MEDENI USUL HUKUKU

1. MEDENI USUL HUKUKU Prof. Dr. Hakan PEKCANITEZ �Giris � Yargi � Mahkemeler � G�rev�

2. � 1. MEDENI USUL HUKUKUNA ILISKIN TEMEL BILGILER I. Medeni Usul Hukukunun Anlami II. Medeni Usul Hukukunun Amaci III. Kavram IV. Medeni Usul Hukukunun Hukuk Dallari Arasindaki Yeri V. Medeni Usul Hukukunun Yer ve Zaman Itibariyla Uygulanmasi A. Yer Itibariyla Uygulanmasi B. Zaman Itibariyla Uygulanmasi VI. Medeni Usul Hukukunun Kaynaklari

3. � 2. YARGI I. Yargi Kavrami II. Yargi �esitleri A. Anayasa Yargisi B. Idari Yargi C. Adli Yargi 1. Ceza Yargisi 2. Medeni Yargi a. �ekismeli Yargi b. �ekismesiz Yargi - Uyusmazligin Bulunup Bulunmamasi - S�bjektif Hakkin Yoklugu - Uygulanacak Usul H�k�mleri

5. � 3. Mahkemeler I. Genel Olarak II. Ilk Derece Mahkemeleri A. Genel Mahkemeler 1. Sulh Hukuk Mahkemesi 2. Asliye Mahkemesi a. Asliye Hukuk Mahkemesi b. Asliye Ticaret Mahkemesi B. �zel Mahkemeler 1. Kadastro Mahkemeleri (3402 s.K.) 2. Is Mahkemeleri (5521 s.K.) 3. Icra Mahkemeleri (2004 s.K.) 4. T�ketici Mahkemeleri (4077 s.K.) 5. Deniz Ihtisas Mahkemeleri (5136 s.K. ile 6762 s.K.) 6. Fikri ve Sinai Haklar Hukuk Mahkemeleri (5846 s.K.) 7. Aile Mahkemeleri (4787 s.K.)

6. � 3. Mahkemeler III. B�lge Adliye Mahkemeleri IV. Yargitay A. Genel Olarak B. Yargitay�in G�revleri C. Yargitay�in Teskilati 1. Hukuk Daireleri 2. Genel Kurullar a. Hukuk ve Ceza Genel Kurullari b. Yargitay B�y�k Genel Kurulu V. Mahkemeler Arasinda Hukuki Yardim (Istinabe)

7. Sema 2: Medeni Yargida Mahkeme Teskilati

8. � 3. Mahkemeler VI. G�rev A. Genel Olarak B. Konusu Para Olan ya da Para ile Degerlendirilebilen (Malvarligina Iliskin) Davalarda G�rev 1. Genel Kural Dava konusunun miktar veya degeri 5.490 YTL�yi ge�meyen davalar bakimindan sulh hukuk mahkemesi, bu miktari ge�en davalar i�in asliye hukuk mahkemesi g�revlidir. Bu miktarin hesaplanmasinda faiz, icra tazminati ve giderler dikkate alinmaz (m. 8, m .1). MADDE 8 - Sulh mahkemesi: I - Iflas davalariyla vakfa iliskin davalar hari� olmak �zere, mamelek hukukundan dogan deger veya miktari besbind�rty�zdoksan lirayi ge�meyen davalari, ... G�r�r.

9. � 3. Mahkemeler 2. Genel Kuralin �zel D�zenlenmesi a. Dava Konusunun Birden Fazla Olmasi Halinde G�revli Mahkeme Objektif dava birlesmesinde g�rev, taleplerin toplam miktarina g�re belirlenir (m. 3/I). Kademeli davalarda, taleplerden hangisi daha fazla ise g�rev ona g�re belirlenir. MADDE 3 - M�ddeabih, birden ziyade ise miktar ve kiymetlerinin mecmuu esas ittihaz olunur. M�ddeabih bir tarafin birini ifa veya istifada muhayyer oldugu iki veya daha ziyade seylerden biri ise bunlardan hangisinin kiymeti ziyade ise yalniz o nazari dikkate alinir. Hakki hiyar muayyen para ile diger seye taall�k ettigi halde mahkemenin vazifesini t�yinde yalniz para esas ittihaz olunur.

