NIEDOKRWISTOŚĆ WYWOŁANA NIEDOBOREM ŻELAZA - ANEMIA

1. NIEDOKRWISTOŚĆ WYWOŁANA NIEDOBOREM ŻELAZA - ANEMIA

2. Spis treści: 1. Co to jest niedokrwistość. 2.Podział niedokrwistości. 3. Rozpoznanie niedokrwistości. 4.Przyczyny niedoboru żelaza. 5.Objawy niedoboru żelaza. 6.Metody leczenia niedokrwistości. 7.Anemia w ciąży. 8.Niedokrwistość w przebiegu innych poważnych chorób. 9.Niedokrwistość, a jakość życia. 10.Zasady diety dla anemika. 11.Nierozsądne odchudzanie, a anemia. 12.Anemia i jej niebezpieczeństwa. 13.Powikłania i skutki nieleczonej anemii. 14. Anemia u dzieci.

3. Co to jest niedokrwistość: Niedokrwistość jest to stan chorobowy, w którym dochodzi do spadku stężenia hemoglobiny, liczby krwinek czerwonych (erytrocytów), wskaźnika hematokrytowego poniżej wartości prawidłowych. Najczęstszą postacią niedokrwistości jest niedokrwistość niedoborowa związana z deficytem żelaza. Rzadziej występuje anemia hemolityczna (z rozpadu czerwonych krwinek), megaloblastyczna (charakteryzująca się zwiększoną objętością erytrocytów, np. w niedoborze witaminy B12) oraz aplastyczna (spadek poziomu wszystkich rodzajów krwinek na skutek zaniku szpiku kostnego)

4. Podział niedokrwistości: Niedokrwistości dzielimy na trzy grupy: 1. Niedokrwistości spowodowane utratą krwi, 2. Niedokrwistości będące wynikiem upośledzonego wytwarzania erytrocytów niedoborowe: -hipoplastyczne, -aplastyczne, -dysplastyczne, 3. Niedokrwistości związane ze skróconym czasem życia erytrocytów: -zespół hemolityczny wrodzony, -zespół hemolityczny nabyty, -zespół hemolityczny mieszany.

5. Rozpoznanie niedokrwistości: Lekarz rozpoznaje niedokrwistość na podstawie historii choroby, badań lekarskich, w tym wywiadu oraz laboratoryjnego badania krwi, niekiedy bardzo szczegółowego. Średni poziom hemoglobiny we krwi wynosi od 12 do 18 g/dl (gram na decylitr) dla obu płci. Niedokrwistość występuje, kiedy liczba czerwonych krwinek (lub hemoglobiny) spada poniżej normalnego poziomu i kiedy w efekcie organy wewnętrzne i tkanki otrzymują mniej tlenu niż potrzebują do właściwego funkcjonowania. Oczywiście „normalny poziom” jest różny dla różnych osób, lecz zasadniczo niedokrwistość rozpoznaje się, gdy poziom hemoglobiny jest niższy niż 11 g/dl.

6. Przyczyny niedoboru żelaza: Przyczyną niedoboru żelaza jest niedostatecznezaopatrzenie organizmu w ten pierwiastek przy zwiększonym jego zapotrzebowaniu. Do najczęstszych przyczyn niedoboru zaliczamy: zmniejszone zapasy w życiu płodowym, wcześniaki, noworodki niekarmione mlekiem matki, zaburzenia wchłaniania, szybki rozwój, utrata krwi, np. podczas miesiączki, z przewodu pokarmowego (choroba wrzodowa) i inne; brak żelaza w diecie (np. w przypadku ścisłej diety wegetariańskiej); zwiększone zapotrzebowanie na żelazo (np. w ciąży i podczas karmienia piersią) zbyt mała ilość białek, witaminy B6, B12 i C i kwasu foliowego.

