Skattaréttur 2005 4. febrúar Frádráttarheimildir einstaklinga o.fl. Hörður Guðmundsson hdl.

1. Skattaréttur 20054. febrúar Frádráttarheimildir einstaklinga o.fl. Hörður Guðmundsson hdl. 1. kennsludagur. Hörður Guðmunds.

2. Lesefni • Lækkun og frádrættir. Umfjöllun á heimasíðu RSK. • Skattmat vegna ársins 2005. • Reglur nr. 10/1992 um persónuafslátt og sjómannaafslátt. • Viðeigandi lagaákvæði í TSL einkum 30. gr. auk V. Og VI. kafla laganna. S K A T T A R É T T U R - Frádráttarheimildir einstaklinga

3. Tekjuskattur einstaklingaTekjuár 2005 – Álagning 2006 • Þegar búið er að skilgreina hverjar eru tekjur einstaklings þá hefst vinnan við að reikna út tekjuskatt og útsvar. • Á Íslandi eru 3 skattþrep í tekjuskatti: S K A T T A R É T T U R - Frádráttarheimildir einstaklinga

4. Dæmi • Kristín Jónsdóttir launamaður er með 3.000.000 kr. í laun á árinu 2005. • Tekjuskattur Kristínar • 3.000.000 * 37,73% = 1.131.900. • Þá er það næsta skref að kanna hvort að til staðar eru frádrættir til myndunar tekjuskattstofns, sbr. 30. gr. TSL. S K A T T A R É T T U R - Frádráttarheimildir einstaklinga

5. Frádráttur frá tekjum einstaklingaA- liður 30. gr. TSL • Frádráttur á móti fengnum ökutækjastyrk skv. 1. tl. • Frádráttur á móti fengnum dagpeningum skv. 1. tl. • Laun frá alþjóðastofnunum o.þ.h. skv. 2. tl. • Happdrættisvinningar, að fengnu samþykki dómsmálaráðuneytis og ríkisskattstjóra skv. 3. tl. • Framlag launþega í lífeyrissjóð allt að 8% skv. 4. og 5. tl. • 4% skylduiðgjald. • 4% viðbótarlífeyrissparnaður. S K A T T A R É T T U R - Frádráttarheimildir einstaklinga

6. Frádráttur frá tekjum einstaklingaB- liður 30. gr. TSL • Fjárfesting í hlutabréfum skv. 1. tl. • Frádráttur á móti fjármagnstekjum skv. 2. tl. • Kostnaður við öflun annarra tekna en tekna skv. 1. tl. A-lið 7. gr. (launatekna) skv. 3. tl. • Frádráttur vegna leigu á móti leigu (íbúðarhúsnæði/fjármagnstekjur) skv. 4. tl. S K A T T A R É T T U R - Frádráttarheimildir einstaklinga

7. Algengustu frádráttarliðirnir utan við lífeyrisiðgjöld • Algengustu frádráttarliðirnir utan við iðgjöld eru ökutækjastyrkir og dagpeningar. • Ökutækjastyrkur og dagpeningar reiknast inn í tekjuskattstofn sem tekjur en heimilt er að draga frá þeim tekjum að hámarki tiltekna fjárhæð. • Slíkur frádráttur gerist ekki sjálfkrafa, heldur verður skattaðili að skrá hann réttilega á framtal. • Frádrátturinn má ekki fara fram úr fjárhæð styrksins. • Fjármálaráðherra setur matsreglur um hámarksfrádrátt (skattmat). S K A T T A R É T T U R - Frádráttarheimildir einstaklinga

