530 likes | 922 Vues
GEN İ TOÜR İ NER S İ STEM HASTALIKLARIN A GİRİŞ: SEMPTOM VE BULGULAR TERMİNOLOJİSİ Yrd.Doç. Dr. Murat UĞRAŞ Üroloji Anabilim Dal ı. “Hastal ı k yoktur, hasta vard ı r...” (Anonim). ı. Üriner Terminoloji Ders Plan ı :. Sistemik bulgular Ağrı Gastrointestinal semptomlar
E N D
GENİTOÜRİNER SİSTEM HASTALIKLARINAGİRİŞ:SEMPTOM VE BULGULARTERMİNOLOJİSİYrd.Doç.Dr. Murat UĞRAŞÜroloji Anabilim Dalı
Üriner Terminoloji Ders Planı: • Sistemik bulgular • Ağrı • Gastrointestinal semptomlar • İşeme ile ilgili semptomlar • Cinsel fonksiyonlarla ilgili semptomlar • Diğer objektif bulgular
Sistemik bulgu?? Hem de ürogenital hastalıklarda!!..
1. Sistemik Bulgular: a. Ateş: Erişkinlerde 37,50C , çocuklarda 380C nin üzeri i.Enfeksiyon - Akut pyelonefrit -Komplike sistit ii.Tümör Basit sistit ve kronik pyelonefritafebril hastalıklardır.
b. Kilo kaybı: i.Tümör-ileri evre ii.Böbrek yetmezliği Kronik obstrüksiyon Enfeksiyon Otoimmun
c. Büyüme ve gelişme geriliği: i.Böbrek yetmezliği ii.Kronik pyelonefrit
2. Ağrı: • Lokalize ağrı: Organın kendisinde görülür. Testis- Penis- Böbrek loju • Yayılan ağrı: Hasta organın uzağında, genellikle sağlam olan bir başka dokuda, ortak innervasyon nedeniyle görülür. Üst üreter taşları- skrotum, l.majus Akut sistit- penis ucu GİS veya jinekolojik
Böbrek kaynaklı ağrı: • Sürekli-aralıklı (ondülan) • Künt- kolik • Lokalize-yayılan • Flank bölgede hissedilir, Umblikus’a yayılır.
Akut renal kolik • Renal kapsülün ANİ-AKUT gerilmesi -Üreterin akut obstrüksiyonu, akut enflamasyon -Kanser, kronik pyelonefrit, böbrek taşı, tbc, polikistik hastalık • Kostovertebral açı hassasiyeti: Sakrospinalis kası - 12. kot
Pseudorenal ağrı: T10-12.ci vertebra zorlanmalarında Sabah azdır, gün içinde artar. Fibromyalji, lomber disk hernisi, kronik pankreatit
Üreter ağrısı: Akut obstrüksiyon! Böbrek ağrısına ek olarak, renal pelvik kaslar ile üreter kas spazmına bağlı kolik!! Yayılım: Mesane- skrotum- testis Vulva- L. Major Sağ tarafta apandisit, sol tarafta divertikülit ile karışabilir.
Vezikal ağrı: Akut üriner retansiyon-akut suprapubik ağrı Mesanenin doldukça artan, işeme ile azalan ağrı Akut sistit: Distal üretrada hissedilen yanma
Prostatik ağrı: - Akut enflamasyon - Perine ve perianal alanda ağrı - Genellikle dizüri, sık işeme ve aniden idrara sıkışmahissi ile birlikte
Testiküler ağrı: • Travma, enfeksiyon, torsiyon • Hidrosel, spermatosel, komplike olmamış testistümörü genellikle ağrı yapmaz. • Varikosel, egzersiz ile artan ağrı yapabilir. • Üst üreter taşları ve indirekt inguinal hernide yayılan ağrı testiste hissedilir.
Epididim ağrısı: Akut enfeksiyon-epididimit Sırt ve bacak ağrısı: Mesane çıkış obstrüksiyonu bulguları ile birlikte ise:Kemik metastazı?
3. Üriner hastalıkların gastrointestinal semptom ve bulguları: • Komşuluk: i.İnflamasyon ii.Enfeksiyon iii.Tümör • Renointestinal refleksler İki sistemin innervasyonunun ortak olması • Peritoneal irritasyon: Böbreklerin ön yüzü periton arka yaprağı ile komşudur. Defans-rijidite ve rebound!!
3. İşeme ile ilgili semptomlar: • Erişkin mesane kapasitesi: yaklaşık 400 ml • Günlük işeme sayısı: 4-5 • Gece işeme sayısı: 0!
