470 likes | 790 Vues
TÜTÜNÜN TARİHÇESİ. Prof. Dr. Y. İzzettin Barış. Tütün Kullanım Türleri. Sigara Cigar Kıyılmış tütün Nargile Tütün cikleti Bidis (Asya ve Hindistanda) Pipo Kuru ince kıyılmış tütün ( Tütün Enfiyesi Kreteks Maraş Otu. Osmanlı’da : Murat IV. 12 kız çocuğu oldu. 13. erkek olunca
E N D
TÜTÜNÜN TARİHÇESİ Prof. Dr. Y. İzzettin Barış
Tütün Kullanım Türleri Sigara Cigar Kıyılmış tütün Nargile Tütün cikleti Bidis (Asya ve Hindistanda) Pipo Kuru ince kıyılmış tütün ( Tütün Enfiyesi Kreteks Maraş Otu.
Osmanlı’da : Murat IV • 12 kız çocuğu oldu. 13. erkek olunca Cibali’de Gemide kutlama yapılırken yangın çıktı. Murat IV. Tütünü ve buna uymayan 20.000 öldürttü. İçki, Tütün, Esrar içimi yasak. Bekri Mustafa ile arkadaşlık>>> alkolizm. DeliriumTremenes’ten ölüm. 7 Kasım l996.da 4207 sayısı yasa TBMM.çıktı
Kuzey Güney Amerika • İÖ 6000 Tütün bitkisi üretimi başladı. • İÖ 1 Yerliler tütün içmeye başladılar • 1492 Columbus Küba’da tütünü buldu ve Avrupaya taşıdı. • 1531 Avrupadan gelenler Santa Dominigo’da tütün ekmeye başladılar. • 1612 Amerikada ticari tütün üretimi • 1800 Kanada’da tütün üretimi başladı. • 1800 Amerikada sigara makinası yapıldı
ABD. • 1900 RJReynolds “Camel “ ile modern sigara üretimine başladı. • 1939 Ochner Sigara-Akc.Kanseri ilişkisini ortaya koydu. • 1963R. Digest, sigara-kanser ilişkisini gösteren karikatürleri yayınlamaya başladı • 1964 ABD.sigaranın erkeklerde Akc.Ca. Yaptığını kabul etti. • 1994 de ABD Sigara Şirketlerinin CEO’ları kongrede,, nikotinin alışkanlık yapmadığını şahitlik ettiler.
Afrika • 1560 Portekiz,İspanya denizcileri Afrika’nın doğu ülkelerine tütün taşımaya başladılar. • 1650 Avrupalı göçmenler, Güney Afrika’da tütün ürettiler ve bunu para gibi kullandılar. • 1700 Afrikalı zenciler, ABD. de tütün üretiminde çalıştırıldılar. • 1993.Güney Afrika Tütün ürünleri düzeltme (amendment) tasarısını kabul etti. • 2002 Güney Afrika WHO.nun Tütün Çerceve alaşmasını kabul etti.
Değişik Kıtalarda: ASYA • 1530 yılında Çin’de başladı • 1600 yılında Japonya ve Filipinler. • 1601 Fang Yizbi, uzun süre sigara içmenin akciğerleri çürüttüğünü iddia etti. • 1658 Çin Tianjin Anlaşması ile gümrüksüz ithal. • 1900 tüm tütün tekelleri Çin’e girdi. • 1950 Çin’de Tekel devri. • 1981 Japonyada P.İçicilik Tehlikeli
Okyonusya • 1769.Kaptan James Cook,Yeni Zelandaya geldiği zaman pipo kullanıyordu.Onlara tanıştırdı. • 1788 Avustralya’ya ilk tütün taşıyan gemi geldi.1987 Viktoria’da ilk kez tütün vergisi kondu.Bu bir nevi yasaklama idi.
Avrupa ve Orta-Doğu • 1500.Mısırdan getirtilen tütün ile ilk kez Türkler onunla tanıştı. • 1558 Tütün fidanı ekim için Avrupaya getirildi fakat ekim başarılı olmadı. • 1566 J.Nicot, tütün tohumlarını Kralice C. Medici’ye gönderdi. • 1604 Kral James I Tütün kullanımına karşı geldi. • 1614 U.K.da 7.000 tütün dükkanı açıldı
RUSYA • 1710.Deli Petro : Halkının Avrupalılara benzemesi için, içki, sigara, kahve içmelerini önerdi. • 1761 Hill, tütünü enfeyi gibi kullananlarda nasal kanser geliştiğini gösterdi. • 1800 Alman. ST Soemmering,pipo kullananlarda dudak kanseri • 1833 Kibrit bulundu • 1950-60 İng. Doll ve ark. 41.000 İngiliz Dr.üzerinde yaptığı araştırma ile sigaraya bağlı 28 hst. Tespit ettiler
TBBM. Sigara ile ilgili yasanın çıkarılışı • 7 Kasım l996 günü çıkarılan 4207 sayılı yasa. • Bu yasanın çıkmasında emeği geçen, Dr. Nazmi Bilir, Dr. Elif Dağlı, Dr. Feyza Erkan, Dr. A Fevzi İnceöz, İsmet Bilgin.
En Çok Sigara içen, tüketen ve üreten Ülkeler • Bosna Hersek, Çin, İspanya, Şili,Rusya • En Çok sigara tüketen ülkeler:Çin Çin, USA,Japon,Rusya,Endenozya • 2000 yılında 2.1 milyon,2025 te 3 milyon. • En çok sigara üretenler : ASD,Brezilya,Çin, Hindistan,Rusya
En Önemli Sigara Şirketleri : • BAT, • JTİ • PhilipsMorris
Sigara kaçakçılığını Destekleyen Ülkeler • Kolombia, • Romanya, • Belçika, • İspanya, • İtalya • Kazakistan, • Nijerya, • Brezilya, Arjantin, Bulgaristan