8. Ökutækjastyrkur • Frá ökutækjastyrk, sem launþegi hefur fært til tekna, skal leyfa sem frádrátt, sannanlegan rekstrarkostnað sem starfsmaður hefur borið vegna rekstrar ökutækis. • Skilyrði fyrir frádrættinum eru útfærð í skattmati • færð hafi verið akstursdagbók eða akstursskýrsla þar sem skráð er hver ferð, dagsetning, ekin vegalengd, aksturserindi, kílómetragjald, nafn og kennitala launamanns og einkennisnúmer viðkomandi ökutækis. • Færa skal gögn reglulega og skulu þau vera aðgengileg skattyfirvöldum þegar þau óska þess. • Fái starfsmaður greiðslu fyrir almenn afnot af bifreið sinni og endurgreiðsla á kostnaði hafi verið miðuð við 2000 km eða minna er ekki krafist sundurliðunar á rekstrarkostnaði, sbr. Skilyrði er að færð hafi verið akstursdagbók eða akstursskýrsla eða fyrir liggi skriflegur afnotasamningur þar sem aksturserindum er lýst og að eyðublað RSK 3.04 hafi verið útfyllt. S K A T T A R É T T U R - Frádráttarheimildir einstaklinga

9. Ökutækjastyrkur • Kostnaður við rekstur ökutækis telst því aðeins sannaður að fullnægt sé neðangreindum skilyrðum: • Á eyðublaði RSK 3.04, ökutækjastyrkur og ökutækjarekstur, eða á annan jafn fullnægjandi hátt, sé gerð sundurliðun á heildarrekstrarkostnaði ökutækisins, þ.m.t. árleg afskrift bifreiðar, sem reiknast 370.000 kr. Afskrift ökutækis sem notað er hluta úr ári reiknast hlutfallslega. • Á eyðublaði RSK 3.04 komi fram sundurliðun á heildarnotkun ökutækisins í a) akstur til og frá vinnu, en hann telst allur vera í eigin þágu, b) annan akstur í eigin þágu og c) akstur í þágu launagreiðanda. • Hámarksfrádráttur • 62 kr./km • Aldrei leyfist þó hærri fjárhæð til frádráttar en talin er til tekna sem ökutækjastyrkur. S K A T T A R É T T U R - Frádráttarheimildir einstaklinga

10. Ökutækjastyrkur • Sérstakt gjald 71,30 kr./km • Greitt vegna aksturs á vegum fyrir almenna umferð þar sem ekki er bundið slitlag. • Torfærugjald 89.90 kr./km • Greitt vegna aksturs utan vega eða á vegslóðum sem ekki eru færir fólksbílum. S K A T T A R É T T U R - Frádráttarheimildir einstaklinga

11. Dagpeningar • Dagpeningum er ætlað að standa undir kostnaði launþegans vegna fjarveru frá heimili sínu, annars vegar vegna gistikostnaðar, ef um hann er að ræða, og hins vegar vegna fæðiskaupa og annars tilfallandi kostnaðar sem af ferðinni hlýst. • Á móti fengnum dagpeningum er launamönnum heimilt að færa frádrátt samkvæmt skattmati. Sjá skattabækling KPMG eða heimasíðu ríkisskattstjóra:www.rsk.is S K A T T A R É T T U R - Frádráttarheimildir einstaklinga

12. Dagpeningar • Frádráttur á móti dagpeningum sem launþegi hefur fengið greidda frá launagreiðanda sínum er heimill, enda hafi dagpeningarnir verið greiddir vegna tilfallandi ferðaá vegum launagreiðandans utan venjulegs vinnustaðar og launþeginn greitt gistingu og fæði og annan ferðatengdan kostnað, svo sem fargjöld að og frá flugvöllum. • Frádrátturinn er jafnframt háður því skilyrði að fyrir liggi í bókhaldi launagreiðanda, sem og hjá launþega, gögn um tilefni ferðar og fjölda dvalardaga, fjárhæð ferðapeninga eða dagpeninga, svo og nafn og kennitala launþega. S K A T T A R É T T U R - Frádráttarheimildir einstaklinga

13. Dagpeningar • Í skattmati er tiltekið hversu hár frádráttur má vera. • Fjárhæð frádráttar fer eftir því hvort ferðast er innanlands eða erlendis og þá hvar ferðast er erlendis. • Fjárhæð frádráttar fer einnig eftir því á hvaða tíma er ferðast. • Frádrátturinn skerðist eftir því sem tíminn lengist. • 3ja vikna reglan. • Almennir dagpeningar fyrstu vikuna en síðan þjálfunarpeningar. • 3ja mánaðareglan. • Fjórðungslækkun eftir 3ja mánaða markið. • Lækkun ef heildardagpeningagreiðslur eru umfram 30 daga. S K A T T A R É T T U R - Frádráttarheimildir einstaklinga

