ŞİKAYET VE İNCELEME SÜRECİ

1. ŞİKAYET VE İNCELEME SÜRECİ

2. 4734 sayılı Kanun kapsamındaki alımlar Kamu harcaması yapılmasına yönelik olarak • Mal alımları • Hizmet alımları • Yapım işleri Kanun kapsamındadır.

3. 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idareler • Genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, yerel yönetimler ile bunlara bağlı; döner sermayeli kuruluşlar, birlikler, tüzel kişiler, • Kamu iktisadi teşebbüsleri, • Sosyal güvenlik kuruluşları, fonlar, özel kanunlarla kurulmuş ve kendilerine kamu görevi verilmiş tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar (mesleki kuruluşlar ve vakıf yükseköğretim kurumları hariç) ile bağımsız bütçeli kuruluşlar, • (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilenlerin doğrudan veya dolaylı olarak birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip bulundukları her çeşit kuruluş, müessese, birlik, işletme ve şirketler, • 4603 sayılı Kanun kapsamındaki bankaların yapım ihaleleri (Ziraat Bankası ve Vakıfbank) • Ancak, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu ve bu Fonun hisselerine kısmen ya da tamamen sahip olduğu bankalar, 4603 sayılı Kanun kapsamındaki bankalar ( (e) bendinde belirtilen yapım ihaleleri hariç) ile enerji, su, ulaştırma ve telekomünikasyon sektörlerinde faaliyet gösteren teşebbüs, işletme ve şirketler bu Kanun kapsamı dışındadır.

4. Şikayet 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ile, Kanun kapsamında yapılan ihalelerin 4734 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun yapılmaması nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya uğrayacağını iddia eden bütün aday, istekli veya istekli olabileceklerin yazılı şikâyet suretiyle inceleme talebinde bulunmasına imkân tanınmıştır.

5. İlgili düzenlemeler • 4734 sayılı Kanunun 53, 54, 55 ve 56. madde hükümleri • KİK tarafından çıkarılan “İhalelere Karşı Yapılacak İdari Başvurulara Ait Yönetmelik”

6. İhale süreci İhale yetkilisince ihale onayı verildiği tarihten itibaren başlayan; sözleşmenin ihale yetkilisi ve yüklenici taraflarca imzalanıp notere onaylattırılması ve tesciliyle, notere onay ve tescil gerekmeyen hallerde taraflarca sözleşmenin imzalanmasıyla tamamlanan süreci ifade eder. Bu sürecin dışında kalan işlemlere yönelik veya sözleşme imzalandıktan sonra yapılan şikayet başvuruları, idarece veya Kamu İhale Kurumu tarafından incelenemez.

7. İdari başvuru yolları 1.İdareye Şikayet; ihale süreci içindeki işlem veya eylemlerle ilgili olarak, aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından idareye yapılan başvurulardır. 2. Kamu İhale Kurumuna yapılan başvurular 2.1 İtirazen Şikayet; İhale süreci içinde idareye yapılan başvuru üzerine alınan kararlara karşı idareye şikayet yoluna başvuran veya diğer aday ve istekli veya istekli olabilecekler tarafından, süresi içinde karar alınmaması halinde ise idareye şikayet yoluna başvuran tarafından Kuruma yapılan şikayet başvurularıdır. 2.2 İddiaların İncelenmesi; İdarelerce yapılan ihalelerde 4734 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine aykırılık bulunduğu iddialarıyla ihale süreci içinde idareye şikayet yoluna başvuramayacak olanlar tarafından doğrudan Kuruma yapılan başvurulardır.

