Prezentację multimedialna przygotowały: mgr Lidia Kowalska mgr Edyta Gawlik

1. Prezentację multimedialna przygotowały: mgr Lidia Kowalska mgr Edyta Gawlik Rada szkoleniowa nt.: „Bezpiecznie na wycieczce, spacerze i w ogrodzie przedszkolnym”

2. Definicja BEZPIECZEŃSTWA • Bezpieczeństwo - stan bądź proces, gwarantujący istnienie dziecka oraz możliwość jego rozwoju. Odznacza się brakiem ryzyka utraty czegoś dla dziecka szczególnie cennego – życia, zdrowia, szacunku, uczuć poprzez oddalenie zagrożenia, lęków, obaw niepokoju i niepewności. Bezpieczeństwo dziecka w przedszkolu, to zespół czynników wpływających na poczucie bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego poprzez zapewnienie warunków materialnych, psychospołecznych. To także zespół zabiegów metodycznych kształtujących czynną postawę wobec zdrowia.

3. Obowiązki, odpowiedzialność, upoważnienia osób zapewniających dzieciom bezpieczeństwo: • Dyrektor – ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny w przedszkolu; zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki pobytu w przedszkolu, a także bezpieczne i higieniczne warunki uczestnictwa w zajęciach organizowanych przez przedszkole poza budynkiem przedszkola; kontroluje obiekty należące do przedszkola pod kątem zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków korzystania z tych obiektów; sporządza protokoły z kontroli obiektów; odpowiada za jakość pracy pracowników, za organizację pracy; opracowuje regulaminy i instrukcje związane z zapewnieniem bezpieczeństwa dzieciom. • Nauczyciele – są zobowiązani do nadzoru nad dziećmi przebywającymi w przedszkolu oraz do rzetelnego realizowania zadań związanych z powierzonym stanowiskiem; zapewniają opiekę, wychowanie i uczenie się w atmosferze bezpieczeństwa; upowszechniają wśród dzieci wiedzę o bezpieczeństwie oraz kształtują właściwe postawy wobec zdrowia, zagrożeń i sytuacji nadzwyczajnych; są zobowiązani do przestrzegania przepisów prawa ogólnego i wewnętrznego. • Inni pracownicy przedszkola – są zobowiązani do rzetelnego realizowania zadań związanych z powierzonym stanowiskiem oraz z funkcją opiekuńczą i wychowawczą przedszkola; pomagają nauczycielom w codziennej pracy wychowawczej, dydaktycznej i opiekuńczej; są zobowiązani do przestrzegania przepisów prawa ogólnego i wewnętrznego. • Rodzice, w trosce o bezpieczeństwo własnego dziecka, powinni znać procedury zapewnienia bezpieczeństwa obowiązujące w przedszkolu; w tym zakresie powinni także współpracować z dyrektorem, wychowawcami swojego dziecka oraz innymi pracownikami przedszkola.

4. Bezpieczny wyjazd na wycieczkę • Szczególną formą wyjścia poza teren przedszkola są wycieczki połączone z przejazdem autokarem do miejsca docelowego. Dla dzieci jest to dodatkowa atrakcja, ale dla dyrektora i wychowawców poważny obowiązek i odpowiedzialność. Przypominamy, jakie są zadania dyrektora placówki, kierownika wycieczki oraz opiekunów. Omawiamy podstawowe zasady zapewnienia dzieciom opieki w autokarze i podczas postoju.

5. ZASADY OGÓLNE Formy działalności w zakresie krajoznawstwa i turystyki: a) spacery i wycieczki edukacyjno – inicjowane i realizowane przez nauczycieli w celu uzupełnienia obowiązującego programu wychowawczo-dydaktycznego, w ramach danych zajęć edukacyjnych; b) wycieczki krajoznawczo – turystyczne , w których udział nie wymaga od uczestników przygotowania kondycyjnego i umiejętności specjalistycznych; c) imprezy krajoznawczo – turystyczne; d) imprezy wyjazdowe – kino, teatr, muzea itp.; e) wycieczki rowerowe; f) wycieczki kilku lub kilkunastodniowe, tzw. „Zielone przedszkola”.

6. 3. Organizacja i program spaceru oraz wycieczki powinien byś dostosowany do wieku, zainteresowań i potrzeb dzieci w wieku przedszkolnym, ich stanu zdrowia, sprawności fizycznej, stopnia przygotowania i umiejętności.4. Dla dzieci w wieku przedszkolnym powinny być organizowane przede wszystkim wycieczki edukacyjne i krajoznawczo – turystyczne na terenie najbliższej okolicy, macierzystej gminy i regionu geograficzno – turystycznego.5. Organizując spacery i wycieczki zapoznajemy dzieci z miejscem i celem, aby ich obserwacje i działania były świadome.6. Zapewniamy pełne bezpieczeństwo, a w określonych sytuacjach dajemy dzieciom kontrolowane poczucie swobody, zapewniając właściwą organizację tak, aby osiągnąć właściwe cele edukacyjne.

7. 7. Dzieci niepełnosprawne mogą brać udział w spacerach, wycieczkach i imprezach o ile nie mają przeciwwskazań zdrowotnych oraz ich opiekunem na wycieczce jest rodzic lub dodatkowo przydzielona osoba pełniąca rolę opiekuna.8. Zabrania się prowadzenia spacerów i wycieczek podczas burzy, śnieżycy, gołoledzi.9. W razie wypadku uczestników spaceru lub wycieczki stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące postępowania w razie wypadków w szkołach i placówkach publicznych.10. Uczestnicy wycieczek i imprez powinni być objęci ubezpieczeniem od następstw nieszczęśliwych wypadków.

