HANDLEIDING DAGELIJKSE MONDZORG Poetsen van de natuurlijke tanden

1. HANDLEIDING DAGELIJKSE MONDZORGPoetsen van de natuurlijke tanden Poets minstens 2 x per dag Poets in functie van het aantal tanden: minstens 3 minuten voor 28 tanden Plaats de tandenborstel onder hoek van 45° op de overgang van de tand naar het tandvlees Poets tot tegen de tandvleesrand Gebruik hoeveelheid tandpasta in functie van het aantal aanwezige tanden (maximum hoeveelheid = 2 cm) Tandenborstel na poetsen GOED NASPOELEN en DROOG bewaren met kop omhoog Vervang de tandborstel van zodra de haartjes niet meer mooi evenwijdig staan. Bij normaal gebruik komt dit neer op 1 tandenborstel per seizoen. POETS MET EEN ZACHTE HAND- DOSEER DE KRACHT Poets systematisch: binnenkant, buitenkant, bovenkant per kaakhelft Onderkaak rechts binnenkant  vooraan binnenkant  links achter binnenkant  idem buitenkant links, voor, rechts  kauwvlakken rechts, voor, links Bovenkaak links binnenkant  voor binnenkant  rechts achter binnenkant  idem buitenkant rechts, voor, links  kauwvlakken links, voor en rechts 3.00 45° HBN Werkgroep 1 sensibilisatie en LDV

2. HANDLEIDING DAGELIJKSE MONDZORGPoetsen van de tussenruimten tussen de natuurlijke tanden De vlakken van tanden die tegen elkaar staan worden CONTACTVLAKKEN genoemd en de ruimten tussen de tanden de INTERDENTALE RUIMTEN. Bij een goede poetsbeurt worden ook de contactvlakken en interdentale ruimten gereinigd door middel van flossdraad. of wanneer de ruimten tussen de tanden vergroot zijn (vooral bij ouderen) worden deze gepoetst met interdentale borsteltjes of ragers. Naargelang de kleur verschilt de vorm en de dikte van het borstelgedeelte Om tussen de vingers vast te houden STEEDS HANDSCHOENEN DRAGEN TIJDENS HET UITVOEREN VAN MONDZORG Interdentaalborsteltjes kunnen ook handig gebruikt worden voor het poetsen van speciale voorzieningen die zich bevinden onder de gebitsprothesen Voedselresten en plaque tussen de tanden kunnen ook verwijderd worden met tandenstokers Na gebruik worden alle interdentaalborsteltjes of ragers goed afgespoeld onder stromend water en DROOG bewaard. Er bestaan verschillende soorten interdentale borsteltjes of ragertjes met langhandvat met kort handvat HBN Werkgroep 1 sensibilisatie en LDV

3. HANDLEIDING DAGELIJKSE MONDZORGPoetsen van de tong, slijmvliezen en verhemelte Tong Slijmvliezen en verhemelte Ga na of er tongbeslag aanwezig is Kies een tongschraper of een tandenborstel GEEN tandpasta Raad de persoon aan tijdens het schrapen of borstelen voortdurend rustig in en uit te ademen Tong schrapen en borstelen Tong borstelen Indien nodig neem de tongpunt vast met een gaas en trek de tong zachtjes naar voren om het achterste deel van de tong te kunnen reinigen Tongschraper na poetsen GOED NASPOELEN en DROOG bewaren met kop omhoog Poets het verhemelte en de slijmvliezen om etensresten en plaque te verwijderen en om de bloeddoorstroming te bevorderen HBN Werkgroep 1 sensibilisatie en LDV

4. HANDLEIDING DAGELIJKSE MONDZORGPoetsen en bewaren van de gebitsprothese(n) Gebruik GEEN tandpasta maar gebitsprotheseborstel (A) en vloeibare zeep (B) & Poets boven een lavabo een derde gevuld met water om bij het vallen breuk van de gebitsprothese te voorkomen Hou de gebitsprothese van de bovenkaak vast in de handpalm Poets voldoende lang op die zones waar plaque hardnekkig achterblijft (zie pijltjes op de gebitsprothese) Hou de gebitsprothese van de onderkaak aan een kant vast, poets de andere kant en wissel dan van kant Wanneer de gebitsprothese niet in de mond hoeft te zijn (‘s nachts en tijdens de middagrust) wordt deze best DROOG bewaard (eventueel in een DROOG gebitsdoosje) Poets minstens 2 x per dag de gebitsprothese(n) Poets eerst de binnenzijde en pas dan de buitenzijde Poets vooral op de kunsthars (roze deel) maar ook op de overgang van de tanden naar de kunsthars Poets tot alle plaque is verwijderd (ongeveer anderhalve minuut per gebitsprothese) 1 2 A B HBN Werkgroep 1 sensibilisatie en. LDV

