ENERJİ VERİMLİLİĞİ

1. ENERJİ VERİMLİLİĞİ Yeşil Büyüme Stratejisi 13 Haziran 2012 Sağlıkta Enerji Verimliliği ve Kaynak Geliştirme Çalıştayı – ANKARA

2. Sunum İçeriği Enerji Sektörüne Bakış Niçin Enerji Verimliliği? Enerji Verimliliğinde Neredeyiz? Sağlık Sektörünü İlgilendiren Politika ve Stratejiler Sonuç & Değerlendirme

3. Enerji Sektörüne Bakış… • Büyüme: 8,9% - 2010 • Enerjide ithatal bağımlılığı : > %70 • Yıllık talep artışı: 4,6% - 1990sonrası • (AB’nin yıllık talep artışı: 1,6%) • Beklenen birincil enerji yıllık talep artışı5% • 2020’ye kadar elektrik talebindeki yıllık artış6,7% (düşük senaryo) veya7,5% (yüksek senaryo) • Gelecek 15 yıl içinde yatırım ihtiyacı130milyar$.

4. 3 ‘E’ Harmonisi… 3 ‘E’ Harmonisi Çevrenin Korunması Ekonomik Büyüme Enerji Güvenliği Birincil Enerji Kaynaklarının Çeşitlendirilmesi Enerji Ekoloji Ekonomi Enerjinin Rasyonel Kullanımı (Verimlilik, Tasarruf) CO2 Azaltımına Katkı

5. Enerji Verimliliği ile Enerji Çevre El Ele Emisyon sınırı 450 ppm (CO2 eşdeğeri) Sıcaklık artışını  2 oC ile sınırlandırabilmek tüm bölgelerde büyük miktarlarda ve hızlı emisyon azaltımını gerektiriyor Dünya’nın Enerji Kullanımından Kaynaklanan CO2Emisyon Azaltımı Senaryosu 42 Teknoloji ile Azaltım, 2030 Gt ReferansSenaryo 40 38 Verimlilik - 57% 36 13.8 Gt 34 3.8 Gt 32 YEK & Biyoyakıtlar - 23% 30 Nükleer - 10% 28 KYD - 10% Senaryo 450 26 2007 2010 2015 2020 2025 2030 450 ppm senaryosunda, 2030 a kadar emisyondaki azalmanın çoğunun enerji verimliliğini destekleyen önlemlerle sağlanması için gerekli ilave toplam yatırım miktarı 10,5 trilyon $...

6. Enerji Yoğunluğunun Gelişimi

7. Vizyonumuz Kişi başına enerji tüketimi yüksek enerji yoğunluğu düşük ülkeler arasında yer almak Polonya ABD Yeni Zellanda Meksika Türkiye İspanya Almanya Fransa Portekiz Hollanda Kanada İtalya Danimarka İsveç İngiltere Japonya İsviçre

8. Kara Deliklerimiz... Verimsiz Ürün Kullanımı Binalarda Yalıtım Yetersizliği Atıklar & Kayıplar İsraf

9. İhtiyaç: entegre politikalar… Teşvik Finansman Bilgilendirme Bilinçlendirme Mevzuat, Kurallar veDüzenlemeler, Teknik Standartlar

10. Neleri Yapabildik? • Eğitim & Sertifikalandırma • Etiketleme • Abone bilgilendirme • TV & Radyo Programları • ENVER Haftası • Eğitim Müfredatı • Yarışmalar • Verimlilik Artırıcı Projeler • Enerji Yoğunluğu Azaltımı • Etüt, proje ve danışmanlık hizmetleri • Motorlu Taşıtlar Vergisi • Üçüncü Taraf Finansmanı (EVD)

11. Enerji Yönetimi

12. Enerji Politikası Planlama Gözden Geçirme Uygulama İç Denetim Kontrol İzleme Ölçüm ÖnlemAlma Enerji Yönetimi Hedef  %10 Tecrübe  %7

13. Etüt & Proje • 5.000 TP ve Üzeri Enerji Tüketen Endüstriyel İşletmeler • Hizmet Sektöründe Kullanılan ve Toplam İnşaat Alanı 20.000 m2 ve Üzeri Olan Binalar • Toplam İnşaat Alanı 10.000 m2 ve Üzeri Olan veya 250 TEP ve Üzeri Enerji Tüketen Kamu Binaları

14. Finansman Modeli Proje Sonrası (Sözleşme Dönemi) Sözleşme Dönemi Sonrası Proje Öncesi Enerji verimliliği yatırımlarını enerji tasarrufları finanse eder.

