AB MALI YARDIMLARI AB PROJE D NG S Y NETIMI 28 AGUSTOS 2007 BARTIN TICARET VE SANAYI ODASI

1. AB MALI YARDIMLARI AB PROJE D�NG�S� Y�NETIMI 28 AGUSTOS 2007 BARTIN TICARET VE SANAYI ODASI

2. AB B�T�ESI - Gelirler �ye �lkelerin Toplam GSMH B�y�kl�g�: 12 Trilyon � AB B�t�esi (2006): 120 Milyar � (Toplam GSMH�nin %1�i) KDV Payi - %14 Ortak G�mr�k Tarifesi - %11 �ye �lkelerin Katkisi - %75

3. AB B�T�ESI - Giderler Tarim Yardimlari Kirsal Kalkinma Fonlari Avrupa B�lgesel Kalkinma Fonu Avrupa Sosyal Fonu Avrupa Uyum Fonu Politikalara Y�nelik Fonlar: %7 Idari Harcamalar: %6 Dis Harcamalar: %5 Aday �lkeler: %2

4. AB MALI YARDIMLARI KATILIM �NCESI MALI YARDIMLAR (HIBELER) TOPLULUK PROGRAMLARI �ER�EVE PROGRAMLARI EGITIM & GEN�LIK PROGRAMLARI III. AVRUPA YATIRIM BANKASI KREDILERI

5. HIBE KIMLERE VERILIR? Okul �niversite Arastirma Enstit�s� Belediye Dernek-Vakif �zel Idare Kooperatif, Birlik, Esnaf Odasi, vb. Sanayi ve Ticaret Odasi Kamu Kurumu Sivil Toplum Kurulusu

6. HIBELER Proje se�imindeki en �nemli kriter mali yardimlarin �AB �yeligine y�nelik uyum esaslari dogrultusunda� kullanilabilecek olmasidir. Bu nedenle programlama s�reci Katilim Ortakligi Belgesi, Ilerleme Raporu, Ulusal Program �n Ulusal Kalkinma Planinda ifade edilen �ncelik alanlari �er�evesine giren proje fikirlerinin tespit edilmesi ve bunlarin belirli bir formatta gelistirilmesi �alismalarini kapsamaktadir.

7. 2007-2013 D�NEMI AB MALI YARDIMLARI 2007-2013 d�nemi i�in AB�nin t�m katilim �ncesi mali yardim programlari tek bir enstr�man altinda toplanacaktir: Katilim �ncesi Yardim Araci (Instrument for Pre Accession Assistance � IPA) IPA tahmini b�t�esi: 15 Milyar � IPA�nin kapsadigi �lkeler: Aday �lkeler Potansiyel Aday �lkeler T�rkiye Arnavutluk Hirvatistan Bosna Hersek Makedonya Sirbistan Karadag

11. AB �ER�EVE PROGRAMLARI D�nyanin en b�y�k sivil arastirma programi Ilk �er�eve programi 1984�te baslamistir �ok yilli programlardir �lkelere ayrilan kotalar yok �er�eve Programlarinin Amaci: Avrupa Birligi�nin bilimsel arastirma ve teknoloji gelistirme kapasitesinin artirilmasi! B�t�enin Kaynagi: �ye �lkelerin genel AB b�t�esine yaptiklari katkilarin bir b�l�m� Ortaklik anlasmasi imzalamis �lkelerin GSYIH�lari oraninda �dedikleri katilim paylari

12. AB �ER�EVE PROGRAMLARI Temel Ilkeler: ABD ve Japonya karsisinda, Avrupa Birligi�nin rekabet g�c�n�n artirilmasi Avrupa Birligi �lkelerinde bilgi tabanli ekonominin gelistirilmesi Istihdam, s�rd�r�lebilir ekonomik b�y�me ve toplumsal b�t�nl�k kosullarinin iyilestirilmesi GSYIH�dan AR-GE�ye ayrilan paylar: Japonya %3, ABD %2.6, AB %1.9 (hedef %3 � Lizbon Stratejisi)GSYIH�dan AR-GE�ye ayrilan paylar: Japonya %3, ABD %2.6, AB %1.9 (hedef %3 � Lizbon Stratejisi)

