ÜNİTE: 3- MADDENİN TANECİKLİ YAPISI

1. ÜNİTE: 3- MADDENİN TANECİKLİ YAPISI www.fenokulu.net Hikmet MUSLU

2. Ders kitabı:Sayfa 70-71) • Resimleri inceliyoruz. • Resimdeki hangi maddeler katı, sıvı ve gazdır? • Resimdeki yaş pastayı yapmak için kullanılan maddeleri düşününüz. Pastanın yapımında kullanılan malzemelerin ilk ve son hallerindeki özellikleri aynı mı? • Resimdeki hangi varlıklar küçük parçalardan oluşuyor? • Resimde odunlar yandıktan sonra başlangıçtaki özelliklerini koruyor mu?

3. HAZIRLANALIM(Ders kitabı:Sayfa 72) • GRUP HALİNDE HAZIRLANALIM BÖLÜMÜNÜ YAPIYORUZ.

4. ÇİZELGEYİ DEFTERİMİZE ÇİZİYORUZ. İLK İKİ SÜTUNU BİTİŞİK EĞİK EL YAZISI İLE DOLDURUYORUZ.

5. Katı, sıvı, gaz, hal değiştirme, genleşme, büzüşme, ısı alma, ısı verme ile ilgili neler biliyorsunuz? • Ne biliyorum bölümüne yazmanızı istiyorum. • “Maddenin tanecikli yapısı” ünitesinde neler öğrenmek istiyorsunuz? • Ne öğrenmek istiyorum bölümüne yazıyoruz.

6. Ünitemizin kavram haritası

7. MADDENİN YAPITAŞLARI - ATOMLAR

8. Düşündünüz mü? (Ders kitabı:Sayfa 73) • Maddeler sıkıştırılabilir mi?

9. ÖRNEKLER VERİYORUZ

10. Önceki sınıflarda maddelerin farklı özelliklere sahip olduğunu öğrenmiştiniz. • Örneğin süngeri elimizle kolayca sıkıştırabiliriz. Bırakınca da eski haline döner. • Taşı sıkıştıramayız. • Sıvılar ile ile pirinç, tuz, toz şeker gibi küçük taneli katılar ise bulundukları kabın şeklini alırlar. • Tüm katılar için bu geçerli midir?

11. Gazlar bulundukları ortamda yayılma özelliği gösterirler. • Sıvılar ve katılar da gazlar gibi bulundukları ortamda yayılabilir mi? • Katı, sıvı ve gazların özellikleri aynı mıdır? • Katılar sıkıştırılabilir mi? • Ya sıvı ve gazlar sıkıştırılır mı? • DENEY YAPARAK ARAŞTIRIYORUZ.

12. Deney :Hangisi sıkışır?(Sayfa:74) Araç,gereçler:İğnesiz plastik şırınga2 adet), su Yapılışı:1-Şırıngalardan birine su dolduruyoruz. 2-Diğer şırınganın pistonunu geriye doğru çekerek şırınganın içini hava ile dolduruyoruz. 3-Şırıngaların iğne takılmamış uçlarını parmağımız ile kapatarak pistonları ileriye doğru itmeyi deniyoruz. 4-İçi hava dolu şırınganın pistonunu serbest bırakıyoruz. Sonuç: 1-Hangi şırınganın pistonunu daha kolay ittiniz? Bunun nedeni ne olabilir?

13. Deneyde yaptığınız gözlemlerden yola çıkarak, sıvılar ve gazların sıkıştırılabilme özellikleri ile ilgili ne söyleyebilirsiniz? • Sıvı ve gazlar sıkıştırılabilir mi? • Gazlar mı yoksa sıvılar mı daha kolay sıkıştırılabilir? • Deneyde şırınganın pistonunun sıkışma sırasında geri itilmesinin nedeni nedir?

14. Gaz basıncı yüzeye çarpan görünmez parçacıklardan kaynaklanmıştır.

15. Ders kitabımızın 75. sayfasının altında yer alan park yerindeki araçları incelemenizi istiyorum .

16. Maddenin halleri ve özellikleri (Çalışma kitabı:Sayfa 44) • KATI: Tanecikleri arasında boşluk yoktur, genleşir, sıkıştırılamaz. • SIVI: tanecikleri arasında boşluk azdır, konulduğu kabın şeklini alır, az da olsa sıkıştırılabilir, genleşir. • GAZ: Tanecikleri arasında büyük boşluklar vardır, yayılır, genleşir, konulduğu kabın şeklini alır, sıkıştırılabilir.

17. Resimdeki varlıklarla maddenin yapısı arasında bağlantı var mıdır?

18. Boş bir kağıt çıkarınız. • Kağıdı ikiye bölünüz. • Her parçayı tekrar bölünüz. • Bölme işlemine bölebileceğiniz en küçük parçaya kadar devam ediniz. • Bölerek elde ettiğiniz en küçük parçayı bana doğru gösteriniz. • Bir maddeden ne kadar küçük parçalar elde edebiliriz?

