ŞANTİYE BİNALARI

1. ŞANTİYE BİNALARI İşin büyüklüğüne göre bir şantiyede bir kısmı ya da tümü bulunması gereken başlıca şantiye binaları şunlardır: (1)Bürolar (5)Sağlık binaları (9)Fırınlar (2)Lojmanlar (6)Atölyeler (10)Ahırlar (3)İşçi binaları (7)Garajlar ve sundurmalar (11)Ambarlar (4)Barakalar (8)Bakkal ve kantinler (12)Kümesler Şantiye Binalarının Genel Düzenlemeleri: Şantiye binalarında kullanılacak yapı malzemeleri o bölgede bulunabilen, iklim koşullarına uygun ve en önemlisi ucuz malzemeler olmalıdır. Genellikle kerpiç, taş, ahşap ve seyrek olarak tuğla kullanılır. Son zamanlarda teknoloji ve malzeme konusundaki hızlı gelişim sayesinde hazır, sökülüp kurulabilir, çok ve değişik amaçlı kullanımlar için, polypropilen esaslı şantiye binaları, kapalı hacimler, bölümler ya da yapı malzemeler kullanımları yaygınlaşmaktadır. Hazır değil de yerinde üretiliyorsa, şantiye binaları iklim koşulları ve deprem yönetmeliklerine uygun olmalıdır. Binalarda ısıtma problemi tam olarak çözülmeli, gerekirse çift katlı pencere kullanılmalı, personel toplu olarak büyük salonda çalıştırılmalı ve yemek saatlerinde ise geniş yemekhanelerde toplanmalıdır. Sivrisinek olan yerlerde, pencerelere ince bir tel gerilmelidir. Emniyet için pencerelere demir parmaklık takılması, hem emniyet hem de ısı bakımından da gereğine göre pencerelere tahta kepenkler takılması uygun olur.

2. Binalarda ekonomi sağlanması: Ekonomi, yapı elemanlarının standardizasyonuyla sağlanır. Standartlık, esas olarak sökülebilir (demontabl) yapı elemanlarına uygulanır. Hangi yapı sistem kullanılırsa kullanılsın çatı, tavan, döşeme, kapı, pencere, tel kafes, demir parmaklık, tahta kepenk, ocak, baca, havalandırma, yıkanma ve tuvalet gibi tesisler mutlaka standartlaştırılmalıdır. Binaların ana taşıyıcı elemanları da standart panolar, prefabrik elemanlar kullanılarak demontabl şekilde yapılabilir. Ayrıca bina içinde kullanılacak eşyalar; örneğin masalar, portmantolar, dolaplar, sandalyeler, karyolalar ve benzerleri de standardize edilmelidir.

29. Fevzi AKKAYA (duayen inşaat şantiye kurucu ve yöneticisi-yüklenici) Deneyim, Birikim, Tanım ve Anlatımıyla Şantiyelerin Kurulum ve Özellikleri Hakkında Özet Bilgiler: ŞANTİYE NOTLARI-1 ŞANTİYE YÖNETİM OFİSİ Şantiye şefi odası akşam toplantıları için geniş tutulmalıdır. Giriş kapısı yanında kapıcı-çaycı odası bulunmalı; gerek kapıcı (görevli) gerekse çaycı (hizmetli) bu odada bir perde arkasında daima hazır bulunmalıdır. Şantiyede nakit miktarı ve bunun günlük akışı çok önemli olup ödemeler için gerekli olan vezne arka odalardan birinde olmalı ve parasal dağıtımlar bina arkasından yapılmalıdır. Bina genellikle tek giriş-çıkış kapılı düzenlenmeli; WC ve lavabolar binanın arka cephesinde ve/veya orta kısımlarında düzenlenmeli ve 140 cm yüksekliğe kadar fayans döşenerek kullanılmalıdır.

