Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης

1. Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης Εθνικό Σημείο Επαφής (NCP) για το 6ο Πρόγραμμα Πλαίσιο της ΕΕ ΘΠ1: Βιοεπιστήμες, Γονιδιωματική και Βιοτεχνολογία στην υπηρεσία της υγείας Αργυρώ Καραχάλιου Ιωάννινα, 16/6/2004

2. 6ο Πρόγραμμα Πλαίσιο Θεματικές Προτεραιότητες: € 11285 M M € 1.1.1 Life sciences, genomics and biotechnology for health 2255 1.1.2. Information society technologies 3625 1.1.3. Nanotechnologies and nano-sciences, knowledge- based multifunctional materials & processes 1300 1.1.4. Aeronautics and space 1075 1.1.5. Food quality and safety 685 1.1.6. Sustainable development, global change and ecosystems 2120 1.1.7. Citizens and governance in a knowledge-based society 225

3. Θεματική Προτεραιότητα 1: Βιοεπιστήμες, Γονιδιωματική και Βιοτεχνολογία στην υπηρεσία της υγείας Υποστήριξη του Ευρωπαϊκού χώρου για την αξιοποίηση των ανακαλύψεων που αφορούν την αποκωδικοποίηση των γονιδίων των ζώντων οργανισμών προς όφελος : • Δημόσιας υγείας • Πολιτών • Της ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής βιοτεχνολογικής βιομηχανίας

4. Θεματική Προτεραιότητα 1: Βιοεπιστήμες, Γονιδιωματική και Βιοτεχνολογία στην υπηρεσία της υγείας (€ 1100 M) 1.1 Προηγμένη γονιδιωματική και εφαρμογές στην υγεία • 1.1.a Βασικές γνώσεις και βασικά εργαλεία λειτουργικής γονιδιωματικής όλων των οργανισμών • 1.1.b Εφαρμογές των γνώσεων και τεχνολογιών στους τομείς της γονιδιωματικής και της βιοτεχνολογίας στην υπηρεσία της υγείας (€ 1155 M) 1.2 Καταπολέμηση σοβαρών ασθενειών • 1.2.a Προσεγγίσεις γονιδιωματικής με γνώμονα τις εφαρμογές στις ιατρικές γνώσεις και τεχνολογίες • 1.2.b Καταπολέμηση του καρκίνου • 1.2.c Καταπολέμηση των σημαντικότερων μεταδοτικών ασθενειών που συνδέονται με τη φτώχεια

5. Θεματική Προτεραιότητα 1: Βιοεπιστήμες, Γονιδιωματική και Βιοτεχνολογία στην υπηρεσία της υγείας Προηγμένη γονιδιωματική και εφαρμογές στην υγεία (1100 M € ) Δομική γονιδιωματική Βιοτεχνολογία

6. 1.1.a. Βασικές γνώσεις και βασικά εργαλεία λειτουργικής γονιδιωματικής όλων των οργανισμών Στόχος: Η προώθηση της βασικής κατανόησης των γονιδιωματικών πληροφοριών, μέσω της ανάπτυξης της γνωστικής βάσης, των εργαλείων και πόρων που είναι απαραίτητα, αφενός, για την αποκρυπτογράφηση της λειτουργίας των γονιδίων και γονιδιακών προϊόντων που είναι χρήσιμα για την ανθρώπινη υγεία και, αφετέρου, για τη διερεύνηση των μεταξύ τους αλληλεπιδράσεων καθώς και των αλληλεπιδράσεων αυτών με το περιβάλλον τους

7. 1.1.a. Βασικές γνώσεις και βασικά εργαλεία λειτουργικής γονιδιωματικής όλων των οργανισμών • Έκφραση γονιδίων και πρωτεϊνωματική • Δομική γονιδιωματική • Συγκριτική γονιδιωματική και πληθυσμιακή γενετική • Βιοπληροφορική • Πολυεπιστημονικές προσεγγίσεις λειτουργικής γονιδιωματικής στις βασικές βιολογικές διεργασίες

8. 1.1.b. Εφαρμογές των γνώσεων και τεχνολογιών στους τομείς της γονιδιωματικής και της βιοτεχνολογίας στην υπηρεσία της υγείας Στόχος: Η προώθηση της ανταγωνιστικότητας του ευρωπαϊκού βιοτεχνολογικού κλάδου μέσω της αξιοποίησης της πληθώρας βιολογικών δεδομένων που παράγουν η γονιδιωματική και η πρόοδος της βιοτεχνολογίας. Οι ερευνητικές δραστηριότητες θα καλύπτουν τις ακόλουθες πτυχές:

9. 1.1.b. Εφαρμογές των γνώσεων και τεχνολογιών στους τομείς της γονιδιωματικής και της βιοτεχνολογίας στην υπηρεσία της υγείας • Ορθολογική και ταχύτερη ανάπτυξη νέων, ασφαλέστερων και αποτελεσματικότερων φαρμάκων (συμπεριλαμβάνονται οι φαρμακογονιδιωματικές προσεγγίσεις) • Ανάπτυξη νέων μεθόδων διάγνωσης • Ανάπτυξη νέων δοκιμών in vitro και in silico προς αντικατάσταση των πειραμάτων σε ζώα • Ανάπτυξη και δοκιμή νέων εργαλείων πρόληψης και θεραπείας, όπως π.χ. η σωματική γονιδιακή θεραπεία, η κυτταροθεραπεία (ιδίως η θεραπεία δια βλαστοκυττάρων λ.χ. εκείνη που αφορά τις νευρολογικές και νευρομυϊκές διαταραχές) και η ανοσοθεραπεία. • Καινοτόμος μεταγονιδιωματική έρευνα η οποία προσφέρει αξιόλογες προοπτικές εφαρμογών

10. Θεματική Προτεραιότητα 1: Βιοεπιστήμες, Γονιδιωματική και Βιοτεχνολογία στην υπηρεσία της υγείας Καταπολέμηση σοβαρών ασθενειών (1155 M € ) Ιατρικές γνώσεις και τεχνολογίες Καρκίνος Ασθένειες που συνδέονται με τη φτώχεια

11. 1.2 Καταπολέμηση σοβαρών ασθενειών Στόχος:Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής βιομηχανίας της βιοτεχνολογίας μέσω της αξιοποίησης του εύρους των βιολογικών δεδομένων που παράγονται από τη γονιδιωματική 1.2.aΠροσεγγίσεις γονιδιωματικής με γνώμονα τις εφαρμογές στις ιατρικές γνώσεις και τεχνολογίες • Καταπολέμηση των καρδιαγγειακών νόσων, του διαβήτη και των σπάνιων ασθενειών • Καταπολέμηση της αντοχής στα αντιβιοτικά και σε άλλα φάρμακα • Μελέτη του εγκεφάλου και των νόσων του νευρικού συστήματος • Μελέτη της ανθρώπινης ανάπτυξης και της διαδικασίας γήρανσης

12. 1.2 Καταπολέμηση σοβαρών ασθενειών 1.2.b Καταπολέμηση του καρκίνου • Ανάπτυξη εφαρμογών και πρωτοβουλιών για την αξιοποίηση της Ευρωπαϊκής ΄Ερευνας για τον καρκίνο • Υποστήριξη της κλινικής έρευνας • Υποστήριξη της διεθνούς έρευνας • Άλλα σχετικά θέματα:γήρανση και καρκίνος, περιφερειακές διαφοροποιήσεις, ψυχο-κοινωνικά θέματα, ανακουφιστική θεραπεία και καθοδήγηση για την υποστήριξη ομάδων

13. 1.2 Καταπολέμηση σοβαρών ασθενειών 1.2.c Καταπολέμηση των σημαντικότερων μεταδοτικών ασθενειών που συνδέονται με τη φτώχεια(HIV/AIDS, malaria and tuberculosis) • Ανάπτυξη νέων ελπιδοφόρων υποψήφιων εµβολίων, θεραπειών καιµικροβιοκτόνων • Σύμπραξη Ευρωπαϊκών Αναπτυσσόμενων χωρών για τις Κλινικές Δοκιμές(EDCTP) http://www.edctp.org

14. 1.3 Στρατηγικές Δράσεις ειδικής στήριξης (SSA) στο σύνολο της θεματικής προτεραιότητας 1 • Προώθηση της συμμετοχής των ΜΜΕ • Τόνωση της διεθνούς συνεργασίας • Προώθηση της συνεργασίας με συνδεδεμένα υποψήφια κράτη (ΣΥΚ) • Ενίσχυση της αξιοποίησης των αποτελεσμάτων έρευνας • Επιστημονική διαχείριση και διαχείριση σχεδίων • Πραγματοποίηση των στόχων του Ευρωπαϊκού Χώρου ΄Ερευνας • Ευρωπαϊκή στρατηγική για τις βιοεπιστήμες και τη βιοτεχνολογία • Στήριξη της ανάπτυξης πολιτικής

