เรื่องดินและพืช

เรื่องดินและพืช • วัคถุประสงค์ • ให้เรียนรู้ ลักษณะ คุณสมบัติ ความสำคัญ และข้อจำกัดของดินต่อการเพาะปลูกพืช+การอนุรักษ์ดินเพื่อให้สามารถปลูกพืชได้อย่างยั่งยืน • ผู้สอน • ผศ.ดร.วิจิตต์ วรรณชิต • ภาควิชาพืชศาสตร์ • ห้องทำงาน 134 หนังสือ หลักกสิกรรมหน้า 43-60

การศึกษาศาสตร์ทางดิน • ในทัศนะของ Buckman และ Brady • Pedological approach • การเกิดของดิน การจำแนกดิน การตรวจรูปร่างลักษณะของดินเรียกพวกนี้ว่า Pesologist • Edaphological approach • ศึกษาดินที่มุ่งไปในทางที่เป็นประโยชน์ต่อการเพาะปลูก

Pedological approach • soil genesis and classification • soil survey and morphology • micropedology ใช้กล้อง petrographic microscope

มีสาขาที่เกี่ยวข้องดังนี้:มีสาขาที่เกี่ยวข้องดังนี้: soil fertility soil chemistry soil physics soil microbiology soil biochemistry soil management and conservation soil mineralogy แยกมาจาก soil chemistry และ soil genesis forest soils แยกมาจาก soilfertility และsoil classification Edaphological approach

เนื้อหาเรื่องของดินสำหรับการเพาะปลูกพืชเนื้อหาเรื่องของดินสำหรับการเพาะปลูกพืช • 1. ความสำคัญของดินสำหรับการเพาะปลูก • 2. กำเนิด องค์ประกอบ และลักษณะดิน • 3. คุณสมบัติของดินสำหรับการเพาะปลูกพืช • 4. ความอุดมสมบูรณ์ของดินสำหรับการเพาะปลูกพืช • 5. ดินที่มีปัญหาต่อการเกษตรและการปรับปรุง

ความสำคัญของดินสำหรับการเพาะปลูกพืชความสำคัญของดินสำหรับการเพาะปลูกพืช 1. ดินเป็นที่ยึดเหนี่ยวของรากพืช 2. ดินให้น้ำ อากาศ และ ธาตุอาหารแก่พืช 3. ดินเป็นที่อยู่อาศัยของสิ่งมีชีวิตที่เกื้อกูลพืช 4. ดินช่วยปรับระดับอุณหภูมิให้รากพืช

หินและแร่ สลายตัว พืชและสัตว์ ตายสลายตัว วัตถุต้นกำเนิดดิน ดิน กำเนิดของดิน(soil genesis)

น้ำในดิน อินทรีย์วัตถุ เม็ดดิน เม็ดดิน ช่องว่างในดิน เม็ดดิน อากาศในดิน ลักษณะและองค์ประกอบของดิน

คุณสมบัติของดินสำหรับการเพาะปลูกพืชคุณสมบัติของดินสำหรับการเพาะปลูกพืช 1. คุณสมบัติทางกายภาพของดิน การดูดยึด และระบายน้ำ และอากาศ 2. คุณสมบัติทางเคมีของดิน ความเป็นกรด-ด่าง 3. คุณสมบัติทางชีวภาพของดิน กิจกรรมจุลินทรีย์ในดิน

องค์ประกอบของดินที่ดีองค์ประกอบของดินที่ดี

เนื้อดิน • โครงสร้างดิน • ความแน่น • สีดิน • เก็บกักและระบายน้ำ • และอากาศในดิน หน้าที่ทางกายภาพของดิน

หน้าที่ทางเคมีของดิน • ธาตุอาหารในดิน • pHของดิน ปริมาณและความ เป็นประโยชน์ของ ธาตุอาหารในดิน

ความอุดม สมบูรณ์ของดิน สิ่งมีชีวิตในดิน หน้าที่ทางชีวะภาพของดิน

เนื้อดิน • โครงสร้างดิน • ความแน่น • สีดิน • เก็บกักและระบายน้ำ • และอากาศในดิน ปริมาณและความ เป็นประโยชน์ของ ธาตุอาหารในดิน • ธาตุอาหารในดิน • pHของดิน ความอุดม สมบูรณ์ของดิน สิ่งมีชีวิตในดิน คุณสมบัติทางกายภาพ เคมี ชีวภาพของดิน (หนังสือหลักการกสิกรรมหน้า 48-54)

คุณสมบัติทางฟิสิกส์(Physical Property) • 1.1 เนื้อดิน(Texture) • อนุภาคทราย @ 0.25-2.00 มม. • อนุภาคซิลท์ @ 0.002-0.05 มม. • อนุภาคดินเหนียว @ < 0.002 มม. • การจำแนกเนื้อดิน (textural class) • ดินเนื้อหยาบ (coarse textural class) • ดินเนื้อหยาบปานกลาง (medium coarse textural class) • ดินเนื้อเอียด (fine textural class)