30. Yerler şap betonu yönünden zengin, fakat tercihan karosiman/greseramik, tavanlar tahta veya 10mm.lik kontraplak asma, çatılar eternit, kiremit veya ondüleli saçtan yapılmalıdır. Ofiste gelebilecek misafir durumu gözönüne alınarak ihtiyaçtan fazla daima bir iki oda bulundurulmalıdır. Bina önünde veya yanında, hesap ettiğinizden en az dört fazla sayıda bir otopark tertiplenmeli; iki uca kör gözlerin görebileceği standart park işaretleri konulmalıdır. Yer olarakşantiye, olabildiğince yeterli görüş alanı olan, ana iş saha ve ünitelerine nispeten kolay ulaşabilecek, yabancıların şantiye içine girmeden doğrudan gelebilecekleri, yüksek ve rahatsız edici gürültülerden uzak bir yerde kurulmalıdır.

31. KONROLLÜK OFİSİ Her işin sözleşmesine “işe uygun bir bina yapılması” hususunda ve mevzuata ilişkin bir madde konulur. Böyle bir madde konulmasa da yapılmasında fayda vardır. Ancak, şantiye ofisi ile bu binanın aynı çatı altına bulunmaması uygundur. Yeri, büyüklüğü, ölçüleri, otoparkı v.b. özellikleri yönünden kontrollükle görüşülerek anlaşmaya varmak gerekir. Şantiye ofisine çok yakın ve çok uzak olmamasına (uzağı tercih etmek uygundur) dikkat etmek gerekir. SOSYAL BİNALAR Bu isimde toplanan binalar: (staff) görevli bekar lojmanı, işçi lojmanları, duş + çamaşır, mutfak, yemekhane, gazino, revir olarak sayılabilir.

32. Bu tip binaların hacimleri en üst seviyede hesap edilmek üzere, görevli ve işçi sayısına göre belirlenir. Ana ölçü ve kişi başına ayrılan hacimleri, Neufert'in öğrenci, işçi ve gençlik yurtları konuları içinden alınabilir. Fakat unutulmamalıdır ki orada yazılı-çizili olanlar uzun ömürlü tesisler için olup söz konusu planlama ise yalnızca iki, üç seneliktir. Sonunda bu binaların kendi elinizle yıkılacağı düşünülmelidir. Bütün bu tesislerin yerleri : Şantiye çalışma sahası dışında en yakını min. 100m. mesafede olmalı; özellikle de yatakhaneler olabildiğince sessiz köşelerde teşkil edilmelidir. SPOR TESİSLERİ Öneri: Şantiyede, oluşturulabilecek uygun bir yerde bir saha temin edilir. Sırası ile voleybol, basketbol, futbol v.b. Bunlar da başıboş bırakılmayıp çalışanlar arasından (tercihan saygın) biri seçilerek bakım, kontrol ve kullanımıyla görevlendirilmelidir.

33. Spor tesisleri için en uygun yer: Çalışma alanları dışında, tercihan iş sahalarından görülmeyen, fakat şantiye ofis binasından görülebilen bir yer seçilmelidir. AMBARLAR Öneriler:Her ambarda krenli veya krensiz birer açık saha tertiplenmelidir. Ayrıca, tel çitle çevrili, kontrol altında özel bir saha da ayrılmalıdır. Buraya herkesin sıkça kullandığı el altında bulundurulacak, nesneler konulur (su boruları, oluklu saçlar, ambalaj sandıkları vs. gibi). Kapalı ambar girişine 3.60x 3.60 iki ofis odası ve camekan bölme oluşturulmalıdır. Giriş ağzı bir tezgahla çevrilip malzeme alışverişi buradan yapılmalı, önüne gelen içeri girmemelidir. Çatıdan ışık girişi için sağ ve solda saç sıraları arasında, iki normal bir saydam (şeffaf) saç veya panel tertiplenerek, yeterli ışık alınması sağlanabilir.

