ANTOCYJANY – naturalne środki na choroby cywilizacyjne

1. ANTOCYJANY – naturalne środki na choroby cywilizacyjne Barwniki roślinne – właściwości i znaczenie

2. I Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej – Curie w Sokołowie Podlaskim Osoby prezentujące: Ewa Witkowska i Maja Zdanowska Opiekun: Teresa Oliwińska

4. Podczas zajęć koła biologicznego zajmowaliśmy się barwnikami roślinnymi. Oprócz znanych wszystkim chlorofili i karotenoidów szeroko rozpowszechnione w świecie roślin są mniej znane antocyjany. Postanowiliśmy, więc poznać właściwości i znaczenie antocyjanówdla roślin i dla człowieka.

7. Występowanie i natura chemiczna antocyjanów Antocyjany to barwniki o kolorze czerwonym, niebieskim lub fioletowym. Należą do szerszej grupy związków zwanej flawonoidami. Występują w kwiatach, owocach i liściach. Zlokalizowane są w zewnętrznych warstwach tych organów roślinnych, dzięki czemu nadają im atrakcyjne kolory, od pomarańczowego poprzez różne odcienie czerwieni i fioletu aż do barwy niebieskiej.

9. Poszukując antocyjanów w komórkach, wykonywaliśmy preparaty mikroskopowe przedstawiające przekrój poprzeczny przez liść czerwonej kapusty oraz jagodę bzu czarnego. Wykonane preparaty obserwowaliśmy pod mikroskopem. Zdjęciaz obserwacji:

13. Obserwacje potwierdzają obecność fioletowych antocyjanów w hipodermie ( zewnętrznych warstwach liścia i owocu). W komórkach antocyjany zgromadzone są w wakuolach w postaci granulek o różnej wielkości.

14. Właściwości chemiczne antocyjanów Antocyjany to polarne związki bardzo dobrze rozpuszczalne w wodzie.

15. Stosując metodę chromatografii bibułowej rozdzielamy barwniki zawarte w soku z czerwonej kapusty. Doświadczenie: Z roztartego w moździerzu materiału roślinnego pobieramy niewielką ilość soku i nanosimy na pasek bibuły chromatograficznej w odległości około 1 cm od dolnego końca. Bibułę umieszczamy w kolbie z alkoholem etylowym tak, aby pasek był zamoczony w alkoholu do wysokości około 0, 5 cm. Następnego dnia obserwujemy rozmieszczenie barwników na bibule chromatograficznej.

19. Wnioski: 1. Antocyjany migrują podczas chromatografii wolniej niż pozostałe barwniki. 2. Masa antocyjanów różni się od masy chlorofili. 3. Antocyjany nie przemieszczały się wraz z alkoholem po bibule chromatograficznej, ponieważ w odróżnieniu od chlorofili nie rozpuszczają się w alkoholu a w wodzie.. 4. Chlorofile i karotenoidy rozpuszczalne w alkoholu oddzieliły się od antocyjanów nierozpuszczalnych w alkoholu a rozpuszczalnych w wodzie.

20. Antocyjany są wrażliwe na zmianę stężenia jonów wodorowych. Badamy wpływ pH na antocyjany Doświadczenie: Przygotowujemy wywar z liści czerwonej kapusty (wygotowujemy liście w wodzie destylowanej). Za pomocą papierka wskaźnikowego mierzymy pH otrzymanego roztworu. Następnie do pięciu probówek wlewamy po kilka mililitrów wyciągu. Pierwsza probówka stanowi próbę kontrolną (próba A). Do kolejnych dodajemy po kilka kropel: kwasu solnego (próba B), kwasu octowego (próba C), wody destylowanej (próba D), wodorotlenku sodowego (próba E). Mierzymy pH w każdej z probówek. Zwracamy uwagę jak reagują roztwory na zmianę pH.

21. Wnioski: 1. Zmiana stężenia jonów wodorowych powoduje zmianę zabarwienia antocyjanów. 2. Poczynając od pH bardzo kwaśnego przez obojętne i kończąc na mocno zasadowym antocyjany zmieniają barwę zgodnie z poniższą tabelą: Rośliny zawierające antocyjany to naturalne bioindykatory (gatunki wskaźnikowe, określające pH gleby).

22. Znaczenie antocyjanów dla roślin 1. Antocyjany, jako przeciwutleniacze chronią rośliny przed działaniem wolnych rodników (wytwarzanych m. in. Pod wpływem światła słonecznego), które z kolei mogą uszkodzić DNA i doprowadzić do śmierci komórek. 2. Nadając barwę kwiatom i owocom przyczyniają się do zapylania i rozprzestrzeniania się roślin.

23. Znaczenie antocyjanów dla człowieka 1. Antocyjany jako jedne z najsilniejszych przeciwutleniaczy chronią przed najgroźniejszymi chorobami cywilizacyjnymi ( nadciśnienie, miażdżyca, alergie, nowotwory). 2. Uczestnicząc w syntezie kolagenu poprawiają kondycję i wygląd skóry, włosów i paznokci. 3. Poprawiają jakość widzenia wzmagając ukrwienie oka i stymulując produkcję rodopsyny. 4. Podtrzymują działanie adrenaliny i wykazują aktywność antywirusową. Antocyjany dla wszystkich, którzy chcą być zdrowi i aktywni!!!

24. Źródła antytocyjanów: Owoce o ciemnoczerwonej lub niemal czarnej barwie: • Aronia • Czarna porzeczka • Czarna jagoda • Czarny bez • Wiśnia • Żurawina • Winogrona • Truskawki

25. Literatura źródłowa: • www.szkolnictwo.pl • www.bioinfo.mol.uj.edu.pl • www.zdrowie.senior.pl • www.nutvivitality.pl • www.uwb.edu.pl/uniwersytet.php • www.focus.pl/newsy • Adamska A., Adamski Z., Łuszczyk – Palwelczak M., Skrzypczak H., „Biologia. Zbiór cwiczeń i doświadczeń.” Wydawnictwo Szkolne PWN, • Kączkowski J., „Biochemia roślin. Metabolizm wtórny”, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 1985

26. KONIEC! Dziękujemy za uwagę! 