بسم الله الرحمن الرحیم

1. بسم الله الرحمن الرحیم

2. آشنایی با نرم افزار VP EXPERT

3. محیط VP EXPERT Vp expert : یک برنامه واسط ( shell ) برای سیستم خبره است و مانند هر برنامه واسط سیستم خبره دیگری ، شامل موارد زیر است : 1. یک موتور استنباط جهت مشورت با پایگاه دانش برای پاسخ به درخواست های کاربر . 2. یک ویرایشگر جهت ایجاد پایگاه دانش . 3. یک رابط کاربر جهت رسیدگی به درخواست ها ، سوال کردن از کاربر و دنبال کردن روند استنباط ها در مواقع مورد نیاز .

4. نحوه كار با VP EXPERT Vp expert:یک پوسته برای ایجاد سیستم های خبره است که زیر مجموعه نرم افزارهای توسعه سیستم است . معرفي گزينه هاي صفحه اصلي: در هنگام اجراي VP_Expertسه پنجره قابل مشاهده است:

5. 1 . پنجره : consult ارتباط برنامه با كاربر از طريق اين پنجره امكان پذير مي شود. 2 .پنجرة Rules در حين اجراي برنامه ، اين پنجره همواره قانون در حال استفاده را براي ما نمايش مي دهد. 3 .پنجرة Facts در زمان اجراي برنامه ، در صورت مقدار گرفتن متغيرها، مقدار متغير ها را نشان مي دهد.

6. پايگاه دانش : در كل يك پايگاه دانش از سه بخش اصلي تشكيل شده است: • Actions •Rule •Statement• 1. : ACTIONS Component اينComponentبهVP_Expretمي گويد كه چه كاري بايد انجام دهد. در واقع ما دستورات خود را در بلاكActionsبرنامه تايپ مي كنيم . اين بلاك با كلمة كليديبرنامهActionsشروع و با سميكالن (;) پايان مي يابد

7. دستورCLS : اين دستور ،آنچه درون پنجره ي Consultنوشته شده باشد را پاك مي كند و هيچ پارامتري نمي گيرد . دستورDISPLAY : اين دستور اطلاعاتي كه مقابلش تايپ مي كنيم را در صفحةConsultنمايش مي دهد. عبارت مورد نظر بايد بيندو كوتيشن (".....") قرار گيرد . دستورFIND : اين دستور نام يك متغير را به عنوان پارامتر ورودي دريافت مي كند . با اجراي اين دستور موتور استنتاج قوانين مرتبط را بررسي كرده و مقدار متغير را در برنامه جستجو مي كند تامقدار آن را پیدا کند.

8. 2. Rule Component : هر قانون شامل چهار بخش مي باشد : Rule name : هر قانون يك نام دارد كه مقابل آن نوشته مي شود. Rule premise : عبارتي كه جلويIFنوشته مي شود. عبارت جلويIFرا فرض قانون مينامیم . Rule Conclusion : عبارتي كه جلويThenنوشته مي شودنتيجة يك قانون است كه با بررسي فرضيات ما به دست مي آيد. Semicolon(;) : انتهاي هرRuleبا يك (;) مشخص مي شود.

9. انواع پارامترها: window_num : تعداد پنجره هايي كه مي خواهيم باز شود را تعيين مي كند top_row : فاصلة نقطة شروع پنجره از بالاي صفحه left_col : فاصلة نقطة شروع پنجره از سمت چپ صفحه num_of_rows: تعداد سطرهاي پنجره است كه مي تواند مقداري بين 2 تا 20 را بگيرد num_of_cols : تعداد ستونهاي پنجره كه عددي بين 2 تا 77 است bk_color : رنگ پس زمينه

10. 3. Statement Component : شامل دو دستور است : 1. دستور ASK 2. دستورCHOICES دستورASK : اگر قانوني براي يافتن يا انتساب مقداري به يك متغير خاص وجود نداشته باشد ما از دستورASKبراي اينكه اين مقداررا از كاربر درخواست كنيم، استفاده مي كنيم. دستورCHOICES : مقدار متغير بايد مشابه مقدار استفاده شده در پايگاه دانش يا قانون باشد وهر مقداري نمي تواند بگيرد. بنابر اينكاربر بهسادگي نمي تواند هرمقداري كه خودش خواست وارد كند. به اين منظور، نياز است كه گزينه هايي را براي انتخاب كاربرفراهم كنيم . ما بعد از نام متغير ، مقدارهايي كه كاربر مي تواند ( براي مقدار دهي به اين متغير خاص) انتخاب كند را مي نويسيم و با كاما(,) مقدارهاي متفاوت را از هم جدا مي كنيم .

11. واسط كاربري : كنترلنتايج و خروجي ها را مي توان با دستورات زير كنترل كرد . RUNTIME : پنجره هايruleوfactsدر طي ساخت و تست يك پايگاه دانش براي ما بسيار مفيد هستند. اما ممكن است درحين اجراي سيستم خيلي مفيد نباشند و ما به آنها نيازي نداشته باشيم. بنابراين دستورRuntimeاين دو پنجره رامخفی میکند . BKCOLOR : اين دستور يك رنگ را به پس زمينه اختصاص مي دهد. مقابل اين دستور عددي بين 0 تا 7 قرار مي گيرد كه هر عددنشانه يك رنگ مي باشد . در ضمن توجه داشته باشیم هر دو دستورBKCOLOR و RUNTIMEدستوراتي هستند كه قبل از بلاكACTIONSقرارمی گیرند. WOPEN : نكته قابل توجه اینکه تمامي دستورات واسطي كه در ادامة اين بحث مي آيند ، بايد در بلاكACTIONSقراربگیرند. اين دستور يك پنجرة جديد با سايز دلخواه روي صفحه ي مانيتور باز مي كند. اندازه، موقعيت و رنگ اين پنجره به ترتیب فوق می باشند .