8. Zadania dyrektora - Choć za bezpieczeństwo dzieci w czasie trwania wycieczki odpowiada kierownik wycieczki i opiekunowie, to odpowiedzialność za dzieci powierzone opiece przedszkola, za ich bezpieczeństwo podczas zajęć organizowanych poza placówką odpowiada przede wszystkim dyrektor. Każda wycieczka musi być zorganizowana zgodnie z przepisami prawa i wymogami bezpieczeństwa. Dyrektor przedszkola powinien: • zadbać o to, by w statucie przedszkola i regulaminie wycieczek opisane były wszystkie kwestie związanych z ich organizacją - przedszkole może posiadać indywidualne, właściwe dla siebie rozwiązania, ale nie mogą być one sprzeczne z przepisami prawa; • czuwać nad realizacją planowanych wycieczek zgodnie z określoną procedurą; • kontrolować przestrzeganie przez wychowawców przepisów prawa i wewnętrznych regulacji dotyczących organizowania wycieczek poprzez obserwowanie podejmowanych czynności i prowadzonych z dziećmi zajęć dotyczących wycieczki; • wyznaczać spośród pracowników pedagogicznych (lub innych osób pełnoletnich) kierownika wycieczki spełniającego wymagania kwalifikacyjne i ustalać z nim sposób jej zorganizowania; • ustalać liczbę opiekunów i określać sposób sprawowania opieki nad dziećmi zapewniający im pełne bezpieczeństwo na wycieczce; • sprawdzać i zatwierdzać dokumentację wycieczki (karta wycieczki, harmonogram, lista uczestników, zgody rodziców/opiekunów, kalkulacja planowanych kosztów, potwierdzenieubezpieczenia dzieci od następstw nieszczęśliwych wypadków, regulamin wycieczki, zadania wyznaczone dla opiekunów wycieczki).

9. Zadania kierownika wycieczki I. Kierownikiem przedszkolnej wycieczki krajoznawczo – turystycznej może być wyłącznie nauczyciel zatrudniony w placówce, posiadający uprawnienia kierowania wycieczką. II. Do podstawowych obowiązków kierownika wycieczki należy: 1. Opracowanie dokumentacji wycieczki, którą zatwierdza dyrektor: a. karta wycieczki z harmonogramem i załączoną listą uczestników po 2 egzemplarze (jeden egzemplarz pozostawiony w kancelarii, (kopie potwierdzone za zgodność z oryginałem) zabiera ze sobą kierownik wycieczki); Kartę wycieczki najlepiej zatwierdzić najpóźniej na dwa dni przed jej realizacją. b. pisemne zgody rodziców na udział dziecka w wycieczce; c. regulamin zachowania się wychowanków podczas wycieczki; d. zakres czynności kierownika i opiekuna wycieczki; e. preliminarz finansowy wycieczki przewidujący koszty realizacji programu oraz rozliczenie finansowe wycieczki po jej zakończeniu.

10. 2. Opracowanie z udziałem uczestników szczegółowego programu i harmonogramu oraz wypełnienie karty wycieczki (w harmonogramie trzeba dokładnie określić czas zbiórki (na tyle wcześniej przed planowanym wyjazdem, by wyeliminować pośpiech i zamieszanie), wyjazdu, poszczególnych etapów wycieczki i powrotu, ustalić jedno miejsce wyjazdu i przyjazdu dzieci z wycieczki bez wyrażania zgody na odbieranie dzieci przez rodziców po drodze przejazdu autokaru).3. Opracowanie regulaminu wycieczki i zapoznanie z nim wszystkich uczestników.4. Zapewnienie warunków do pełnej realizacji programu i regulaminu wycieczki oraz sprawowanie nadzoru w tym zakresie.5. Zaznajomienie uczestników z zasadami bezpieczeństwa oraz zapewnienie warunków do ich przestrzegania.6. Określenie zadań dla opiekuna w zakresie realizacji programu, zapewnienia opieki i bezpieczeństwa uczestnikom wycieczki.

11. 7. Nadzór nad zaopatrzeniem uczestników w niezbędny, sprawny sprzęt i ekwipunek oraz apteczkę pierwszej pomocy.8. Organizacja transportu, wyżywienia i noclegów dla uczestników wycieczki.9. Podział zadań wśród uczestników wycieczki.10. Przygotowanie projektu planu finansowego wycieczki.11. Dysponowanie środkami finansowymi przeznaczonymi na organizację wycieczki.12. Podsumowanie, ocena i rozliczenie wycieczki po jej zakończeniu.

12. ZADANIA OPIEKUNA WYCIECZKI I. Opiekunami wycieczki powinni być nauczyciele, pracownicy obsługi placówki lub w uzgodnieniu z dyrektorem, rodzice dzieci biorących udział w wycieczce. II. Do podstawowych czynności opiekuna wycieczki należy: 1. Sprawowanie opieki nad powierzonymi dziećmi. 2. Współdziałanie z kierownikiem w zakresie realizacji programu i harmonogramu wycieczki. 3. Nadzór nad przestrzeganiem regulaminu przez wychowanków ze szczególnym uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa. 4. Nadzoruje wykonanie zadań i poleceń przydzielonych uczestnikom wycieczki. 5. Zobowiązany jest sprawdzać stan liczbowy przedszkolaków przed wyruszeniem z każdego miejsca pobytu, w czasie zwiedzania, przejazdu oraz po przybyciu do punktu docelowego. 6. Wykonywanie innych zadań zleconych przez kierownika wycieczki. 7. Potwierdza własnoręcznym podpisem na karcie wycieczki przyjęcie odpowiedzialności za bezpieczeństwo dzieci.

