Download
1 / 25
290 likes | 1.95k Vues
Treiglo. Beth yw ‘ treiglo ’ a ‘ threigladau ’?. Gall llythrennau cyntaf rhai geiriau newid weithiau . e.e . Gall ‘c’ ddechreuol ‘ cath ’ ymgyfnewid ag ‘g’ , ‘ ngh ’ neu ‘ ch ’ : gwelais g ath fy ngh ath ei ch ath
E N D
Beth yw ‘treiglo’ a ‘threigladau’? Gall llythrennaucyntafrhaigeiriaunewidweithiau. e.e. Gall ‘c’ ddechreuol ‘cath’ ymgyfnewidag‘g’, ‘ngh’ neu‘ch’: gwelaisgath fynghath eichath Digwyddhynny am eubod, felarfer, yndilynrhyw air neueiriausy’nachosi’rnewid. Mae’rnewidhwnnw, yneidro, yneigwneudhi’n haws iniynganu’rgeiriauefo’igilydd. Treigloyw’renwar y newidhwn. Treigladyw’rhyn a achosir.
Treigladau • Ermorsylfaenolywtreigloiramadeg y Gymraeg, dim ondarnawcytsainy gall effeithio: • p, t, c, b, d, g, ll, m, rh. • Canolbwyntirymaar y mannausy’nachositrafferthion; am ymdriniaeth lawn arreolautreiglogweler: • Morgan, T. J., Y Treigladura’uCystrawen (Caerdydd, 1952) • Lewis, D. Geraint, Y Treigladur (Llandysul, 1994)
p t c b d g ll m rh
Ceir tri math o newidneudreiglad: Y treigladmeddal 2. Y treigladtrwynol 3. Y treigladllaes
Y TreigladMeddal Mae pob un o’rnawcytsainyma’ntreiglo’nfeddal: p, t, c, b, d, g, ll, m, rh. Y treigladmeddalyw’r un sy’ndigwyddamlaf o bell ffordd.
Y TreigladTrwynol Y chwellythyrengyntafynunigsy’ntreiglo’ndrwynol: p, t, c, b, d, g. Y TreigladLlaes Y tairllythyrengyntafsy’ntreiglo’nllaes: p, t, c.
Rhagenwau a threigladau Rhagenw =gairsy’ncaeleiddefnyddioynlleenw. RhagenwauDibynnolBlaen
Tasg1 Yneichgrwpiau, ceisiwchddidoli’rcardiauganeuparu’ngywir, yn y drefncanlynol: Fy Dy Ei (ben.) Ei (gwr.) Ein Eich Eu
Atebion Fynghath Dygath Ei (ben.) chath Ei (gwr.) gath Eincath Eichcath Eucath
Y fforddhawsafiddangospatrwm y treigladau, ac i’chhelpuigofio’rtreigladau, ywdrwyddefnyddio’rtablcanlynol: * g > _
Felly, y rheolauyw: • Ceir treigladmeddalarôl y rhagenwdibynnolblaentrydyddunigolgwrywaidd ‘ei’. • Ceir treigladmeddalarôl y rhagenwdibynnolblaen ail unigol ‘dy’. • Ceir treigladtrwynolarôl y rhagenwdibynnolblaencyntafunigol ‘fy’. • Ceir treigladllaesarôl y rhagenwdibynnolblaentrydyddunigolbenywaidd ‘ei’.
Enghraifft o gwestiwntebygol 1. Mae fycathynwael.
Enghraifft o gwestiwntebygol 1. Mae fycathynwael.
Cwestiynauanodd! 1. Gwêl y barddlawero’ugerddimewncylchgronnau.
Cwestiynauanodd! 1. Gwêl y barddlawero’ugerddimewncylchgronnau.
Cwestiynauanodd! 2. Carwnfodarbenfyhunheddiwgannadyw hi wedicysylltu â fi.
Cwestiynauanodd! 2. Carwnfodarbenfyhunheddiwgannadyw hi wedicysylltu â fi.
Cwestiynauanodd! 3. Mae’rbachgenyndangoseitheimladauiddynnhw’namlwgiawnar y caerygbi.
Cwestiynauanodd! 3. Mae’rbachgenyndangoseitheimladauiddynnhw’namlwgiawnar y caerygbi.
