANTEZ projesi . Öğretim Üyesine maddi destek . Projeler sürekli dış denetime açık

42. SAM’ın KURUMSAL, BÖLGESEL ve ULUSAL KAZANIMLARI • Bölüm Alt Yapısının Yenilenmesi • ETGB’de 6 adet Üniversite Bazlı Girişimci Firması • Diğer Birimler için Örnek Olma (4 adet Mükemmeliyet Merkezi Projesi) • ESİNKAP Projesi • Eskişehir-Bilecik-Kütahya Seramik Kümesi • ÜSİMP Platformunun Kurucu Üyesi ÜSİMP 2009’un ev sahibi

43. Ulusal Etkiler In 2004 the “Industrial Doctorate Programme in Ceramics” was initiated as a project in Anadolu University.The projectwas financed by the State PlanningOrganization (SPO) (with the contribution of 5,2 million USD) and received 1 million USD contribution from the industry sector. The project aims at training researchers who received graduate education in the fields needed by the industry, and thus contributing to the ceramics industry of the region. BOLOGNA PROCESSTEMPLATE FOR NATIONAL REPORTS: 2005-2007 Another programme in which courses are delivered by flexible methods is industrialDoctorate programme in ceramics offered by Anadolu University.The studentsstudying in this programme spend 25% of their time working at the industrial sector (See item 8). FLEXIBLE LEARNING PATHS IN HIGHER EDUCATION TÜRKİYE’NİN YÜKSEK ÖĞRETİM STRATEJİSİ BELGESİ Sanayi Doktora Programı:Bu program kapsamında sanayi desteği ile sanayinin ihtiyaç duyduğu alanlarda lisansüstü eğitim almış araştırmacılar yetiştirilmesi hedeflenmektedir. Program bütçesinin kamu –sanayi tarafından ortak karşılanması ve mezun olan araştırmacıların programı destekleyen sanayi kuruluşlarında araştırmacı olarak görev alması öngörülmektedir.Anadolu Üniversitesi’nde yürütülen Seramik Sanayi Doktora Programı bu kapsamda yer almaktadır. DPT ULUSAL DESTEK PROGRAMI

44. İnovasyon • Rekabet • Gelişme için • Üniversite-Sanayi İşbirliği Başarı Kriteri: Rollerin Değişimi Sürecin Kurumsal Yönetimi