15. Θεματική Προτεραιότητα 1- Διεθνής συνεργασία (INCO) • Μπορούν να συμμετάσχουν οργανισμοί από οποιαδήποτε χώρα • Χρηματοδότηση οργανισμών από χώρες-στόχους του INCO (αναπτυσσόμενες χώρες, Μεσογειακές χώρες, Δυτικά Βαλκάνια, Ρωσία και NIS) • Συμμετέχοντες από άλλες χώρες μπορούν να χρηματοδοτηθούν κατά περίπτωση – αν θεωρηθεί απαραίτητη η συμμετοχή τους για την εκτέλεση του έργου και εφόσον δεν υπάρχει αντίστοιχη ικανότητα στην Ευρώπη • Χώρες που έχουν συνάψει επιστημονικές και τεχνικές συμφωνίες συνεργασίας είναι ιδιαιτέρως ευπρόσδεκτες

16. Θεματική Προτεραιότητα 1Ισότιμη μεταχείριση των φύλων στην έρευνα • Το ενδεχόμενο ύπαρξης διαφορών μεταξύ των δύο φύλων πρέπει να εξετάζεται σε όλα τα πεδία της έρευνας στον τομέα της υγείας, εκτός εάν είναι δυνατόν να καταδειχθεί ότι το φύλο δεν σχετίζεται με την υγεία των ασθενών ή με τους στόχους της έρευνας.

17. Θεματική Προτεραιότητα 1Ισότιμη μεταχείριση των φύλων στην έρευνα Το ζήτημα του φύλου πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά: • τη διατύπωση των ερευνητικών υποθέσεων, την ανάπτυξη των ερευνητικών πρωτοκόλλων, την επιλογή των ερευνητικών μεθόδων και την ανάλυση των αποτελεσμάτων • τις βιολογικές, προκλινικές και επιδημιολογικές έρευνες/μελέτες καθώς και τις έρευνες/μελέτες συμπεριφοράς τόσο σε ανθρώπους όσο και σε ζώα • τη χρήση κυττάρων, ιστών και άλλων δειγμάτων, κατά περίπτωση • την επιλογή συγκεκριμένης πληθυσμιακής ομάδας για τη διενέργεια μελετών. Η επιλογή πρέπει να τεκμηριώνεται διεξοδικά και να γίνεται πλήρης περιγραφή όσον αφορά το φύλο

18. Θεματική Προτεραιότητα 1Ισότιμη μεταχείριση των φύλων στην έρευνα 2) Ενίσχυση της συμμετοχής των γυναικών στην έρευνα • Αντανάκλαση της συμμετοχής τους στην ερευνητική κοινότητα - κοινωνική θέση • Αναβάθμιση του ρόλου των γυναικών στην έρευνα ΄Οροι συμμετοχής: ΄Αρθρο 10: «Η αξιολόγηση και η επιλογή των προτάσεων για έμμεσες δράσεις», τμήμα 2α, αναφέρει σαφώς: Δραστηριότητες για την αύξηση του ρόλου των γυναικών στην έρευνα θα ληφθεί υπόψη.

19. Συνδέσεις με άλλα ερευνητικά θέματα • 1.1.2 Τεχνολογίες της κοινωνίας της πληροφορίας – συντονισμός με το στρατηγικό στόχο για την ηλεκτρονική υγεία (eHealth) • 1.1.3 Νανοτεχνολογίες και νανοεπιστήμες, πολυλειτουργικά υλικά βασιζόμενα στη γνώση, και νέες διεργασίες και διατάξεις παραγωγής • 1.1.5 Ποιότητα και ασφάλεια των τροφίμων • 1.1.6 Αειφόρος ανάπτυξη, πλανητική μεταβολή και οικοσυστήματα • 1.2 .1 Υποστήριξη πολιτικών και πρόβλεψη επιστημονικών και τεχνολογικών αναγκών • i) Έρευνα με γνώμονα τις πολιτικές • ii)Έρευνα για τη διερεύνηση νέων και καινοφανών επιστημονικών και τεχνολογικών προβλημάτων και προοπτικών