10. � 3. Mahkemeler 2. Genel Kuralin �zel D�zenlenmesi b. Se�imlik Davada G�rev Se�imlik davalarda, se�imlik bor�lardan hangisinin degeri fazla ise g�rev ona g�re belirlenir (m. 3/I). Ancak bor�lardan birisi para ise g�revin belirlenmesinde para esas alinir (m. 3/II). MADDE 3 - M�ddeabih, birden ziyade ise miktar ve kiymetlerinin mecmuu esas ittihaz olunur. M�ddeabih bir tarafin birini ifa veya istifada muhayyer oldugu iki veya daha ziyade seylerden biri ise bunlardan hangisinin kiymeti ziyade ise yalniz o nazari dikkate alinir. Hakki hiyar muayyen para ile diger seye taall�k ettigi halde mahkemenin vazifesini t�yinde yalniz para esas ittihaz olunur.

11. � 3. Mahkemeler 2. Genel Kuralin �zel D�zenlenmesi c. Kismi Davada G�rev Kismi davada, dava edilen alacagin son kesimi ise g�revde bu son kisim esas alinir. Kismi davada dava edilen alacagin son kismi degilse ve alacagin tamami �ekismeli ise, g�rev alacagin tamamina g�re; alacagin tamami �ekismeli degilse, g�rev dava edilen kisma g�re belirlenir (m. 4). MADDE 4 - Alacagin bir kismi d�va olundukta, eger son kisim ise, mahkemenin vazifesini t�yinde m�ddeabihin kiymetine bakilir. Son kisim olmadigi ve alacagin tamami da m�nazaali oldugu takdirde alacagin tamami nazari itibare alinir. Alacagin tamami m�nazaali degilse d�va olunan kisma bakilir.

12. � 3. Mahkemeler 2. Genel Kuralin �zel D�zenlenmesi d. Karsilik Davada G�rev Karsilik dava a�ilmasi durumunda, karsilik davanin degeri, asil davanin degerinden fazla ise, karsilik davanin degeri esas alinarak belirlenir (m. 5). MADDE 5 - M�tekabil d�vanin miktar veya kiymeti asil d�vanin miktar veya kiymetinden �ok ise m�tekabil davanin kiymeti esastir.

13. � 3. Mahkemeler 2. Genel Kuralin �zel D�zenlenmesi e. Irtifak Haklarina Iliskin Davalarda G�rev Ayni irtifak haklarinda, irtifak hakkinin yararlanan tasinmazin sagladigi fazla deger ile y�k�ml� tasinmaza verdigi deger noksanindan hangisi fazla ise, g�revli mahkeme buna g�re belirlenir (m. 6). MADDE 6 - Bir m�lk�n diger bir m�lke karsi irtifak hakki d�va olundugu takdirde isbu hakkin m�taallik oldugu iddia olunan m�lke temin ettigi ziyadei kiymetle diger m�lke iras ettigi noksan kiymetten hangisi �ok ise vazife onunla taayy�n eder.

14. � 3. Mahkemeler C. Dava Konusunun Miktar veya Degerine Bakilmaksizin G�revli Mahkemenin Belirlenmesi 1. Dava Konusunun Miktar ve Degerine Bakilmaksizin Sulh Hukuk Mahkemesinin G�revli Oldugu Davalar Kira S�zlesmesine Iliskin Davalar: Kira s�zlesmesine iliskin her t�rl� - Tahliye, akdin feshi, ve kira bedelinin tespiti davalari, - Bu davalar ile birlikte a�ilmak kaydiyla kira alacagi ve tazminat davalari - Bunlara karsilik a�ilan davalar (m. 8/II, 1). Paylastirma ve ortakligin giderilmesi davalari (m. 8/II, 2) Zilyetligin Korunmasi ile ilgili davalar (m. 8/II, 3) BK m. 91, 92�de mahkeme veya hakime verilen isler Miras�ilik belgesi verilmesi ile ilgili isler (m. 8/II, 5) Kanunda sulh mahkemesinin g�revine girdigi belirtilen diger dava ve isler. �rnegin, Kat M�lkiyeti Kanunundan dogan ihtilaflar.

