ÜRETİM SİSTEMLERİ 2

1. ÜRETİM SİSTEMLERİ 2

2. Üretim-Ürün Sistem Örgüt Üretim Sistemi Tasarım Değerlendirme Çözümleme Modelleme Yönetim Akış-Kuyruk Benzetim EĞİLİMLER ÜRETİM SİSTEMLERİ

3. ÜRETİM SİSTEMLERİ ÜREME (Doğal, kendiliğinden …) ÜRETME (Bilinçli, Yönlendirme ile …) ÜRETİM (Belli bir SİSTEM’e göre ..)

4. ÜRETİMİ • Yapan • Yaptıran • Yararlanan • (Zarar gören) İNSAN

5. İNSAN ve ÜRETİM (İnsanı anlamaya çalışmak) İnsan Davranışını Açıklamaya Çalışan YAKLAŞIMLAR • Freud (Sağlıksız yapı), • Pavlov (Şartlı refleks), • MASLOW(Başarılı kişiler)

6. MASLOW’unYAKLAŞIMI • İYİMSER • HİYERARŞİK • İspatlanmış DEĞİL • AMA çok yaygın

7. MASLOW ve GÜDÜLER GÜDÜ Bir şeyler yapmaya zorlayan İÇ KUVVET • Önce en alt düzeyde ihtiyaçlar, Fizyolojik (sıcaklık, hava, su, gıda, …) Güvenlik (yırtıcı hayvan, düşman, …) • Bunlar karşılanırsa daha üst istekler (Ait Olma-Sevgi, İtibar, …)

8. MASLOW’un İHTİYAÇLAR HİYERARŞİSİ Kendine Yetme-Aşma Kendini Geliştirme Temel İstekler Aşkın Kendini İfade Estetik Anlama İtibar Ait Olma-Sevgi Güvenlik Fizyolojik

9. GÜDÜLER ve TALEP • Temel ihtiyaçlar karşılanmalı (Gıda, Giyim, Barınma, …) • Bunlar karşılanırsa, sıra daha üst (lüks) isteklere gelir. • Bu da çeşit-çeşit MAL ve HİZMET demektir.

10. TALEP ve ÜRETİM • İSTEK duyuluyorsa, • Ödeme gücü varsa, • Ödeme NİYETİ olursa  TALEP Talep varsa Üretmeye değer

11. ÜRETİLECEK OLAN NEDİR ? ÜRÜN(Talebi olan META’) • MAL(ekmek, buzdolabı, motor yağı) (Gözle görülen, elle tutulan) • HİZMET(tedavi, savunma, eğlendirme) (Maddi olmayan ancak tatmin sağlayan) • Hem MAL, hem de HİZMET (hamburger)

12. ÜRÜN-MAL-HİZMET

13. ***ÜRÜN’de 3 Ayrı BOYUT • Çekirdek Ürün (İhtiyaç karşılama, prestij) Doyum Sağlar Ekmek, giyim, otomobil • Somut Ürün (Tamamlayan Nitelikler) Kalite, şekil, marka, ambalaj • Zenginleştirilmiş Ürün Garanti, Satış Sonrası Hizmet

14. ÜRÜNÜN ÖZELLİKLERİ • Ürünü isteyen kim ? MÜŞTERİ(velinimet) İÇ ( ! ) ve Dış müşteri veya İmalatçının bizzat kendisi • Müşteri ne istiyor / ürün nasıltanımlanır? ŞARTNAME

15. TANIM(nasıl olmalı?) • Efradını cami, (onunla ilgili HERŞEYİ İÇEREN) • ağyarını mani. (İLGİSİZ HİÇBİR şeye yer vermeyen) LAF KALABALIĞI DEĞİL !

16. ÜRÜNÜ KİM TANIMLAR ? KULLANACAK Olan Özellikle bir başka malın üretiminde yararlanacak olan Fonksiyon NE olacak? (Şartname) YAPACAK Olan Fonksiyon NASIL sağlanacak? (Tasarım)

17. ÜRÜN NASILTANIMLANIR? İSİM(Taraflar aynı şeyi anlıyor mu?) Ürünün NİTELİKLERİÖRNEK(Dosya kağıdı) • Ölçü A4 (210 x 297 mm) • Kalınlık (Bir m 2 si kaç g ?) • Kalite (1. hamur) • Renk (Beyaz ?) mm, g, 1. hamur nedir? Beyaz nasıl ölçülür?

18. ÜRÜN NASIL TANIMLANIR? NİTELİKLER ÖRNEK(Ampul) • Gerilim(220 / 110 / 24 / 6 / 1.5 V) • Güç(10, 20, 30, 60, 100, 500, 1000 W) • Aydınlatma(25, 80, 120 Lümen) • Işık rengi(Sarı, Gün ışığı, 1600 K) • Bağlanacağı yer(Standart, mum, halojen) Volt, Watt, Lümen, Kelvin nedir? Duy şekli, ölçüleri? Diğer donanım (balast, starter,vb.)?

