Kiedy dziecko osiąga dojrzałość szkolną?

1. Kiedy dziecko osiąga dojrzałość szkolną? Moment, w którym dziecko pierwszy raz idzie do szkoły jest przeżyciem nie tylko dla niego samego, ale również dla jego rodziców. Jest to moment przełomowy, moment radości i dumy. Rodzice , nauczyciele mają różnorakie obawy czy dziecko poradzi sobie z tak wielką zmianą? Czy będzie potrafiło podporządkować się szkolnej dyscyplinie? Czy wejdzie w pozytywne relacje z rówieśnikami i nauczycielami? Czy wreszcie da sobie radę z przyswajaniem materiału szkolnego.

2. DEFINICJA DOJRZAŁOŚCI SZKOLNEJ: Dojrzałość szkolna według znanego polskiego pedagoga Stefana Szumana to poziom rozwoju w sferach: fizycznej, umysłowej, emocjonalnej i społecznej, który czyni dziecko wrażliwym i podatnym na nauczanie i wychowanie w pierwszej klasie szkoły podstawowej.

3. Zapoznajmy się zatem pokrótce z każdą z wyżej wymienionych sfer: Sfera motoryczna - dobra koordynacja ruchów, w szczególności rąk i palców, co jest ważne w nauce pisana. Dziecko pretendujące do pójścia do szkoły powinno być odporne na zmęczenie i dysponować odpowiednim dla swojego wieku zasobem sił fizycznych. Dobra sprawność rąk, koordynacja ruchowa oraz koordynacja ruchowo – wzrokowa będą szczególnie potrzebne podczas bardzo różnorodnych zajęć w szkole, od pisania począwszy, po przez kolorowanie, na wycinaniu i wydzieraniu skończywszy.

4. Sfera umysłowa - dziecko dojrzałe umysłowo interesuje się nauką szkolną i wszystkim co jej dotyczy, czyli czytaniem, pisaniem, liczeniem. Potrafi skupić uwagę przed dłuższy czas na jednej czynności i co ważne potrafi rozpoczęte zadanie doprowadzić do końca. Dziecko dojrzałe umysłowo potrafi bez problemu porozumiewać się z innymi, zaś jego mowa jest poprawna artykulacyjnie. Bez problemu rozumie przekazywane mu polecenia, instrukcje czy wiadomości .

5. Sfera emocjonalna - dziecko dojrzałe emocjonalnie odczuwa więź ze swoim najbliższym otoczeniem. Odpowiednio reaguje na pozytywne bądź negatywne uwagi dotyczące zachowania lub nauki. Nie ma napadów złości, nie płacze z błahego powodu, nie popada w częste konflikty z rówieśnikami. Znaczy to, że potrafi odpowiednio do swojego wieku panować nad swoimi emocjami, potrafi je kontrolować.

6. Sfera społeczna - dziecko dojrzałe w sferze społecznej bez problemów nawiązuje kontakty z innymi. Nie ma problemów z przestrzeganiem zasad i reguł panujących w klasie, potrafi współżyć w grupie. Jest samodzielne w podstawowych czynnościach, a więc – myciu się, ubieraniu, pakowaniu plecaka czy odrabianiu zadania domowego. 6 latek powinien umieć odróżnić co dobre, a co złe. Powinien też wiedzieć jak należy prawidłowo przechodzić przez jezdni.

7. Dojrzałość szkolna dziecka - informacje dla rodziców: - 20 pytań - wskaźników dojrzałości szkolnej sześciolatka, które mogą wykorzystać rodzice do obserwacji swojego dziecka; (W. Brejnak "Kocham i wychowuję. Poradnik dla rodziców i nauczycieli", Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna i Reklamowo-Handlowa Adam, Warszawa 1993, s. 68-69): gazetka szkolna przed gabinetem psychopedagoga szkolnego s.107 - przykładowe testy do badania dojrzałości szkolnej, które możecie Państwo przeprowadzić z własnymi dziećmi w formie zabawy; gabinetpsychopedagoga szkolnego s.107

8. Aby próg szkolny dziecko przekroczyło w miarę spokojnie, bez stresu należy je do tego przygotować. Oto kilka praktycznych wskazówek: - nigdy nie wolno straszyć dziecka szkołą i nauczycielami;- dziecko powinno się cieszyć, że idzie do szkoły;- powinno uczestniczyć w zakupach przyborów szkolnych, wybrać to, co mu się podoba;- wcześniej przygotujmy biurko, półkę na książki i przybory szkolne, stałe miejsce do pracy;- należy pamiętać, że dla prawidłowego rozwoju dziecka potrzebne są odpowiednie warunki:- ład, spokój i pogodna atmosfera w domu; - utrzymanie kontaktu emocjonalnego z dzieckiem;- przestrzeganie stałego rozkładu dnia;- wdrażanie do samodzielności, obowiązkowości  i punktualności;- zapewnienie kontaktów z rówieśnikami. gdy dziecko już zacznie chodzić do szkoły: - rozmawiajmy z nim o tym, co się tam działo, czego ciekawego się dowiedziało;- przeglądajmy jego zeszyty;- chwalmy, zachęcajmy do pracy;- nie krzyczmy jeśli czegoś nie potrafi, ale spróbujmy mu pomóc;- współpracujmy z nauczycielami;- nie wyręczajmy dziecka z obowiązków szkolnych.

9. Pamiętajmy! Im pełniejsza dojrzałość psychiczna, emocjonalna, społeczna, fizyczna, umysłowa dziecka przekraczającego próg szkoły, tym większa gwarancja jego powodzenia w nauce. Proszę zastanowić się poważnie nad wszystkimi czynnikami gwarantującymi sukces. Jeśli potrzebna będzie pomoc specjalisty, proszę nie obawiać się i po nią sięgnąć. Serdecznie dziękuję za uwagę mgr Kinga Weis – psychopedagog szkolny