34. Portal kren, ambar kapısı önüne kolayca malzeme indirebilmeli; sundurma yapılmışsa, kren, bu sundurmanın önüne de rahat bir şekilde malzeme indirebilmelidir. Öneri:Ambarda girişi kontrollü bir yerde bir serbest kısım ayrılır. Buraya sıkça giriş ve çıkışı olan fakat ismi olmayan yatak, mil, makara dili, dişliler, V kasnakları, tekerlek ve dişliler gibi malzemeler (bir seferde çıkış yaparak) konularak sürekli takipten kurtulmak mümkündür. Atölye ve imalatta görevli olanlar, buraya yalnızca ambarcıya haber vererek serbestçe girip çıkabilirler; malzeme alıp verebilirler. Şantiye büyükse yedek parça ve inşaat malzemesi ambarlarını ayırmak daha uygundur. Yedek parça ambarı kapalı saha ihtiyacı için kullanılan genel formül [F=120+(2xn) m2] Burada n = en yoğun zamanında çalışan makine sayısını göstermektedir.

35. İnşaat ambarları kapalı saha ihtiyacı için kullanılan genel formül [F=120 m2 + iş ve şantiye büyüklüğüyle orantılı bir saha...(gerekirse 30 m. boyunda olmalıdır)] Ambarların yerleri: Ambarlar, şantiye iç sirkülasyon yolları dışında, tozdan uzakta, alışveriş yapacak ünitelerin kolay ulaşabilecekleri bir yerde kurulmalıdır. Bu mekanlar şantiye ofisiyle kolay irtibatlı bir yerde olsa daha iyi olacaktır. ÇİMENTO SİLO VE DEPOLARI Depo Yerleri: Betonyere olabildiğince yakın, betonyerle aynı kotta veya biraz yüksekte olmalı; her iki (giriş-çıkış) kapısına da kamyon yanaşabilmeli, yaklaşım yolları şantiye iç sirkülasyonu dışında kalmalıdır. Taban betonu zeminden 0.25m. yüksekte ve çevrede drenaj hendekleri bulunmalı; saç duvar kaplamaları söz konusu olduğunda saç dizilerinde biniler hakim rüzgar ve yağmurun geliş yönüne göre düzenlenmelidir.

36. Depo içinde Stok: Tahta veya kalas üzerine max. 15 torba istiflenmelidir. Silolar doğal olarak (beçing plent) beton santralı yanında, ona göre belli koordinatlarda, fakat çalışma sirkülasyonuna zarar vermeyecek yerlerde ve şekilde düzenlenmelidir SU DEPOLARI TESİSATI Su deposu yeri: Teorik olarak su sarfiyatı şantiyenin ağırlık merkezinde olmalı; fakat pratikte, şantiye topoğrafyasına uygun, suyun gelişine, kuyu ya da dereye göre uygun bir yerde oluşturulmalıdır. Trafik dışında kolay erişilebilen bir yer seçilir. Tesisat: Galvanize demir yahut 10 - 15 atü PVC boru ile. İmkanınca dışı şebeke ile max 0.40m derin hendeklere gömülü. Trafik altı geçişler demir boru kovanlar içinde

37. SANTRALLAR ELEKTRİK TESİSATI 300 KVA güce kadar trafoları direk üzerine kurulabilir. 300 KVA'dan daha büyük güç kullanılacaksa uygun şekilde köşk (korkuluklu parmaklık platform) yapmak gerekir. Santralleri, bir tarafı açık sundurma şeklinde ve oluklu saç örtülü olarak yapmak; Jeneratör radyatörlerinin hizasında havalandırma panjurları tertiplemek daima koruyucu ve emniyetlidir. Zemini betondan ve doğal zemin kotundan 0.40m. yüksekte olmalıdır. Santrallarda jeneratörleri taban betonundan 0.30 m. yüksek temeller üzerine yerleştirmek; Akaryakıt deposunu santral dışında tertiplemek; santralda 600 RPM'den yüksek devirle beton üretiliyorsa rahatsız edici sesleri azaltabilmek için susturucu kullanmak ve susturucuları sağlam-dayanıklı seçmek ve yönlerini (çıkış ağızlarını) geriye doğru çevirmek uygun olacaktır. Bu arada enerji dağıtım tablosu kapaklı ve yağmura karşı korunmuş olmalıdır.