8. Şikayet başvurusu; İhale süreci içindeki işlem veya eylemlerle ilgili olarak, aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından ihaleyi yapan idareye yazılı olarak yapılan başvurulardır. • Şikayet Başvurusunda Bulunabilecekler; Aday : Ön yeterlik için başvuran gerçek veya tüzel kişiler veya bunların oluşturdukları ortak girişimler, İstekli : Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesine teklif veren tedarikçi, hizmet sunucusu veya yapım müteahhidi, İstekli olabilecekler, İhale konusu alanda faaliyette bulunan ve ihale veya ön yeterlik dokümanlarını satın almış gerçek veya tüzel kişiler,

9. Aday, istekli veya istekli olabileceklerin şikayet başvurusunda bulunabilmeleri için; -Sözleşme imzalanmamış olmalı ve ihale süreci içinde şikayete konu işlem veya eylemin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren (15) gün geçmemiş olmalı, -İhale sürecindeki işlem ve eylemlerin 4734 sayılı Yasa ve ilgili mevzuata aykırı olması, -Bu aykırılık nedeniyle yukarıda belirtilenlerin hak ve menfaatinin olumsuz yönde etkilenmesi, -Belirtilenlerin şikayet konusu ile maddi veya hukuki bir ilişkisinin bulunması veya mevzuata aykırı işlem veya eylemin iptalinde menfaatinin bulunması gerekir. Dernek, sendika, meslek kuruluşları gibi sivil toplum kuruluşları üyelerinin çıkarlarını korumak için ihale sürecine ilişkin işlem veya eylemlerle ilgili olarak şikayet yoluna başvuruda bulunamazlar

10. 1- İDAREYE BAŞVURU • İhalelere ilişkin olarak aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından ihale süreci içindeki işlem ve eylemlerin 4734 sayılı Yasa ve ilgili mevzuata uygun olmadığı yolundaki iddialarla öncelikle idareye şikâyette bulunulur. • Şikayet başvurusu, -Sözleşme imzalanmamışsa, -İhale süreci içinde şikayete konu işlem veya eylemin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen onbeş (15) gün içinde yapılmışsa, idarece dikkate alınır. İdarelerin aday, istekli olabilecekler ve isteklilerin şikayet başvurusunda bulunmalarını engelleyici işlem veya eylemden kaçınmaları gerekmektedir.

11. Şikayet dilekçelerinde bulunması gereken unsurlar 1- Başvuru sahiplerinin, vekil veya temsilcilerinin adı, soyadı veya unvanı ve adresi 2- Başvuru konusu ihale 3- İhale kayıt numarası 4- İhaleyi yapan idare ve adresi 5- Şikayet edilen veya incelenmesi istenilen konunun farkına varıldığı tarih veya tebliğ, ilan veya bildirim tarihi 6- Şikayet edilen veya incelenmesi istenilen konular, sebepleri ve dayandığı deliller(Bu bölümde, şikayet nedenleri açıklanarak hukuksal dayanaklar ve kanıtları gösterilir.) 7- Ekler (Şikayet konusu ile ilgili bilgi ve belgeler eklenir.) 8- Başvuru tarihi ile şikayetçi veya vekilin/temsilcinin ad-soyad ve imzası.

12. Dilekçelerin verileceği yerler Dilekçeler, 1) ihaleyi yapan idareye, 2) Şikayetçinin ikametgahı yurt dışında ise Türk Konsolosluklarına, verilir.   Yukarıda belirtilen yerler dışındaki idari birimlere başvuru yapılması halinde başvuruların bu birimler tarafından muhatap (ihaleyi yapan) idareye gönderilmesi zorunludur.

13. İdareye şikayet başvurusu süresi • İhale süreci içerisinde şikayete yol açan durumların farkına varıldığı veyahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren onbeş (15) gündür. • Süreler; tebliğ, ilan, bildirim veya şikayete yol açan durumların farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren işlemeye başlar. Tatil günleri sürelere dahildir. Sürenin son gününün tatile rastlaması halinde süre, tatil gününü izleyen ilk çalışma gününün bitimine kadar uzar. • İhale dokümanlarına veya ilanlara karşı yapılacak şikayet başvurularında süre, dokümanın satın alındığı günü izleyen günden itibaren başlar. Ancak, KİK tarafından dokümana yönelik şikayetlerin en geç teklif verilinceye kadar yapılabileceği kabul edilmektedir

