950 likes | 1.56k Vues
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI. KARDİYOPULMONER RESÜSİTASYON. Yetişkin Temel-İleri Yaşam Desteği. Temel Yaşam Desteği İleri Yaşam Desteği Resüsitasyon sonrası bakım.
E N D
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI KARDİYOPULMONER RESÜSİTASYON
Yetişkin Temel-İleri Yaşam Desteği • Temel Yaşam Desteği • İleri Yaşam Desteği • Resüsitasyon sonrası bakım
Hastane içinde gelişen kardiyak arrest sonrası temel yaşam desteği ve ileri yaşam desteği ilk dakikalar içinde yapılan müdahaleler zinciri olup, arasındaki bölünme gereksizdir. Bütün sağlık çalışanları kardiyak arresti tanıyabilmeli, yardım çağırabilmeli ve KPR’a başlayabilmelidir.
Toplumların çoğunda acil yardım servislerinin haberdar edilmesinden, kazazedeye ulaşılmasına kadar geçen zaman (müdahaleye başlama süresi) 8 dk veya daha uzundur.Bu dönemde kazazedenin hayatta kalma şansı yaşam zincirinin ilk 3 halkasının çevrede bulunanlar tarafından erken başlatılmasına bağlıdır.
Çevrede bulunanlar tarafından uygulanacak CPR kardiyak arrestte hayatta kalma şansını iki üç kat arttırmaktadır.
Temel Yaşam Desteği • Havayolu obstrüksiyonu, yabancı cisim aspirasyonu, inme, miyokard enfarktüsü, boğulma, duman inhalasyonu, elektrik çarpması vb gibi durumların sonucunda solunum arresti olan hastalar • Ventrikül fibrilasyonu, ventrikül taşikardisi, asistol, nabızsız elektriksel aktivite gibi kardiyak arrest gelişen hastalar
Zaman - Serebral Perfüzyon KPSR’e başlanmazsa 0 – 4 dk. Beyin hasarı yok 4 – 10 dk. Beyin hasarı başlar >10 dk. Geri dönüşümsüz hasar
Yaşam Zinciri Erken tanı Yardım isteme Resusitasyon sonrası bakım Erken defibrilasyon Erken KPR Kardiyak arresti önlemek için Yaşam kalitesini korumak için Kalbi tekrar çalıştırmak için Zaman kazanmak için Temel Yaşam Desteği
Temel Yaşam Desteği Basit hava yolu araçları dışında hiçbir araç gereç kullanmaksızın, hava yolu açıklığının devam ettirilmesi ve solunum ile dolaşımın desteklenmesini ifade eder.
Temel Yaşam Desteği • Güvenlik • Bilinç kontrolü • A:Hava yolu açıklığı sağla • B:Solunumu değerlendir:max 10 sn. • C:Dolaşım (karotis):5 sn • OED kullanımı
TYD Uygulaması • ÖNCE ÇEVRE GÜVENLİĞİNİN SAĞLANMASI ! • Kazazedeyi kontrol et ve yanıtı değerlendir • Hafifçe omuzlarından sars • “İyimisin?” diye sor
TYD Uygulaması Sözel olarak veya hareketle yanıt var • Bulduğun pozisyonda bırak • (Derlenme pozisyonu) • Durumunu kontrol et • Yardım iste • Düzenli olarak tekrar • değerlendir
Sözel olarak veya hareketle yanıt yok ise: • Yardım çağırınız… • Hava yolunu kontrol ediniz… • Dolaşımı kontrol ediniz...
Yabancı cisimlerle solunum yolu tıkanmış olan hastalara, yabancı cismi çıkarmak için gerekli işlemleri uygulamak • Sırta vurma • Karına bastırma (Heimlich Manevrası)
Ciddiyeti değerlendir Ciddi tıkanma ÖKSÜREMEZ Orta tıkanma ÖKSÜREBİLİR Öksürmeye teşvik et Şuur yok Şuur var Cisim çıkana ya da öksüremeyene dek devam KPR 5 sırta vuru 5 abdominal bası Yabancı cisim obstrüksiyonu
A-Havayolu Açıklığının Sağlanması Head Tilt-Chin Lift Boyun ekstansiyonu (Baş geri) Çene kaldırılması(Çene yukarı) Jaw Thrust Çene asılması Sadece sağlık personeli
Airway No 2: Beyaz No 3: Yeşil No 4: Sarı No 5: Kırmızı
Airway Orofarengeal airway Bilinci kapalı hastalarda kullan Tecrübeli kişilerce uygulanmalı Nazofarengeal airway Bilinci tam kapanmamış ya da trismus olan hastalarda kullan Kafa tabanı kırıklarına dikkat!!
B.Solunum • Bak-dinle-hisset • Solunum yok • 2 etkili solunum • Her nefes 1 saniyede ve • gözle görülür şekilde göğüs • kafesi kalkmalı
B. Solunum • Ağızdan ağıza • Ağızdan burna • Ağız maske • Maske balon
C. Dolaşım • Sağlık personelince yapılır • ve nabız kontrolü<10 sn • olmalı • Erişkinde karotis nabzı • (Çocuk; femoral arter, bebek; • brakial arter)
Dolaşım İşaret parmağı ve orta parmak ile kaburgaların alt sınırlarını belirleyin.
Dolaşım Parmakları bitişik tutup, kaburgalar ile sternumun kesiştiği yerden iki parmak yukarısını tespit edin. .