38. Santral yeri havadar bir yer olmalı, toz altında olmamalı, tamir atölyesi civarında bulunmalıdır. Enerji TEK'den alınıyorsa alış yeri, şantiyeye giriş-çıkış yeri ve son direk durumu için idareyle anlaşma yapılmalıdır. Santral elektriğinin, interkonnekte şebeke elektriğinin kilovat saat maliyetine göre en az 5 kat pahalı olduğu unutulmamalıdır. Öneri: Şantiyede300 KVAdan fazla enerji kullanmak gerekiyorsa otomatik bir kondansatör grubu kullanmak, reaktif ödemelerden kurtulmak açısından fayda sağlar. ATÖLYELER Öneri: Çelik imalat işi fazla olan şantiyelerde, makina tamir işleriyle imalat işleri ayrılmalıdır. Açık sahalar 150 doz betonla kaplanır. Aksi halde kaybedilen malzeme miktarına ve zaman kaybına değmeyecektir.

39. Küçük ve orta boy şantiyelerde, elektrikçiler için atölyede min 40 m2 yer ayrılmalıdır. Büyük şantiyelerde ise elektrikçilere de 10b x 12L x 3.75h boyutlarında benzer bir atölye ile daha küçük bir açık saha yapılmalıdır. Bu atölye tamir atölyesiyle bitişik olmalıdır. Açık saha atölyesi, kapalı saha atölyesinin min. 1.5 katı olmalıdır. Açık saha yürür kreni, tamir edilecek teçhizatın en ağır parçasını kaldırabilecek ve yükünü atölye kapısına taşıyabilecek tonaj, güç ve yükseklikte seçilmelidir. Atölye kapalı sahalarının büyüklüğü, atölyenin yükleneceği yüke, içine konulacak atölye teçhizatına ve atölye şefinin görüş ve tercihine göre seçilir. Şantiyede, atölyenin en yoğun zamanında çalışacak olan gerekli ağır teçhizatın sayısı (n) ise: Atölye sahası F = 120 + 5n Her bir atölye içinde birer (overhed kren) dahili yürür konsol kren monte edilmelidir (transportör, transborder). 20m'lik tipi kullanılıyorsa bu kren min 3t. kapasiteli olmalı; 10m'lik tipi kullanılıyorsa 750 kg'lık basit bir ceraskal kullanılmalıdır.

40. Atölyenin yeri: İlk olarak toz altından, tuzlu su serpintisinden uzak olmalı, mümkünse şantiye sirkülasyon yolları dışında, ana trafik yollarına yakın, her türlü teçhizatın kolay ulaşabileceği bir yer seçilmelidir. Atölyeye yer seçerken, tek başına kendisini değil, atölye yedek parça ambarı + inşaat ambarı + oksijen lastik sırt çevirme + döküm atölyeleri + yıkanma yağlama ve bütün bunların açık sahalarını bir grup olarak göz önüne almak uygun olur. Ağır vasıtaların park sahası da bu gruptan fazla uzak olmamalıdır. YIKAMA YAĞLAMA Sundurma çatılarını yüksek tutmak, aracı yıkamada özellikle yağlamada damperli kamyon kasalarının kalkık durumda giriş-çıkış yapabilmelerine olanak tanır. Yeri: Atölye grubundan uzakta, fakat ağır vasıta parkının yakınında olmalı; eğer park atölyeden uzaktaysa sundurmanın yeri park yanında bulunmalıdır. Aksi halde çamur atıklar çevreyi kirletecektir.