13. AB �ER�EVE PROGRAMLARI Katilimci �lkeler: 27 �ye �lke: Almanya, Avusturya, Bel�ika, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Hollanda, Ingiltere, Irlanda, Ispanya, Isve�, Italya, L�ksemburg, Portekiz, Yunanistan, �ek Cum., Estonya, Kibris Rum K., Letonya, Litvanya, Macaristan, Malta, Polonya, Slovakya, Slovenya, Bulgaristan, Romanya 3 Aday �lke: T�rkiye, Hirvatistan, Makedonya 5 Asosye �lke: Israil, Isvi�re, Izlanda, Lichtenstein, Norve� Uluslararasi Isbirligi Hedef �lkeleri (ICPC): Afrika, Karayipler, Asya, Pasifik, Dogu Avrupa ve Orta Asya, Latin Amerika, Akdeniz Ortakligi, Bati Balkan �lkeleri

14. 6. �ER�EVE PROGRAMI 6.�P�DE T�RKIYENIN PERFORMANSINI ETKILEYEN FAKT�RLER: T�rkiye�nin 1984 yilindan bu yana devam etmekte olan AB �er�eve programlarina 2003 yilinda dahil olmasi Proje �nerilerinin AB resmi dillerinde hazirlanma zorunlulugu Agirlikli olarak �ok ortakli projeler sistemine dayanmasi Yogun bilimsel rekabete dayali bir sistemin olmasi Programin politika ve strateji belirleme s�recine etkimizin sinirli olmasi Avrupa Komisyonu�nun �alisma usulleri hakkinda arastirma kurum ve kuruluslarimizin yeterince deneyim sahibi olamamasi �er�eve program k�lt�r�n�n yeni gelismekte olmasi 27 teknolojik m�kemmeliyet merkezi (T�rkiye) � ila�, otomotiv, nanoteknoloji27 teknolojik m�kemmeliyet merkezi (T�rkiye) � ila�, otomotiv, nanoteknoloji

15. Subat 2006 Ilk kez 7 yillik bir programIlk kez 7 yillik bir program

16. 7. �ER�EVE PROGRAMI EURATOM�a T�rkiye katiliyor (Mart 2007�de katilim karari alindi) JRC�de T�rkiye�den 20 arastirmaci varEURATOM�a T�rkiye katiliyor (Mart 2007�de katilim karari alindi) JRC�de T�rkiye�den 20 arastirmaci var

17. 7. �ER�EVE PROGRAMI - ALANLAR �zel sirketler i�in ticari isbirligi imkanlari � �er�eve projeler, kapilari a�mak i�in anahtar T�m alanlarda yer almak m�mk�n degil, en uygun alan se�ilmeli JRC � Joint Research Centres: Komisyon�a bagli. Akademisyenler i�in. �alistay, egitim vb. etkinlikler d�zenleniyor. T�m masraflari JRC karsiliyor. Isbirligi �zel Programi: Konu odakli. Arastirma ve koordinasyon projeleri. Sanayi-�niversite isbirligi. Proje �rnekleri: S�te karismayan antibiyotik, dayanikli askeri gidalar, �evre teknolojileri (m�ktesebat uyumuna y�nelik) Fikirler �zel Programi: Tek basina proje yapilabilir. Hedef kitlesi, akademik camia. En az 2 yillik doktora derecesi. Kisiyi Destekleme Prog: Konu bagimsiz, kariyer gelisimi/s�rekliligi, bireysel arastirmacilar-kurumlar, burs ve destek projeleri, personel degisimi, ortak egitim programlari (T�rk kurumlari ge�ici s�reli olarak Avrupali arastirmacilari istihdam edebilir) (Sabanci �niversitesi �rnegi � ABD�deki T�rk arastirmacilarin istihdami) Kapasiteler �zel Prog.: Arastirma altyapilarinin gelistirilmesi, KOBI yararina arastirma (�regin egitim ihtiya�larinin analizi), Bilgi b�lgeleri (�rnek-Mersin TSO)�zel sirketler i�in ticari isbirligi imkanlari � �er�eve projeler, kapilari a�mak i�in anahtar T�m alanlarda yer almak m�mk�n degil, en uygun alan se�ilmeli JRC � Joint Research Centres: Komisyon�a bagli. Akademisyenler i�in. �alistay, egitim vb. etkinlikler d�zenleniyor. T�m masraflari JRC karsiliyor. Isbirligi �zel Programi: Konu odakli. Arastirma ve koordinasyon projeleri. Sanayi-�niversite isbirligi. Proje �rnekleri: S�te karismayan antibiyotik, dayanikli askeri gidalar, �evre teknolojileri (m�ktesebat uyumuna y�nelik) Fikirler �zel Programi: Tek basina proje yapilabilir. Hedef kitlesi, akademik camia. En az 2 yillik doktora derecesi. Kisiyi Destekleme Prog: Konu bagimsiz, kariyer gelisimi/s�rekliligi, bireysel arastirmacilar-kurumlar, burs ve destek projeleri, personel degisimi, ortak egitim programlari (T�rk kurumlari ge�ici s�reli olarak Avrupali arastirmacilari istihdam edebilir) (Sabanci �niversitesi �rnegi � ABD�deki T�rk arastirmacilarin istihdami) Kapasiteler �zel Prog.: Arastirma altyapilarinin gelistirilmesi, KOBI yararina arastirma (�regin egitim ihtiya�larinin analizi), Bilgi b�lgeleri (�rnek-Mersin TSO)