12. دستور ACTIVE : دستور قبل تنها مي تواند يك پنجره ي جديد باز كند. اگر دو يا چند پنجره با سايز يكسان داشته باشيم ،مي توانيم بااستفاده از دستورACTIVEهر كدام از اين پنجره ها كه نياز است را فعال كنيم. • دستور COLOR : اين دستور رنگ متني كه در مقابل دستورDISPLAYتايپ مي شود را تعيين مي كند و پارامتر اين دستور عددياست بين 0 تا 31 . • دستور WCLOSE : اين دستور يك پنجرة خاص كه ما ذكر مي كنيم را مي بندد. این دستور همچنين تمام پنجره هاي ديگر را نيز غير فعال مي كند و همة نمايش ها به صفحة اصلي باز مي گردند .

13. برنامه نويسي ماژولار درVP_Expert: VP_Expertهمچنين به ما اجازه مي دهد تا بتوانيم پايگاههاي دانش مستقل را با هم لينك كنيم. هر پايگاه دانش VP_Expertمي تواند به طور مستقل از ديگري توسعه يابد و تست شود . دستورات زيرمي تواند بين اين پايگاههاي دانش ارتباط برقرار كند. SAVEFACTS : اين دستور مقدار جاري يك متغير خاص را ذخيره مي كند. CHAIN : اين دستور به موتور استنتاج مي گويد كه پردازش پايگاه دانش جاري را متوقف كند و كار بر روي پايگاه دانش ديگر رااغاز کند. LOADFACTS : اين دستور مقدار يك متغير خاص كه در پايگاه دانش قبلي ذخيره شده است را در پايگاه دانش جاري بار مي كند . • توجه داشته باشیم هر سه دستوراتSAVEFACTS ، CHAIN وLOADFACTS ، بايد در بلاكACTIONSقرار بگيرند.

14. در اين قسمت يك مثال را به طور كامل شرح مي دهيم: 1 .ابتدا يك پوشه با نام دلخواه در يك مسير دلخواه ايجاد مي كنيم. اين پوشه هنگام استفاده از نرم افزارvp-expertبه عنوان محلي كه مي توانيم پايگاه هاي دانش را در آن ذخيره يا بازيابي كنيم، مورد استفاده قرار ميگيرد. به عنوان مثال پوشه يvp_sampرا در درايوCايجاد مي كنيم. پسمسير ماC:\vp_samp می باشد. . 2 از پوشه اي كهvp-expert نصب شده است ، فايلVPX.exeرا اجرا مي كنيم. 3 .اولين كاري كه پس از اجرايvp-expertبايستي انجام دهيم ، دادن مسیر Pathبه نرم افزار است تا بهvp-expertمحل فايل هايي كه مي خواهيم ذخيره يا ويرايش شوند را نشان دهيم اگر برايvp-expertمسیر انتخاب نكنيمvp-expertپوشه اي كه فايل هاي اجرايي نرم افزار در آن است را در نظر مي گيرد.

15. براي اين كار گزينه يPathرا از منوهاي پايين انتخاب مي كنيم. ميانبر = عدد7 سپس مسير پوشه اي كه قبلا ايجاد كرده ايم را تايپ مي كنيم و كليدenterرا میزنیم.

16. 4. براي دادن نام به پايگاه دانشي كه قصد ايجاد آن را داريم ، گزينه يFileNameرا از منوهاي پاييني انتخابمي كنيم. ميانبر=عدد6 و نام مورد نظر را تايپ مي كنيم .سپس كليدenterرا مي زنيم.توجه كنيد هنوز فايلي با نامي كه تايپ كرده ايم در پوشه یvp_samp ايجاد نشده است.

17. براي نوشتن دستورات برنامه ،گزينه يEditرا از منوهاي پاييني انتخاب مي كنيم. • ميانبر = عدد 3 با زدن كليدenterبر روي اين زبانه ،ويرايشگرvp-expertاجرا مي شود .حال قادر به نوشتن دستورات برنامه در اين ويرايشگر هستيم .

18. 6.پس از نوشتن دستورات برنامه ، نوبت به ذخيره فايل مي رسد. براي اين كار كليدهايALT+F6را به طورهمزمان فشار مي دهيم تا عبارتي كه در تصوير زير مشاهده مي كنيد پديدار شود. با زدن كليدYبرنامه موردنظر در مسيري كه قبلا برايvp-expertتعريف كرده ايم ذخيره مي شود . همچنين با زدن كليدهايALT+F8بطور همزمان ،مي توان بدون ذخيره كردن كد برنامه ،از ويرايشگرخارج شد.

19. 7. حال نوبت به اجراي برنامه مي رسد. براي اين كار از گزينه يConsultاز منوهاي پاييني استفاده مي كنيم.ميانبر =عدد 4 با زدن كليدEnterبر روي زبانه يConsultپنجره يConsultفعال و آماده ي اجراي برنامه مي شود .

20. 8. با زدن گزينه يGOاز منوهاي پاييني برنامه ي مورد نظر اجرا مي شود. ميانبر =عدد2 براي دادن مقدار به متغير مورد نظر، پس از انتخاب مقدار براي آن، كليدEnterرا فشار مي دهيم و براي رفتن بهمرحله ي بعد كليدendرا فشار مي دهيم. اگر در اين مرحله قصد خروج از برنامه را داريد كافيست كليد / را فشار دهيد . اگر نمي خواهيد به متغير مورد نظر مقدار دهيد ، كليد ? را فشار دهيد . با فشار كليد / زماني كه برنامه به اتمام نرسيده ، مي توانيد به منوهايWhy? و How?دسترسي پيدا كنيد .

21. و من ا... التوفیق