41. BETON LABORATUVARI Min. hacim: Şantiye ofisinde yanyana veya tercihen birleştirilmiş iki oda gereklidir. Min. Laboratuvar Teçhizatı: 120 ton pres...5ve 25 kg. tartar iki terazi... Tüpgaz ocağı... Elek serisi : 75 - 50 - 25 - 10 - 5 - 2.36 - 1.18 - 0.60 - 0.30 - 0.15 mm. numune alma kapları...Slamp konileri...Kap, kacak, ala vs. Laboratuvarın yeri: Beton santralı ile ofis arasındaki bir yer en uygundur. Beton santralına yaklaşmayı tercih etmek ve fakat toz ve gürültüyü de göz önüne almak gerekecektir. YOLLAR Yollara düzlükten öte hafif tümsek ve bombelik verilebilir. Stabilizasyon yağış mevsiminden en az iki ay önce yapılmış olmalı ki oturmalar ve kışın dağılma ve yayılmaları önlenmeli; en az stabilize yüksekliği de 0.30m olmalıdır.

42. Yollar çok güzel drenaj yapılmalı; hendekler daima temiz tutulmalıdır. Büz kullanmaya zorunda kalınırsa min. çap 0.30 m olmalı; tabanda 0.10 m. beton serilmeli ve yan boşluklar da betonla doldurulmalıdır. 150 doz beton bu işler için yeterlidir. Büzlerin üstünden stabilize üstüne kadar 0.50 m. dolgu kalınlığı olmalı; bu mümkün olmazsa büz yan ve üstündeki beton kalınlığı daha da artırılmalıdır. Zayıf mukavemetli piyasa büzleri yerine kendinizin şantiyede hazırladıkları tercih edilmeli; mümkün olduğunca büz yerine açık beton hendekler tercih edilmelidir. Şantiye Sirkülasyon Yolları: Ana ağır trafik yolları, pek sirkülasyon amaçlı olarak kullanılmamalıdır.

43. Şantiye sirkülasyon yollarında uzaklıkların kısa olması dolayısıyla hızlar düşüktür. Max hız 40 km. seçilebilir. Yollara açık hendeklerle drenaj yapılmalı; zorunlu olmadıkça büz kullanılmamalıdır. Kantarları şantiyede kurmak gerekirse şantiye girişine ve ana yol şeridi dışına kurulur. Sirkülasyon yolları düzenlenirken, muhtelif imalat sahalarına ve ünitelerine hizmet eden vasıtaların trafiği diğerlerini rahatsız etmeyecek, dik kesişmeyecek ve gerekli hızları sağlayabilecek şekilde ve durumda olmalıdır. Mümkün olduğunca min kurb yarıçapları kullanılmalı ancak max. meyiller kullanılmamalıdır.

44. ŞANTİYE NOTLARI-2 • ŞANTİYENİN KARAKTERİ • İş başladıktan sonra şantiyenin ana üniteleri yerlerini değiştiremezler; yükselip alçalamazlar. Planlarken ve kurarken çok dikkatli olunmalıdır. Bu ünitelerin pozisyonları ve yükseklikleri, ana iş ve imalatlarının sevk yollarına uygun olmalıdır. • Şantiye ünitelerinin plandaki yerlerini ana iş planı, yüksekliklerini de son kotları etkiler. Şantiye planlamasına ana işten başlamak ve özellikle yükseklikleri (kotları) gözden kaçırmamak gerekir. • Ana iş ünitelerinin herhangi birinin üzerine, iş programı olsa bile, şantiye ünitelerinden başka birini koymamak, servis yolu geçirmemek gerekir. Mecbur kalınırsa bu en son düşünülmelidir. • Bütün şantiye tesisleri geçici karakterdedir. Ofis ve lojmanlarında yeterli standart konforu sağlamak ve hiçbir zaman lükse kaçmamak uygundur.