19. MARKALAR STANDARTLAR Adını vermek yeterli mi? Satıcı- alıcı aynı şeyi mi kast ediyor? Şöyle yuvarlak, kırmızı bir şey, üstünde benekler var, biraz da yumuşakça dense.. Tanım mı, tasvir mi, bulmaca mı? • Firma(Murat, Etimek, Kola Turka, Kot) • Ulusal(TS 88, DIN, BS, NF, GOST, ASA, JIS) • Uluslar arası(Windows, ISO 9000)

20. Ürünü Belirtirken, • Tanımın tanımına uyulmazsa, TASVİR(betimleme) olur. • Bu da iletişim bozukluğu demektir. (Müşterinin ne istediği, üreticinin ne vereceğiaçık değildir)

21. Tanımlayıcı Belgeler Standart ve ŞARTNAME, ürünü “açıkça” TANIMLAR ! • Standart genel maksatlı • Şartname ürüne yönelik

22. Tanımlayıcı Belgeler • Standart da, Şartname de aynı yapıda belgelerdir. • Bir ürünü, süreci, yöntemi, uygulamayıilgililerin anlayacağı şekilde ve taraflar arasında anlaşmazlığa ve tereddüde yer bırakmayacak açıklık ve kesinlikte tanımlarlar.

23. Specify: Açıkça belirtmek, • Özellikle ve kesin olarak isimlendirmek, • Belirgin bir özellik atfetmek, • Şart olarak öne sürmek, • Tanımlamak, işaret etmek, göstermek, • Ayrıntılarıyla yazmak, • Listeye özel bir madde olarak koymak. Dar anlamda (KK’da tek bir değer  ASL, ÜSL)

24. Geniş anlamda • Ürünü, • çeşitlerini, • ürünün kendisi ve üretimi ile ilgili • kavramları, terimleri, • malzemesini, yapısını, özelliklerini, • bu özelliklerin nasıl kontrol edileceğini • ve -varsa-diğer istekleribelirten ayrıntılı belge (ve ekleri)

25. ŞARTNAME • ÜRETİM Şartnamesi (İçe yönelik) • Satın Alma Şartnamesi (Dışa yönelik) -Teknik Şartname • İdari Şartname • Diğer(Tasarım, deney, bakım, vb)

26. ŞARTNAME (imalat) • Tasarımcı NE düşündü ? • Atölye NE yapacak ? İLETİŞİM ARACI • Makine parçaları için Teknik Resim Malzeme, biçim, ölçüler, toleranslar, yüzey kalitesi, diğer parçalarla ilgisi • Yetmezse ayrıca yazılı açıklamalar

27. ŞARTNAME (Satın alma) Üretimde (tüketimde)NE kullanılacak? • Tedarikçileri REKABET’e zorlar, • Sözleşmenin TEMELİ olan belgedir, • Teslim almada ESAS teşkil eder, • Anlaşmazlık halinde DELİL olur.

28. Şartnamenin Hazırlanması • Gereksinimin Hissedilmesi  • İmkanların Araştırılması  • İsteklerin Anlaşılması  • Ürün Kavramının Şekillenmesi  • Yapma- Satın Alma Kararı  İmalat ya da Satın Alma Şartnamesi

29. Satın Alma Şartnamesinin Kullanılması • Piyasa Araştırması • Şartnamenin Hazırlanması • İHALE’ye Çıkma • TEKLİF’lerin Değerlendirilmesi • Tedarikçilerden Biriyle SÖZLEŞME imzalanması • Teslim Alma • Anlaşmazlık Hali (mahkemelik olma)

30. ŞARTNAME (Satın alma) Yazarken NELERE dikkat edilir ? • İstenen NEdir? • Gereken her özelliği açıkça belirt (Yoksa gelecek ürün işe yaramaz) • Gerekmeyen hiçbir şeyden bahsetme (Gereksiz yere maliyet artar) • Tedarikçiyi İMA etme(Ahlaki değil)

31. Satın alma şartnamesi • Alınacak üründen NELER bekleniyor?  İSTEK ve ÖZELLİKLER • Beklenenleri sağlayacağı NASIL anlaşılır ?  MUAYENE ve DENEYLER • Bu ürüne/satın almaya yönelik AYRICA belirtilmesi gereken hususlar var mı ?  MÜTEFERRİK HÜKÜMLER

32. Her İSTEK-ÖZELLİK için bir MUAYENE-DENEY • Malzemenin, deneyin, düzeneğin, yöntemin Standardı VARSA, • veya bu şartlar başka bir belgede geçiyorsa TEKRARLAMA, Sadece ATIF’ta Bulun.

33. Malzemenin, • Deneyin, • Düzeneğin, • Yöntemin Standardı YOKSA • Bunlarla ilgili tüm ayrıntıları (Neyle, nasıl, kaç, ne zaman, ne kadar, vd.) AÇIKÇA belirt. Bulanık nokta kalmasın !