18. PROJE �RNEKLERI

19. PROJE �RNEKLERI

20. PROJE �RNEKLERI

21. PROJE �RNEKLERI

22. TOPLULUK PROGRAMLARI: EGITIM & GEN�LIK

23. AB EGITIM VE GEN�LIK PROGRAMLARI 2000�2006: Socrates (Genel Egitim) Leonardo da Vinci (Mesleki Egitim) Gen�lik 2007-2013: Hayatboyu �grenme Programi (LLP�Genel Egitim) Gen�lik Programi (Youth In Action) Programlarin t�m� Ulusal Ajans tarafindan koordine edilmektedir. http://www.ua.gov.tr

24. TOPLULUK PROGRAMLARI

25. HAYAT BOYU �GRENIM PROGRAMI

26. HAYAT BOYU �GRENIM PROGRAMI Ama�lar: Bilgi toplumuna d�n�s�m saglamak Is imkanlarini artirmak Sosyal b�t�nl�g� gelistirmek �evrenin korunmasini saglamak Kalite referansina ulasmak �gretim sistemleri arasinda degisim ve isbirligini g��lendirmek Katilimcilar: 27 AB �yesi �lke EFTA �lkeleri (Norve�, Izlanda ve Lichtenstein) T�rkiye

27. ERASMUS Y�ksek�grenimde �grenci ve �gretim elemani odakli Erasmus programinin amaci; Avrupa�da y�ksek �gretimin kalitesini arttirmak, y�ksek �gretim kurumlari arasi isbirligini gelistirmek ve Avrupa boyutunu g��lendirmektir. Yabanci dil yeteneklerinin gelistirilmesi ve farkli k�lt�rlerin anlasilmasi Karsilikli bilgi, tecr�be ve iyi uygulama �rneklerinin aktarimini kolaylastiran �lkeler �st� isbirligi ve iletisim aglari Egitim sistemleri ve politikalarinin karsilastirmali olarak incelenmesi ve g�zlenmesi Karsilikli bilgi degisimi ile yeniliklerin ve iyi uygulama �rneklerinin yayimina y�nelik faaliyetler

28. ERASMUS EYLEMLERI �grenci Degisimi (�grenci �grenim Hareketliligi) Egitim Ama�li Degisim (3 - 12 ay) Yerlestirme (�grenci Staj Hareketliligi) Personel Degisimi (Personel Hareketliligi) Ders Verme Ama�li Hareketlilik Personel Egitimi Degisimin Organizasyonu (Hareketliligin Organizasyonu) Yogun Dil Kurslari (Ingilizce, Fransizca, Almanca ve Ispanyolca haricindeki diller)

29. ERASMUS EYLEMLERI Yogun Programlar �ok Tarafli Projeler M�fredat Gelistirme Projeleri �niversite-Sanayi Isbirligi Y�ksek�gretim Modernlestirilmesi Sanal Kamp�sler Uzmanlik Aglari

30. ERASMUS 2006/2007 �grenci Se�im Kriter ve �ncelikleri: Lisans �grencileri i�in 2/4 (70/100) Y�ksek Lisans ve doktora �grencileri i�in 2,5 (75/100) akademik not ortalamasi Her bir ikili anlasma i�in basvuran �grencilerin %45 akademik not ortalamasi, %45 yabanci dil d�zeyi ve %10 m�lakat sonu�larinin etkiledigi agirlikli ortalamaya g�re en y�ksek puani alan �grencinin se�imi Gidilen �lkelerin �esitlilik g�stermesi, daha �nce gidilmemis/az gidilmis bir �lke i�in se�ilen �grenciye �ncelik �grenci g�nderen b�l�mlerin �esitlilik g�stermesi, daha �nce �grenci g�ndermeyen/az g�nderen b�l�m �grencisine �ncelik

31. ERASMUS 2007 / 2008 akademik yilinda 27 AB �yesi �lke yasam standartlari ve pahalilik endekslerine g�re d�rt farkli gruba ayrilarak, her bir kategorideki �lkeler i�in asagidaki tabloda g�sterilen hibe tutarlarinin verilmesi uygun bulunmustur.