14. İhale İşlemlerinin durması ve ihale sürecinin devamı kararı • İdareye yapılan şikayet başvurusu kendiliğinden ihale işlemlerinin yürütülmesini durdurur. • Ancak İhale komisyonunca ivedilik ve kamu yararı bulunması nedeniyle ihale işlemlerine devam edilmesine dair verilen kararın ihale yetkilisince onaylanması halinde ihale yetkilisi tarafından gerekçeli olarak ihale işlemlerine devam edilmesi ve sözleşmenin imzalanması kararı verilebilir. İdarece ihale işlemlerine devam edilerek sözleşme imzalanabilmesi için 4734 sayılı Kanunun 41, 42, 43 ve 55 inci maddelerinde belirtilen usul ve sürelere uyulması zorunludur. • Belirtilen yönteme göre alınan ve bildirilen karara karşı, tebliğ tarihini izleyen günden itibaren Kuruma itirazen şikayet süresi üç (3) gündür

15. Usulüne uygun olarak, idarece kamu yararı ve ivedilik bulunması nedeniyle ihale işlemlerine devam edileceğine ilişkin karar alınmadan sözleşme imzalanmışsa veya ivedilik ve kamu yararı usulüne olarak uygun olarak alınmakla birlikte bu karar usulüne uygun olarak bildirilmeden sözleşme imzalanmışsa ihale kararı ve sözleşme hükümsüz sayılır. • İvedilik ve kamu yararı verilerek ihale işlemlerine devam edileceği kararı verilmezse, şikayet üzerine verilen kararın tebliğinden itibaren 15 gün geçmeden sözleşme imzalanamaz.

16. İdarenin Kararı İhale yetkilisi, bizzat yapacağı veya işin niteliğine göre bir veya birden fazla raportöre yaptıracağı inceleme sonuçlarına göre, şikayet başvurusunun yapıldığı tarihi izleyen en geç otuz (30) gün içinde şikayetle ilgili olarak; a) Düzeltme yapılması yoluyla giderilebilecek ve ihale sürecinin kesintiye uğratılmasına gerek bulunmayan durumlarda, düzeltici işlemin belirlenmesi, b) İhale sürecinin devam etmesine engel oluşturacak ve düzeltici işlemle giderilemeyecek bu Kanuna ve ilgili mevzuata aykırı bir durumun tespit edilmesi halinde, ihale işlemlerinin iptali, c) Şikayet başvurusunun uygun bulunmadığı, kararlarından birini verebilir.

17. Kararın tebliği ve yapılacak işlemler • Şikayet üzerine verilen nihai kararlar, karar tarihinden itibaren 7 gün içinde, ihaleye katılan bütün aday ve isteklilere bildirilir. • Son bildirim tarihini izleyen günden itibaren 15 gün içinde Kuruma itiraz edilmemişse kararın gerektirdiği eylem ve işlemler idare tarafından yerine getirilir.

18. 2- KAMU İHALE KURUMUNA BAŞVURU 2.1 İtirazen şikayet başvurusu; İhalelere ilişkin olarak, aday, istekli veya istekli olabilecekler (yapım müteahhidi, tedarikçi hizmet sunucusu) tarafından, Kurumun nihai kararları üzerine yargıya başvurma hakkının saklı olduğu da belirtilmek suretiyle Kamu İhale Kanunu ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olmadığı iddia edilen ve düzeltilmesi istenilen durumların bildirilmesi kaydıyla, şikayet başvurusu üzerine idarece verilen kararın uygun bulunmaması halinde karar tarihini izleyen 15 gün içinde veya şikayet başvuru tarihini izleyen günden itibaren 30 gün içinde idarece şikayet hakkında bir karar alınamaması durumunda ve sözleşme imzalanmadan önce Kamu İhale Kurumuna yapılan başvurulardır.

19. İtirazen şikayet başvurusunda bulunabilecekler • İhale süreci içinde idareye yapılan başvuru üzerine alınan kararlara karşı veya süresi içinde idarece bir karar alınmaması durumunda; - idareye şikayet yoluna başvuranlar, - İdarece verilen kararın bütün aday ve isteklilere bildirimi üzerine alınan kararın uygulanmasından etkilenecek olan ve şikayet yoluna başvurmayan aday ve istekli veya istekli olabilecekler, Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet yoluna başvurabilirler.