15. MADDE 8 - (Degisik: 3156 - 26.02.1985) Sulh mahkemesi: I - Iflas davalariyla vakfa iliskin davalar hari� olmak �zere, mamelek hukukundan dogan deger veya miktari y�z milyon lirayi ge�meyen davalari, I - Dava konusu olan seyin degerine bakilmaksizin: 1. Icra ve Iflas Kanununun onuncu babinda yer alan 269 ve 272 nci ve sonraki maddeleri h�k�mleri hari� olmak �zere, kira s�zlesmesine dayanan her t�rl� tahliye, aktin feshi yahut tesbit davalari, bu davalarla birlikte a�ilmis kira alacagi ve tazminat davalari ve bunlara karsilik olarak a�ilan davalari, 2. Tasinir ve tasinmaz mal veya hakkin paylastirilmasina ve ortakligin giderilmesine ait davalari, 3. Tasinir ve tasinmaz mallarda yalniz zilyetligin korunmasi ile ilgili davalari, 4. T�rk Kanunu Medenisinin 163 �nc� maddesinde yazili tedbirleri ve bunlarin degistirilmesi veya kaldirilmasi isteklerini, ayni Kanunun 95, 159, 173, 261, 271 inci maddeleri ile Bor�lar Kanununun 91, 92 nci maddelerinde mahkemeye veya h�kime verilen isleri, 4. (Degisik: 4787 - 9.1.2003 / m.9) Bor�lar Kanununun 91, 92 nci maddelerinde mahkeme veya hakime verilen isleri, 5. Mirascilik belgesi verilmesi hakkindaki isteklerle, bu belgenin degistirilmesi veya iptali davalarini, III - Bu ve diger kanunlarin sulh mahkemesi veya h�kimlerini g�revlendirdigi dava ve isleri, G�r�r.

16. � 3. Mahkemeler C. Dava Konusunun Miktar veya Degerine Bakilmaksizin G�revli Mahkemenin Belirlenmesi 2. Dava Konusunun Miktar ve Degerine Bakilmaksizin Asliye Hukuk Mahkemesinin G�revli Oldugu Davalar a. Genel Olarak Bazi davalar bakimindan miktarina bakilmaksizin asliye hukuk mahkemesinin g�revli oldugu belirtilmistir. �rnegin, iflas ve vakfa iliskin davalar (m. 8/I). Bunun disinda kamulastirma davalarina (2942 s.K. m. 37), Imar K. M. 17 gibi.

17. � 3. Mahkemeler b. Sahisvarligina Iliskin Davalarda G�revin Belirlenmesi Sahisvarligina iliskin olup a�ik�a sulh hukuk mahkemesinin g�revine girdigi belirtilmeyen davalarda asil g�revli mahkeme aile veya asliye hukuk mahkemesidir.

18. � 3. MAHKEMELER VI. G�rev (Devam) D. G�rev Kurallarinin Niteligi E. G�rev Kurallarina Aykirilik ve Sonu�lari 1. Genel Olarak G�rev kurallari kamu d�zenine iliskin oldugundan: - Taraflar bu konuda s�zlesme yapamazlar - Mahkeme g�revli olup olmadigini kendiliginden inceler - Taraflar da davanin her asamasinda ileri s�rebilirler - Yargitay g�revi kendiliginden inceler 2. G�revsizlik Karari �zerine Yapilacak Islemler

19. E. G�rev Kurallarina Aykirilik ve Sonu�lari 2. G�revsizlik Karari �zerine Yapilacak Islemler MADDE 193 - (Degisik: 2494 - 16.07.1981) Davaci, iptaline karar verilen dilek�enin yerine yeni bir dilek�e d�zenleyip vermek zorundadir. G�revsizlik veya yetkisizlik karari verilmesi �zerine davacinin karsi tarafa g�revli veya yetkili mahkemede tebligat yaptirmasi zorunludur. Her iki halde kararin kesinlesmesi tarihinden itibaren on g�n i�inde yeniden dilek�e verilmesi veya yeniden �agri kagidi teblig ettirilmesi gerekir. Aksi takdirde dava a�ilmamis sayilir. Kanunda belirtilen ayrik h�k�mler saklidir.