14. Vinna erlendis • Starfi aðili erlendis á vegur íslensks launagreiðanda má hann draga frá tekjum sínum sérstakar greiðslur vegna uppihalds í allt að 3 ár. • Eðlislíkur frádráttur dagpeningafrádrætti en fjárhæðir lægri, nú 30 SDR (1 SDR er u.þ.b 94 kr. í dag) . S K A T T A R É T T U R - Frádráttarheimildir einstaklinga

15. Frádráttur vegna greiðslu í lífeyrissjóð. • Með lögum nr. 70/2004 var afnumið það skilyrði að erlendir séreignasjóðir þyrftu að hafa starfstöð hér á landi. • Þetta hefur þá þýðingu að greiðslur í erlenda séreignasjóða eru frádráttarbærar ef sjóðurinn er með staðfestu eða starfsleyfi innan EES svæðisisins. • Á gjaldárinu 2004 þá var ekki heimilt að draga frá greiðslur t.d. í Sun life en það er nú heimilt. S K A T T A R É T T U R - Frádráttarheimildir einstaklinga

16. Iðgjald í lífeyrissjóð, 4. og 5. tl. A-liðar 30. gr. • Skylda til að greiða iðgjald til öflunar lífeyrisréttinda hvílir á öllum launamönnum og þeim sem stunda atvinnurekstur (16 – 70 ára) • Lágmarksiðgjald í lífeyrissjóð skal vera 10% (4% og 6%) og er reiknað af heildarfjárhæð greiddra launa eða reiknuðu endurgjald. • Iðgjald launþegans (4%) dregst frá skattskyldum tekjum. • Til gjaldstofns teljast ekki hlunnindi eða greiðslur sem ætlaðar eru til endurgreiðslu á útlögðum kostnaði. • Frá 1. jan. 2005 hækkar mótframlag hjá ýmsum í 7% skv. kjarasamningi. • Til viðbótar lágmarksiðgjaldi er launamanni heimilt að greiða og draga frá skattskyldum tekjum sínum allt að 4% viðbótariðgjald, sé iðgjaldinu varið í að auka lífeyrisréttindi. Viðbótariðgjaldinu má ráðstafa í séreignarlífeyrissjóð. • Í kjarasamningum flestra stéttarfélaga er samið um mótframlag launagreiðenda og hafa flest stærri launþegasamtök samið um 2%. S K A T T A R É T T U R - Frádráttarheimildir einstaklinga

17. Lífeyrissjóður • Kristín Jónsdóttir launamaður er með 3.000.000 kr. í laun á árinu 2004 sem er tekjuskattstofn hennar. • Kristín greiðir 4% lögbundið iðgjald í lífeyrissjóð • 3.000.000 * 4% = 120.000 >>>2.880.000 • Skattur til greiðslu eru því eftirfarandi ef ekki eru aðrir frádráttarliðir • 2.880.000 * 37,73% = 1.086.624. S K A T T A R É T T U R - Frádráttarheimildir einstaklinga

18. Frádráttur frá tekjum einstaklinga (Er að falla út) • B-liður 30. gr.: • Frádráttur vegna hlutabréfakaupa • 60% af kaupverði bréfanna. • Hámarksfrádráttur 80 þús. og 160 þús. hjá hjónum. • Í síðasta skipti árið 2002 (við álagningu 2003). • Þarf að eiga bréfin í 5 ár. S K A T T A R É T T U R - Frádráttarheimildir einstaklinga

19. Annar frádrátturSjá skattmat 2005 • Frádráttur vegna fóstrunar barna • Frádráttur vegna dagvistunar eða sumardvalar barna og til stuðnings fjölskyldna fatlaðra barna. • Frádráttur vegna vistunar aldraðra og öryrkja. S K A T T A R É T T U R - Frádráttarheimildir einstaklinga