7. Objawy: bladość skóry i błon śluzowych, uczucie osłabienia, duszność po wysiłku, bóle głowy, szmer skurczowy nad sercem, łamliwość włosów i paznokci, zajady w kącikach ust, zmiany na błonie śluzowej języka, gardła i przełyku powodujące ból i pieczenie przy przełykaniu, spaczony, wybiórczy apetyt (np. na glinę, krochmal, kredę), niekiedy wyprzedza niedokrwistość - tzw. pica bladość skóry śluzówek i spojówek, szorstkość skóry, zanik brodawek językowych, zespół Plummera-Vinsona, zbyt długi sen, niebieskie twardówki - objaw Oslera.

8. Metody leczenia niedokrwistości: Leczenie niedokrwistości bardzo różni się w zależności od jej rodzaju i ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Lekarz powinien pomóc pacjentowi wybrać najlepsze formy leczenia, takie jak ustalenie diety, suplementacja witamin i minerałów, bądź w sytuacji, gdy jest to konieczne, przepisać leczenie farmakologiczne. Leczenie niedokrwistości związanej z poważnymi chorobami polega w pierwszej kolejności na leczeniu choroby podstawowej. Jednak, jeżeli objawy niedokrwistości nasilają się i utrzymują długotrwale, podejmuje się leczenie w celu zapobieżenia mogącym nastąpić niebezpiecznym powikłaniom, a także w celu podniesienia jakości życia chorego. Dotyczy to zazwyczaj chorych z nowotworami, u których wystąpiła niedokrwistość.

9. Leczenie cd: W niedokrwistości z niedoboru żelaza prowadzi się leczenie przyczynowe. Najczęściej stosuje się doustne preparaty żelaza dwuwartościowego, które powinny być przyjmowane na czczo przez kilka miesięcy. Witamina C jest niezbędna do ich prawidłowego wchłaniania. Podczas terapii mogą wystąpić działania niepożądane w postaci dolegliwości ze strony układu pokarmowego takie jak: nudności, wymioty, bóle brzucha, Biegunka, ciemne stolce, Trwają one krótko i nie stanowią wskazania do zaprzestania leczenia. W przypadku nietolerancji leków doustnych, krwawień z przewodu pokarmowego, wrzodziejącego zapalenia jelita grubego oraz u chorych hemodializowanych żelazo jest podawane dożylnie, rzadziej domięśniowo. Towarzyszyć temu mogą następujące działania niepożądane: ból i obrzęk w miejscu wkłucia, ból stawów i głowy, metaliczny smak w ustach, uczucie gorąca lub gorączka, nudności, zasłabnięcie, świąd, wstrząs anafilaktyczny.

10. Anemia w ciąży: Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia anemii w czasie ciąży, zadbaj, by w twoim codziennym menu znalazły się pokarmy obfitujące w żelazo. Duże jego ilości zawierają: chuda wołowina, wieprzowina, jaja, ryby, zielone warzywa, a także suszone morele. Pamiętaj, aby łączyć dania mięsne z warzywami, zawierającymi duże ilości witaminy C (jest potrzebna do przyswojenia żelaza z pożywienia). Zrezygnuj natomiast z kawy i herbaty, gdyż napoje te wypłukują żelazo z organizmu. Nie leczona anemia może być niebezpieczna zarówno dla matki (grozi m.in. przedwczesnym porodem), jak i dla maleństwa (dziecko może mieć niską wagę). Jednak leczona nie pozostawia zazwyczaj żadnych poważnych konsekwencji. Maluszek może wprawdzie nie zgromadzić dostatecznych zapasów żelaza i przez to być w okresie niemowlęcym sam bardziej narażony na anemię.

11. Niedokrwistość w przebiegu innych poważnych chorób: Niedokrwistość w przebiegu wielu groźnych chorób stanowi drugą najpoważniejszą postać tego schorzenia na świecie. Są na nią narażeni zwłaszcza chorzy z przewlekłą niewydolnością nerek, cukrzycą, chorobami serca, chorobami nowotworowymi, reumatoidalnym zapaleniem stawów, chorobami zapalnymi jelit, a także przewlekłymi infekcjami wirusowymi (np. HIV). Szpik w wymienionych schorzeniach nie jest w stanie wyprodukować wystarczającej liczby czerwonych krwinek – stąd niedokrwistość. Niekiedy, przede wszystkim w przypadku chorób nowotworowych i u osób leczonych chemioterapią, niedokrwistość ma związek z zastosowaną terapią.