13. Zgoda rodziców na udział dzieci w wycieczce Rodzice muszą wyrazić zgodę na udział dziecka w wycieczce na piśmie. W przypadku braku zgody rodzica na udział dziecka w wycieczce dyrektor przedszkola powinien zorganizować mu opiekę w przedszkolu. Warto poprosić rodziców o współpracę w wyjaśnieniu dzieciom zasad bezpieczeństwa, konieczności ich przestrzegania, sprawdzeniu czy je rozumieją. Rodzice powinni poinformować kierownika wycieczki o ewentualnych dolegliwościach dzieci w podróży np. chorobie lokomocyjnej i szczególnych potrzebach czy wymaganiach, np. posadzenie dziecka zgodnie z kierunkiem jazdy.

14. Sprawność i oznaczenie autokaru • Autokar powinien być sprawny i oznakowany - z tyłu i z przodu kwadratowe tablice barwy żółtej z symbolem dzieci barwy czarnej. Kierowca powinien odpowiedzialnie i konsekwentnie stosować przepisy ruchu drogowego. • Konieczne jest planowanie postojów tylko w miejscach dozwolonych. Kierownik wycieczki musi dopilnować, by kierowca włączał światła awaryjne podczas wsiadania i wysiadania dzieci z autokaru. • O dacie i miejscu wyjazdu dyrektor powinien powiadomić policję i domagać się sprawdzenia stanu technicznego pojazdu oraz trzeźwości kierowcy. Najlepiej by kontrola autokaru została przeprowadzona na 30 minut przed zbiórką. Uniknie się wtedy zamieszania, dodatkowego oczekiwania oraz zdenerwowania zarówno dzieci jak i rodziców.

16. Opiekunowie Przepisy nie określają liczby dzieci przypadających na jednego opiekuna. Kierownik wycieczki powinien uzgodnić z dyrektorem przedszkola taką ich liczbę, aby dzieci miały zagwarantowane pełne bezpieczeństwo. Ustalenia w tym zakresie powinny być przemyślane i uwzględniać wszystkie kryteria oraz doświadczenie i umiejętności pedagogiczne opiekunów i stopień zdyscyplinowania grupy. Liczbę opiekunów oraz sposób zorganizowania opieki należy ustalać dla każdej wycieczki oddzielnie i uwzględniać wszystkie okoliczności. Powinna być ona zgodna z ustalenia dotyczącymi wycieczek autokarowych zawartymi w statucie lub regulaminie wycieczek.

17. ZADANIA DZIECI – UCZESTNIKÓW WYCIECZKI 1. Dzieci starsze biorą czynny udział w przygotowaniach do wycieczki. 2. Przestrzegają zawartych wcześniej umów z opiekunami. 3. Rodzice i dzieci sygnalizują stosunkowo wcześniej wszelkie potrzeby i dolegliwości związane, np. z jazdą autokarem. 4. Reagują na umówione sygnały, np. podczas zbiórek. 5. Przestrzegają zasad prawidłowego zachowania się w miejscach publicznych, skansenach i rezerwatach przyrody (np. las).

18. 6. Życzliwie i ufnie odnoszą się do opiekunów.7. Dzieci starsze pomagają młodszym i słabszym.8. Przestrzegają ustalonych zasad bezpieczeństwa i dyscypliny.9. Sygnalizują opiekunowi swoje potrzeby fizjologiczne.10. Nie oddalają się od grupy bez zgody opiekuna wycieczki.11. W czasie jazdy autokarem nie wolno dzieciom: spacerować , stawać na siedzeniach, wychylać się przez okno, zaśmiecać pojazdu.

19. ZASADY BEZPIECZEŃSTWA PODCZAS WYCIECZEK AUTOKAROWYCH 1. Liczebność grupy należy dostosować do możliwości technicznych autokaru (liczba dzieci nie może być większa od liczby miejsc oznaczonej w dowodzie rejestracyjnym pojazdu. 2. Każdy opiekun zajmuje się swoją grupą (15 i 10 osób). 3. Miejsca przy drzwiach zajmują osoby dorosłe. 4. Przejścia w autokarze muszą być wolne, nie mogą tam znajdować się dodatkowe miejsca do siedzenia. 5. Kierowca posiada kwalifikacje kierowcy zawodowego oraz potwierdzenie sprawności technicznej pojazdu. 6. Kierowca może pracować max 8 godzin.

20. 7. Przestoje, o których decyduje kierowca są dozwolone tylko w miejscach do tego wyznaczonych.8. Po każdej przerwie w podróży należy sprawdzić stan liczebny dzieci.9. Opiekunowie zapewniają dzieciom bezpieczne przejście z pojazdu i do pojazdu przy wsiadaniu i wysiadaniu.10. Opiekunowie pilnują bezpieczeństwa dzieci w czasie jazdy (nie wolno chodzić po autokarze, siedzieć przodem do oparcia).11. Należy zabrać ze sobą apteczkę pierwszej pomocy.