20. DæmiDagpeningar • Kristín Jónsdóttir námsmaður er með 3.000.000 kr. í laun á árinu 2005. Hún fær greidda dagpeninga kr. 131.100 vegna 10 daga ferðar til Kárahnjúka í janúar. • Heildartekjur Kristínar eru 3.000.000 + 131.100 = kr. 3.131.100. • Frádráttur vegna dagpeninga er 10 * kr. 13.100 = kr. 131.000. • Heildartekjur = 3.131.100 – 131.000 = 3.000.000 • Tekjuskattur (og útsvar) Kristínar er : • Frádráttur vegna iðgjalda í lífeyrissjóð 4% =120.000 • 3.000.000 -120.00 = 2.880.000. • 2.880.000* 37,73% = 1.086.628. S K A T T A R É T T U R - Frádráttarheimildir einstaklinga

21. Persónuafsláttur A-liður 67. gr. TSL • Persónuafsláttur kemur til frádráttar reiknuðum tekjuskatti. • Persónuafsláttur tekjuárið 2004 er kr. 339.846. • kr. 28.321 á mánuði eða kr. 6.517 á viku. • Dæmið: • Tekjuskattur auk útsvars hjá Kristínu var kr. 1.160.575. • Frá dregst persónuafsláttur 339.846 kr. • Kristín á að greiða kr. 820.729 í tekjuskatt og útsvar við álagningu 2006. • Sé persónuafsláttur hærri en tekjuskattur skal því sem umfram er ráðstafað til greiðslu útsvars og síðan eignarskatta ársins. • Af þeim persónuafslætti sem þá er óráðstafað skal 10/38 hlutum ráðstafað til að greiða tekjusktt sem lagður er á fjármagnstekjur. • Annar persónuafsláttur fellur niður. • Persónuafsláttur er að fullu millifæranlegur milli hjóna. S K A T T A R É T T U R - Frádráttarheimildir einstaklinga

22. Persónuafsláttur A-liður 67. gr. TSLReglugerð nr. 10/1992 • Persónuafsláttur miðast við dvalartíma. • Flytjist menn til og frá landinu á tekjuárinu, reiknast persónuafsláttur fyrir þann tíma sem þeir voru hér heimilisfastir. • Dæmi: Maður er heimilisfastur hér á landi í 200 daga þá er persónuafsláttur hans 200/365 * kr. 339.846. = kr. 186.217 • Persónuafsláttur á dánarári • Hjá þeim sem látast á árinu og láta eftir sig maka reiknast persónuafsláttur til dánardags, sbr. dæmi hér að ofan. • Nýting persónuafsláttar látins maka • Hin eftirlifandi maka er heimilt að nýta persónuafslátt hins látna í níu mánuði, talið frá og með andlátsmánuði, sbr. 63. gr. TSL. • Rétturinn færist yfir áramót. S K A T T A R É T T U R - Frádráttarheimildir einstaklinga

23. Dæmi (ekki tekið tillit til iðgjalda í lífeyrissjóð)Ökutækjastyrkur • Heildartekjur Kristínar eru • 3.000.000 + 200.000 = kr. 3.200.000. • Frádráttur vegna ökutækjastyrks: • 2.000 km * 62 kr/km = kr. 124.000. • Heildartekjur : • 3.200.000 – 124.000 = 3.076.000. • Tekjuskattur (og útsvar) Kristínar : • 3.076.000 * 37,73% = 1.160.575. • Persónuafsláttur : kr. 339.846. • Tekjuskattur og útsvar til greiðslu: • 1.160.575 – 339.846 = kr. 820.729 S K A T T A R É T T U R - Frádráttarheimildir einstaklinga