20. Functional Genomics in all organisms Proteomics Structural Genomics Comparative Genomics Bioinformatics Multidisciplinary Approaches Life Sciences and Biotechnology in FP6 • Nanobiotechnologies • Clean bioprocesses • Biomaterials Theme 3: Nanotechnologies • Food crops • Food bioprocesses • Nutrigenomics Theme 5: Food Quality and Safety Genomics & biotech for health Combating major diseases • Biodiversity • Bioenergy Theme1: Life Sciences, Genomics and Biotechnology for Health Theme 6: Sustainable development

21. Ενδεικτικός Οδηγός για την Πρόσκληση Υποβολής Προτάσεων και Προϋπολογισμός

22. Εφαρμογή της Θεματικής Προτεραιότητας 1 15% του προϋπολογισμού διατίθεται για τη συμμετοχή των ΜΜΕ

23. Εφαρμογή της Θεματικής Προτεραιότητας 1 • Ηθική: • ΄Ερευνα σε ανθρώπινα όντα • ΄Ερευνα σε ζώα • Stem cells • Βιολογικά υλικά ή δεδομένα που ανήκουν σε πρόσωπα • Κλινικές δοκιμές • EDCTP (European and Developing Countries Clinical Trials Partnership) • Παιδιατρική New in FP6

24. SMEs Academia Ethical Bodies Clinicians DELIVERABLES FOR SOCIETY RESEARCH DEVELOPMENT REGULATION Regions Private Sector European Investment Bank Civil Society Parliament Member States Commission Η επιτυχία εξαρτάται από την κινητοποίηση όλων των παραγόντων

25. Από 2000 εκδηλώσεις ενδιαφέροντος σε ένα Πρόγραμμα Εργασιών • Προέλευση της θεματολογίας του Προγράμματος Εργασιών • Εκδηλώσεις ενδιαφέροντος (Απρίλιος 2002) • Κενά που διαπιστώθηκαν από ειδικούς • Στρατηγική της ΕΕ για την τόνωση του Ευρωπαϊκού Χώρου της ΄Ερευνας Ισορροπία μεταξύ Εστίασης Εξασφάλισης Ανταγωνισμού

26. Αποτελέσματα εκδηλώσεων ενδιαφέροντος Για όλο το 6ο ΠΠ:  13.000 EoIs ΘΠ 1:  Περίπου 2.000 EoIs  Αξιολόγηση σε συνεργασία με 200 ειδικούς  2/3 Integrated Projects και 1/3 Networks

27. Θεματική Προτεραιότητα 1: Βιοεπιστήμες, Γονιδιωματική και Βιοτεχνολογία στην υπηρεσία της υγείας Ανεύρεση συνεργατών www.cordis.lu/life/src/projects.htm ΄Εργα της ΕΕ που χρηματοδοτήθηκαν από προηγούμενα προγράμματα πλαίσια: FP6 Partners Databasewww.cordis.lu/fp6/partners.htm EoI:eoi.cordis.lu/search_form.cfm Εθνικά Σημεία Επαφής «SMEs go Lifesciences”

28. Πληροφορίες Help-Desk Life Sciences, Genomics & Biotechnology for Health: rtd-genomics@cec.eu.int General information: http://europa.eu.int/comm/research http://www.cordis.lu/fp6

29. Αποτελέσματα Ελληνικής Συμμετοχής στην 1η Πρόσκληση Υποβολής Προτάσεων Θεματική Προτεραιότητα 1: % Ελληνικής Συμμετοχής σε έργα ανά τομέα

31. Αποτελέσματα Ελληνικής Συμμετοχής στην 2η Πρόσκληση Υποβολής Προτάσεων Θεματική Προτεραιότητα 1: % Ελληνικής Συμμετοχής σε έργα ανά τομέα Fundamental Genomics Προϋπολογισμός 126εκ. €, υποβλήθηκαν 40 έργα, αξιολογήθηκαν 38 και εγκρίθηκαν 20 έργα STREP και 11 έργα NoE / IP και 1SSA. Ελληνική συμμετοχή υπήρχε σε 11 έργα. 36% των έργων

32. Αποτελέσματα Ελληνικής Συμμετοχής στην 2η Πρόσκληση Υποβολής Προτάσεων Θεματική Προτεραιότητα 1: % Ελληνικής Συμμετοχής σε έργα ανά τομέα Applied Genomics Προϋπολογισμός 165 εκ €, υποβλήθηκαν 109 προτάσεις αξιολογήθηκαν 106 και εγκρίθηκαν 8 IP και 6ΝοΕ, και 12 STREP και 5 SSA . Ελληνική συμμετοχή υπήρχε σε 20 έργα. 65% των έργων