21. Przykład- REGULAMINU ZACHOWANIA SIĘ WYCHOWANKÓW PODCZAS WYCIECZKI 1. Reaguję na ustalony sygnał (hasło) – zbiórka. 2. W czasie zbiórki ustawiam się parami. 3. Zachowuję bezpieczeństwo podczas jazdy autokarem lub innym środkiem transportu: a. wsiadam i opuszczam autokar pojedynczo, bez popychania kolegów; b. podczas jazdy nie opuszczam zajmowanego miejsca; c. zachowuję czystość w autokarze; d. nie otwieram bez pozwolenia okien w autokarze oraz nie wychylam się przez otwarte okna. 4. Zgłaszam opiekunowi swoje potrzeby fizjologiczne i wszelkie dolegliwości. 5. Nie oddalam się od grupy w czasie wycieczki. 6. Słucham i stosuję się do poleceń opiekuna. 7. Nie dotykam i nie podnoszę nieznanych przedmiotów. 8. Sprawnie poruszam się po chodniku oraz zachowuję bezpieczeństwo w pobliżu jezdni. 9. Nie spożywam nieznanych owoców, roślin, grzybów, np. zebranych w ogrodzie, lesie lub słodyczy otrzymanych od nieznajomych. 10. Zgłaszam opiekunowi wycieczki wszelkie objawy złego samopoczucia. 11. Sygnalizuję każde zauważone niebezpieczeństwo, np. oddalający się kolega, niebezpieczne przedmioty na placu zabaw itp. 12. Szanuję przyrodę – nie śmiecę, nie łamię drzew, nie niszczę roślin i wytworów pracy ludzkiej. 13. Zachowuję się stosownie w miejscach publicznych i sakralnych. 14. Jestem pogodny, koleżeński i pomagam słabszym.

22. Apteczka i pomoc przedmedyczna Kierownik powinien sprawdzić zawartość apteczki, zadbać o jej uzupełnienie i osobiście dopilnować by nie zapomniano jej zabrać na wycieczkę. Na wycieczce nie wolno bez zgody rodziców podawać uczniom żadnych lekarstw, można stosować jedynie środki opatrunkowe. W sytuacji, gdy zdarzy się wypadek, kierownik i opiekunowie zobowiązani są niezwłocznie udzielić pierwszej pomocy i ewentualnie zapewnić pomoc medyczną. O zdarzeniu należy zawiadomić rodziców/prawnych opiekunów oraz dyrektora przedszkola.

23. Opieka nad przedszkolakami podczas przebywania na basenie Za bezpieczeństwo dzieci przebywających na pływalni odpowiadają: • opiekunowie, którym opiekę nad nimi powierzył dyrektor przedszkola (§ 2 ust 1 pkt 3 załącznika nr 1 do rozporządzenia MEN z 21 maja 2001 r. oraz § 10 ust. 4 rozporządzenia RM z 6 maja 1997 r.), § 2. 1. Statut przedszkola określa: 3) sposób sprawowania opieki nad dziećmi w czasie zajęć w przedszkolu oraz w czasie zajęć poza przedszkolem, § 10 ust. 4 Dzieci do lat 7 mogą korzystać z kąpieli wyłacznie pod opieką i nadzorem osób pełnoletnich

24. instruktor lub inna uprawniona osoba, jeżeli dzieci tworzą grupę zorganizowaną i ćwiczą w wodzie pod jej kierunkiem (§ 4 ust. 2 załącznika nr 4 do rozporządzenia RM z 6 maja 1997 r.), § 4 ust. 2 załącznika nr 4 Przez grupę zorganizowana rozumie się zespół osób uprawiających ćwiczenia ruchowe w wodzie pod nadzorem i kierunkiem instruktora, trenera, nauczyciela lub innej uprawnionej osoby • ratownicy, mający obowiązek stałej obserwacji osób kąpiących się (§ 1 ust. 1 pkt 3, § 8 i § 9 załącznika nr 4 do rozporządzenia Rady Ministrów z 6 maja 1997 r.). § 1 ust. 1 pkt. 3 Warunki bezpieczeństwa osób korzystających z kąpielisk i pływalni zapewnia się w szczególności przez: pkt. 3) Przygotowanie miejsc ratownikom w celu stałej obserwacji i kontroli osób kąpiących się, a w kąpieliskach – także korzystających ze sprzętu pływającego.

25. § 8. 1.W celu stworzenia warunków bezpieczeństwa na pływalni należy zapewnić:1) stałą obserwację przez ratownika (ratowników) lustra wody oraz osób znajdujących się na terenie obiektu,2) oznaczenie głębokości wody w sposób trwały i widoczny,3) wyposażenie pływalni w apteczkę i sprzęt medyczny pierwszej pomocy,4) wyposażenie pływalni w sprzęt ratunkowy,5) trwałe ogrodzenie pływalni odkrytej,6) bezpośrednią łączność telefoniczną z pogotowiem ratunkowym i najbliższą jednostką Policji,7) zamykanie pływalni w określonych godzinach, w których nie pracuje służba ratownicza.2.W zajęciach prowadzonych w zorganizowanych grupach na jedną osobę prowadzącą zajęcia nie może przypadać więcej niż 15 uczestników.