Dolaşım Öteki elin topuğunu işaret parmağının yukarısına sternum üzerine koy
Dolaşım Her iki elin parmaklarını birbirleriyle kilitleyin. Uygulama yapacağınız basıncın kaburgalar üzerine gelmeyeceğinden kesinlikle emin ol
Dolaşım Göğsün erişkinde 4 – 5 cm çökmesini sağlayın Kompresyonu 100/dk olacak şekilde ayarla
En sık yapılan YANLIŞLAR Yanlış el pozisyonu: organ yaralanması Bası arasında gevşemeye izin verilmemesi Zıplayan kompresyonlar Göğsü yeterince çöktürememe Kurtarıcı solukta çok fazla hava verme (aspirasyon) Heimlich manevrasında yanlış el pozisyonu (organ yaralanması) .
DİKKAT ! Etkili göğüs kompresyonları sert ve hızlı bastır şeklinde yapılmalıdır. Her kompresyondan sonra göğüs normal pozisyona gelmeli,komp=relaksasyon olmalıdır. Kurtarıcı solunum, göğsü yükseltmelidir Solunum kontrolü en fazla 10 sn sürmeli Dolaşım bulgularını kontrol etmeden kompresyonlara başlayın. Göğüs kompresyonlarındaki duraksama koroner perfüzyon basıncının belirgin olarak düşmesine neden olur.
Sternum ortasına dominant elin üzerine diğer elin ayası yerleştirilir. • Dirsekler bükülmeden dakikada 100 bası • Kompresyon / ventilasyon oranı 30/2 • Entübasyon sonrası asenkronize dakikada 8-10 soluk
D. Defibrilasyon • Tanıklı VF arresti olgularında, erken-kaliteli bir KPR ve erken defibrilasyon sağ kalım ve hastaneden taburculuk oranlarını anlamlı olarak arttırır. • Arreste tanık olunmuşsa ve OED varsa defibrilasyon • Arrest tanık olunmamışsa veya alana ulaşmak >4-5 dakika ise defibrilasyon öncesi KPR • Bir şok sonrası 5 siklus KPR (2 dakika), sonra ritmin değerlendirilmesi
Ani kardiyak arrest gelişen kazazedelerin %40 ında ilk ritm analizinde ventriküler fibrilasyon görülür.Ancak ilk EKG kaydı yapılıncaya kadar bu ritim kötüleşerek asistoliye dönmektedir.Henüz VF mevcut iken cevrede bulunanlar süratle hareket ederlerse hastanın yaşama şansı artar fakat ritim bozulup asistoliye döndükten sonra başarılı resüstasyon gerçekleştirmek zordur. Optimum tedavi, süratle başlanacak CPR (göğüs komp. ve kurtarıcı soluk) ile birlikte defibrilasyondur.
D.Defibrilasyon • Erişkin defibrilasyonu • Monofazik manual defibrilatörler ile 360J • Bifazik defibrilatörler ile150-200J • OED kullanımı
Prekordial Thump • Tanık olunmuş kardiyak arrest • Monitörize edilmiş • 20-30 cm yükseklik • Sternum ortası • 30 sn içinde (tercihen ilk 10 sn’de) • Öneri düzeyi class belirsiz
İleri Yaşam Desteği Amaçları Erken ve etkin ventilasyon Erken ve etkin dolaşım Monitorizasyon ile aritmileri tanınma Parenteral ilaçların uygulanması
İleri Yaşam Desteği İlaçları Adrenalin Atropin Amiodarone Lidokain Magnezyum Bikarbonat
Adrenalin Anti-aritmik ve vazokonstriktör ilaç 3 – 5 dk arayla 1 mg IV 0.01 mg/kg IV Üst sınır yok resüsitasyon süresince
Atropin Parasempatolitik (kalp hızını arttırıcı) 3 – 5 dk arayla 1 mg IV 0.01 mg/kg IV (pediatrik) En az 0.5 mg Toplam 0.04 mg/kg 3 mg(erişkin)
Magnezyum Hipomagnezemi Torsades des Pointes Digoksin toksisitesi
Amiodarone Cordarone® amp= 150 mg Amiodarone 150 mg IV + 20 cc D5W içinde (15 dk sonra gerekirse tekrar) Toplam doz 300 mg
Bikarbonat Hasta yeterince ventile edilmeden kesinlikle verilmemeli Bilinen hiperkalemik metabolik asidoz Salisilat ve TCA overdoz 1 mEq/kg IV Üst sınır yok pH kontrolü .
Hangi İlaçlar Endotrakeal Tüpten Adrenalin Atropin Lidokain Diazem Naloksan 2 – 2.5 katı SF ile sulandırılmalı Ardından 4-5 kez ambulamalı
İpuçları Resüsitasyonda IV yol SF veya RL ile açılmalı En az 18 G ile antekubital bölgeden Her ilaç sonrası 20 cc SF ve kolu yukarı kaldır
Erişkinde en sık arrest nedeni... Ani kardiak ölüm Ventriküler fibrilasyon (kardiyak arrest anında en sık görülen ritimdir. Nabızsız Venriküler Taşikardi Nabızsız Elektriksel Aktivite Asistoli
Algoritmalar Kardiyak Arrest Algoritmi Tüm nabızsız kardiyak arrest kurbanlarında ritim (Şoklanabilir ve Şoklanamaz): Ventriküler fibrilasyon/Nabızsız Ventriküler Taşikardi (Şoklanabilir) Nabızsız Elektriksel Aktivite (Şoklanamaz) Asistoli (Şoklanamaz) Bradikardi Algoritmi Taşikardi Algoritmi 50