Download
1 / 50
E N D
WILNO Cz.1
/książę Gedymin/ “... na Ponarskiej Górze Przy ognisku myśliwskim, na niedźwiedziej skórze Leżał, słuchając pieśni mądrego Lizdejki, A Wiliji widokiem i szumem Wilejki, Ukołysany, marzył o wilku żelaznym; I zbudzony, za bogów rozkazem wyraźnym Zbudował miasto Wilno ....” (A. Mickiewicz "Pan Tadeusz")
Po raz pierwszy nazwa Wilna pojawia się w liście Giedymina z 26 maja 1323 roku do papieża Jana XXII, gdzie Książę Giedymin wyraził gotowość przyjęcia wiary chrześcijańskiej, by w ten sposób zabezpieczyć się przed najazdem Krzyżaków. Tę datę uznano za założenie Wilna. Początki rozwoju Wilna związane są z panowaniem książąt Giedymina i Olgierda. Prawa magdeburskie nadał miastu w 1387 roku król polski Władysław Jagiełło. W drugiej połowie XIV stulecia Wilno zaczęło przybierać pozory pięknego rozległego miasta stołecznego. Na wysokiej górze przy ujściu Wilenki wznosiły się wspaniałe mury silnie warownego zamku z trzema pięknymi basztami i wysokim wałem. W XV wieku Wilno jest obiektem najazdów Krzyżaków, którzy dokonali zniszczeń, ale Górnego Zamku nie udało się zdobyć. W XVI wieku Wilno było już porównywalne pod względem wielkości do Krakowa. Za Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta Wilno stało się ogniskiem kultury jednoczącym wpływy zachodnie i wschodnie, różne narodowości i wyznania. W 1578 roku Stefan Batory założył Akademię, późniejszy Uniwersytet Stefana Batorego. W drugiej połowie XVII wieku liczne kataklizmy, zajęcie Wilna przez wojska moskiewskie (1655-1660), później wojna północna (1700-1721) spowodowały upadek miasta. Odbudowywało się ono u schyłku czasów saskich i za panowania Stanisława Augusta. Powstał wtedy i rozwinął się w Wilnie barok, wzniesiono w tym stylu wiele kościołów i pałaców. Wilno przez wiele wieków związane było z kulturą polską. Na początku XIX wieku dzięki uniwersytetowi USB Wilno stało się znanym ośrodkiem kultury i nauki w Europie Środkowo-Wschodniej. Tutaj powstał i rozkwitł polski romantyzm.
Dwie z czterech tablic pamiątkowych, znajdujących się na ścianie w holu głównym
Ostra Brama od strony południowej. Na początku XV wieku Wilno zostało opasane murami obronnymi z dziewięcioma bramami. Przy wylocie Dzisiejszej ulicy Ostrobramskiej znajdowała się jedna z tych bram zwana Miednicką, tędy bowiem prowadziła droga do Miednik, gdzie znajdował się zamek wielkich książąt litewskich. Brama Miednicka przyjęła później nazwę Ostrej od nazwy dzielnicy - Ostrego Końca. W roku 1671 na tej właśnie Bramie Miednickiej zbudowano drewnianą kapliczkę, w której umieszczono cudowny obraz Madonny.
W 1715 roku kapliczka spłonęła, a obraz przeniesiono do kościoła Św. Teresy. W 1829 roku oddano do użytku nową kaplicę, już murowaną, wzniesioną w stylu klasycystycznym; w takim kształcie zachowała się do obecnych czasów.
W niej właśnie znajduje się cudowny obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej, pochodzący z XVI wieku, autorstwa nieznanego artysty ze szkoły włoskiej.
OBRAZ MATKI BOSKIEJ. Namalowany farbami olejnymi na dębowej desce przedstawia Madonnę z głową pochyloną nieco w prawo i z rekami skrzyzowanymi na piersiach. Postać Matki Boskiej, z wyjątkiem twarzy i rąk, pokryta jest srebrna sukienką, na której znajdują się misternie wykute kwiaty - róże, goździki i tulipany. Głowę Madonny otacza czterdzieści promieni i dwanaście gwiazd. Na dole obrazu znajduję się duży srebrny półksiężyc. Obraz wsławił się cudami od połowy XVII wieku, a szczególnie przypisywano mu moc tłumienia pożarów i uzdrawiania chorych.
Kościół św. Teresy wraz z klasztorem Karmelitów, dziewiętnastowieczną galerią i Kaplicą Ostrobramską tworzą wspólny zespół architektoniczny. Świątynia powstała dzięki szczodrości Stefana Paca, a wzniesiono ją w latach 1633-1650 przy zbudowanym wcześniej klasztorze Karmelitów Bosych.
Świątynia uznawana jest za jeden z najpiękniejszych kościołów barokowych Wilna.
Nekropolia na Rossie - należą do głównych punktów zwiedzania miasta Wilna. Pochodzenie nazwy prawdopodobnie wywodzi się z nazwiska właścicielki gruntów. Nazwa już była znana w XVI wieku. W 1801 roku magistrat Wilna wydzielił tu około 3,5ha gruntu pod cmentarz.
Początek zwiedzania nekropolii na Rossie zaczyna się od cmentarzyka wojskowego, tuż przed ogrodzeniem. Po lewej stronie spoczywają żołnierze polscy polegli w latach 1919, 1920, 1939 i 1944.
