100 likes | 614 Vues
ZELULA AMAK. Zer dira?. Zelula amak izaki batean propioak diren beste edozein zelula mota ekoitzi ditzaketen eta ugaltzeko ahalmen mugagabea duten zelulak dira. Historia. 1850: zelula batzuk beste zelula batzuk 1900: zelula batzuk odol zelulak. ZELULA AMAK.
E N D
Zer dira? • Zelula amak izaki batean propioak diren beste edozein zelula mota ekoitzi ditzaketen eta ugaltzeko ahalmen mugagabea duten zelulak dira.
Historia • 1850: zelula batzuk beste zelula batzuk • 1900: zelula batzuk odol zelulak ZELULA AMAK 80. hamarkadan: saguen zelulak banatuz, zelula amak lortu (pluripotenteak)
Nola lortu? http://www.iesizpisuabelmonte.es/Departa/BIO/flash/celulasmadre.swf
Motak Lau zelula ama mota existitzen dira zelula desberdinak sortzeko duten ahalmenaren arabera: • Zelula ama totipotenteak: hazi daitezkeen eta organismo oso bat eratu dezaketen zelula amak dira (enbrioia eta bere inguruko mintzak ere). • Zelula ama pluripotenteak: organismo oso baten edozein zelula motak ekoiztu ditzaketenak, baina ez enbrioiaren garapenerako behar diren mintzak. • Zelula ama multipotenteak: bakarrik bere ataleko zelula motak ekoiztu ditzaketenak, odol zelulak adibidez. • Zelula ama unipotenteak: bakarrik zelula mota bat ekoiztu dezaketenak.
Zelula amak desberdintzen doazen neurrian beste zelula batzuk sortzeko gaitasuna (plastizitatea) galtzen dute
Zelula ama pluripotenteek bi prozesutan parte hartu: In vitro In vivo
ZELULA AMA MOTAK JATORRIAREN ARABERA Zelula ama enbrionarioak Haien ezaugarri nagusia pluripotentzialitatea da: giza gorputzeko ia zelula mota guztietan ezberdindu daitezke. Zelula ama helduak Multipotenteak dira hauek: helduen zelulak berriztatzeaz arduratzen dira, organoak etengabe birsortzeko eta lesioak konpontzeko. Zelula ama induzituak Zelula ama helduak birus bat erabiliz genetikoki modifikatu eta desberdintzean atzera eraman daitezke pluripotentzial (enbrionarioen modukoak) bihurtu arte. Bakoitzaren abantailak eta desabantailak ahozko azalpenetik ikasi behar dira.
Erabilerak Gaur egungo ikerkuntzan, klonazio eta injenieritza genetikoaren oinarria dira eta horregatik oso garrantzitsua da hauek oso ondo ezagutzea eta hauekin ikerkuntza garatu, zenbait endekapenezko gaixotasunen sendabidea izan daitezke eta: alzheimer, diabetes, parkinson…
Gaur egun http://www.neoteo.com/primer-implante-de-celulas-madre-en-un-14324 http://www.elpais.com/articulo/salud/Creado/corazon/bioartificial/celulas/madre/elpepusocsal/20080115elpepisal_5/Tes http://www.youtube.com/watch?v=nGeqySWPl-U&feature=fvst http://www.cmrb.eu/es_news/view.php?ID=199&CATEGORY2=64