Τι προβλέπει το άρθρο 5 ; Από πού εμπνεύστηκε ;

1. Κανονιστική παρέμβαση σε κλάδους της οικονομίας (αρ. 5 του Ν. 703/77) Αθήνα, 29 Μαΐου 2009Μαρία Γκολφινοπούλου, δικηγόρος

2. Τι προβλέπει το άρθρο 5 ; • Από πού εμπνεύστηκε ; • Προστασία του ανταγωνισμού μέσω κανονιστικής αρμοδιότητας της Ε.Α. ήπαρεμβατισμός και ανασφάλεια δικαίου; • «Κοστοστρέφεια»: διοικητικός καθορισμός τιμών σε καθεστώτα ελεύθερης οικονομίας ; • Πρόσφατη εμπειρία εφαρμογής άρθρου 5 στον κλάδο πετρελαιοειδών.

3. Αίτημα Υπ. Ανάπτυξης η Επιτροπή Ανταγωνισμού ή Αυτεπάγγελτα σε 60 ημέρες η Ε.Α ΕΝΑΡΞΗ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ

4. Ε.Α. Διάρκεια Δημόσιας Διαβούλευσης = τουλάχιστον 30 ημέρες Λήξη εντός 15 ημερών εντός 30 ημερών

5. Εάν η Ε.Α.: (α) διαπιστώσει ότι δεν υπάρχουν συνθήκες αποτελεσματικού ανταγωνισμού και(β) κρίνει ότι η εφαρμογή των άρθρων 1, 2, 2α & 4επ. δεν επαρκεί για την δημιουργία συνθηκών αποτελεσματικού ανταγωνισμού Ανακοινώνει διαρθρωτικά μέτρα ή μέτρα συμπεριφοράς (τα αναγκαία & πρόσφορα = αρχή αναλογικότητας) Ιδίως: • τήρηση αρχής διαφάνειας • τήρηση αρχής μη διακριτικής μεταχείρισης • λογιστικός διαχωρισμός • υποχρέωση κοστοστρέφειας στις τιμές

6. Δημόσια διαβούλευση προτεινόμενων μέτρων (τουλάχιστον 30 ημέρες) Επιβάλλει με απόφαση της τα συγκεκριμένα μέτρα κοινοποίηση Υπουργό Ανάπτυξης 30 ημέρες, δύναται να: • Άρει εφαρμογή μέτρων • Τροποποιήσει αιτιολογημένη απόφαση Αίτηση ακύρωσης ΣτΕ

7. Το αργότερο 1 έτος μετά την έκδοση των αποφάσεων η Ε.Α. οφείλει να κινήσει τη διαδικασία εξέτασης του σχετικού κλάδου & να αξιολογήσει κατά πόσο έχουν αποκατασταθεί οι συνθήκες αποτελεσματικού ανταγωνισμού. ανάγκη να τροποποιήσει ανάγκη να επιβάλει βαρύτερα μέτρα ανάγκη να επιβάλει ελαφρύτερα μέτρα

8. Αιτιολογική Έκθεση στο σχέδιο νόμου που εισήγαγε το άρθρο 5 (Ν.3373/2005) «οι κανονιστικές αρμοδιότητες της Επιτροπής Ανταγωνισμού διατυπώνονται κατά το πρότυπο όμοιων αρμοδιοτήτων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανταγωνισμού και είναι απολύτως συμβατές με το κοινοτικό δίκαιο ανταγωνισμού στη βάση του άρθρου 5 του Κανονισμού 1/2003». ΟΜΩΣ Η παραπομπή είναι ατυχής, αφού το άρθρο 5 αναφέρεται σε μέτρα που οι εθνικές αρχές μπορούν να λάβουν, μόνο όταν διαπιστώνεται παράβαση των άρθρων 81 και 82 ΕΚ, πράγμα που δεν ισχύει εν προκειμένω.

9. Άρθρο 5 Αρμοδιότητες των αρχών ανταγωνισμού των κρατών μελών Οι αρχές ανταγωνισμού των κρατών μελών είναι αρμόδιες να εφαρμόζουν τα άρθρα 81 και 82 της συνθήκης σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Προς το σκοπό αυτό, δύνανται, αυτεπαγγέλτως ή κατόπιν καταγγελίας, να εκδίδουν τις ακόλουθες αποφάσεις: - για την παύση της παράβασης, - για τη λήψη προσωρινών μέτρων, - για την αποδοχή ανάληψης δεσμεύσεων, • για την επιβολή προστίμου, χρηματικής ποινής ή κάθε άλλης κύρωσης προβλεπόμενης από την εθνική τους νομοθεσία. Εάν με βάση τις πληροφορίες που διαθέτουν διαπιστώσουν ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις μιας απαγόρευσης, δύνανται επίσης να αποφαίνονται ότι δεν συντρέχει λόγος δράσης από μέρους τους.