32. ERASMUS ERASMUS PROGRAMI � T�RKIYE ISTATISTIKLERI

33. COMENIUS Ama�: �rg�n egitimde (ana okulu-lise) kaliteyi arttirmak, egitimin Avrupalilik ve k�lt�rler arasi boyutunu g��lendirmektir. Dil �gretimi de tesvik edilir. Avrupa vatandasliginin �temeli olan �ok k�lt�rl�l�g� �grenmeyi, egitimde firsat esitligini saglamak, engelli gruplarinin egitimini desteklemek an �nemli ama�tir. Comenius programinda kres, ilk ve orta �gretim (meslek okullari) odak noktasidir. Program faaliyetleri Comenius programinin �� ana basligi vardir: Okul ortakliklari, okul egitim kadrosunun egitimi, Comenius aglari.

34. COMENIUS Comenius 1: Okul Ortakliklari: �� tip projeyi kapsar. Okul projeleri, dil projeleri, okul gelisim projeleri Comenius 1.1 Okul Projeleri: Biri AB �lkesi olmak kosulu ile en az �� �lke katilimi ile �ok sayida �grenciyi i�eren farkli konu alanlari arasinda isbirligi yapilabilecek projelerdir. Comenius 1.2 Dil Projeleri: Iki Avrupa �lkesi arasinda birer okul i�erecek sekilde dil �grenimini saglayan projelerdir. Comenius 1.3 Okul Gelisim Projeleri: Biri Avrupa �lkesi olmak kosulu ile en az �� �lke katilimi ile ger�eklesecek projelerdir. Y�netim, organizasyon vb. konulari i�erir. (�rn: Okulda siddetle m�cadele)

35. COMENIUS Comenius 2: Okul Egitim Kadrosunun Egitimi: Iki t�r projeyi i�erir.�ok y�nl� isbirligi, bireysel yurtdisi egitim destegi Comenius 2.1 �ok Y�nl� Isbirligi Projeleri: Egitim ve �gretim alaninda g�rev yapan personel i�in programlar, kurslar, egitim-�gretim stratejileri veya egitim materyalleri hazirlamayi ama� edinmistir. Comenius 2.2 Bireysel Destekler: �gretmen ve �gretmen adaylari ve egitim alaninda egitmenlik hizmeti veren personel bireysel desteklerden faydalanabilir. Temel Egitim: �gretmen adaylari i�in yurtdisinda pratik yapma imkani saglar. Hizmet I�i Egitim Kurslari: Okul egitim personeli olarak g�rev yapan kisilere y�neliktir.

36. COMENIUS Comenius 3: Comenius Aglari: Vatandaslik, �evre egitimi, k�lt�rler arasi egitim gibi �zel konularda Comenius projelerinde deneyim kazanmis ve uzmanlik olusturmus kuruluslar tarafindan hazirlanir.

37. GRUNDTVIG Yetiskin egitim programidir. Egitimin sadece okul s�resince degil yasam boyu s�rmesi gerekliligini felsefe edinmis bir programdir. Okul sistemi disinda kalan yetiskinlere temel egitim nitelikleri kazandirmayi, �grenmeye ulasimi saglamayi, bunu gelistirmeyi ve bunun i�in egitim yollarini arama amaci tasir.

38. GRUNDTVIG Kimler katilabilir? Yetiskinlere y�nelik egitim faaliyetinde bulunan kuruluslar, okullar, �niversiteler, vakiflar, dernekler, k�t�phaneler, m�zeler, okul aile birlikleri gibi resmi olmayan kuruluslarin destegi ile belirli bir konuda egitim almak isteyen 25 yas �st� yetiskinler ve 25 yasin altinda olup �rg�n egitimden faydalanmayan bireyler katilabilir. Orta �grenim ya da meslek lisesi egitimi almamis 16 yas �st� kisilerin de bu tip programlarda meslek edinme egitimi almalari �ng�r�lm�st�r.

39. GRUNDTVIG Program kapsaminda iki t�r faaliyet bulunmaktadir: Projeler: B�y�k �l�ekli projeler (�ok tarafli projeler ve Grundtvig aglari) K���k �l�ekli projeler (�grenme ortakliklari) Bireysel Egitim Destekleri Hizmet-i�i egitim kurslari

40. GRUNDTVIG �ok Tarafli Projeler ve Aglar: Yenilik �reten, eski projelerin sonu�larini ve iyi uygulamalari yayginlastiran projelerdir. Basvurular Avrupa Komisyonu'na yapilmaktadir. �grenme Ortakliklari: Ortak bir konuda �alismak isteyen yabanci ortaklarla beraber �alisarak bilgi ve tecr�be alisverisi yapmak, birbirinden �grenmek, �grenme ortakligi gelistirmek ama�li k���k �l�ekli isbirligi faaliyetleridir. Se�ilen bir ortak konu ya da sorun hakkinda farkli �lkelerden egiticilerin ve yetiskin �grenicilerin birlikte �alismasi seklindedir. �r�n: B�lten, web sitesi, fuar, sergi veya yeni bir teknik �r�n gibi ortaklasa �retilmis �iktilar.