12. Niedokrwistość, a jakość życia : Niedokrwistość negatywnie wpływa na wiele parametrów życia chorego. Objawy zmęczenia, osłabienia czy znużenia zmuszają pacjenta do pozostawania w domu oraz częstszego i dłuższego odpoczynku. U wielu chorych oznacza to konieczność zaprzestania wykonywania pracy zawodowej (pomimo chęci kontynuowania pracy), zaburza cykl życia rodzinnego, co w konsekwencji może obniżyć status materialny rodziny. Istniejąca lub pogłębiająca się niedokrwistość może obniżać popęd płciowy, a przez to prowadzić do konfliktów w życiu rodzinnym. Pogłębiająca się lub długotrwała niedokrwistość, poprzez towarzyszące jej objawy, może uniemożliwić normalne codzienne funkcjonowanie, a nawet spowodować niechęć chorego do kontynuowania leczenia.

13. Zasady diety dla anemika:

14. Diety dla anemika: Anemia zmusza osoby na nią cierpiące do zmiany sposobu odżywiania. Ich codzienny jadłospis musi zawierać produkty bogate w określone substancje odżywcze. Należy: -spożywać produkty -pełnowartościowe, bogate w minerały i substancje odżywcze, -unikać słodyczy i wyrobów cukierniczych, -jeść produkty bogate w żelazo, -jeść dużo warzyw i owoców, -zminimalizować picie kawy i herbaty. .

15. Żeby pozbyć się anemii należy wzbogać dietę o witaminę C: Witamina C ułatwia przyswajanie żelaza i uczestniczy w budowie krwinek czerwonych, dlatego zaleca się jej zażywanie razem z żelazem, którego brak jest jedną z głównych przyczyn anemii. Bogatym jej źródłem są porzeczki, maliny, agrest, papryka, kalafior oraz kapusta. Natomiast łatwo przyswajalne żelazo znajdziesz w wątróbce wieprzowej oraz wołowej, cielęcinie, wołowinie oraz białej fasoli i płatkach owsianych. Poza żelazem i witaminą C warto też zadbać o przyjmowanie kwasu foliowego, witaminy B12, miedzi oraz kobaltu. Ponieważ wszystkie te składniki biorą udział w procesach krwiotwórczych.

16. Nierozsądne odchudzanie, a anemia: Diety odchudzające nie muszą stać się przyczynami anemii, jeśli stosować je będziemy rozsądnie, najlepiej pod okiem doświadczonego dietetyka, który zadba o to, byśmy podczas odchudzania dostarczali organizmowi wszystkich potrzebnych mu składników odżywczych. Nie jest jednak prawdą, że dieta zawsze oznacza zagrożenie anemią. Jej główną przyczyną bowiem jest utrata krwi, a takiej sytuacji sprzyjają obfite miesiączki, powtarzające się krwotoki z nosa, problemy z wrzodami żołądka czy hemoroidami

17. Anemia może być niebezpieczna: Funkcjonowanie naszego organizmu zależy od sieci układów wzajemnie ze sobą połączonych. Kiedy choć jeden z nich zaczyna szwankować, odczuwa to całe nasze ciało. W przypadku anemii pierwszą konsekwencją, którą zaczynamy odczuwać jest niedotlenienie organizmu. Z tego właśnie powodu mogą pojawić się kłopoty z krążeniem oraz pracą serca. Spada też nasza odporność, w związku z czym łatwiej nam złapać różnego rodzaju infekcje.

18. Powikłania i skutki nieleczonej anemii

19. Możliwe powikłania: Większość przypadków wynikających z niedoboru witaminy B12 i kwasu foliowego można łatwo wyleczyć, dlatego powikłania są rzadkie. Zdarza się jednak, że w ciężkich przypadkach każdy typ może wywołać powikłania wpływające na serce i płuca, zaburzając ich normalne funkcjonowanie. Niedobór tych witamin może również z upływem czasu spowodować przejściową bezpłodność (brak możliwości zajścia w ciążę). Zaburzenia płodności są zazwyczaj krótkotrwałe i z powodzeniem można się ich pozbyć zażywając odpowiednie suplementy witaminowe. Niedobór kwasu foliowego może doprowadzić do powstawania różnych chorób sercowo-naczyniowych (nieprawidłowej pracy serca oraz układu krążenia). Jego brak może wiązać się z niektórymi nowotworami. Anemia bezpośrednio nie wywołuje raka, lecz jako jeden z elementów może się do tego przyczynić.