19. Küp şeker de küçük taneciklerden mi oluşur? • Başka örnekler verebilir miyiz?

20. Deney :İyot ve şekler dağılınca ne olur?(Sayfa:78) Araç,gereçler:Beherglas(250 mL), sıcak su, alkol, iyot kristali, şeker Yapılışı:1-Beherglası yarısına kadar alkolle dolduruyoruz. 2-Alkolün içine birkaç iyot kristali atarak gözlemliyoruz. 3-Aynı deneyi sıcak suya şeker atarak tekrarlıyoruz. Sonuç: Alkolün içine attığımız iyot kristallerine ve suya attığımız şekere ne oldu?

21. Deneyde sıvıya dağılan renkli madde iyot kristalinden ayrılmış olabilir mi? • İyot küçük parçaları kristal yüzeyinden kopmuş olabilir mi? • Şeker ve sıcak su ile yapılan deneyde de benzer olaylar mı olmuştur? • İyot ve şeker parçacıklarını neden göremiyoruz?

22. Her madde gözle görülemeyecek kadar küçük ve bölünmesi zor yapı taşları olan …………….. Oluşmuştur. • Atomlar gözle görülemeyecek kadar küçük tanecikler olmasına karşılık, ancak günlük yaşantımızda pek çok gözlem sonucu atomların varlığı …………………… ATOMLARDAN KANITLANMIŞTIR.

23. KÜRE • Atomlar …….. biçimlidir. • Deneyde alkolün içine atılan iyot kristallerine ne olmuştu? • İyot kristalleri alkolün içinde çözünerek alkole renk verdiğini gözlemlemiş miydik? • Bu gözlemlerden yola çıkarak, çözünen iyodun alkolün içinde yayılmasını nasıl açıklarsınız? • İyodun alkolde dağılması ile, şekerin suda dağılmasını karşılaştıralım.

25. Atomlar çok küçük gözle göremiyoruz. Peki nasıl görüceğiz? • Elektron mikroskobu ile çekilmiş atom resimlerini bulup inceleyebilir, sınıfa getirip diğer arkadaşlarımızla da paylaşabiliriz.

29. BAKIR

30. ALTIN

31. DEMİR

32. ALÜMİNYUM

33. KARBON

34. Demir ya da bakır parçası da ardışık olarak yeterince bölünmeye devam edebilseydi resimlerde gördüğümüz atomları elde edecektik.

35. İYOT

36. SU

37. Daha önce incelediğimiz modellerden farkı var mı? • Su ve iyotta gördüğümüz bu “atom kümelerine” MOLEKÜL diyoruz. • Su, su moleküllerinin bir araya gelmesiyle oluşur. Su molekülleri iki hidrojen ve bir oksijen atomu içerir. • İyot molekülleri de bir araya gelerek iyodu oluşturur.

38. BU ŞEKLİN NE OLDUĞUNU HATIRLADIK MI?

39. Hücreyi de yeteri kadar büyütürsek daha küçük iç yapılarını görebilir miyiz? • Hücrenin büyütülmesi ile çekirdeği, çekirdeğin büyütülmesi ile molekülleri, moleküllerin büyütülmesi ile de ……… görebiliriz. ATOMLARI

40. trilyonlarca • Tek bir hücrede bile …?……… Atom vardır. • Atom büyütülseydi ne görürdük?

41. Atomdan da küçük parçacıklar var mıdır?(82)

42. BİLİYOR MUSUNUZ? (Ders Kitabı sayfa:80)

43. DEMOCRİTUS, ATOMU HİÇBİR ZAMAN GÖREMEMİŞ OLMASINA RAĞMEN OLAYLAR VE OLGULAR ÜZERİNDE DÜŞÜNEREK ATOM KAVRAMINI İLERİ SÜRMÜŞTÜR.

44. DAHA SONRA ARAŞTIRMA YAPAN BİLİM İNSANLARINA GELİNCE; • John Dalton(Can Daltın), atomların içi dolu, berk ve bölünmez olduğunu söylemiştir. • Becquerel(Bekerel) ve Madam Curie(Madam Kuri)’ nin çalışmaları ise atomların da bölünebildiğini göstermiştir.

45. Dalton, atom hakkındaki düşüncelerini açıklamak için ilk atom modelleri olarak ders kitabımızın 81. sayfasındaki resimde yer alan topları kullanmıştır. • Maddenin küçük bölünemez parçacıklardan yani atomlardan oluştuğunu öne sürmüştür.

46. POSTER ÇALIŞMASIDers Kitabı sayfa:81 • Dalton (1.2.3. kümeler), Becquerel (4.5.6. kümeler) ve Madam Curie (7.8.9.kümeler) ’ nin yaşam öykülerini araştırınız. Edindiğiniz bilgileri kullanarak bir poster hazırlayınız.

47. TarihtenDers Kitabı sayfa:82 • ATOMUN TARİHÇESİ (1) • John Dalton(1766-1844) (5) • J.J.Thomson(1856-1940) (9) • Ernest Rutherfort(1871-1937)(19) • Niels Bohr(1885-1962) (28)

48. Tarih boyunca atom ile ilgili düşünceler aynı kalmış mıdır?

49. MedyadanDers Kitabı sayfa:83 • DEPREME KARŞI ATOM BOMBASI (11)