41. LEONARDO DA VINCI Avrupa Birligi�ne �ye ve aday �lkelerin mesleki egitime y�nelik politika ve uygulamalarini desteklemek ve gelistirmek i�in y�r�t�len sekt�rel bir egitim programidir. Ana Amaci, �lkelerarasi isbirliginin kullanilarak mesleki egitim sistemleri ile uygulamalarinda; kalitenin gelistirilmesini, yeniliklerin tesvik edilmesini ve Avrupa boyutunun y�kseltilmesini tesvik etmektir.

42. LEONARDO DA VINCI PROGRAMININ HEDEFLERI Kisilerin bilgi ve becerilerinin artirilmasi, Yasam boyu egitim / mesleki tecr�be ve yeterliliklerinin kalitesinin artirilmasi, �lkelerarasi teknolojik ve kurumsal degisiklikleri b�t�nlestirilmesi, Mesleki egitim kurumlari ile isletmeler arasindaki isbirliginin gelistirilmesi, Istihdam imkanlarinin artirilmasi,

43. LEONARDO DA VINCI PROGRAMININ HEDEFLERI S�rekli mesleki egitim ve �m�r boyu �grenme isteginin g��lendirilmesi, yarinin mesleklerine hazirlanma ve teknolojik degisimlere uyumun tesvik edilmesi, Mesleki egitim alaninda dil yeterliliklerinin gelistirilmesi ve ortak bir terminolojinin olusturulmasi, �zellikle gen�ler i�in temel mesleki egitimin desteklenmesi ve tesvik edilmesi, Mali, sosyal veya fiziksel nedenlerle egitimden yararlanamamis kisiler i�in temel mesleki egitime veya ileri d�zeydeki egitimlere erisimin kolaylastirilmasi.

44. KIMLER KATILABILIR? Her seviyedeki mesleki egitim kurum, merkez ve birimleri Arastirma merkezleri ve enstit�ler Yerel y�netimler Isletmeler (�zellikle KOBI�ler) Ticaret odalari Sendikalar, vakiflar, dernekler, vb.

45. PROJE T�RLERI

46. YENILIK TRANSFERI PROJELERI Somut proje sonu�lari ve �r�nleri hedeflenmelidir, En az 1 yillik en �ok 2 yillik projeler yapilabilir, Biri AB �yesi olmak �zere en az 2 farkli Avrupa �lkesinden proje ortagi bulunmalidir, Azami program katkisi proje giderlerinin % 75�i kadardir, Proje basina yillik en fazla 150.000 � hibe yapilir.

47. YENILIK GELISTIRME Somut proje sonu�lari ve �r�nleri hedeflenmelidir, En az 1 yillik en �ok 2 yillik projeler yapilabilir, Biri AB �yesi olmak �zere minimum 2 farkli Avrupa �lkesinden proje ortagi bulunmalidir, Maksimum Topluluk katkisi proje giderlerinin % 75i kadardir, Proje basina yillik en fazla 250.000 � hibe yapilir.

48. AG GELISTIRME En az 1 yillik en �ok 3 yillik projeler yapilabilir, Biri AB �yesi olmak �zere en az 2 farkli Avrupa �lkesinden proje ortagi bulunmalidir, Maksimum Topluluk katkisi proje giderlerinin % 75�i kadardir, Proje basina yillik en fazla 150.000 � hibe yapilir.

49. DESTEK FAALIYETLERI En �ok 1 yillik projeler yapilabilir, Biri AB �yesi olmak �zere en az 2 farkli Avrupa �lkesinden proje ortagi bulunmalidir, Maksimum Topluluk katkisi proje giderlerinin % 75�i kadardir, Proje basina yillik en fazla 150.000 � hibe yapilir.