20. Powikłania anemii u kobiet w ciąży: U kobiet w ciąży niedobór witaminy B12 lub kwasu foliowego zwiększa ryzyko wad urodzeniowych u dziecka. Tym samym może doprowadzić do rozszczepu kręgosłupa (poważna wada rozwojowa kręgosłupa, w której dochodzi do niedorozwoju łuków i wyrostków kolczystych kręgów oraz rdzenia kręgowego). Brak kwasu foliowego może przyczynić się też do przedwczesnego porodu.

21. Anemia i tasiemiec: Niedokrwistość wynikająca z niedoboru witaminy B12 może być przyczyną groźnej choroby pasożytniczej, jaką jest tasiemiec – bruzdogłowiec szeroki. Ten wewnętrzny pasożyt jelita cienkiego, żyjący w ciele człowieka, jest największym spośród wszystkich, a jego długość może sięgać nawet do 15-20 m. Bruzdogłowiec szeroki „zjada” witaminy niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu ludzkiego. Takie przypadki są jednak sporadyczne.

22. Anemia u dzieci:

23. Przyczyny i zapobieganie: Za pojawienie się niedoboru żelaza u niemowląt i dzieci odpowiedzialna jest przede wszystkim niedostateczna ilość żelaza w pożywieniu. Przez pierwsze 6 miesięcy życia dziecka przed niedokrwistością chroni je karmienie piersią. Mleko matki zawiera niewiele żelaza (tylko 0,1 mg/100 ml). Mimo to jest ono dobrze przyswajalne – przyswajalność kształtuje się na poziomie 50 proc., co daje pierwsze miejsce w klasyfikacji przyswajalności wszystkich produktów spożywczych. Dla porównania dodajmy, że mleko pochodzące od krowy zawiera tyle samo żelaza, lecz jego przyswajalność wynosi zaledwie 4 proc.

24. Niedobór żelaza u niemowląt: Problem może pojawić się, gdy dziecko rozpocznie 7. miesiąc życia, a rezerwy żelaza, które zmagazynowało będąc w brzuchu mamy, są już wyczerpane. Jest to moment, gdy karmienie piersią nie zaspokaja już zapotrzebowania na ten składnik. W związku z tym należy urozmaić dietę niemowląt i wprowadzić do menu mięso, warzywa i żółtko jaja. W przypadku sztucznego żywienia niemowląt, warto zapoznać się ze schematem żywienia, by wzbogacić dietę malucha. Jest to bardzo ważne, gdyż stanowi ochronę przed wystąpieniem anemii. Zapotrzebowanie na żelazo w przypadku niemowląt powyżej 6. miesiąca życia oszacowano na 11 mg/dzień.

25. Niedobór żelaza u dzieci starszych: Zarówno u niemowlaków, jak i u dzieci starszych sposób żywienia odgrywa ogromną rolę przy leczeniu niedokrwistości i jej zapobieganiu. W diecie dziecka muszą się znajdować produkty spożywcze bogate w wysoką zawartość dobrze przyswajalnego żelaza. Szczególnie istotne jest spożywanie produktów pochodzenia zwierzęcego, ponieważ znajdujące się w nich żelazo wchłania się znacznie lepiej (15-20 proc.) niż żelazo zawarte w produktach roślinnych (1-10 proc). Zapotrzebowanie na żelazo dla dzieci w wieku od 1-3 lat określono na 7 mg/dzień, dla dzieci starszych na 10 mg/dzień.

26. Źródła: - http://leczanemie.pl - http://pl.wikipedia.org

27. Wykonała: Karolina Olasik Klasa 2TŻ