45. Atölyeler, ambarlar, ofis ve hatta çalışan ve işçi lojmanlarını portatif yapmak uygundur. • Trafo, santral, kompresör grubu, yıkama yağlama gibi yerler sundurma şeklinde tertiplenmelidir • PRENSİPLER • Bir iş ne kadar küçük olursa olsun, muhakkak bir şantiye planı yapılmalı; ilk günden bir şantiye dosyası açılıp planları ve projeleri numaralanıp arşivlenmelidir. • Gerek şantiye kurulurken gerekse şantiye çalışırken, yapılacak değişiklikler veya ekler bu planlar üzerinde incelenerek planlara kaydedilmelidir. Dikkatsizce, dağınık ilgisiz ve ilişiksiz olarak yapılacak her değişiklik ve ek, ileride muhakkak ayağa takılacak bir engeldir. • Ana işin ağır trafiği şantiye içine sokulmamalıdır • Hakim rüzgar yönleri daima göz önünde tutulur. Toz çıkaran çalışma ve üniteler diğerlerini rahatsız edebilir.

46. Deniz şantiyesi söz konusu ise tuzlu su serpintisinden zarar görecek üniteler serpinti hattından en az 100 m. içeri kurulmalı ve teşkil edilmelidir. • Şantiyenin çevre kirliliği yaratan üniteleri, temizlenmesi kolay olan kenarlara tertiplenmelidir. Bu yapılamazsa yanına stok sahası hazırlanmalıdır. • Şantiyenin birbirleri ile ilişkili ve aralarında sıkça alışveriş yapan, iletişim kuran üniteleri olabildiğince bir araya toplanmalıdır. • Şantiye üniteleri, ham maddeleri en kısa yoldan ve kısa zamanda temin etmeli, bunları (önem derecelerine göre) mümkün olduğunca en kısa yollardan, ana işte kullanılacak yerlere ulaştırabilmelidir (en az kurba, kesişme, en az manevra ve vasıtayla…). • Şantiye sahası tam yatay (sıfır eğimde) yapılmamalıdır. Ortalama %1 eğim verilmesinde daima yarar vardır; aksi durumda sağanak yağışlardan büyük sıkıntı ve sorun yaşanabilir.. • Trafik yollarını kesen şantiye üst yapı tesisatlarına en az 7.50 m. yükseklik verilmelidir. Aksi halde açık unutulan damper kasaları çarpıp devirebilir, kırıp koparabilir.

47. Gürültüden etkilenecek üniteleri sakin köşelere almak faydalı olur. • Not: Bu prensiplerin hepsinin birden uygulanması, çoğu şantiyede mümkün olamamaktadır. Olabildiğince bunlara yaklaşmaya çalışılmalı; biri diğerine feda edilmemeli; gerektiğinde süratli olan uygulama şekli öne geçmelidir. • ARAZİ İŞLERİ • Şantiyenin kurulacağı saha ve sahaların ana inşaat aks sitemine bağlı olarak 1/500 ölçekli birer plankotesi ve gerekenlerin derinlik haritaları çıkartılır. • Bu eş yükselti ve derinlikler, ana iş ünitelerini ve muhtemel şantiye sahası sınırlarını, belli miktarda aşmalıdır. Komşu şantiyeler, komşu tesisler, saha içinde ve civarındaki enerji hatları, elektrik, telefon, telgraf, su, gaz hatları plankoteye alınmış olmalı;plankotelerde zemin cinsi de gösterilmiş olmalıdır • Toprak, kum, kaya hudutları belirtilmelidir. • Plankotelerde, hakim rüzgar yönleriyle deniz, dere ve göllerin max. ve min. su seviyeleri de gösterilmelidir.

