560 likes | 768 Vues
eFAST : Đánh giá tập trung , mở rộng bằng siêu âm đối với chấn thương. Ashley S. Bean, MD, MA, FACEP, FAAEM University of Arkansas for Medical Sciences. Các mục tiêu. Các mục tiêu của bài giảng này :
E N D
eFAST: Đánhgiátậptrung, mởrộngbằngsiêuâmđốivớichấnthương Ashley S. Bean, MD, MA, FACEP, FAAEM University of Arkansas for Medical Sciences
Các mục tiêu • Cácmụctiêucủabàigiảngnày: • Đểthảoluậncácmặtcắtsiêuâmbaogồmkhám FAST mởrộngvàmôtảgiảiphẫubìnhthườngvàbệnhlýbấtthườngtrongchấnthương
eFAST • eFASTlàviếttắtcủa “Extended Focused Assessment with Sonography in Trauma” • Mụctiêucủakhámlàxácđịnhnhanhchóngdịchtự do ( điểnhìnhlàmáu) trongcáckhoangmàngphổi, màngtimvàphúcmạc ở nhữngbệnhnhânchấnthương • Cáchìnhcủasiêuâmghinhậnđượccủacáckhoang ổ bụngvàlồngngực • Mỗimặtcắtcần 15-60 giâyđểđạtđược • Khámtoànbộcần 2- 5 phút
Giảthuyết • Nhiềuchấnthươngđedọatínhmạngcóthểgâychảymáu • Siêuâmrấtcógiátrịđểnhậnbiếtchảymáucó ý nghĩatrênlâmsàng • chảymáutrongphúcmạc ở nhữngbệnhnhânhạhuyếtápcầnphảichọcrửa ổ bụngcấpcứu • Chẩnđoáncácchấnthươngtim do chấnthươngxuyênthủng • Siêuâmnhạyhơnchụp x-quangngựcđểpháthiệntràndịchvàtrànkhímàngphổi
eFAST: 4 câuhỏi Các câu hỏi tập trung: 1. Liệu có dịch trong khoang phúc mạc không? 2. Liệu có dịch khoang màng ngoài tim không? 3. Liệu có dịch trong khoang lồng ngực không (ví dụ tràn máu màng phổi)? 4. Liệu có khí trong khoang màng phổi không?
eFAST Các ưu diểm • Có thể thực hiện trong vòng 5 phút tại giường • Không xâm lấn • Các khám xét có thể lặp lại • Có độ nhậy cao đối với sự cần thiết phải chọc thăm dò ổ bụng • Không phải tiêm chất ản quang ion hóa • Hình ảnh thực tế theo thời gian • Đã cho thấy làm giảm thời gian để phẫu thuật
Siêuâmtươngđốikhôngnhậyđểxácđịnhchínhxácchấnthươngtạngđặc,tạngrỗnghoặcchấnthươngsauphúmạcSiêuâmtươngđốikhôngnhậyđểxácđịnhchínhxácchấnthươngtạngđặc,tạngrỗnghoặcchấnthươngsauphúmạc Dịchcóthểtậptrung ở cáctỷlệkhácnhau Thểtíchtốithiểucóthểpháthiệntrênsiêuâm Phụthuộcvàothểtrạngcủacơthể 250 ml Cóthểlàmnhiềumặtcắtđểtăngđộnhậy Phụthuộcvàongườiphẫuthuật Hạnchếbởikhídưới da eFAST Các hạn chế
Khi nào thì thực hiện eFAST? • Ngaylậptứcsauđánhgiá ban đầu ATLS , trongđánhgiáthìhai • Lýtưởnglàthựchiệntrướckhixoaybệnhnhânhoặcđặtxôngtiểu • Trongkhihồisức • Saucácthayđổivètìnhtrạnglâmsàngcủabệnhnhân
Các mặt cắt của eFAST • Phần tư trên bên phải • Phần tư trên bên trái • Trên khớp mu • Tim • Cả hai bên phổi • Tràn dịch màng phổi • Tràn khí màng phổi
Cácphươngthứcchẩnđoánchấnthương ổ bụngkín • Cómộtsốcáchđểđánhgiá ổ bụngsauchấnthươnggồmchụpcắtlớp vi tính, rửaphụcmạcchẩnđoánvàsiêuâm • Chụpcắtlớp vi tínhlàbiệnphápkhôngxâmlấn, chobiết chi tiếtnhất, nhưngđòihỏibệnhnhânphảiổnđịnhvềhuyếtđộng • Rửaphúcmạcchẩnđoánđượccholàxétnghiệmcóđộnhạynhất, nhưngxâmlấnvàcóthểquánhậydẫnđếnthủthuậtmởbụngkhôngcầnthiết • Siêuâmlàmộtdụngcụsànglọctốtnhấtđốivớichấnthương. Nócungcấpthông tin nhanhvàchínhxác
Định khu dịch trong ổ bụng • Dịchcóthểkhutrú ở cácvùngkhácnhaucủa ổ bụng • Khoangganthậnlàkhuvựcđọngdịchthườnggặpnhất • Láchlàcơquanthườngbịchấnthươngnhất • Khoangganthậnlàkhuvựcphụthuộcnhấtcủa ổ bụngtrên • Khungchậulàkhuvựcđọngdịchthườnggặpthứhai retrovesicular hemorrhage