34. KONU, KAPSAM, TANIMLAR • Şartname neden söz ediyor, • neleri içeriyor, • şartnamede geçen terimlerin tanımı

35. İSTEK VE ÖZELLİKLER Neler isteniyor, Ürün hangi özellikleri taşıyacak • Görünüş, • ölçü, • malzeme, • kalite, • performans, • duyarlık, vd.)

36. MUAYENE ve DENEYLER İstek ve Özelliklerin sağlandığı nasıl anlaşılacak ? • her bir özellik için numune alma, • test düzeneği, • deney prosedürü, • sağlanması istenen değerler, vb.)

37. TESLİM ALMA NİCELİK Kontrolü (Sayma) NİTELİK KONTROILU Muayene-Deney-Test Ayrımı Kabul Örneklemesi Tek-çok katlı muayene planları (KK konusu) Tahribat(lı/sız) Muayene TEHLİKELİ DENEY ! (patlama, zehirlenme, elektrik çarpması)

38. Muayene-Deney • Gözle Muayene (hafif dokunmak ?) (Renk, pürüz, döküm hatası) • Ölçü Kontrolü (kumpas, masdar, vd) (Teknik resme, numuneye göre) • Çatlak Kontrolü (Ultrason, rontgen,…) • Matalürjik kontrol (yüzey hazırlama, mikroskop, analiz) • Mekanik deneyler (çekme, sertlik)

39. Diğer Deneyler (ÖRNEK) Basınca Dayanıklılık Deneyi (Suyla yap) Çalışma basıncının 1.5 kat gibi üstünde bir basınçta patlamayacak -Hepsini deneme, -Deneneni kullanma (deformasyon) Sızdırmazlık Deneyi Çalışma basıncında havayla doldur, -Belli bir süre (24 saat) basınç düşmeyecek -Su dolu kaba daldır(hava kabarcığı görülmeyecek)

40. TEST (son ürüne) • Motorun verimi (giren-çıkan enerjiyi ölç) • Otomobilin çarpma testi (kadavrayla) • Radyatörün ısı gücü (ısıl ölçümler) • Klimanın gürültü düzeyi (ses ölçümü) • Şalterin ömrü(100 000 kez aç-kapa) • Tüketim malının sağlamlık testi (belli bir yükseklikten at) • Çocuk güvenliği testi (açma-koparma-yutma)

41. DİĞER ŞARTLAR Yukarıda belirtilmemiş olan istekler (Özellikle ayrı bir idari şartname yoksa) • Numune verme, (kendine, imalatçıya, notere) • Prototip, (önce bir tane yapıp dene) • Teslimat ve ödeme planı, (nakit akışı) • Ambalaj, (sevk ve koruma için) • Sigorta, • Anlaşmazlık hali (yetkili mahkeme) gibi…

42. EKLER • makine parçaları için teknik resimler, • idari şartname, • ürün çeşitlerini belirten listeler, • Diğer şartname ve(ya) standartlar, • numuneler veya • başka belgeler eklenebilir.

43. ŞARTNAME (Yapısı) ATIFLAR Şartname, başka şartnamelere ve standartlara atıfta bulunabilir • Kapaklar TŞX253’e, • Malzeme TS…’e, • Muayene MIL…’e göre olacak gibi…

44. Satın alma şartnamesi • Bu şartname ile alınacak ürün, kendi ürettiğiniz ürününyapısında yer alacak, • Hem imalatın sağlıklı yürümesi, hem de ürününüzün performansı için hayati önemi var. • Bağlanacağı yere uymalı, işlev görmeli, kendisinden beklenenleri yerine getirmeli.

45. ÜRÜNLE ilgiliDİĞER KONULAR • Ürün yaşam çevrimi (dönemler) • Ürün ağacı (x malzeme listesi) • Değer analizi (gereksiz ayrıntı?) • Ürün karması (miktarlar)

46. Ürün yaşam çevrimi Satışlar Kar DOYMA Gerileme Ürün Geliş- tirme Olgunluk Giriş- Tanıtım Gelişme Zaman Yatırım

47. Ürün ağacı • Ürün hangi parçalardan oluşuyor? (Malzeme Listesi) Hangi Parçadan Kaç Tane? Hangi malzemeden ne miktarda ?) • +Hiyerarşik yapı (Nereye Bağlanıyor) Komple, Alt-komple, Bileşen, Parça

48. Ürün ağacı 0. A 1. B 2. E 2. F 3. D 3. C 1. C 1. D A.B.F.C A.C

49. Değer analizi • Maliyeti Arttıran AMA • Değeri Arttırmayan Neler VAR? Malzeme, öğe (feature), işlem ONLARI AT !

50. Değer analizi YOK ET, DEĞİŞTİR, BİRLEŞTİR • Gereksiz Parçalar, • Pahallı malzemeler, • Faydasız şekil özellikleri, • Dar toleranslar, • Değer katmayan işlemler