20. Kuruma itirazen şikayet başvuru süresi • İhalelere ilişkin olarak aday, istekli ve istekli olabilecekler tarafından, şikayet sonucu idarece verilen kararın bildirimini izleyen günden itibaren on beş (15) gün veya şikayet dilekçesinin idareye verilmesini izleyen otuz (30) günlük süre içinde idarece bir karar verilmemesi halinde, bu sürenin bitimini izleyen günden itibaren on beş (15) gün içinde, Kuruma sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir. • Şikayet sunulduktan sonra ihale yetkilisince ivedilik ve kamu yararı bulunması nedeni ile ihale işlemlerine devam edilmesi gerektiğine dair gerekçeli olarak alınan kararın şikayetçiye bildirilmesi halinde, bu karara karşı bildirim tarihini izleyen günden itibaren üç (3) gün içinde Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir.

21. Şikayet dilekçelerinde bulunması gereken unsurlar 1- Başvuru sahiplerinin, vekil veya temsilcilerinin adı, soyadı veya unvanı ve adresi 2- Başvuru konusu ihale 3- İhale kayıt numarası 4- İhaleyi yapan idare ve adresi 5- idareye yapılan şikayet tarihi ile bildirilmişse kararın bildirim tarihi 6- Şikayet edilen veya incelenmesi istenilen konunun farkına varıldığı tarih veya tebliğ, ilan veya bildirim tarihi 7- Şikayet edilen veya incelenmesi istenilen konular, sebepleri ve dayandığı deliller(Bu bölümde, şikayet nedenleri açıklanarak hukuksal dayanaklar ve kanıtları gösterilir.) 8- Ekler (Şikayet konusu ile ilgili bilgi ve belgeler eklenir.) 9- Başvuru tarihi ile şikayetçi veya vekilin/temsilcinin ad-soyad ve imzası.

22. İtirazen şikayet dilekçesine eklenecek belgeler 1- Temsile yetkili olunduğuna dair belgeler ile imza sirkülerinin aslı veya yetkili mercilerce onaylı örnekleri:  - Avukat aracılığı ile başvurulması halinde vekaletname (vekaletnameye baro pulunun eklenmesi zorunlu) 2- Şikayet sahibinin başvuru ehliyetine haiz olduğuna dair belgeler, (Adayların ön yeterlik başvurusunda bulunmuş, isteklilerin teklifini sunmuş, istekli olabileceklerin ise ihale dokümanını satın almış olmaları ve buna ilişkin belgelerin başvuru dilekçesine eklenmesi zorunludur.) 3- Şikayet konusu ile ilgili varsa diğer bilgi ve belgeler. 4- Şikayet üzerine idarece verilen kararın bir örneği 5- 245 YTL. (1 Şubat 2005 tarihinden 31.01.2006 tarihine kadar geçerli olan tutar) başvuru bedelinin Kamu İhale Kurumunun hesabına yatırıldığına dair makbuz

23. KİK tarafından yapılan inceleme Yapılan bütün başvurular ön incelemeye tabi tutulur. Ön inceleme sonucunda; a) Başvuru konusunun Kurumun görev alanında olmadığı tespit edilirse başvurunun görev yönünden reddine, b) İtiraz edenin ehliyetli olmadığı tespit edilirse başvurunun ehliyet yönünden reddine, c) İtirazın süresi geçirildikten sonra yapıldığı tespit edilirse başvurunun süre yönünden reddine, d) Süresi içinde Yönetmeliğin 8 inci maddesine aykırılık giderilmemiş ise başvurunun reddine, e) Başvuru konusu ihale işleminin daha önce Kurul tarafından iptal edilmiş olması halinde karar verilmesine yer olmadığına, f) Şikayet başvurusundan vazgeçilmesi halinde karar verilmesine yer olmadığına, g) Belirtilen durumlar dışında Kurumun inceleme imkanı bulunmayan diğer başvurularda başvurunun reddine, karar verilir.  Belirtilen ön inceleme konuları yönünden bir aykırılık bulunmuyorsa esas incelemeye geçilir.