Lựachọnđầudò: Tầnsốthấp • Phẳng • Cong
Một phần tư trên bên phải • Đầu dò được đặt theo mặt phẳng ngang với hướng đầu dò hướng về phía đầu bệnh nhân • Hình ảnh ở đường giữa nách tương ứng ở khoang liên sườn 8 đến 11
Một phần tư trên bên phải • Mặt cắt của đầu dò dọc theo đường nách giữa để tìm khoang gan thận và để tránh bóng cản của xương sườn • Có thể cần xoay đầu dò nhẹ theo ngược kim đồng hồ
Sự định hướng Bên phải của bệnh nhân Đầu Chân Bêntráibệnhnhân
Một phần tư trên bên phải • Một điều rất quan trọng để có thể thấy được đầu gan và toàn bộ thận đó là đảm bảo rằng dịch có thể đọng ở cực dưới của thận có thể nhìn thấy được
Một phần tư trên bên phải http://www.ultrasoundvillage.com/
Sự hiện diện của máu • Máu tươi • Không âm (đen) • Máu đang đông • Lúc đầu giảm âm • Sau đó tăng âm Sonoguide.com
Sự hiện diện của máu • Máu tươi • Không âm (đen) • Máu đang đông • Lúc đầu giảm âm • Sau đó tăng âm Sonoguide.com
Mặt cắt quanh gan bình thường Dịch tự do ở khoang quanh gan
Một phần tư trên bên trái • Vịtríđầudò ở đườngnáchsautráigầnkhoangliênsườn 9 và 10 • Gócđầudòchéođểtránhbóngcảncủaxươngsườn • Ngượcvớimộtphầntưtrênbênphải, dịchthườngđọng ở xungquanhvùngtrêncủalách
Một phần tư trên bên trái Đầu http://www.ultrasoundvillage.com/
Mặt cắt quanh lách bình thường Dịch tự do ở khoang quanh lách
Mặt cắt trên vệ • Đầu dò nên được đặt ở vị trí trên xương mu • Có thể đặt dọc hoặc ngang • Có ích để lấy được hình ảnh trước khi đặt xông tiểu
Khungchậu: mặtcắtngang Trước Phải trái Sonoguide.com
Cắt ngang khung chậu Bình thường Vỡ bàng quang
Protocol: chấnthương ổ bụngkín có Phòng mổ không eFAST dương tính không Hồi sức và siêu âm lại Tình trạng huyết động bình thường? có Cắt lớp vi tính có eFAST dương tính không Theo dõi Siêu âm, chụp cắt lớp lại
Mặt cắt tim dưới bờ sườn • Thựchànhnhiềunhấttrongchấnthương • Xavớicácthủthuậtngực, cổvàđườngthở • Trụcdọccạnhứccóthểđượcsửdụngnếukhôngcókhảnănglấyđượcmặtcắtdướiức
Dịch màng ngoài tim fluid
Phác đồ? eFASTdươngtính Phòngmổ
Tràn máu màng phổi • Đểtìmtrànmáumàngphổihoặcdịchmàngphổi, đặtđầudò ở mặtngangvớihướngđầudòvềphíađầu • Dịchchuyểnđầudòtừkhoang ổ bụnglênphíađầu
Tràn máu màng phổi • Cáclớp ở phíasau • Hướngđầudòvềphíasau
Dịch màng phổi • Nhìn ở ganhoặclách, thậnvàcơhoành • Tậptrung ở cơhoànhvàtìmkiếmhìnhảnhnhiễusoigươngcủaganhoặclách ở mặtcắtvềphíađầu • Nếuhìnhảnhsoigươngnàykhôngcó, thìcódịch ở khoangmàngphổi • Trongnhữngtrườnghợpnặng, dịchsẽbaoquanhphổivàphổisẽnổitrongdịchvớimỗithìhítvào
Bìnhthườngbênphải (soigương) Dịchtự do bênphảiMáumàngphổi (khôngsoigương)
Nhiễu ảnh soi gương bình thường: Một phần tư trên bên phải = không có dịch
Khôngcónhiễuảnhsoigương: Mộtphầntưtrênbênphải = Dịchmàngphổi
Tràn khí màng phổi • Độnhạytốthơn X-quangngực • X-quangngựctưthếnằm • Độnhậy 75% • Siêuâm • Độnhậy 98% • Sửdụngđầudòphẳngtầnsốcaohơnđốivớihìnhảnhngựctrướcgiữacáckhoangliênsườn ở đườnggiữađòn ở cácvịtríkhoangliênsườn
Tràn khí màng phổi • Các lớp ở phía trước • Vị trí đầu dò về phía trước
Tràn khí màng phổi • Hình ảnh biểu hiện 2 dấu hiệu loại trừ tràn khí màng phổi • Phổi trượt • Các đuôi chổi