KUJAWSKO – POMORSKI ZARZĄD MELIORACJI I URZĄDZEŃ WODNYCH WE WŁOCŁAWKU

1. KUJAWSKO – POMORSKI ZARZĄD MELIORACJI I URZĄDZEŃ WODNYCH WE WŁOCŁAWKU Wpływ zadań realizowanych z zakresu gospodarki wodnej na stan bezpieczeństwa przeciwpowodziowego oraz poprawę stosunków wodnych w województwie kujawsko - pomorskim Włocławek, czerwiec 2013 r.

2. Podstawowe definicje Powódź - czasowe pokrycie przez wodę terenu, który w normalnych warunkach nie jest pokryty wodą, powstałe na skutek wezbrania wody w ciekach naturalnych, zbiornikach wodnych, kanałach oraz od strony morza, powodujące zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi, środowiska, dziedzictwa kulturowego oraz działalności gospodarczej.

3. Podstawowe definicje • Wezbranie – znaczny wzrost stanów wody w ciekach i jeziorach, wywołany zwiększonym zasilaniem (opady, topnienie śniegu) lub zahamowaniem odpływu (zatory lodowe lub śryżowe, wiatr wiejący przeciwnie do kierunku przepływu wody). • Podtopienia – zalania terenów z innych przyczyn niż powódź. Przyczynami podtopień mogą być np.: wypełnienie retencji gruntowej zlewni, duże opady deszczu oraz przesiąki wody przez wały przeciwpowodziowe. Qww – wielka woda Qśr – woda średnioroczna L1 – tereny bezpośrednio przyległe do koryta rzeki L2 - zaniżenia w odległości do kilkuset metrów od koryta rzeki,

4. Rodzaje powodzi

5. Przyczyny powodzi

6. Przyczyny powodzi Obieg wody na terenie zurbanizowanym oraz rolniczym Źródło: Geiger W., Dreiseitl H.: Nowe sposoby odprowadzania wód deszczowych. Poradnik, 1999

7. Przyczyny powodzi

8. Zagrożeniepowodziowe Na terenie województwa kujawsko – pomorskiego tereny zagrożone powodzią wynoszą ogółem 40,9 tys. ha. Obszar ten chroniony jest przez 208 km wałów przeciwpowodziowych, w tym 179 km administrowanych przez samorząd województwa oraz przez 29 stacji pomp o łącznej wydajności 67,08 m3/s. Wały i stacje zlokalizowane są w dolinach rzek: Wisły, Wdy, Osy i Drwęcy. Obszar chroniony obejmuje tereny wysoko zurbanizowane, zamieszkałe przez około 40 tys. osób, oraz tereny wiejskie charakteryzujące się duża kulturą użytków rolnych.

9. Ochrona przed powodzią • [art. 88a ustawy Prawo wodne]

10. Ochrona przed powodzią

11. Ochrona przed powodzią

12. Ochrona przed powodzią

13. Ochrona przed powodzią OCHRONA PRZECIWPOWODZIOWA BIERNA

14. Ochrona przed powodzią OCHRONA PRZECIWPOWODZIOWA CZYNNA

15. Unikanie wzrostu ryzyka Unikanie wzrostu ryzyka powodziowego w przyszłości Unikanie wzrostu zagospodarowania na obszarach zagrożonych Utrzymanie istniejącej naturalnej zdolności retencyjnej zlewni • Ochrona retencji na obszarach: • leśnych • rolnych • zurbanizowanych • zakaz/ograniczanie budowy na obszarach: o szczególnym zagrożeniu powodziowym i obwałowanych oraz na obszarach o niskim zagrożeniu powodziowym • wykup gruntów (na obszarach o szczególnym zagrożeniu powodziowym)

16. Unikanie wzrostu ryzyka Przykład: Utrzymanie retencji na obszarach zurbanizowanych Nie uszczelnianie terenu w miastach – „zielony ażurowy parking” i „zielone dachy” Zielony Dach na Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego, Gromadzenie wody deszczowej zbiorniki podziemne, nadziemne, skrzynki rozsącząjące www.marley.pl

17. Ograniczanie istniejącego ryzyka Ograniczanie istniejącego ryzyka powodziowego Ograniczanie istniejącego zagospodarowania Ograniczanie istniejącego zagrożenia powodziowego Ograniczaniewrażliwości obiektów i społeczności wykup budynków, przenoszenie mieszkańców w bezpieczne miejsca • zabezpieczanie budynków • odp. konstrukcje i materiały budowlane • opracowywanie lokalnych planów zarządzania ryzykiem powodziowym • zwiększanie retencji naturalnej i sztucznej • budowa i modernizacja obiektów technicznej ochrony przeciwpowodziowej

18. Ograniczanie istniejącego ryzyka Przykład: Zmiana funkcji budynku na poziomie zagrożonym powodzią York, Anglia (na poziomie parteru w strefie zagrożenia powodzią – garaże i magazyny) Przykład: Uszczelnienie budynku i trwałe zabezpieczenie terenu wokół budynku - Ograniczanie wrażliwości obiektów w gminie Ciężkowice Fot. R. Konieczny Fot. R. Konieczny

