Neopozytywizm

1. Neopozytywizm założenia przedstawiciele konsekwencje filozoficzne

2. Podstawowe pojęcia • empiryzm logiczny • pozytywizm logiczny • neopozytywizm • Koło Wiedeńskie

3. Zasadnicze „-izmy” • fizykalizm (ujednolicenie nauki) • redukcjonizm • empiryzm • antymetafizyczność • scjentyzm

4. Żywię głębokie przeświadczenie, że (…) jesteśmy świadkami narodzin nowej ery filozofii, zaś jej przyszłość będzie zupełnie odmienna od przeszłości, która tak pełna była żałosnych porażek, daremnych wysiłków i próżnych sporów.” (VII Międzynarodowy Kongres Filozoficzny w Oxfordzie) Moritz Schlick 1882-1936

5. Zwolennik jedności nauki, największy krytyk metafizyki, twierdził, że nauka zmienia rzeczywistość społeczną! „Jesteśmy jak żeglarze, którzy muszą swój żaglowiec przebudować na otwartym morzu, a nie mogą go nigdy położyć w doku i zbudować od nowa z najlepszych części.” Otto Neurath 1882-1945

6. Zwolennik ujednolicenia nauki. Formułował formalną teorię wyrażeń językowych. Krytykował filozofię za formułowanie zdań pozornych. Rudolf Carnap 1891-1970

7. „Naukowy pogląd na świat: Koło Wiedeńskie” 1929 r. Manifest Koła Wiedeńskiego: Nauka ma być: intersubiektywnie zrozumiała, postępowa, użyteczna praktycznie. Celem filozofii naukowej jest: walka z metafizyką!

8. 1. Tautologie Tezy logiki i matematyki. Nie mówią nic o świecie, nie wyrażają wiedzy. 2. Zdania sensowne Wszelkie zdania, których prawdziwość daje się zweryfikować (sprawdzić). Klasyfikacja zdań:

9. 3. niedorzeczności Zdania metafizyki, etyki, wszelkie zdania normatywne, pozbawione są sensu poznawczego, czego dowodzi ich analiza logiczna.

10. Przykłady • Bóg jest sprawiedliwy. • Istnieje tylko materia w ruchu. • Bezbarwne zielone idee śpią wściekle.

11. Rola metafizyki Pełnią rolę podobną do poezji, wzbogaca życie, a nie wiedzę. Pełni rolę ekspresyjną! Grzegorz Siedlecki, Metafizyka

12. weryfikacjonizm WERYFIKACJA: Empiryczny dowód prawdziwości zdania. WERYFIKOWALNOŚĆ: Sensem zdania jest sposób, w jaki moglibyśmy na podstawie doświadczeń dowieść, że jest ono prawdziwe.

13. Stąd mamy zdania: weryfikowalne Jutro będzie padać. zweryfikowane Rzeka Wołga jest większa od rzeki Wisły. fałszywe Rzeka Wołga jest mniejsza od rzeki Wisły.

14. weryfikacjonizm Zdanie jest sensowne niezależnie od swej wartości logicznej! Sensem zdania jest metoda jego weryfikacji!

15. „Manifest…” raz jeszcze „Podstawowa tez współczesnego empiryzmu polega właśnie na odrzuceniu możliwości wiedzy syntetycznej a priori. Naukowy światopogląd zna jedynie empiryczne zdania o wszelkiego rodzaju rzeczach i analityczne zdania logiki i matematyki.”

16. Analityczne vs. syntetyczne • Orzecznik zawiera się w podmiocie sądu. • Nie mogą być zanegowane bez popadnięcia w sprzeczność. • Nie zawierają informacji o faktach. • Są twierdzeniami logiki lub zastosowaniami tych twierdzeń. np. Każdy kwadrat jest prostokątem. Każdy czarny kot jest czarny.

17. Analityczne vs. syntetyczne • Orzecznik nie zawiera się w podmiocie sądu.  • Mogą zostać zanegowane/zaprzeczone bez popadnięcia w sprzeczność. • Zawierają informacje o faktach. np. Ten zeszyt jest zielony. Kawalerowie są bałaganiarzami.

18. Nie zawierają treści empirycznych, tj. pochodzących z doświadczenia.  Nie podlegają testom empirycznym, nie wymagają ich. Są prawdziwe na mocy znaczenia swoich terminów składowych. Zawierają treści empiryczne. Podlegają testom empirycznym, wymagają ich. Ich prawdziwość nie wynika ze znaczenia terminów składowych. Aprioryczne vs. aposterioryczne

19. Możliwe kombinacje: • Analityczne aprioryczne (a priori) np. Kawaler jest nieżonatym mężczyzną. • Syntetyczne aposterioryczne (a posteriori) np. Wszystkie wróble lubią dużo jeść.

20. Kant Pytał, czy są możliwe sądy syntetyczne a priori? Twierdził, że istnieją i są sądami metafizyki we właściwym sensie; dostarczają wiedzy powszechnej i pewnej.

21. Zdania protokolarne • Proste zdania, które opisują doświadczenia zmysłowe. • Potoczny język fizykalny. • Raport z bezpośredniego doświadczenia zmysłowego. SŁUŻĄ DO SPRAWDZANIA HIPOTEZ!!!

22. Analiza logiczna Ustalenie co się kryje za zdaniami, które wypowiadamy czy formułujemy w teoriach. Czy są sensowne, niedorzeczne czy są tautologiami. Poprzez: badanie FUNKCJI PRAWDZIWOŚCIOWYCH DEFINIOWANIE terminów teoretycznych za pomocą terminów obserwacyjnych.

23. INDUKCJA enumeracyjna x1 Y x2 Y x3Y Czy można powiedzieć, że dla każdego x Y!

24. INDUKCJA współcześniej Wszystkie zaobserwowane dotąd szmaragdy są zielone. Zatem, następny szmaragd, który zaobserwujemy, będzie zielony. TEORIA PRAWDOPODOBNIEŃSTWA PROBLEM HUME’A

25. Rola filozofii Schlick: zmierza do ustalenia znaczeń słów i zdań (nauka zaś jest poszukiwaniem prawdy). Carnap: dostarcza języków, którymi później posługują się naukowcy.

26. „-izmy” wyjaśnione? fizykalizm najdoskonalszy układ pojęć wytworzyła fizyka empiryzm rzetelnym źródłem wiedzy o świecie jest doświadczenie pozytywizm przedmiotem wiedzy są fakty

27. „-izmy” wyjaśnione? redukcjonizm Na miano nauki zasługują te dziedziny, które dają się zredukować do fizyki. antymetafizyczność Zdania metafizyczne nie mają sensu. scjentyzm Jedynym wiarygodnym źródłem wiedzy jest nauka (science).

28. Neopozytywizm metafizyką? Roman Ingarden, Praga 1936 Źródłem wiedzy są twierdzenia sprawozdawcze (zdania protokolarne). Źródłem wiedzy są tautologie (logiki, matematyki). Czy powyższe twierdzenia są sprawozdawcze lub są tautologiami?