RYNEK PRACY W POWIECIE PLESZEWSKIM

1. RYNEK PRACY W POWIECIE PLESZEWSKIM Przygotowali: GRUPA 97/88_P_G1 PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ

2. Spis treści • Rynek pracy • Model idealnego rynku pracy • Rodzaje rynków pracy • Bezrobocie • Stopa bezrobocia • Przyczyny bezrobocia • Rodzaje bezrobocia • Powiat pleszewski

3. Rynek Pracy Rodzaj rynku ekonomicznego, na którym z jednej strony znajdują się poszukujący pracy i ich oferty, a z drugiej strony przedsiębiorcy tworzący miejsca pracy i poszukujący siły roboczej.

4. Model idealnego rynku pracy • Pracodawca: 1. Pracodawca i pracobiorca są wolni w swoich wyborach, 2. Pracodawca posiada swobodę wyboru kandydata na stanowisko pracy, a pracobiorcy nie rezygnują z zajmowanego miejsca pracy. • Istnieje silna konkurencja między pracodawcami o produkty oraz między pracobiorcami o pracę (konkurencja to prawidłowa sytuacja rozwojowa). • Rynek pracy winien być przejrzysty (tak żeby wiadomo było gdzie jest praca, a gdzie jej nie ma).

5. Mobilność: 1. Jeśli nie ma pracy w danym mieście, jedziemy szukać jej do innego miasta - podążamy za pracą i lepszymi warunkami do życia, 2. Wśród wykształconych, ambitnych jest większa mobilność, 3. Przeważnie skłonności do przywiązania do miejsca utrudniają mobilność... 4. Obecna sytuacja mieszkaniowa w Polsce (wysokie ceny mieszkań) znacznie utrudnia mobilność na rynku pracy. • Opłata za pracę: 1. Jest różna, łatwo się dostosowuje do podaży i popytu, 2. Jej giętkość jest ograniczona przez związki zawodowe, 3. Jest względna ponieważ zależy od kraju.

6. Rodzaje rynków pracy • Podział według "statusu prawnego" pracy: • rynek oficjalny - gdy osoba pracuje zgodnie z prawem, a z jej płacy pobiera się składki ZUS, składki zdrowotne, itp. • szara strefa (tzw. "praca na czarno"): • Uzyskiwanie dochodów bez odpracowania żadnych składek - jest to korzystne dla pracodawcy, z kolei dla pracobiorcy jest niekorzystne, ponieważ: • nie może "narzekać" na nieuczciwego pracodawcę, • gdy ulegamy wypadkowi, za koszty leczenia płaci sam, • brak składek na emeryturę. • Z drugiej strony, ze względu na brak składek pracobiorca więcej zarabia, • Przewiduje się, że w Polsce ok. 30-40% Polaków zarabia na czarno

7. Podział według zasięgu rynku pracy: • rynek lokalny - praca w niewielkiej odległości od miejsca zamieszkania (do 60-70 km) • rynek regionalny - dotyczący całego regionu (np. województwo) • rynek krajowy - dotyczący całego kraju • rynek zagraniczny - praca poza granicami kraju ojczystego.

8. Bezrobocie Jest zjawiskiem społecznym polegającym na tym, że część ludzi zdolnych do pracy i deklarujących chęć jej podjęcia nie znajduje faktycznego zatrudnienia z różnych powodów.

9. Pod pojęciem bezrobotnego można rozumieć osobę niezatrudnioną, nie prowadzącą działalności gospodarczej i nie wykonującą innej pracy zarobkowej, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia (w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy). Jest to szeroka definicja. Natomiast wąską stosują Państwowe Urzędy Pracy (powiatowe lub wojewódzkie). I tak bezrobotnym w rozumieniu przepisów Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy jest osoba poszukująca zatrudnienia.

10. Stopa bezrobocia Wielkość statystyczna opisująca nasilenie zjawiska bezrobocia w danej populacji. Najczęściej definiuje się stopę bezrobocia jako stosunek liczby osób bezrobotnych do liczby ludności aktywnej ekonomicznie (zasobu siły roboczej danej populacji). Tak zdefiniowaną stopę bezrobocia oblicza się różnie, w zależności od przyjętej definicji osoby bezrobotnej.

11. Najczęściej praktykowane (ponieważ najprostsze do wyliczenia), ale nie do końca prawidłowe, jest podawanie stopy bezrobocia rejestrowanego, do wyliczenia której przyjmuje się, że bezrobotny, to osoba, która jest aktualnie zarejestrowana zgodnie z prawem danego kraju, jako poszukująca pracy. • Natomiast Międzynarodowa Organizacja Pracy zaleca wyliczanie stopy bezrobocia zgodnie z następującą definicją: za bezrobotną uważa się osobę, która spełnia równocześnie wszystkie poniższe warunki: • ukończyła 18 lat; • aktualnie nie pracuje (nie świadczy pracy w rozumieniu definicji MOP), ani nie odbywa przyuczenia do zawodu z elementami nauki praktycznej; • poszukiwała aktywnie pracy w tygodniu badania lub w ciągu 6 tygodni poprzedzających badanie; • jest zdolna do podjęcia pracy w tygodniu badanym lub następnym i wyraża gotowość podjęcia takiej pracy. • nie ukończyła 60 lat - kobieta, 65 lat - mężczyzna. • nie posiada gospodarstwa rolnego (powyżej 2ha)lub gospodarstwa specjalistycznego (np. szklarnie, hodowla zwierząt futerkowych) • nie nabywa zasiłku chorobowego bądź renty