48. Eğer şantiye plankote sahası içinde su ve enerji yoksa çevrede araştırma yapılarak su ve enerji alınabilecek en yakın yerlerden temin edilmeye çalışılır. Su ve enerjinin şantiye sahasına kadar olan uzaklıkları ve sahaya girebileceği yerler tespit edilir. Bulunan suların debileri ölçülüp gerekli numuneler alınmalıdır (mevsim sonundaki min. debiler verilerden izlenmelidir). • Yüksek gerilim enerji hatlarının voltajı öğrenilir; 34 KW.den yüksek voltajlı hatlardan enerji alınamaz. • HAZIRLIKLAR • Ana iş kalemlerinin inşa yöntemleri esaslı incelenip ayrıntılar belirlenir. • Şantiyede özel saha ayrılması gereken inşaat ve imalat ana kalemlerinin, iş programındaki günlük inşaat ve imalat miktarları esas alınarak inşa, imal, kür, ham stok, mamul stok, transit stok miktar ve hacimleri ayrı ayrı hesaplanır. • Eldeki donatının kapasitelerinin, yapılacak işleri yeterli emniyetle karşılayacak düzeyde olup olmadığı kontrol edilmelidir.

49. Hesaplanan inşaat, imalat ve stok miktar ve hacimleri için gereken sahalar ayrı ayrı belirlenip şantiye genel yerleşim planı için seçilen aynı ölçekle, ayrı ayrı kağıtlar üzerinde, bu sahalara hizmet eden teçhizatla birlikte uygun şekilde çizilmelidir. • Belli pozisyonda bulunmaları şart olmayan fakat bir araya toplanmaları gereken üniteler de uygun bir şekilde, tek kağıt üzerine çizilir (ileride ve gerektiğinde pozisyonları değiştirilmek üzere…). • Görevli ve işçi listeleri incelenerek yoğun çalışma zamanlarındaki mevcuda göre bekar işçi lojmanı, diğer işçi lojmanları, yemekhane, mutfak, gazino hacimlerini tespit edilmelidir. • Ofis ve yetkilisi ile birlikte kontrollük ve otoparklarını, laboratuvar ihtiyacını saptamak, 1/500 ölçekle bunları kağıda çizmek gerekir. • Şantiyenin büyüklüğüne göre misafirhane ya ayrı düşünülür ya da görevli lojmanında oda ayrılarak düzenlenir. • Şantiye yerleşim planları:Çoğu zaman 1:500 ölçek uygundur. Kesit ve detaylar için 1:200, 0.60 X 1.00 m. ölçüsünden daha büyük pafta kullanmamak üzere yeterlidir. Yeterli olmazsa iki, ya da daha fazla paftaya çizmek gerekebilir.

50. Resim işlerinde genel öneri: En uygun büyüklük paftalar için h0.30 x b(5x0.20)=0.30 x 1.00 olmalı; geniş paftaya ihtiyaç olursa h(2x0.30)xb(5x0.20)=0.60x1.00'e çizilmelidir. Ara ölçüler ve daha büyük boylu paftalar kullanmamak gerekir. • Yer seçimi önem sırasına göre yapılmalıdır. Örneğin, derecesine göre imalat platformları ve sahalar, sonra ağır vasıta parkları ve atölyeler, ambarlar ve bunların açık sahaları, en sonunda da ofis laboratuvar, çalışan ve işçi lojmanları, mutfak, yemekhane, gazino ve spor sahaları şeklinde olabilir. • Şantiyede drenaj için gerekli olandan fazla eğim olmamalıdır. Opt. eğim sahalar ve arklar dahil, her yerde %1 tutulabilir. • Drenaj için daima açık hendek beton kanal ve kasis kullanılmalı, şantiyede büzle su taşınımı düşünülmemelidir. • Şantiye yerleşim planları bitince, şantiye şefi eliyle, hemen iş sahibine onaylatılır; onaylı nüsha şantiye dosyasına konulur. İleride, şantiyeye tecavüzlerde veya şantiyenin verim veya düzenini bozacak bazı gereksiz ve yersiz isteklerde bu nüsha dayanak olacaktır.