50. PROJE �RNEKLERI

51. PROJE �RNEKLERI

52. PROJE �RNEKLERI

53. GEN�LIK PROGRAMI AMA�LARI: Gen�lerin Topluma Kazandirilmasi Gen�lerin Girisimcilik Yeteneklerinin Gelistirilmesi Avrupa Gen�ligi Arasinda Isbirligi ve Dayanisma HEDEF KITLESI: Gen�ler Sivil Toplum Kuruluslari Yerel Idareler Gen�lik Kuruluslari

54. GEN�LIK PROGRAMI Gen�lerin b�t�n toplumla y�ksek oranda b�t�nlesmelerini kolaylastirmak ve girisimcilik ruhlarini tesvik etmek. Gen�lere bilgi, beceri ve yeterlilik kazanmalarinda yardimci olmak ve bu deneyimlerin degerini teslim etmek. Gen�lere, dayanisma duygularini Avrupa'da ve daha genis anlamda d�nyada serbest�e ifade etme olanagi tanimanin yani sira, irk�iliga ve yabanci d�smanligina karsi verilen m�cadeleyi desteklemek. Ortak Avrupa k�lt�r�m�z�n �esitliliginin, ortak mirasimizin ve de ortak temel degerlerimizin daha iyi anlasilmasini saglamak. Her t�rl� ayrimciligin yok edilmesine ve toplumun her d�zeyinde esitligin saglanmasina yardimci olmak. Yerel d�zeyde gen�lik �alismalari �zerinde olumlu bir etkisi olacak projelere bir Avrupa �gesi katmak.

55. GEN�LIK PROGRAMI

57. PROJE NEDIR? Belirli bir yerde, belirli bir zaman ve b�t�e �er�evesinde, bir baslama ve bitis noktasina sahip, hedeflenen belirli ama�lara ulasilmasini saglayacak olan faaliyetler toplulugudur. Projelerde 3 ana kisit: Belirlenen hedeflere ve sartnameye uygun sonu�lara, Hedeflenen zaman araliginda, �ng�r�len b�t�e �er�evesinde ulasarak faaliyetlerin tamamlanmasi.

58. PROJE KOORDINAT�R� Projenin t�m idari ve mali koordinasyonundan sorumludur! Teknik y�netim/Mali y�netim; Projenin teknik faaliyetlerinin izlenmesi; Belirlenen zaman �izelgesine g�re proje �alismalarinin koordinasyonu; Kaynaklarin y�netimi; Kontrat kapsaminda Avrupa Komisyonu ile iliskiler; Konsorsiyum Anlasmasi�nin uygulanmasi; Ortaklar arasi b�t�e dagiliminin kontrata ve konsorsiyum anlasmasina uygun olarak yapilmasi; Ortaklar arasi iletisimin saglanmasi; Konsorsiyum adina Avrupa Komisyonu ile iletisimin saglanmasi; Ortaklarin idari/mali bilgilerinin temin edilmesi; Proje raporlarinin hazirlanmasi ve Komisyon�a sunulmasi.

59. PROJE ORTAGI Ortaklarin sorumluluklari konsorsiyum anlasmasinda belirtilir. Ortaklar ayrica, Konsorsiyum Anlasmasi�nda belirlenen araliklarla rapor verme, proje toplantilarina katilma ve belirlenen iletisim kurallarina uymakla y�k�ml�d�r. Genel olarak, is paketi bazinda sorumluluklar dagitilir.

60. PROJE D�NG�S� Y�NETIMI Avrupa Komisyonu proje y�netiminin kalitesini artirmak ve AB�nin sagladigi hibe fonlarinin kullanim etkinligini iyilestirmek amaciyla, Proje D�ng�s� Y�netimi (Project Cycle Management) adli proje y�netim metodolojisini uygulamaya koydu. Bu metodoloji, AB hibe fonlarinin kullanimi amaciyla hazirlanan proje �nerileri yani sira, D�nya Bankasi, D�nya Saglik �rg�t� gibi hibe fonu saglayan kurumlar tarafindan da aranmaktadir. AB�de her �esit projenin tasarimi ve y�netiminde kullanilan bu metodoloji, projelerin tasarimi ve y�netiminde kullanilan bir dizi araci kapsamakta ve projelerde, ilgili t�m taraflarin ihtiya�larini karsilamaya y�nelik �alismalara standart olusturmaktir.

61. PROJE D�NG�S� Y�NETIMI Mantiksal �er�eve yaklasimi ile b�t�nsel yaklasim (integrated approach) temeline dayanan, proje ve programlarin hazirlanmasi, uygulanmasi ve degerlendirilmesinde kullanilan bir y�ntem ve sistematik b�t�n�d�r.