12. Przyczyny bezrobocia Istnieje wiele powodów, dla których osoby chcące pracować i zdolne do pracy nie znajdują zajęcia odpowiadającego ich aspiracjom i wymaganiom finansowym: • Pracodawcy mogą obawiać się zatrudniania osób, pomimo że aktualnie potrzebują siły roboczej, ze względu na trudność ich zwolnienia kiedy popyt będzie mniejszy. Sytuację tę rozwiązać mogą w pewnym stopniu inne formy zatrudniania, takie jak umowy na czas określony, umowy o dzieło, czy zlecenia.

13. Osoby poprzednio pracujące mogły stracić pracę ze względu na przekształcenia gospodarcze, zmiany technologiczne czy upadek całych gałęzi przemysłu (bezrobocie strukturalne). W Polsce na początku lat 90. XX wieku była to bardzo duża grupa, co spowodowane było między innymi nadmiernym zatrudnieniem w okresie gospodarki planowanej a także restrukturyzacją przemysłu. Do tej grupy bezrobotnych należą m.in. górnicy, hutnicy, stoczniowcy, pracownicy PGR-ów. Duża liczba bezrobotnych, bez odpowiednich kwalifikacji, na niewielkim obszarze powoduje, że gospodarka regionu (często osłabiona upadkiem firm, w których bezrobotni poprzednio pracowali) nie może stworzyć wystarczająco szybko miejsc pracy i wchłonąć bezrobotnych. Bezrobocie takie utrzymuje się przez wiele lat na wysokim poziomie. • Osoby które zakończyły edukację, ale nie mają jeszcze doświadczenia zawodowego nie są poszukiwaną grupą zawodową (z wyjątkiem niektórych specjalności). Wymagają one długiego szkolenia i nabywania doświadczenia, będąc przez ten czas mało produktywnymi. Z tego powodu absolwenci często nie mogą znaleźć pracy nawet, jeśli istnieje popyt na pracowników w danej branży.

14. Miejsca pracy mogą znajdować się gdzie indziej, niż poszukujący pracy pracownicy. Ze względu na niewielką mobilność ludności (np. niechęć do przeprowadzki do miasta i trudności takiej przeprowadzki) oraz wysokie koszty dojazdu osobom takim trudno znaleźć zatrudnienie. • Osoby potrafiące wytworzyć wartość dodaną na poziomie X, a których koszt zatrudnienia (płaca minimalna, podatki, składki na ubezpieczenia społeczne, koszty przeszkoleń i inne) są większe od X nie znajdą zatrudnienia. Obniżenie podatków lub płacy minimalnej może spowodować zwiększenie zatrudnienia w tej grupie, jest jednak politycznie kontrowersyjne.

15. Rodzaje bezrobocia W zależności od przyczyn występowania wyróżnia się: • Bezrobocie strukturalne, wynika z nieaktywności struktury podaży siły roboczej i popytu na nią na rynku pracy. Wynikać może również z szybkich zmian strukturalnych zachodzących w gospodarce, za którymi nie nadąża szkolnictwo zawodowe i ogólne. Bezrobocie strukturalne występuje także, gdy zasoby kapitałowe są niewystarczalne dla zatrudnienia zasobów pracy. • Bezrobocie technologiczne wynika z postępu technicznego, automatyzacji i mechanizacji procesów wytwórczych, które mają charakter praco-oszczędny. Pojawia się, gdy tempo wzrostu gospodarczego jest niskie, a inwestycje mają charakter modernizacyjny, prowadząc do wzrostu i unowocześnienia produkcji przy spadku zatrudnienia.

16. Bezrobocie koniunkturalne wywoływane jest spadkiem popytu konsumpcyjnego i inwestycyjnego, który powoduje zbyt małe wykorzystanie zdolności produkcyjnych przedsiębiorstw. Poziom popytu jest poddany stałym wahaniom cyklu koniunkturalnego, jakim podlega gospodarka. W fazach wysokiej koniunktury popyt rozszerza się i bezrobocie spada nawet do poziomu bezrobocia naturalnego. • Bezrobocie frykcyjne jest rezultatem ruchu zatrudnionych na rynku pracy; dotyczy ludzi zmieniających zawód, pracę, przenoszących się do innej miejscowości. • Bezrobocie sezonowe jest efektem wahań aktywności gospodarczej w różnych porach roku, spowodowanych zmianą warunków klimatycznych.