26. § 9.Do podstawowych obowiązków ratowników należy:1) stałe obserwowanie obszaru kąpieliska i niezwłocznie reagowanie na każdy sygnał wzywania pomocy oraz podejmowanie akcji ratowniczej,2) kontrola stanu urządzeń oraz sprzętu, które zapewniają bezpieczeństwo osób kąpiących się,3) kontrola stref dla umiejących i nie umiejących pływać,4) wywieszanie na maszcie odpowiedniego koloru flag informacyjnych,5) sygnalizowanie, za pomocą urządzeń alarmowych, przekroczeń obowiązującego regulaminu (np. granicy strefy dla umiejących pływać), a w kąpieliskach także nadchodzącej burzy,6) reagowanie na wszelkie wypadki naruszania regulaminu obowiązującego na terenie kąpieliska lub pływalni,7) wpisywanie na tablicy informacyjnej temperatury wody, powietrza oraz innych aktualnych informacji (np. dotyczących nagłych zmian warunków atmosferycznych),8) codzienne kontrolowanie głębokości wody przed otwarciem kąpieliska, a w razie potrzeby - przesunięcie miejsca kąpieli lub czasowe wyłączenie określonych obszarów kąpieliska z używalności,9) oczyszczenie powierzchni i dna obszaru przeznaczonego do kąpieli z wszelkich przedmiotów mogących spowodować skaleczenie lub inny nieszczęśliwy wypadek,10) bieżące prowadzenie dziennika pracy.

27. Regulamin dla osób korzystających z pływalni musi być w widocznym miejscu!!! • Dzieci trzeba zapoznać z regulaminem!!! Z regulaminu wynika, że: • dzieci do lat 7 mogą przebywać na terenie pływalni oraz kąpać się wyłącznie pod opieką osób pełnoletnich, • zajęcia na pływalni krytej odbywają się grupowo według ustalonego rozkładu zajęć, • grupa pływająca nie może liczyć więcej niż 15 uczestników na jedną osobę prowadzącą zajęcia, • zajęcia mogą odbywać się tylko w obecności instruktorów pływania i ratowników, • osoby naruszające przepisy regulaminu są usuwane z terenu pływalni, • wszystkie osoby znajdujące się na terenie pływalni są obowiązane podporządkować się nakazom ratowników pełniących dyżur

28. Zastosuj!!! Dzieci korzystające z pływalni należy zapoznać z jej regulaminem, a opiekunowie powinni czuwać nad jego ścisłym przestrzeganiem. Warunki i sposób korzystania z pływalni zapewniające bezpieczeństwo dzieciom powinny być uzgodnione z kierownikiem pływalni.

29. Przepisy nie wyznaczają stałej liczby opiekunów przy organizacji zajęć poza przedszkolem. Ustalenia w tym zakresie powinny być szczegółowo określone wstatucie przedszkola (§ 2 ust 1 pkt 3 załącznika nr 1 do rozporządzenia MEN z 21 maja 2001 r.). § 2. 1. Statut przedszkola określa: 3) sposób sprawowania opieki nad dziećmi w czasie zajęć w przedszkolu oraz w czasie zajęć poza przedszkolem,

30. Liczba opiekunów zależna od wieku dzieci i ich stanu zdrowia • O liczbie opiekunów i sposobie sprawowania opieki nad dziećmi powinien zadecydować dyrektor przedszkola odpowiedzialny za zapewnienie bezpieczeństwa dzieciom w czasie zajęć organizowanych przez przedszkole - w przedszkolu i poza nim (art. 39 ust. 1 pkt 3 i 5a UoSO, art. 7 ust. 1 i 2 pkt 6 KN). art. 39 ust. 1 pkt 3 i 5a UoSO 1. Dyrektor szkoły lub placówki w szczególności: 3) sprawuje opiekę nad uczniami oraz stwarza warunki harmonijnego rozwoju psychofizycznego poprzez aktywne działania prozdrowotne; 5a) wykonuje zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom i nauczycielom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę lub placówkę; art. 7 ust. 1 i 2 pkt 6 KN 2. Dyrektor szkoły odpowiedzialny jest w szczególności za: 6) zapewnienie bezpieczeństwa uczniom i nauczycielom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę.

31. Określając liczbę opiekunów oraz sposób sprawowania opieki nad dziećmi powinien uwzględniać następujące kryteria:*wiek dzieci,*ich stopień rozwoju psychofizycznego,*stan zdrowia,*ewentualna niepełnosprawność dzieci,*specyfika zajęć,*warunki, w jakich będą się one odbywać (§ 32 rozporządzenia MENiS z 31 grudnia 2002 r.).§ 32. 1. Przy organizacji zajęć, imprez i wycieczek poza terenem szkoły lub placówki liczbę opiekunów oraz sposób zorganizowania opieki ustala się, uwzględniając wiek, stopień rozwoju psychofizycznego, stan zdrowia i ewentualną niepełnosprawność osób powierzonych opiece szkoły lub placówki, a także specyfikę zajęć, imprez i wycieczek oraz warunki, w jakich będą się one odbywać.2. Kryteria, o których mowa w ust. 1, uwzględnia się również przy ustalaniu programu zajęć, imprez i wycieczek.

32. ZASADY BEZPIECZEŃSTWA PODCZAS WYCIECZEK TERENOWYCH, SPACERÓW I WYJŚĆ DO OGRODU PRZEDSZKOLNEGO • Liczebność grupy podczas wycieczek pieszych powinna wynosić do 25 dzieci – 2 opiekunów. 2. W czasie wycieczki jeden opiekun prowadzi grupę, drugi idzie na końcu. 3. Uczestnicy wycieczki ubrani są odpowiednio do miejsca i warunków atmosferycznych. 4. W mieście należy poruszać się po chodnikach lub drogi (ścieżki) dla pieszych, a w razie ich braku z pobocza. Poza miastem - lewą stroną pojedynczo, ustępując nadjeżdżającym pojazdom. Dwójkami poza miastem można chodzić wyłącznie po drogach o bardzo małym ruchu.