62. NEDEN PROJE D�NG�S� Y�NETIMI? Mevcut durumun yetersiz analizi Projelerin hedef gruplarla ilgili olmamasi Stratejik �er�evenin belirsizligi Risklerin yeterince dikkate alinmamasi Kisa vadeli bakis a�isi Ge�mis deneyimlerin yeni projelerde dikkate alinmamasi Faaliyet tabanli uygulama ve planlama Dogrulanabilir olmayan proje �iktilari Yetersiz proje dok�manlari

63. PROJE D�NG�S� Y�NETIMI: ANA AYAKLAR Paydas (Ilgili Taraflar) Analizi Sorun Analizi - Projenin neden ger�eklestirildigi Hedef Analizi - Projenin neyi basarmasinin beklendigi Strateji Analizi - Projenin bunu nasil basaracagi Faaliyet Planlamasi Maliyet Planlamasi

64. PAYDAS (ILGILI TARAFLAR) ANALIZI Ama�: Sahislari, gruplari ve organizasyonlari projeyle ilgilerine g�re belirlemek Bunlarin proje i�in �nemli olan beklentilerini, katkilarini, risk unsurlarini tanimlamak Paydaslar Kimlerdir? Proje ile iliskisi olan kisiler, gruplar, kurumlar ya da isletmeler. Paydaslar, dogrudan ya da dolayli bi�imde proje s�recinden ve sonu�larindan olumlu ya da olumsuz bi�imde etkilenecek olanlardir.

65. SORUN ANALIZI Ama�: Ana sorunun ve buna neden olan sorunlar ile sebep oldugu sonu�lari taraflarin �zerinde uzlasabilecegi bir netlikte ortaya �ikarmak. Sorular: Degistirmek istedigimiz, istemedigimiz ya da sorun olarak g�rd�g�m�z sey nedir? Bu sorunun kaynagi nedir? Sorunlar arasinda neden-sonu� analizi yapildi mi?

66. SORUN ANALIZI - �RNEK

67. HEDEF ANALIZI Ama�: Gelecekte olmasi istenen durumun ger�eklestirilmesi i�in potansiyel ��z�mlerin analiz edilmesi. Soru: Sorun analizi ile tespit edilen sorunlardan hangileri proje sonunda ortadan kaldirilacak?

68. HEDEF ANALIZI - �RNEK

69. STRATEJI ANALIZI Bir proje olusturacak olasi alternatif stratejiler ortaya konur, Bir veya birden fazla strateji se�ilir, Belirlenen kriterlere (maliyet, aciliyet, politik durum vb.) g�re optimum stratejinin hangisi oldugunu konusunda degerlendirme yapilir, Projeyi olusturacak stratejiye karar verilir, Proje Genel Amaci ve Proje Amaci net olarak ifade edilerek, projenin kapsami belirlenir.

70. STRATEJI ANALIZI Strateji Se�iminde Dikkate Alinacak Kriterler: Aciliyet Maliyetler Mevcut kaynaklar, potansiyel ve kapasiteler Diger projeleri tamamlayicilik Farkli paydaslarin bakis a�ilari Verimlilik ve etkinlik Esitsizliklerin (�r: kadin-erkek) giderilmesine katkisi Politik ve sosyal kabul edilebilirlik / yapilabilirlik Faydalarin ger�eklesme zamani

71. STRATEJI ANALIZI � �RNEK

72. FAALIYET PLANLAMASI Ana faaliyetlerin listelenmesi Faaliyetlerin detaylandirilmasi Siralama ve bagimliliklarin belirlenmesi Faaliyetlerin baslama, uygulanma s�reci ve tamamlanma zamaninin belirlenmesi Gerekli ihtisas ve becerilerin tanimlanmasi Grup i�inde islerin tahsisi

73. STANDART�PROJE FORMATI AB proje formatlari projenin mahiyetine ve fonun niteligine g�re degismekle birlikte birbirlerine �ok benzemektedir. Proje �zeti Proje konusu Proje gerek�eleri Proje stratejisi Projenin � programina uyumu Proje ekibi ve ortaklari Proje ilgi gruplarinin projeye katilimlari Projenin s�rd�r�lebilirligi Proje sahibi kurulusa iliskin bilgiler Projenin �er�evesi (Mantiksal �er�eve Matrisi) Proje takvimi Proje tahmini b�t�esi Proje konusu ile ilgili ekler

74. 74 PROJE DEGERLENDIRME KRITERLERI ILGILILIK YAPILABILIRLIK S�RD�R�LEBILIRLIK

75. IYI BIR PROJE PLANININ KONTROL LISTESI Hedef gruplarin problemleri yeterince tanimlanmis mi? Sorun analizi yeterince kapsamli hazirlanmis mi? Genel hedefler projenin toplumsal/sekt�rel gelisme i�in neden �nemli oldugunu a�ikliyor mu? Proje amaci hedef gruplar i�in dogrudan bir faydayi ifade ediyor mu? Proje hangi ihtiya�lara cevap vermeyi hedefliyor? Bu ihtiya�lar nasil teshis edildi? �lkeler arasi isbirligi bu projeye ne gibi net faydalar sagliyor? Proje diger ortak �lkelerin ihtiya�larina nasil cevap veriyor? Projeyi yenilik�i yapan nedir? Proje neden yalniz ulusal veya b�lgesel degil de �lkeler arasi yapiliyor?

