ÇİÇEĞİN YAPISI

1. ÇİÇEĞİN YAPISI Tohumlu bitkilerde eşeyli üreme organı çiçektir. Açık tohumlu bitkilerde erkek ve dişi çiçeklerin bulunduğu çiçek kümesine kozalak denir. Kozalaklar bir eksen üzerine sarmal olarak dizilmiş kozalak pullarından meydana gelmiştir.

2. Açık tohumlu bitkiler biri yumurtayı oluşturan dişi kozalak, diğeri ise polen oluşturan erkek kozalak olmak üzere iki çeşit kozalak vardır. • Erkek kozalaklardan salınan polenler, rüzgarla dişi kozalaklara taşınır ve yumurtayı döller. • Döllemeden sonra tohum taslağından gelişen tohum, kozalak pulları üzerinde açıkta yer alır.

3. Çam ağacında dişi ve erkek kozalak

4. Kapalı tohumlu bitkilerin çiçeği açık tohumlulardan daha karmaşık ve gösterişlidir. • Çiçek sapının üzerinde çiçek tablası denilen genişlemiş bir alan vardır. • Çiçek kısımları çiçek tabakasının üzerinde bulunur.

5. Tam bir çiçek dıştan içe doğru çanak yaprak, taç yaprak, erkek organ ve dişi organdan oluşur.

6. Çanak yapraklar:Çiçeğin en dışında bulunan çoğunlukla yeşil renkli kısımlardır. • Taç yapraklar:Çanak yaprakların üzerinde bulunan ve çiçeklerin çoğunda parlak renklere sahip olan kısımlardır. • Erkek organlar:Taç yaprakla dişi organ arasında bulunur.Sapçık ve başçık olmak üzere iki kısımdan oluşur.

7. Dişi organlar:Çiçeğin en iç kısmında bulunan meyve yaprak adı verilen değişime uğramış yapraklardan oluşur. • Bir dişi organda yumurtalık (ovaryum), dişicik borusu (boyuncuk) ve tepecik olmak üzere üç kısımdan oluşur.

8. Yumurtalık:Dişi organın geniş alt kısmıdır.İçinde tohuma dönşecek tohum taslakları bulunur. • Dişicik borusu:Yumurtalığın üst kısmında bulunur. • Tepecik:Boyuncuğun üst kısmında bulunan, polenlerin tutunduğu ve çimlendiği nemli yapışkan kısımdır.

9. Tam Çiçeğin Şekli

10. İki eşeyli çiçekler, hem erkek organlarına hem de dişi organlara sahiptir. • Tek eşeyli çiçekte, erkek organ veya dişi organlardan bir ya da fazlası eksiktir. • Tek eşeyli çiçekler dişi organları eksikse erkek çiçek, erkek organları eksikse dişi çiçek adını alır.

11. Erkek yada dişi çiçekler aynı ya da farklı bitkiler üzerinde bulunabilir. • Aynı bitki üzerinde bulunursa tek evcikli, farklı bitkilerde bulunursa iki evcikli denir. • Tek evcikli bitkiler(meşe, su kamışı,ceviz vb.) • İki evcikli bitkiler(söğüt kavak vb.)

12. POLEN OLUŞUMU • Çiçekteki erkek üreme organının başçığında dört polen kesesi ve bunlarda da polen ana hücresi (mikrosporofit) olarak adlandırılan çok sayıda diploit hücre bulunur. • Bu hücrelerin her biri mayozla dört haploit mikrospor meydana getirir.

13. POLEN OLUŞUMU • Daha sonra her mikrospor mitoz geçirerek biri üretken (generatif) hücre , diğeri ise tüp (vejetatif) hücresi adını alan iki hücre oluşturur. • Üretken hücre döllenmede görev alırken tüp hücre polen tüpünün oluşumunu sağlar • İki hücreli bu yapı türe özgü olan dayanıklı bir çeperle çevrilmiştir ve polen olarak adlandırılır.

15. POLEN OLUŞUMU • Polenlerin etrafında çift katlı zar bulunur. • Cansız olan dış zar üzerinde açıklıklar (porlar) yer alır. • Canlı olan iç zar düzdür. • Bitkilerin türlerine göre polenler büyüklük, renk, şekil, desen gibi özellikler bakımından farklılıklar gösterir.

16. POLEN OLUŞUMU • Bu nedenle bitkilerin sınıflandırılmasında polenlerden yararlanılabilir. • Arkeolojide de polenlerin bu özelliği dikkate alınarak hangi dönemde hangi bitkilerin yaşadığıyla ilgili bilgiler elde etmen mümkündür.

17. POLEN OLUŞUMU • Polenlerin etrafında çift katlı zar bulunur. • Cansız olan dış zar üzerinde açıklıklar (porlar) yer alır. • Canlı olan iç zar düzdür. • Bitkilerin türlerine göre polenler büyüklük, renk, şekil, desen gibi özellikler bakımından farklılıklar gösterir.

18. DEĞİŞİK POLENLER

19. EMBRİYO KESESİNİN OLUŞUMU • Çiçekteki dişi üreme organının yumurtalığı içinde, sayısı türlere bağlı olan bir ya da daha fazla tohum taslağı yer alır. • Tohum taslağında bulunan diploit kromozomlu megaspor ana hücresi (megasporofit) mayoz geçirerek dört adet haploit megaspor meydana gelir.

20. EMBRİYO KESESİNİN OLUŞUMU • Genellikle bu megasporların üçü erirken, canlı kalan megaspor büyür ve bunun çekirdeği sekiz haploit çekirdek içeren bir yapı ortaya çıkar. • Bu üç hücreden ortadaki yumurta hücresi, kenardakiler de sinerjit hücrelerdir.

21. EMBRİYO KESESİNİN OLUŞUMU • Karşı kutupta bulunan üç çekirdeğin etrafında da hücre duvarları oluşur. • Bunlara antipod hücreler denir. • Merkezde bulunan iki çekirdek ise polar (kutup) çekirdekleri olarak adlandırılır. • Tohum taslağının döllenme için uygun hale geldiği sekiz çekirdekten oluşan bu yapı embriyo kesesi adını alır.