24. Skattkort11. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda • Skattkort veitir rétt til persónuafsláttar á staðgreiðsluári. • Til að menn geti nýtt sér persónuafslátt við ákvörðun á staðgreiðslu á tekjuárinu þurfa þeir að afhenda launagreiðanda skattkort sitt. • Launagreiðandi sem ekki hefur undir höndum skattkort launamanns getur ekki tekið tillit til persónuafsláttar við ákvörðun á staðgreiðslu. • Nýti annað hjóna eða sambúðaraðila ekki að fullu persónuafslátt sinn má fá skattkortinu skipt þannig að maki geti nýtt af ónýtta persónuafslættinum. • Launagreiðanda er heimilt að taka tillit til persónuafsláttar, sem samkvæmt áritun síðasta launagreiðanda á bakhlið skattkortsins, hefur ekki verið nýttur það sem af er árinu. S K A T T A R É T T U R - Frádráttarheimildir einstaklinga

25. SjómannaafslátturB-liður 67. gr. TSL Reglugerð nr. 10/1992 • Rétt til sjómannaafsláttar hafa þeir sem stunda sjómennsku, og lögskráðir eru í skipsrúm á fiskiskipi. Sama rétt skulu þeir menn eiga sem ráðnir eru sem fiskimenn eða stunda fiskveiðar á eigin fari þó ekki sé skylt að lögskrá þá • Sjómannaafsláttur dregst frá reiknuðum tekjuskatti af launum fyrir sjómannsstörf, áður en persónuafsláttur er dreginn frá. • Sjómannaafsláttur getur aldrei orðið hærri en reiknaður tekjuskattur (24,75%) af launum fyrir sjómannsstörf. • Á árinu 2005 (álagning 2006) er sjómannaafsláttur 768 kr. á dag. S K A T T A R É T T U R - Frádráttarheimildir einstaklinga

26. SjómannaafslátturB-liður 67. gr. TSLReglugerð nr. 10/1992 • Dagar til útreikning sjómannaafsláttar • Þeir dagar sem skylt er að lögskrá menn. • Hver dagur reiknast með margfeldinu 1,49 þó aldrei fleiri daga en sjómaður er ráðin hjá útgerð. • Hlutaráðnir beitningarmenn skulu eiga rétt á sjómannaafslætti þá daga sem þeir eru ráðnir við slík störf samkvæmt skriflegum samningi um hlutaskipti. • Hjá mönnum á fiskiskipum undir 20 brúttótonnum, sem ekki er skylt að lögskrá á samkvæmt framangreindum lögum, skal miða við almenna vinnudaga (mánudaga til föstudaga) á úthaldstímabili í stað lögskráningardaga • Réttur þessara manna er þó háður því að laun fyrir sjómennsku séu a.m.k. 30% af tekjuskattsstofni þeirra S K A T T A R É T T U R - Frádráttarheimildir einstaklinga

27. Lækkun á tekjuskattstofni - Ívilnun • Sjá reglur nr. 212/1996, um skilyrði fyrir ívilnun samkvæmt 66. og 80. gr. laga nr. 75/1981, um tekjuskatt og eignarskatt. • Í dag er fjallað um þessar ívilnanir í 65. gr. TSL. • veikindi, slys, framfærsla sjúkra eða aldraðra • tap á útistandandi kröfum eða eignatjón • framfærslu námsmanns: • föst fjárhæð á ári að frádregnum tekjum námsmanns. Hámarks ívilnun við álagningu 2004 var kr. 188.000  S K A T T A R É T T U R - Frádráttarheimildir einstaklinga

28. Sérstakur tekjuskatturHátekjuskattur • Á tekjuárinu 2005 (álagning 2006) er hátekjuskattur 2% sem lagður er á tekjur einstaklings umfram kr. 4.191.686 til viðbótar almennum tekjuskatti (37,73%). • Hjá hjónum og samsköttuðu sambúðarfólki er hátekjuskattur lagður á samanlagðar tekjur þeirra umfram kr. 8.383.372. • Dæmi um hátekjuskatt einstaklings: • Tekjuskatts- og útsvarsstofn kr. 4.500.000 • Hátekjumark kr. 4.191.686 • Stofn v/hátekjuskatts • 4.500.000 – 4.191.686 = kr. 308.314 • Hátekjuskattur • 308.314 * 2% = kr. 6.166 S K A T T A R É T T U R - Frádráttarheimildir einstaklinga