Zgodnie z ostatnią wolą Marszałka Józefa Piłsudskiego tu obok matki, spoczywa Jego serce. Jest to pomnik mauzoleum „Matka i Serce Syna”, które zostało złożone 11 maja 1936 roku. Na czarnej płycie z bazaltu widnieje napis „Matka i Serce Syna” pomiędzy dwoma wersetami ze znanego poematu Juliusz Słowackiego „Beniowski”.
Ksiądz Józef Bohdanowicz rozpoczął budowę kaplicy cmentarnej w stylu gotyckim z czerwonej cegły, która zachowała się do czasów obecnych.
Jan Kazimierz Wilczyński - polski lekarz, kolekcjoner i wydawca. Wydał "Album Wileńskie", "Album Kijowskie" i "Album Warszawskie„.
Wśród najbardziej znanych osób pochowanych na Starej Rossie są profesorowie Uniwersytetu Wileńskiego: historyk Joachim Lelewel, ojciec Juliusza - Euzebiusz Słowacki,
ojczym poety - August Becu, przyjaciel Adama Mickiewicza - filomata Onufry Pietraszkiewicz, rzeźbiarz Antoni Wiwulski, brat Marszałka, senator Adam Piłsudski, pierwsza żona Marszałka, Maria Piłsudska.
Za najpiękniejszy pomnik nagrobny na Rossie uznaje się brązową rzeźbę anioła na mogile Izy Salmonowiczówny, wykonaną w 1903 r. przez rzeźbiarza Leopolda Wasilkowskiego z Warszawy.
Tyszkiewiczowie herbu Leliwa, polsko-litewska rodzina arystokratyczna pochodząca z Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Kościół katolicki p.w. św. Anny, kościół katolicki p.w. śś. Franciszka i Bernardyna i pomnik Adama Mickiewicza .
Kościół katolicki p.w. śś. Franciszka i Bernardyna. Kościół jest świątynią trójnawową, typu halowego, z wielobocznie zamkniętym prezbiterium, dwiema bocznymi kaplicami, niskim przedsionkiem i trzema narożnymi ośmiobocznymi wieżyczkami.
Piękne gotyckie sklepienia kryształowe i sieciowe zachowały się w nawach bocznych. Ściany kościoła, kaplic i zakrystii pokrywają freski z XVI-XVIII w.
Kolebkowe sklepienie nawy głównej i prezbiterium pochodzi z 2 poł. XVII w. Na cenne wyposażenie wnętrza składa się 14 drewnianych barokowych ołtarzy z XVII i XVIII w., piękna drewniana ambona z 1690 r. Cennymi zabytkami są także duży manierystyczny drewniany krucyfiks z XVII w., oraz 5 rokokowych konfesjonałów i 3 stalle utrzymane w tym samym stylu.
Kościół katolicki p.w. św. Anny - gotycki, ufundowany przez wielkiego księcia litewskiego Aleksandra Jagiellończyka, zbudowany z czerwonej, nie tynkowanej cegły w latach 1492-1500. Jest najwspanialszym na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej zabytkiem późnego gotyku francusko-flamandzkiego, tzw. gotyku płomienistego.
Wystrój wnętrza, nakrytego neogotyckim sklepieniem gwiaździstym, pochodzi z pocz. XX w.
Prospekt organowy, ambona i konfesjonały mają charakter neogotycki, ołtarze zaś - neobarokowy.
W wyposażeniu znajdują się także dwa XVIII-wieczne obrazy: "MB z Dzieciątkiem" i "Św. Jan Nepomucen".
Z początkiem XIX w. kamieniczka przy Bernardyńskiej 11, w której dziś mieści się Muzeum Adama Mickiewicza, należała do niejakiego Życkiego. W 1822 r. wynajmował w niej mieszkanie (na parterze od strony dziedzińca).
Po kilkuletnich staraniach w 1911 r. Wileńskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk utworzyło w kamienicy, będącej wówczas własnością znanego śpiewaka i wydawcy Jana Obsta, muzeum poświęcone pamięci wieszcza. Podczas II wojny światowej muzeum zostało częściowo zniszczone, odnowiono je w 1955 r., w setną rocznicę śmierci poety.
W roku 1979 dokonano remontu budynku; od 1983 r. w trzech salkach znowu mieści się muzeum poety, pozostające pod opieką Uniwersytetu Wileńskiego. Placówka nawiązuje do związków wieszcza z miastem i Litwą.
Kościół św. Jana - kościół przylega do dziedzińca Piotra Skargi. Został ufundowany w 1387 roku przez króla Władysława Jagiełłę, jako jeden z pierwszych kościołów rzymskokatolickich po chrzcie Litwy (1387).
Obok stoi, ustawiona do świątyni pod kątem, wysoka (68 m) pięciokondygnacyjna dzwonnica, dekorowana narożnymi pilastrami i kolumnami, nakryta barokowym hełmem. Znajduje się w niej zabytkowy barokowy dzwon z 1676 r.
Największym z dziedzińców jest Dziedziniec Wielki, (dawniej zwany Dziedzińcem Piotra Skargi), otoczony z trzech stron barokowymi arkadami. Czwartą pierzeję dziedzińca zajmuje fasada kościoła św. Jana.
Bardzo cenny jest wystrój wnętrza świątyni. Z pierwotnych 23 zachowało się 10 wspaniałych rokokowych ołtarzy w prezbiterium, ozdobionych licznymi rzeźbami i dekoracjami stiukowymi.
Zdjecia i tekst internet Opr.Irenka