15. Garanti Edilen Tasarruf Modeli Sözleşme Ödeme EVD ŞİRKETİ TÜKETİCİ Hizmet Sözleşme Finansman Ödeme BANKA • Krediyi alan TÜKETİCİ • Krediyi geri ödeme riski à TÜKETİCİ • Tasarruf taahhüt riski àEVD

16. Paylaşımlı Tasarruf Modeli Sözleşme Ödeme TÜKETİCİ EVD Hizmet Sözleşme Finansman Ödeme BANKA • Krediyi alan EVD • Tasarruf taahhüt riski + krediyi geri ödeme riski àEVD • Performans taahhüt riski à TÜKETİCİ

17. Binalarda Enerji Performansı • Merkezi ve Bölgesel Isıtmada Bireysel Ölçüm • Isı ve Sıcaklık Kontrolu • Tasarım Esasları (Mimarî, mekanik, elektrik vs) • Isı Yalıtımı • Kojenerasyon, Merkezi ve Bölgesel Isıtma ve Yenilenebilir Enerji Kullanımı • Yardımcı İşletmeler (ısıtma, Soğutma, Havalandırma, Tesisat, Aydınlatma vb) • Otomasyon • Enerji Kimlik Belgesi Asgari Enerji Verimliliği Gereksinimleri • Kazanlar • Kombiler • Kat kaloriferleri • Brülörler • Elektrik Motorları • Klimalar • Elektrikli Ev Aletleri (Buzdolapları, Çamaşır ve bulaşık makinaları, fırınlar) • Lambalar

18. Kojenerasyon & Mikro kojenerasyon & Yenilenebilir Enerji & Isı Pompası • Verimi %80 ve üzeri olan kojenerasyon için lisans muafiyeti • 500 kW altı yenilenebilir enerji tesisleri için lisans muafiyeti • 20.000 m2’nin üzerindeki binalar için zorunlu uygulamalar Kamu Kesimi • 2023 Yılında 2010 Yılı Özgül Enerji Tüketimine Göre %20 Tasarruf Hedefi; • 2012 Yılı Sonuna Kadar Planlama ve Düzenleme • Enerji yönetimi • Kamu alımlarında; klimalar için A etiket sınıfı, elektrik motorları için yüksek verimli (ie2) ve ofis ekipmanları için «energy star» işareti şartı ile asgari verimlilik sınırlamaları

19. Gelecek Planlaması: 2012 – 2023 • Enerji Verimliliği Strateji Belgesi • YPK Onayı 20 Şubat 2012 2012/1 • Resmi Gazete 25 Şubat 2012 Genel Hedef Sanayi, bina ve hizmet, ulaştırma ve enerji sektörlerinde yapılacak iyileştirmelerle Türkiye’nin 2010 yılı enerji yoğunluğunu 2023 yılına kadar %20 azaltmaktır.

20. Stratejik Amaçlar- Hedefler - Eylemler • Sanayi ve hizmetler sektöründe enerji yoğunluğunu ve enerji kayıplarını azaltmak amacıyla; • İndirgenmiş enerji yoğunluklarını %10’dan az olmamak üzere sektör işbirlikleri ile belirlenecek oranlarda azaltmayı hedefliyoruz. • ETKB Finansmanı ile sektörü temsilen en az 5 işletmede 4 yılda bir enerji etütleri yapılacak • Yılda 5.000 TEP ve üzeri enerji tüketen işletmelerin ve OSB’lerin kamu ile ilişkilerinde Enerji Yönetimi Standart belgesine sahip olma şartı aranacak • Yılda 5.000 TEP’in üzerinde enerji tüketen işletmelerle kullanım alanı 20.000 m2’nin üzerindeki ticari binalarda 4 yılda bir yapılacak enerji etütleri ile alınacak önlemler belirlenerek uygulamaya ilişkin eylem planları hazırlanacak • Enerji verimliliği yatırımları özendirilecek