76. IYI BIR PROJE PLANININ KONTROL LISTESI Projenin hedefleri nelerdir? B�t�n sonu�lar elde edilirse proje amaci ger�eklesir mi? �nemli dissal fakt�rler belirlenmis mi? Varsayimlarin ger�eklesme olasiligi var mi? Uygulama birimleri projeyi uygulayabilecekler mi? �nerilen faaliyetler nelerdir? Projede farkli ortaklarin rolleri nelerdir? Projenin sonu�lari nelerdir? Sonu�lardan kim yararlanacak? Ortaklik bu projede gereksinilen t�m uzmanliga sahip mi? Sonu�lar nasil yayginlastirilacak? Finansman kaynaklari nelerdir? �nerilen toplam b�t�e ve ortak basina b�t�e nedir?

77. AB PROJELERININ Y�NETIMINDE �NEMLI NOKTALAR Ortaklik yapisi Is programi Proje takvimi B�t�e plani S�zlesmeler Raporlamalar Harcamalar (ge�erliligi, belgelendirilmesi, vb.) Personel maliyetleri KDV Yayginlastirma stratejisi Fikri M�lkiyet Haklari Ticarilestirme

78. MALI Y�NETIM � Ge�erli Masraflar GER�EK Ayirt edilebilir Kontrol edilebilir Tahmini degil EKONOMIK Amaca uygun, etkin harcama Uygun kalite GEREKLI Projenin y�r�t�lmesi ve hedeflenen sonu�lar i�in gerekli PROJE S�RESI I�INDE GER�EKLESMIS KURUM I�I MUHASEBE ILKELERINE UYGUN GENEL MUHASEBE KURALLARINA UYGUN

79. MALI Y�NETIM � Ge�ersiz Masraflar Bor�lanma faizi Kambiyo zararlari Dolayli vergiler (KDV, g�mr�k, vb.) Asiri ve gereksiz harcamalar Baska AB Projesine ait masraflar Dis etkilerden dogan masraflar Banka transfer masraflari Arazi ya da bina satin alinmasi Proje baslamadan �nceki hazirlik �alismalarinin giderleri Ayni katkiya konu olan masraflar (kira, kirtasiye, telefon, vb.)

80. BASARI I�IN IPU�LARI Projenizi d�s�nerek, ortaklarinizi dikkatli se�in! Proje teklifinin kurumunuz a�isindan yapilabilir oldugunu kesinlestirin. Ihtiyaciniz olan kaynaklara erisebileceginizden emin olun! Temel b�t�e konularini proje teklifi asamasinda a�ikliga kavusturun! A�ik bir ortaklik anlasmasi hazirlayin! Kisa fakat verimli proje toplantilari organize edin ve etkin bir i� iletisim politikasi izleyin! Projenizdeki t�m �alismalari i�eren (�iktilar, kilometre taslari, vb.) bir proje akis semasi hazirlayin. B�ylece toplantilarinizi planlamaniz, islerinizi takip etmeniz daha kolay olacaktir.

81. BASARI I�IN IPU�LARI Sik araliklarla gayri resmi raporlar sunmayi ve iyi bir zaman y�netimi y�r�tmeyi tercih edin! Sorunlarla ilgili Proje Sorumlusu�nu bilgilendirin! �zellikle �nemli konularla ilgili bilgi talebini Proje Sorumlusu�ndan resmi olarak isteyin ki cevabi da size resmi olarak gelsin; zira g�r�sleri daha sonradan degisebiliyor. D�zenli raporlari asla geciktirmeyin! Koordinat�r/ortak olarak, projenizi �lkemizde uyulmasi gereken mevzuata uygun olarak ger�eklestirin! (�rnegin, KDV muafiyet belgesi) Yaptiginiz harcamalari g�n� g�n�ne takip edin, belgelerin fotokopilerini saklayin! �alistirdiginiz personele y�nelik �zaman �izelgesi� tutun! Kurumunuzu projeniz hakkinda bilgilendirin!

82. KATILIMINIZ I�IN TESEKK�R EDERIM