33. Αποτελέσματα Ελληνικής Συμμετοχής στην 2η Πρόσκληση Υποβολής Προτάσεων Θεματική Προτεραιότητα 1: % Ελληνικής Συμμετοχής σε έργα ανά τομέα Major Diseases Προϋπολογισμός 116Μ€, υποβλήθηκαν 92 προτάσεις και αξιολογήθηκαν οι 90, εγκρίθηκαν 7 ΙΡ, 3ΝοΕ, 12 STREP και 3 CA. Ελληνική συμμετοχή υπήρχε σε 18 προτάσεις. 72% των έργων

34. Αποτελέσματα Ελληνικής Συμμετοχής στην 2η Πρόσκληση Υποβολής Προτάσεων Θεματική Προτεραιότητα 1: % Ελληνικής Συμμετοχής σε έργα ανά τομέα Οριζόντια δράση SSA Προϋπολογισμός 3.6Μ€, υποβλήθηκαν 36 προτάσεις και αξιολογήθηκαν 32, προτείνονται για χρηματοδότηση 7. Ελληνική συμμετοχή υπήρχε σε 2 προτάσεις 29% των έργων

35. 3η Θεματική πρόσκληση υποβολής προτάσεων στον τομέα «Βιολογικές επιστήμες, γονιδιωματική και βιοτεχνολογία στην υπηρεσία της υγείας»

36. Λήξη: 9 Σεπτεμβρίου 2004 • Ημερομηνία δημοσίευσης της πρόσκλησης: 15 Ιουνίου 2004 • Καταληκτική ημερομηνία υποβολής προτάσεων: 9 Σεπτεμβρίου 2004, ώρα 5.00 μμ. (ώρα Βρυξελλών). • Συνολικός ενδεικτικός προϋπολογισμός: 4 εκ. ευρώ, που κατανέμονται ως εξής: Μέσο CA / SSA 4 εκ. ευρώ “Μελέτη εφαρμογής για τον συντονισμό των εθνικών ερευνητικών δραστηριοτήτων για τον καρκίνο”

37. Λήξη: 16 Νοεμβρίου 2004 • Ημερομηνία δημοσίευσης της πρόσκλησης: 15 Ιουνίου 2003 • Καταληκτική ημερομηνία υποβολής προτάσεων: 16 Νοεμβρίου 2004, ώρα 5.00 μμ. (ώρα Βρυξελλών). • Συνολικός ενδεικτικός προϋπολογισμός: 540 εκ. ευρώ, που κατανέμονται ως εξής:

38. Πεδία που καλύπτει η πρόσκληση και προβλεπόμενα μέσα A. Προηγμένη γονιδιωματική και εφαρμογές της στην υγεία

39. Πεδία που καλύπτει η 3η πρόσκληση και προβλεπόμενα μέσα A1. Βασικές γνώσεις και βασικά εργαλεία λειτουργικής γονιδιωματικής όλων των οργανισμών

40. Πεδία που καλύπτει η 3η πρόσκληση και προβλεπόμενα μέσα A2. Εφαρμογές των γνώσεων και τεχνολογιών στους τομείς της γονιδιωματικής και της βιοτεχνολογίας στην υπηρεσία της υγείας (1)

41. Πεδία που καλύπτει η 3η πρόσκληση και προβλεπόμενα μέσα A2. Εφαρμογές των γνώσεων και τεχνολογιών στους τομείς της γονιδιωματικής και της βιοτεχνολογίας στην υπηρεσία της υγείας (2)

42. Πεδία που καλύπτει η πρόσκληση και προβλεπόμενα μέσα B. Καταπολέμηση σοβαρών ασθενειών

43. Πεδία που καλύπτει η 3η πρόσκληση και προβλεπόμενα μέσα B1. Προσεγγίσεις γονιδιωματικής με γνώμονα τις εφαρμογές στις ιατρικές γνώσεις και τεχνολογίες (1)

44. Πεδία που καλύπτει η 3η πρόσκληση και προβλεπόμενα μέσα B1. Προσεγγίσεις γονιδιωματικής με γνώμονα τις εφαρμογές στις ιατρικές γνώσεις και τεχνολογίες (2) B2. ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ

45. Πεδία που καλύπτει η 3η πρόσκληση και προβλεπόμενα μέσα B3. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΚΥΡΙΩΝ ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΠΟΥ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΦΤΩΧΕΙΑ Γ. ΑΛΛΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΟΛΗ ΤΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ 1