33. 5. Jeżeli nie ma pobocza lub czasowo nie można z niego korzystać, uczestnicy wycieczki mogą korzystać z jezdni blisko jej krawędzi ustępując pierwszeństwa nadjeżdżającym pojazdom.6. Kolumna wycieczki w wieku do 10 lat może poruszać się tylko dwójkami lewą stroną jezdni.7. W lesie należy poruszać się po oznakowanych szlakach turystycznych lub po wyznaczonych ścieżkach.8. Opiekun powinien znać teren.9. Każdorazowo przed wyjściem na świeże powietrze nauczyciel przypomina dzieciom umowy dotyczące zasad bezpiecznego przebywania na świeżym powietrzu a przed wyruszeniem z przedszkola w teren uczestnicy powinni być poinformowani o zasadach poruszania się po drogach i po lesie.

34. 10. Nauczyciel udając się z dziećmi na spacer lub wycieczkę w pobliskie tereny, dokonuje zapisu w zeszycie wyjść, podając liczbę dzieci oraz miejsce pobytu.11. Podczas przejść w pobliżu jezdni, osoby opiekujące się dziećmi asekurują je idąc chodnikiem od strony ulicy.12. Przed każdy planowanym przejściem przez ulicę, przypominamy z dziećmi zasady bezpiecznego przekraczania jezdni.13. Przejście przez jezdnię odbywa się tylko w wyznaczonych miejscach, dzieci przechodzą sprawnie parami, nauczyciel asekuruje stojąc na środku jezdni.14. Przed każdym wyjściem na plac przedszkola woźna oddziałowa powinna sprawdzić teren i zlikwidować ewentualne zagrożenia – w razie potrzeby powiadomić nauczyciela o tym zagrożeniu.

35. 15. W czasie pobytu dziecka w ogrodzie przedszkolnym musi być zamknięta brama wjazdowa, bramka wejściowa do ogrodu przedszkolnego.16. W czasie pobytu dziecka na świeżym powietrzu nauczycielowi towarzyszy woźna oddziałowa, w grupie 3-latków woźna i pomoc do dzieci.17. Podczas pobytu w ogrodzie przedszkolnym, dziecko może skorzystać z toalety znajdującej się w przedszkolu, udając się tam i powracając tylko pod opieką woźnej oddziałowej.18. W razie wypadku nauczyciel w pierwszej kolejności udziela pomocy poszkodowanemu, po czym powiadamia dyrektora.19. Należy zabrać ze sobą apteczkę pierwszej pomocy.

36. Rozporządzenie MENiS z 8 listopada 2001 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki (Dz.U. 2001 nr 135, poz. 1516) - § 5, § 8, § 9, § 10 ust. 1, § 11 ust. 1, § 12, § 13, § 15. § 5. Organizację program wycieczek oraz imprez dostosowuje się do wieku, zainteresowań potrzeb uczniów, ich stanu zdrowia, sprawności fizycznej, stopnia przygotowania umiejętności specjalistycznych. § 8. Udział uczniów niepełnoletnich w wycieczkach, z wyjątkiem przedmiotowych odbywających się w ramach zajęć lekcyjnych i imprezach wymaga zgody ich przedstawicieli ustawowych. § 9. Wycieczkę lub imprezę przygotowuje się pod względem programowym i organizacyjnym, a następnie informuje się uczestników o podjętych ustaleniach, a w szczególności o: celu, trasie, harmonogramie i regulaminie. Zapewnienie opieki i bezpieczeństwa przez szkołę uczniom podczas wycieczek i imprez odbywa się w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie ustawy z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej (Dz. U. z 2001 r. Nr 81, poz. 889 i Nr 102, poz. 1115) i ustawy o systemie oświaty. § 10. Program wycieczki lub imprezy organizowanej przez szkołę, listę uczestników, imię i nazwisko kierownika oraz liczbę opiekunów zawiera karta wycieczki lub imprezy, którą zatwierdza dyrektor szkoły. Wzór karty wycieczki lub imprezy stanowi załącznik do rozporządzenia.

37. Załącznik do rozporządzeniaMinistra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 8 listopada 2001 r. (poz. 1516)

38. § 11.Dyrektor szkoły wyznacza kierownika wycieczki lub imprezy spośród pracowników pedagogicznych szkoły o kwalifikacjach odpowiednich do realizacji określonych form krajoznawstwa i turystyki.Kierownikiem wycieczki lub imprezy może być także inna, wyznaczona przez dyrektora szkoły, osoba pełnoletnia, która:1) ukończyła kurs kierowników wycieczek szkolnych,2) jest instruktorem harcerskim,3) posiada uprawnienia przewodnika turystycznego, przodownika lub instruktora turystyki kwalifikowanej lub pilota wycieczek.Kierownikiem obozu wędrownego, o którym mowa w § 4 pkt 4, może być osoba po ukończeniu kursu dla kierowników obozów wędrownych lub posiadająca uprawnienia wymienione w ust. 2 pkt 3.Kierownikiem imprezy turystyki kwalifikowanej, o której mowa w § 4 pkt 4, może być osoba posiadająca uprawnienia wymienione w ust. 2 pkt 3 bądź stopień trenera lub instruktora odpowiedniej dyscypliny sportu.§ 12.Kierownik wycieczki lub imprezy w szczególności:1) opracowuje program i harmonogram wycieczki lub imprezy,2) opracowuje regulamin i zapoznaje z nim wszystkich uczestników,3) zapewnia warunki do pełnej realizacji programu i regulaminu wycieczki lub imprezy oraz sprawuje nadzór w tym zakresie,4) zapoznaje uczestników z zasadami bezpieczeństwa oraz zapewnia warunki do ich przestrzegania,5) określa zadania opiekuna w zakresie realizacji programu, zapewnienia opieki i bezpieczeństwa uczestnikom wycieczki lub imprezy,6) nadzoruje zaopatrzenie uczestników w sprawny sprzęt i ekwipunek oraz apteczkę pierwszej pomocy,7) organizuje transport, wyżywienie i noclegi dla uczestników,8) dokonuje podziału zadań wśród uczestników,9) dysponuje środkami finansowymi przeznaczonymi na organizację wycieczki lub imprezy,10) dokonuje podsumowania, oceny i rozliczenia finansowego wycieczki lub imprezy po jej zakończeniu.