มี 4 แบบคือ: เม็ดกลมทึบ(granular) แผ่นบาง(platy) ก้อนสี่เหลี่ยม(blockyหรือ subangular blocky) แท่งหัวตัดหรือหัวมน(prismatic หรือ columnar) ดินไม่มีโครงสร้าง(structurless):พบได้ 2 แบบ ดินรวมแล้วยังมีสภาพเป็นเม็ดเดี่ยวๆ(single grain) ดินรวมแล้วยังมีสภาพเป็นมวลแน่นทึบ(massive) การรวมกันของอนุภาคดินต่างๆ: เกิดจาก น้ำ แคทไออน (cation ) สารคอลลอยด์ฟ(Colloids)ต่างๆในดิน 1.2 โครงสร้างของดิน (Soil Structure)

โครงสร้างของดิน (หนังสือหลักการกสิกรรมหน้า 49-50)

1.3 ความหนาแน่นและความพรุนของดิน • ความหนาแน่นรวมของดิน (bulk density of soil) • ความหนาแน่นรวม = น้ำหนักของดินอบแห้งที่ 105 องศาเซลเซียส • ความหนาแน่นของอนุภาคดิน(particle density) • ความพรุนของดิน(soil porosity) ปริมาตรของดิน 1.4 ความสามารถในการระบายน้ำและการ ระบายอากาศของดิน

คุณสมบัติทางเคมี(Chemical Property) • ปฏิกิริยาดิน (Soil reaction) • H+. OH- • ความจุในการแลกเปลี่ยนประจุบวก (Cation exchang capacity : CEC) [H+ ] เป็นความเข้มข้นของ H+ ในสารละลายดินมีหน่วยเป็น mole/ l

สิ่งมีชีวิตในดิน • ได้แก่สิ่งมีชีวิตเล็กๆต่างๆในดิน เช่น แบคทีเรีย เห็ดรา แอคติโนไมซีตีส โปรโตซัว สาหร่าย ไส้เดือนฝอย • แบคทีเรีย พวกheterotrophs autotrophs อาทิเช่น nitrozomonas nitrobacter • ต้องการออกซิเจน(aerobes), ไม่ต้องการออกซิเจน(anaerobes) • เห็ดรา(fungi) ช่วยย่อยสลายลิกนินในพืช,symbiosisที่สำคัญคือไมโคไรซา(mycorrhiza) • ectotrophic ในพืชพวกป่าไม้ • endotrophicในพืชไร่และผักต่างๆ เช่น vesicular-arbuscular mycorrhiza

การประเมินความอุดมสมบูรณ์ของดินการประเมินความอุดมสมบูรณ์ของดิน 1. สังเกตลักษณะพืช(symptom of plant) 2. วิเคราะห์พืช(plant analysis) 3. ทดสอบทางชีวภาพ(biological test) 4. วิเคราะห์ดิน(soil analysis)

ดินที่มีปัญหาต่อการเกษตรในภาคใต้ดินที่มีปัญหาต่อการเกษตรในภาคใต้ • 1. ดินเค็มชายทะเล • 2. ดินทรายจัด • 3. ดินเปรี้ยวจัด • 4. ดินพรุหรือดินอินทรีย์ • 5. ดินเหมืองแร่ร้าง (หนังสือหลักการกสิกรรมหน้า 57-58)

ลักษณะพื้นที่ดินที่เหมาะสมปลูกสำหรับปาล์มน้ำมันลักษณะพื้นที่ดินที่เหมาะสมปลูกสำหรับปาล์มน้ำมัน

ดินเหนียวจัด ดินทรายจัด ดินเสียโครงสร้าง ดินแน่นทึบ ความสามารถในการ เก็บกักและระบายน้ำ และอากาศของดิน เนื้อดิน โครงสร้างดิน ความแน่นดิน ลักษณะ คุณสมบัติ และปัญหาของดินต่อการเพาะปลูกพืช ลักษณะดิน คุณสมบัติ ปัญหาดิน pH ดิน ความอุดม สมบูรณ์ของดิน มีปริมาณและความ เป็นประโยชน์ของ ธาตุอาหารในดิน ดินกรดจัด ดินด่างจัด ดินขาดความอุดมสมบูรณ์ ชีวภาพของดิน ความอุดม สมบูรณ์ของดิน มีจุลินทรีย์ที่มี ประโยชน์ในดิน ดินไม่มีชีวิต ดินขาดความอุดม สมบูรณ์

A- surface soil B -subsoil C -parent material BEDROCK การเรียงตัวของชั้นดิน(soil profile)

เรื่องดินและพืช