24. İhale işlemlerinin yürütülmesi • Ön İnceleme Raporunun görüşüldüğü toplantıda Kurul tarafından, başvuruya konu ihalenin incelenen kısmının veya idarece verilen kararın açıkça hukuka aykırı olması veya karar gereklerinin yerine getirilmesi ve ihale sürecinin devam etmesi ile yapım müteahhidi, tedarikçi, hizmet sunucusu, kamu, idare veya diğer isteklilerin telafisi güç ya da imkansız zararlarının doğma olasılığının bulunması durumlarında, kesin kararın verilmesine kadar, itirazen incelenen karar gereklerinin yerine getirilmesi veya devam eden ihale sürecinin durdurulmasına karar verilebilir. • İhale sürecinin durdurulmasına karar verilir ise; karar tarihinden itibaren idarece bütün ihale işlemleri durdurulur. • İhale sürecinin durdurulmamasına karar verilir ise; başvuru sonuçlandırılıp nihai karar bildirilinceye kadar, idareler sözleşme imzalanması dışındaki ihale işlemlerinin gereğini yerine getirir, ancak sözleşme imzalanamaz. • Ön inceleme sırasında sözleşmenin imzalandığı tespit edilirse ihale sürecinin durdurulması kararı verilmez.

25. İhale yetkilisince verilen ihale sürecine devam edilmesi ve sözleşmenin imzalanması yolundaki karara yönelik itiraz Kurum tarafından beş gün içinde sonuçlandırılıp idareye ve şikayette bulunana bildirilir. İdarece verilen karar Kurul tarafından iptal edilirse, itiraz sonuçlandırılıp karar bildirilinceye kadar sözleşme imzalanamaz. 

26. İtirazen şikayet başvuruları üzerine Kurum tarafından yapılan incelemede şikayetçi tarafından ileri sürülen nedenlere bağlı olarak şikayete konu aşama veya aşamaların ve bu aşamayla bağlantılı işlemlerin kamu ihale mevzuatına uygunluğu yönünden incelemesi yapılır.  • İdareye başvuru sırasında ileri sürülmeyen nedenler KİK’e itirazen şikayet sırasında ileri sürülmüşse bu nedenler değerlendirilmez. • Kurul tarafından gerekli görülen durumlarda tarafların ve gerekli görülecek diğer ilgililerin dinlenmesine karar verilebilir. • Nihai kararın başvuruyu izleyen 45 gün içinde verilmesi gerekmektedir.

27. Kurul tarafından verilecek kararlar 1) İdare tarafından düzeltme yapılması yoluyla giderilebilecek ve ihale sürecinin kesintiye uğratılmasına gerek bulunmayacak durumlarda, düzeltici işlem kararı, 2) İhale sürecinin devam etmesine engel oluşturacak ve düzeltici işlemle giderilemeyecek bu Kanuna ve ilgili mevzuatına aykırı bir durumun tespit edilmesi halinde, ihale işlemlerinin iptali kararı, 3) Şikâyetin uygun bulunmaması nedeniyle red kararı, Ayrıca Kurul gerekli gördüğü takdirde tespit edilen aykırılıklarla ilgili olarak idari ve/veya cezai yönleriyle gereği yapılmak üzere belirleyeceği idarelerin bilgilendirilmesine ve/veya Cumhuriyet savcılıklarına suç duyurusunda bulunulmasına karar verebilir.

28. İtirazen şikayet süreci sonunda verilen kararların tebliği ve kararların sonuçları • Kurul tarafından ihale sürecine ilişkin olarak itirazen şikayet süreci sonunda verilen kararlar, karar tarihinden itibaren 5 gün içinde taraflara bildirilir ayrıca Resmi Gazetede yayımlanır. • İdare, hukuki durumda değişiklik yaratan Kurul kararlarının gerektirdiği işlem ve eylemleri, ivedilikle yerine getirmek zorundadır. • İhale onayı ve bu onay öncesi işlemlerin birinin iptali halinde, idarece karar gerekleri yerine getirilerek, gerekiyorsa ihale onayı alınıp yeniden ihale sürecine başlanır.  • İhale onayından sonraki işlemlerden birinin iptali halinde ihale sürecinin yeniden başlatılması gerekmez. İptal edilen işlem ile bu işlemden sonra tesis edilen diğer işlemler tesis tarihleri itibariyle ve tüm sonuçlarıyla birlikte ortadan kaldırılarak karar gereklerine uygun biçimde ihale sürecine devam edilir.