39. § 13.Opiekunem wycieczki lub imprezy może być nauczyciel albo, po uzyskaniu zgody dyrektora szkoły, inna pełnoletnia osoba.Opiekun w szczególności:1) sprawuje opiekę nad powierzonymi mu uczniami,2) współdziała z kierownikiem w zakresie realizacji programu i harmonogramu wycieczki lub imprezy,3) sprawuje nadzór nad przestrzeganiem regulaminu przez uczniów, ze szczególnym uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa,4) nadzoruje wykonywanie zadań przydzielonych uczniom,5) wykonuje inne zadania zlecone przez kierownika.§ 15.Uczestnicy wycieczek i imprez podlegają ubezpieczeniu od następstw nieszczęśliwych wypadków, a w przypadku wycieczki lub imprezy zagranicznej - ubezpieczeniu od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia.

40. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz.U. 2009 nr 169, poz. 1324) - § 20 ust. 1 pkt 2 i ust. 3. § 20. 1. Dyrektor szkoły lub placówki publicznej we współpracy z innymi nauczycielami zajmującymi stanowiska kierownicze, w ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego: 2) kontroluje przestrzeganie przez nauczycieli przepisów prawa dotyczących działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkół i placówek; 3) wspomaga nauczycieli w realizacji ich zadań, w szczególności przez: a) organizowanie szkoleń i narad, b) motywowanie do doskonalenia i rozwoju zawodowego, c) przedstawianie nauczycielom wniosków wynikających ze sprawowanego przez dyrektora szkoły lub placówki nadzoru pedagogicznego.

41. Bezpieczne wyjście poza teren przedszkola • Dokładne uregulowanie spraw związanych z pobytem dzieci poza przedszkolem zapewnia ochronę przed grożącymi im niebezpieczeństwami i zwiększa zaufanie rodziców do placówki. • Statut reguluje organizowanie zajęć poza przedszkolem • Dyrektor i nauczyciele powinni zadbać o to, aby w statucie przedszkola nie zostały pominięte sprawy związane z organizowaniem zajęć poza przedszkolem, bowiem każdy nauczyciel musi planować i realizować takie zajęcia. Zapewnienie bezpieczeństwa dzieciom poza przedszkolem zależy przede wszystkim od: • przygotowania wyjścia poza teren przedszkola pod względem organizacyjnym i programowym zgodnie z przyjętymi w tym zakresie ustaleniami; • przygotowania dzieci do wyjścia poza teren przedszkola; • przestrzegania przez nauczyciela i opiekunów wewnętrznych regulacji zapisanych w statucie, regulaminie, procedurze oraz przepisów prawa. • Przy każdym wyjściu poza teren przedszkola powinny obowiązywać stałe zasady.

42. Liczba opiekunów dostosowana jest do liczby dzieci Przy ustalaniu ile osób dorosłych wyjdzie z dziećmi poza teren przedszkola należy wziąć pod uwagę wiek dzieci, liczebność grupy, warunki, w jakich będą odbywać się zajęcia. W statutach lub regulaminach określa się, ile dzieci powinno przypadać na jednego opiekuna. Jeżeli w dniu zaplanowanego wyjścia nie można spełnić tego warunku, lepiej zrezygnować ze spaceru lub wycieczki. Jeżeli zdarzy się wypadek, to dyrektor poniesie konsekwencje za brak zapewnienia dzieciom właściwej opieki.

43. Odpowiedzialność za dzieci Za bezpieczeństwo dzieci poza przedszkolem odpowiedzialny jest wychowawca, któremu dyrektor przedszkola powierzył opiece dany oddział i który w tym czasie pracuje z oddziałem. Wyznaczone osoby wspomagające wychowawcę w sprawowaniu opieki powinny ją sprawować od momentu wyjścia do powrotu do przedszkola. Trasa i czas pobytu poza przedszkolem powinny być dostosowane do możliwości psychofizycznych dzieci.

44. Dzieci są zawsze pod opieką wychowawcyNie należy dzieci nigdy zostawiać choć na chwilę samych, np. wyprowadzić z przedszkola i zostawiać przed budynkiem, aby załatwić jeszcze jakieś ważne sprawy. • Wyjście poza teren przedszkola jest zgłaszane dyrektorowi lub innej osobie wskazanej w przyjętych ustaleniach. • Jeżeli statut/regulamin/procedura tego wymaga należy wpisać informację do zeszytu wyjść, podając cel, realizowaną formę (jeżeli spacer - to trasę) liczbę dzieci, przewidywany czas powrotu i inne dane zgodnie z ustaleniami.