19. Ograniczanie skutków powodzi Ograniczanie skutków po powodzi oraz wnioski Poprawa skuteczności analiz popowodziowych Poprawa skuteczności odbudowy po powodzi • gromadzenie informacji o skutkach powodzi • analizy skuteczności systemu zarządzania ryzykiem i rekomendacje • rozwój badań naukowych • propagowanie doświadczeń i dobrych praktyk powodziowych • usprawnienie systemu przywracania funkcji kluczowymelementom infrastruktury • poprawa wsparcia rzeczowego i finansowego • poprawa pomocy zdrowotnej i sanitarnej dla poszkodowanych

20. Kompetencje dotyczące gospodarki wodnej Zgodnie z art. 11. ustawy Prawo wodne prawa właścicielskie w stosunku do wód publicznych stanowiących własność Skarbu Państwa wykonują: • Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej, • Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej, • Dyrektor parku narodowego, • Marszałek województwa

21. Władający wodami w województwie kujawsko-pomorskim • Na terenie województwa kujawsko – pomorskiego śródlądowe wody powierzchniowe istotne dla kształtowania zasobów wodnych i ochrony przeciwpowodziowej, zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dn. 17.12.2002r. w sprawie śródlądowych wód powierzchniowych lub ich części stanowiących własność publiczną znajdują się w kompetencji: • Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie (64 km): • zbiornik włocławski o całkowitej długości 54,8 km (z tego w woj. kujawsko-pomorskim 21,7 km) w km rzeki Wisły 674+800 – 620+000 o powierzchni 70,4 km2 i objętości wody 408 mln m3, • Odcinek rzeki Wisły Stopień wodny Włocławek – Korabniki gm. Włocławek, km rzeki Wisły 674+800 – 684+000.

22. Władający wodami w województwie kujawsko-pomorskim • Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku (174 km): • rzeka Wisła na odcinku od m. Korabniki gmina Włocławek do granic gm. Nowe (km 684+000 – 858+400), • rzeka Drwęca, • rzeka Brda wraz ze zbiornikiem Koronowskim o powierzchni 15,6 km2 i pojemności 80,6 mln m3 oraz zbiorniki wodne w Tryszczynie i Smukale, • rzeka Wda wraz ze zbiornikiem Żur o pojemności 16,0 mln m3 oraz zbiornik Gródek o pojemności 5,5 mln m3. • Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Poznaniu: • rzeka Noteć wraz ze zbiornikiem Pakoskim powstałym w wyniku prac hydrotechnicznych na jeziorach Janikowskim, Tuląg i Bronisław, oraz zbiornik wodny jezioro Gopło o powierzchni 2094 ha.

23. Władający wodami w województwie kujawsko-pomorskim Do wód publicznych istotnych dla regulacji stosunków wodnych na potrzeby rolnictwa, służących polepszeniu zdolności produkcyjnej gleby i ułatwieniu jej uprawy, oraz w stosunku do pozostałych wód nie wymienionych w pkt 1-3 art. 11 ustawy Prawo wodne, prawa właścicielskie wykonuje Marszałek Województwa. Zakres rzeczowy wód będących w kompetencji Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego jest następujący: • cieki naturalne ogółem – 3 257km w tym: • uregulowane – 2 036 km, • nieuregulowane – 1 221 km • kanały ogółem – 25,5 km • zbiorniki retencyjne – 11 szt. • o łącznej powierzchni 2 086 ha • pojemność użytkowa całkowita 13 690 tys. m3 • gwarantowany roczny zasób wody do nawodnień – 11 590 tys. m3. • jeziora – 376 szt. o łącznej powierzchni 19 273 ha.

24. Realizowane zadania z zakresu inwestycji KPZMIUW we Włocławku realizował w 2012 roku 18 zadań inwestycyjnych w zakresie odbudowy i modernizacji urządzeń wodnych. Wartość inwestycji 40,5 mln. zł.

25. Ochrona przeciwpowodziowazadania inwestycyjne 2012 r. Zakończone:

26. Ochrona przeciwpowodziowazadania inwestycyjne 2012 r. Zakończone:

27. Ochrona przeciwpowodziowazadania inwestycyjne 2012 r. W trakcie realizacji:

28. Usuwanie skutków powodzi

29. Poprawa stosunków wodnychzadania inwestycyjne 2012 r. Zakończone:

30. Poprawa stosunków wodnychzadania inwestycyjne 2012 r. W trakcie realizacji:

31. Utrzymanie i konserwacjazadania 2012 r. Wykonane prace w zakresie utrzymania, eksploatacji, konserwacji oraz usuwania skutków powodzi o wartości 18,6 mln. zł.

32. Utrzymanie i konserwacjazadania 2012 r.

33. Podsumowanie Dla osiągnięcia długofalowych celów w zakresie gospodarowania zasobami wód, zwłaszcza osiągnięcia odpowiedniej ochrony przeciwpowodziowej, tak pod względem jakościowym jak i ilościowym, Kujawsko – Pomorski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych we Włocławku podejmuje następujące działania:

34. Podsumowanie

35. Podsumowanie

36. Podsumowanie Wymieniony zakres robót jest niezbędny dla zwiększenia ochrony przeciwpowodziowej z uwagi na stały wzrost urbanizacji terenów, które w przeszłości stanowiły obszary naturalnie zalewowe i zdolne do naturalnej retencji gruntowej wody.

37. KUJAWSKO – POMORSKI ZARZĄD MELIORACJI I URZĄDZEŃ WODNYCH WE WŁOCŁAWKU Dziękuję za uwagę