21. Stratejik Amaçlar- Hedefler - Eylemler • Binaların enerji taleplerini ve karbon emisyonlarını azaltmak; yenilenebilir enerji kaynakları kullanan sürdürülebilir çevre dostu binaları yaygınlaştırmak amacıyla; • 2023 yılında, Kentsel Dönüşüm Kanunu ve Deprem Yönetmeliği kapsamında kullanılabilir niteliği haiz olan binalar arasından; büyük şehir mücavir alanlarında olup, her yıl yürürlüğe konulan Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkındaki Tebliğ’de tanımlanan yapı grupları arasından yapı gurup sınıfı 3 üncü sınıf veya üzeri olan konutlar ile birlikte toplam kullanım alanı onbin metrekarenin (10.000 m2) üzerindeki ticari ve hizmet binalarının tamamında, yürürlükteki standartları sağlayan ısı yalıtımı ve enerji verimli ısıtma sistemlerinin bulundurulmasını hedefliyoruz. • Binalara azami enerji ve emisyon sınırlaması getirilecek • 2017 yılından itibaren, Enerji Kimlik Belgesinde yer alan karbondioksit salınım miktarları ilgili mevzuatta tanımlanan asgari değerlerin üzerinde olanlara idarî yaptırım uygulanacak

22. Stratejik Amaçlar- Hedefler - Eylemler • 2010 yılındaki yapı stoğunun en az 1/4’ünü 2023 yılına kadar sürdürülebilir yapı haline getirmeyi hedefliyoruz. • Kullanım alanı 10.000 m2 üzerindeki ticari binaların, müstakil lüks konutların ve entegre lüks konutların (residence) ruhsatlandırılmasında, Belgenin yayımlanmasını takip eden 18 inci aydan itibaren sürdürülebilir nitelik aranacak; 2017 yılından itibaren bu uygulama yapı grubu sınıfı 3 üncü sınıf ve üzeri olan konutlara da yaygınlaştırılacak • Toplu konutlarda yerinden üretim yaygınlaştırılacak

23. Stratejik Amaçlar- Hedefler - Eylemler • Kamu kuruluşlarında enerjiyi etkin ve verimli kullanmak amacıyla; • Kamu kuruluşlarının bina ve tesislerinde, yıllık enerji tüketimini 2015 yılına kadar %10, 2023 yılına kadar %20 azaltılmayı hedefliyoruz. • Kamu kuruluşlarının bina ve tesislerinde verimlilik artırıcı uygulamalar etkinleştirilecek • Kamu alımlarında, enerji kullanımı olan mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinde Bakanlık tarafından belirlenen asgari verimlilik kriterlerini sağlamayanlar satın alınmayacak veya yapılamayacak • Kamu kuruluşlarında ekonomik ömrünü doldurmuş araçlar kademeli olarak tasfiye edilecek • Kamu kesimine ait bina ve tesislerde verimlilik artırıcı uygulamalar, Enerji Performans Sözleşmeleri ile gerçekleştirilecek

24. Stratejik Amaçlar- Hedefler - Eylemler • Kurumsal yapıları, kapasiteleri ve işbirliklerini güçlendirmek; ileri teknoloji kullanımını ve bilinçlendirme etkinliklerini artırmak; kamu dışında finansman ortamları oluşturmak amacıyla; • Kurumsal yapıların, kapasitelerin ve kurumlar arası işbirliklerinin güçlendirilmesini, • Bilinçlendirme ve özendirme etkinliklerini kamu, özel ve sivil toplum işbirlikleri ile yaygınlaştırmayı, • Kamu destekleri dışında sürdürülebilir finansman mekanizmalarını geliştirmeyi hedefliyoruz. • İletişim Planı hazırlanacak ve bilinçlendirme etkinlikleri bu plan çerçevesinde yürütülecek • Bilinç endeksi geliştirilecek • Karbon borsası oluşturulmasına yönelik bir yol haritası çıkarılacak

25. Sonuç & Değerlendirme • Çevresel sorunlar yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarının, temiz enerji teknolojilerinin ve enerji verimliliğinin önemini ve baskısını gittikçe artıracak. • Yenilenebilir enerji ve enerji verimliliğindeki yüksek potansiyellerimiz bu alanda iş yapanlar için aynı oranda büyük bir Pazar demektir. • Enerji verimliliğinin iyileştirilmesi ile sadece enerji giderlerimizi değil, sağlık harcamalarımızı ve cari açığımızı da azaltabiliriz. • Enerji verimliliğinde başarı, paydaşların birlikte adımlar atmasına bağlı... • Tasarım aşamasında bütüncül yaklaşım, işletme aşamasında etkin Enerji Yönetimi şart...

26. TEŞEKKÜRLER Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü Erdal ÇALIKOĞLU Genel Müdür Yardımcısı V. Telefon: (312) 295 5020 E-Posta ecalikoglu@eie.gov.tr