17. W zależności na formę występowania wyróżnia się: • Bezrobocie krótkookresowe - do 3 miesięcy bez zatrudnienia. • Bezrobocie średniookresowe - od 3 do 12 miesięcy bez zatrudnienia. • Bezrobocie długookresowe - dotyczy osób pozostających bez pracy od 6 do 12 miesięcy. Może przekształcić się w bezrobocie długotrwałe, ponieważ dłuższe pozostawanie bez pracy powoduje zmniejszenie szans na ponowne zatrudnienie.

18. Bezrobocie ukryte to pewna - nieokreślona - liczba osób, które w myśl ustawy nie mogą zarejestrować się jako bezrobotne, albo wykonywana przez nich praca nie jest niezbędna z punktu widzenia zatrudniającego. Występuje głównie na wsi (nadmiar rąk do pracy, dawniej - przerost administracji). • Bezrobocie rejestrowane to liczba osób bezrobotnych, czyli posiadających określone w ustawie cechy i zarejestrowanych w urzędach pracy.

19. Powiat pleszewski

20. Charakterystyka powiatu pleszewskiego • Powiat pleszewski obejmuje Miasto i Gminę Pleszew oraz gminy: Chocz, Czermin, Dobrzyca, Gizałki, Gołuchów. Graniczy z powiatami: jarocińskim, kaliskim, krotoszyńskim, konińskim, ostrowskim, wrzesińskim, słupeckim.

21. Powiat położony jest w południowo-wschodniej części Województwa Wielkopolskiego na Wysoczyźnie Kaliskiej, która swą nie urozmaiconą rzeźbę terenu zawdzięcza działaniu lądolodu skandynawskiego w ostatnim zlodowaceniu, a jego ciekawą pozostałością są dość liczne głazy narzutowe, z których największy znajduje się w lesie k. Gołuchowa.

22. Analiza lokalnego rynku pracy • Na końcu czerwca 2009 roku powiat pleszewski ze wskaźnikiem stopy bezrobocia wynoszącym 10,7%, uplasował się na porównywalnym miejscu jak Polska, gdzie stopa bezrobocia wynosiła 10,9%.

23. Struktura bezrobocia w powiecie pleszewskim

24. Struktura bezrobocia, w czerwcu 2009 roku, według klasyfikacji zawodów wskazuje, że najliczniejszą kategorię osób bezrobotnych stanowią osoby posiadające zawód: sprzedawcy, technika mechanika (różnych specjalności), bez zawodu, kucharza, krawca, technika rolnika.

25. Jest to powód do zastanowienia się nad kształceniem w tych kierunkach. Wysokie koszty zatrudnienia pracownika powodują, że istnieje duża rotacja. Pracodawcy zatrudniają osoby bezrobotne na okres próbny (często nie wręczając takich umów pracownikowi do ręki), potem nie przedłużają umowy i zatrudniają następne osoby na podobnych warunkach.

26. Wpływ na wysokość zatrudnienia ma także okresowość wykonywania niektórych zawodów. Sezonowość to cecha charakterystyczna dla takich zawodów jak: pracownik przy produkcji kotłów c.o. czy robotnik budowlany.

27. Wśród ofert pracodawcy poszukiwali pracowników fizycznych, sprzedawców, kierowców samochodów ciężarowych, murarzy, magazynierów, stolarzy i spawaczy.

28. Według stanu na koniec czerwca 2009 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Pleszewie zarejestrowanych było łącznie2706 bezrobotnych (dla porównania na końcu czerwca 2008r -2145 osób), w tym 1625 kobiet, co stanowi 68,05% ogółu bezrobotnych. Ponad 19,84% to osoby zarejestrowane ponad 12 miesięcy. Osoby bez zawodu stanowiły 20,47% wszystkich bezrobotnych.

29. Największa liczba nowych rejestracji to bezrobotni w zawodach: • bez zawodu 560 osób • sprzedawca 114 osób • technik mechanik 100 osób • mechanik poj. samochodowych 89 osób • technik ekonomista 88 osób • stolarz 81 osób • specjalista ds. zarządzania 65 osób • robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 61 osoby • krawiec 59 osób

30. Najwięcej wolnych miejsc pracy zostało zgłoszonych w zawodach, w 2009r: • robotnik gospodarczy 260 ofert, co stanowi - 26,72% • murarz 78 ofert, co stanowi – 8,01% • sprzedawca 67 ofert, co stanowi - 6,88% • stolarz 65 ofert, co stanowi – 4,31% • technik handlowiec 42 oferty, co stanowi – 4,31%

31. Aktualny rynek pracy stawia coraz wyższe wymagania młodzieży w racjonalnym i umiejętnym planowaniu własnej drogi zawodowej. Dokonujące się zmiany na rynku pracy, pojawianie się nowych zawodów obliguje szkołę, od podstawowej do wyższej, do zapewnienia kształcenia adekwatnego do możliwości zatrudnienia. Zbliżenie szkoły i przedsiębiorstwa jest priorytetem działań edukacyjno-zawodowych naszego państwa. Zwiększa to w zasadniczy sposób szanse na dostęp do zatrudnienia i przystosowania się do zmian pracy.