5. HANDLEIDING DAGELIJKSE MONDZORGNuttige tips in verband met het poetsen bij personen met beperkingen Personen > 18 jaar Bij volwassen personen met beperkingen verdient het ook aanbeveling om 2 keer/dag te poetsen ( tandpasta 1450 ppm) hoewel de realiteit in de zorgorganisaties dit niet altijd toelaat. Het is echter beter één keer goed dan twee keer slecht te poetsen! Gezien heel dikwijls de paro-dontale gezondheid minder goed is wordt een poetsbeurt beter vervangen door een chloorhexidine moment. Dit kan best door te poetsen met een CHX-gel of gebruik te maken van een CHX-spray. Verder kan ook voor anti- tandsteen tandpasta’s gekozen worden en dient er ook aandacht besteed te worden aan de hygiëne van de tong. Kinderen en jongeren (tot en met 18 jaar) Bij voorkeur 2x poetsen per dag met een fluoridehoudende tandpasta * 0 -2 jaar 500 - 1000 ppm** erwtgrootte 2-6 jaar 1000 -1450 ppmerwtgrootte + 6 jaar 1450 ppm1-2cm --------------------------------------- De ideale houding om een kind de tanden te poetsen is in de foetale houding wat idealiter te bereiken is op een tandarts-en/of doktersstoel. Voor poetsmethodes en andere hulpmiddelen wordt verwezen naar pagina 1 van deze folder. * Advies (8671) mbtFluoirde Hoge Gezondheidsraad 2011 ** Partsper million (ppm) of delen per miljoen is een maat voor de concentratie. Een concentratie van 1 ppm geeft aan dat je één deeltje van een product hebt per miljoen andere deeltjes Kinderen en volwassenen met beperkingen hebben dikwijls een zeer beperkte zelfredzaamheid en dat geldt zeker voor het tanden poetsen. Daarom moeten zorgverleners hulp kunnen bieden. Hierbij is de benadering van groot belang. Mondcontrole via de techniek van Bobath en Müller is hierbij een handig hulpmiddel. Bij mondcontrole van opzij worden hierbij uitsluitend de middenvinger en de wijsvinger van de linkerhand gebruikt (uitgaande van een rechtshandige verzorger). De gestrekte middenvinger wordt tussen kin en keel stevig tegen de mondbodem geplaatst. De eveneens gestrekte wijsvinger wordt vlak boven de kinpunt tegen de kin geplaatst en mag daarbij de lip niet raken (fig 1.). Om de mond te openen, wordt de druk met de wijsvinger wat opgevoerd en de opwaartse druk van de middenving­er verminderd. De mond zal openen en de wijsvinger volgt de openingsbeweging (fig 2.). Zodra de mond opengaat kan men zeer gemakkelijk de tandenborstel plaatsen. (fig 3 en 4). Voor de gel gebruikt men best een tweede tandenborstel, voor de spray moet men voldoende volume gebruiken. 2 1 ADVIES - Minimum 1 xpoetsen/dag - Minimum 1 keerpoetsen van de gebitsprothese(n) - 1 keer/dag tong + slijmvliezen - 1 keer/jaarnaar de tandarts 3 4 HBN Werkgroep 1 sensibilisatie en LDV & LCM

6. HANDLEIDING DAGELIJKSE MONDZORGNuttige tips • TIPS VOOR UITVOEREN VAN MONDHYGIËNE • bij persoon die de mond niet gemakkelijk kan open houden • Werk met 2 tandenborstels: • - 1 om de achterzijde tussen de tanden te houden zodat patiënt mond openhoudt • - 1 voor het poetsen zelf • Sta bij voorkeur achter de persoon Wanneer het poetsen moeilijk wordt probeer dan eerst de hand over hand methode. Hierbij stuur je de hand van de persoon naar de te poetsen tanden in de mond NUTTIGE TIP • Zorg dat je zicht hebt op waar je poetst zodat je kan controleren of de tanden schoon zijn. • Werk in duo bij personen met ongecontroleerd gedrag. • De ene zorgverlener houdt de handen van de persoon vast en de andere zorgverlener poetst. Stimuleer de persoon om zelf zolang mogelijk de tanden te poetsen als je zeker bent dat dit nog goed lukt. Raad zittend poetsen aan om valproblemen te voorkomen Geef de persoon een handspiegel om het poetsen te stimuleren Vul voor het poetsen van de gebitsprothesen de lavabo met wat water. Dit voorkomt schade aan de gebitsprothese wanneer ze mocht vallen HBN Werkgroep 1 sensibilisatie en LDV & JD