45. Przed wyjściem sprawdza się stan zdrowia wychowanków Jeżeli stan zdrowia jakiegoś dziecka budzi wątpliwości lepiej zapewnić mu opiekę w przedszkolu i powiadomić rodziców niż ryzykować, że po wyjściu z przedszkola poczuje się gorzej. W trakcie pobytu poza terenem przedszkola należy obserwować zachowanie dzieci i reagować na informacje o złym samopoczuciu. W razie skarżenia się dziecka na jakąś dolegliwość, należy wrócić do przedszkola. Nie należy kontynuować spaceru, gdy dzieci sygnalizują zmęczenie.

46. Wychowawca powinien mieć przy sobie telefon i apteczkę. Dzięki temu wychowawca będzie mógł udzielić dziecku pomocy, gdy zajdzie taka potrzeba i szybko skontaktować się z dyrektorem i rodzicami. W razie urazu lub wypadku, udziela się pomocy dziecku, powiadamia dyrektora przedszkola i rodziców, w razie potrzeby wzywa pogotowie. • Zgoda rodziców na udział dzieci w wycieczkach jest bezwzględnie wymagana. Jeśli zapis w statucie/ regulaminie/ procedurze tak przewiduje, to przed planowanym wyjściem poza teren przedszkola należy wcześniej zwrócić się do nich o wyrażenie zgody na piśmie.

47. Omówienie z dziećmi wyjścia!!! Przed wyjściem poza teren przedszkola omawia się z dziećmi cel, trasę, zagrożenia i sposoby ich uniknięcia, zasady bezpieczeństwa. Można to zrobić dzień wcześniej zapowiadając wyjście, a bezpośrednio przed wyjściem o tych zasadach przypomnieć. Trzeba pamiętać, aby informację przekazać prostym, zrozumiałym dla dzieci językiem, podając przykłady niewłaściwych zachowań

48. Zapewnienie bezpieczeństwa podczas zajęć organizowanych poza terenem przedszkola a) przez zajęcia poza terenem przedszkola rozumie się wszystkie formy pracy opiekuńczej, wychowawczej i dydaktycznej, prowadzone poza budynkiem i ogrodem przedszkolnym, b) nauczyciel udając się z dziećmi na spektakl, wystawę, spacer, pieszą wycieczkę w pobliskie tereny dokonuje wpisu do zeszytu wyjść poza teren przedszkola, skrupulatnie wypełniając dane, c) nauczyciel dokonuje wpisu przed wyjściem z przedszkola, d) zapis powinien być także umieszczony w dzienniku zajęć przedszkola, w którym jest już odnotowana obecność dzieci, e) w trakcie trwania spaceru lub wycieczki w pobliskie tereny, nadzór nad dziećmi sprawują: nauczyciel i pomoce nauczyciela (co najmniej jedna osoba dorosła na 15 dzieci), f) w przypadku wyjścia poza teren przedszkola grup 3-latków opiekę sprawuje nauczyciel i dwie pomoce nauczyciela (co najmniej jedna osoba dorosła na 10 dzieci), g) podczas przemieszczania się dzieci środkami komunikacji miejskiej na 10 dzieci przypada 1 opiekun, h) w przypadku nieobecności pomocy nauczyciela danej grupy, udział w wycieczce bierze inna pomoc nauczyciela, wyznaczona przez dyrektora lub nauczyciela,

49. i) całkowitą odpowiedzialność za zdrowie i życie dzieci podczas spacerów i wycieczek ponosi nauczyciel, j) w trakcie trwania spaceru, pieszej wycieczki w pobliżu przedszkola, nauczyciel wymaga od dzieci, by szły parami w kolumnie, para za parą, k) w czasie trwania wycieczki pieszej w pobliżu przedszkola lub spaceru, podczas przejść w pobliżu jezdni, osoby opiekujące się dziećmi asekurują je idąc chodnikiem od strony ulicy, l) przed każdym planowanym przejściem przez ulicę, nauczyciel jest zobowiązany zatrzymać grupę (kolumnę) i przypomnieć z dzieciom zasady bezpiecznego przekraczania jezdni, ł) przejście przez ulicę odbywa się tylko w wyznaczonych miejscach, dzieci przechodzą sprawnie, parami; nauczyciel asekuruje grupę, stojąc na środku jezdni, pierwsza parę prowadzi pomoc nauczyciela, nauczyciel przechodzi z ostatnią parą, m) dzieci i nauczyciele poruszający się po ulicy winny mieć kamizelki lub opaski odblaskowe, o) w przypadku choroby dziecka, złego samopoczucia dziecko nie może uczestniczyć w wycieczce, nauczyciel zobowiązany jest powiadomić rodziców o zaistniałej sytuacji,

50. Kolumna pieszych uczestników wycieczki w wieku do lat 10 jest obowiązana korzystać z chodnika lub drogi dla pieszych, a w razie ich braku - z pobocza. Jeżeli nie ma pobocza lub czasowo nie można z niego korzystać, może korzystać z jezdni, pod warunkiem zajmowania miejsca jak najbliżej jej krawędzi i ustępowania miejsca nadjeżdżającemu pojazdowi. Kolumna korzystająca z pobocza lub jezdni jest obowiązana iść lewą stroną drogi. Piesi w wieku do 10 lat mogą iść w kolumnie tylko dwójkami pod nadzorem co najmniej jednej osoby pełnoletniej. Przestrzeganie przepisów ruchu drogowego