29. 2.2 İddiaların incelenmesi 1) Başkanlık istemi, 2) İhale süreci içinde idareye şikayet yoluna başvuramayacak olanlar tarafından, ihale sürecine yönelik iddialarla Kuruma yapılan başvurular, 3) Kuruma yapılan itirazen şikayet başvuruları üzerine yapılan ön inceleme sonucunda Kurul tarafından iddiaların incelenmesine geçilmesi kararı, üzerine Kurumca yapılan incelemedir

30. Kabul koşulları 1) Başvuruda ihalenin ve ihaleyi yapan idarenin gösterilmesi, 2) Başvurudaki iddiaların somut ve ciddi nitelikte olması 3) Aynı ihalede ve aynı konuda esas incelemesi sonucu verilen ret kararıyla sonuçlanmış bir şikayet başvurusunun olmaması veya şikayet başvurusu üzerine alınan karara karşı Kuruma itiraz edilmemiş olması veya itirazın esasının incelenmemiş olması 4) İhale süreci tamamlanmış ve aynı konuda bir şikayet ve/veya itirazen şikayet başvurusu olmamışsa; iddiaların niteliği ve konusuna göre, yapılacak idari denetimden elde edilecek kamu yararının ihale edilen işin sürdürülüp tamamlanmasıyla sağlanacak yarardan daha yüksek olması.

31. İddiaların incelenmesi usulü • İdareden, ihalenin konusu, ihale sürecinin bulunduğu aşama, şikayet başvurusunun olup olmadığı, verilen teklifler ve ekonomik açıdan en avantajlı teklif hakkında yazılı bilgi istenir. • Başvuruya konu ihalede, idarece şikayet hakkında bir irade beyanında bulunulmuşsa inceleme doğrudan Kurumca yapılır. • Diğer halde, dilekçe ve ekleri idareye gönderilir, iddialar hakkında idarece alınan karar incelenerek nihai karar verilir.

32. İddiaların incelenmesi sonucu Kurul tarafından verilecek kararlar a) İddiaların yerinde bulunmadığı, b) İnceleme sonucunda iddialar yerinde bulunmuş ise mevzuata aykırılığı tespit edilen ihale işlemlerinin ilgili idareye ve/veya Cumhuriyet Savcılığına bildirilmesi, kararlarından biri verilir

33. 3- KARARLARA KARŞI BAŞVURU YOLLARI a) Kararın açıklanmasının istenilmesi veya aykırılığın giderilmesi; idareler veya Kurulca verilen kararlar yeterince açık değilse, yahut birbirine aykırı hüküm fıkralarını taşıyorsa, taraflardan her biri kararın açıklanmasını veya aykırılığın giderilmesini isteyebilir. Talep uygun görülürse verilecek karar taraflara tebliğ olunur. b) Karardaki yanlışlıkların düzeltilmesi; Tarafların adı ve soyadı ile sıfatı ve iddiaların sonucuna ilişkin yanlışlıklar ile hüküm fıkrasındaki hesap yanlışlıkların düzeltilmesi istenebilir. Yanlışlıkların düzeltilmesine karar verilirse, düzeltme, bildirime çıkarılan tüm kararlar istenerek bu kararların altına yazılmak suretiyle yapılır. • Kurul kararlarının yeniden incelenmesi amacıyla itiraz mümkün değildir.

34. 4-YARGISAL İNCELEME Kurulun, düzenleyici işlemlerine karşı ilk derece mahkemesi olarak Danıştay’da, itirazen şikayet süreci ile ilgili verdiği kararlara karşı ilk derece mahkemesi olarak Ankara İdare Mahkemesinde, dava açılabilir.