10. Έκθεση του τμήματος Επιστημονικών Μελετών κατά τη νομοτεχνική επεξεργασία του προαναφερόμενου νόμου* → «διαφαίνεται, ότι οι αρμοδιότητες που η εξεταζόμενη ρύθμιση παρέχει στην Επιτροπή Ανταγωνισμού διαφέρουν ποιοτικά από τις συνήθεις αρμοδιότητες μιας αρχής ανταγωνισμού». «ο νομοθέτης επιθυμεί, ενδεχομένως, να εξοπλίσει την Επιτροπή Ανταγωνισμού με τη δυνατότητα να προβαίνει σε οιονεί αγορανομικές παρεμβάσεις. Μπορεί όμως να δημιουργηθεί προβληματισμός, ως προς το κατά πόσον η άσκηση από μιαν επιτροπή ανταγωνισμού παρόμοιων αρμοδιοτήτων, οιονεί αγορανομικού χαρακτήρα, εναρμονίζεται συστηματικά με το κυρίως έργο μιας τέτοιας αρχής». * Έκθεση επί του Νομοσχεδίου (3373/2005) της 17ης Ιουνίου 2005, η οποία υπογράφεται από τον Εισηγητή, επ. Καθ. Ξενοφώντα Παπαρρηγόπουλο, τον Προϊστάμενο της Β’ Δ/νσης Επιστημονικών Μελετών κ. Α. Πλιάκο και τον Πρόεδρο του Επιστημονικού Συμβουλίου, καθ. Κώστα Μαυριά

11. Γνώμη της Οικονομικής & Κοινωνικής Επιτροπής «Η ιδέα, ότι σε κάποιες ακραίες περιπτώσεις μια Αρχή…, ιδιαίτερα εκεί όπου υπάρχουν φυσικά μονοπώλια, θα πρέπει να μπορεί να παρεμβαίνει ρυθμιστικά ……… κρίνεται κατ’ αρχήν ορθή. Η διεθνής εμπειρία, όμως, καταδεικνύει ότι η καλύτερη ρύθμιση γίνεται με κλαδικές ρυθμιστικές αρχές που έχουν την ειδική τεχνογνωσία και στελέχωση για να παρέμβουν αποτελεσματικά στην αγορά. Παράλληλα, η συγκεκριμένη διάταξη περιέχει ορισμένους ασαφείς όρους που εμπεριέχουν κινδύνους:έτσι, θα πρέπει να διευκρινιστεί η έννοια της κοστοστρέφειας καθώς και το περιεχόμενο της αρχής της διαφάνειας στο πλαίσιο του ανταγωνισμού, ενώ τα μέτρα θα πρέπει να απαριθμούνται περιοριστικά και όχι ενδεικτικά».

12. «κοστοστρέφεια» Ασάφεια – ορισμός ; Οικονομική επιστήμη= αναγωγή τιμών στο κόστος  εύλογη σχέση τιμής- κόστους-κέρδους Την συναντάμε στους πρόσφατα απελευθερωμένους κλάδους της οικονομίας, οι οποίοι αποτελούν κρατικό μονοπώλιο, π.χ. ΕΕΤΤ  ΟΤΕ Δηλαδή «φθηνές τιμές» ; Τιμές που θεωρεί η Ε.Α. «φθηνές» ; Και οι τιμές που καθορίζονται χρηματιστηριακά/commodities; (π.χ. αλουμίνιο)

13. Εφαρμογή διάταξης αρ. 5 στον κλάδο αγοράς και εμπορίας πετρελαιοειδών_________________________________________ • 02.08.06 έναρξη διαδικασίαςδιαβούλευσης • 19.03.07Απόφαση 334/V/2007 • 16.04.07Υπ. Απόφαση οικ. 3006/2007 (ΦΕΚ Β’554/18.04.07) • 13.03.08 εκ νέου έναρξη διαβούλευσης • 12.11.08Απόφαση 418/V/2008 • 16.12.08 Υπ. Απόφαση οικ.30550/2008 (ΦΕΚ Β’2551/16.12.2008)

14. όχι επαρκής αξιολόγηση ληφθέντων μέτρων • επανάληψη «ιδεών» που είχαν διατυπωθεί στο παρελθόν