1-İrritatif semptomlar 2-Obstrüktif semptomlar 3-İnkontinans 4-Diğer semptomlar
İrritatif Semptomlar: • Frequency: pollaküri (Sık idrara çıkma) i.Fonksiyonel mesane kapasitesinin azalması1.İşedikten sonra idrar kalması 2.Mesane kompliyansının azalması 3.Mesane duvarı gerildiğinde ağrı meydana gelmesi ii.Mesane duvar fibrozisi: 1.Tbc 2.Radyasyon sistiti 3.İnterstisyel sistit 4. Şistozomiazis
Noktüri: (Gece idrar için uykudan kalkma) i.Fonksiyonel mesane kapasitesinin azalması ii.Kardiyak noktüri iii.Böbrek konsantrasyon fonksiyonu bozukluğu iv. Aşırı sıvı ve/veya diüretik
Urgency: (Ani ve şiddetli sıkışma hissi) i.İnflamasyon ii.Enfeksiyon iii.Mesanenin nörolojik bozuklukları iv.Çok düşük pH (KOAH)
Dizüri: (İşerken ağrı duyma) i.Akut enfeksiyon ii. Taş Erkeklerde distal üretrada Kadınlarda tüm üretrada İşeme bittiğinde ağrı sona erer.
Obstrüktif semptomlar: İdrarın mesaneden atılmasının engellendiği durumlarda • Hesitancy: (Duraksama) Hastanın idrarını yapmak için beklediği sürenin uzaması - BPH, üretra darlığı
İdrar akım gücü ve kalibresinin azalması: < 20 ml/sn • Terminal dribbling: (İdrar sonu damlama) • Akut üriner retansiyon-glob vesicale • Kesik kesik işeme • Rezidüel idrar hissi
İnkontinans: (İdrarını tutamama) • Sürekli inkontinans: Total inkontinans İdrarın her zaman kontrolsüz kaybı
i.Ektopik üreter ağzı ii.Vezikovajinal fistül iii. Sfinkterik fonksiyonun tamamen kaybı
Stres inkontinans: Karın içi basıncı artıran durumlarda idrar kaçırma i.Sfinkterik fonksiyonun hafif derecede azalması ii.Fazla sayıda doğum iii.Pelvik taban kaslarının zayıflığı iv.Mesane ve sfinkterin bazı nörolojik hastalıkları
Urge inkontinans: Ani sıkışma hissi ile birlikte kotrolsüz idrar kaçırma i.Akut sistit ii.Nörolojik bazı hastalıklar (Üstmotor nöron bozuklukları) iii.Sinirli ve gergin kadınlar
Enürezis nocturna: Gece, uyurken ve farkında olmadan idrar kaçırma i.Psikolojik ii.Nöromuskuler sistemin gelişmebozukluğu iii.Enfeksiyon-inflamasyon
Paradoks inkontinans: (Taşma inkontinansı, overflow inkontinans) Tam boşalamayan idrarın basıncı, sfinkterik basıncı aştığı zaman idrar kaçırma i. Mesane çıkış obstrüksiyonu ii. Kronik idrar retansiyonu iii. Flask (gevşek) mesane
Diğer semptomlar: • Oligüri- Anüri: Az idrar yapma veya hiç idrar yapmama 1. Prerenal i.Sıvı açığı ii.3. Boşluklara sıvı kaçışı iii.Kalp yetmezliği 2. Renal i.Akut böbrek yetmezliği ii.Kronik böbrek yetmezliğinin son dönemi 3.Postrenal i.Obstrüksiyon
Pnömatüri: İdrar içinde hava varlığı i.Üriner sistem ile intestinal sistem arasında fistül ii.Gaz oluşturan mikroorganizmalarla enfeksiyon • Bulanık idrar: i.Alkali idrar ii. Fosfatüri
Şilüri: İdrarın süt rengi ve kıvamında gelmesi Lenfatik sistem fistülü - Travma, tbc, tümör, filariazis
Hematüri: İdrarın kan ile karışık gelmesi Makroskopik: 1 cc idrarda 105 < adet eritrosit Mikroskopik: 200 büyütmede her sahada 2-3 eritrosit Menstrüasyona dikkat!!
1.Üriner sistem tümörleri 2.Taş hastalığı 3.Enfeksiyon 4.Enstrümantasyon 5.Travma 6.Renal hastalıklar 7.Akut dekompresyon
Kanamanın zamanlamasına göre: a.İnisyal hematüri b.Terminal hematüri c. Total hematüri
Libido kaybı i.Testosteron eksikliği ii. Psikojenik
Erektil disfonksiyon Vajinal penetrasyona uygun rijiditede ereksiyonun sağlanamaması veya sürdürülememesi i.Psikojenik ii.Organik 1.Damar yapıları 2.Kas yapıları 3. Sinirler
Ejekülasyon olmaması (Anejekülasyon) i.Androjen yetmezliği ii.Sempatik denervasyon iii.İlaçlar (alfa blokerler) iv. Mesane boynu – prostat cerrahisi