POCZĄTKI CYWILIZACJI

1. POCZĄTKI CYWILIZACJI POWTÓRZENIE PRZED EGZAMINEM GIMNAZALNYM 2013

2. HISTORIA Historia – jest to nauka o tym, co wydarzyło się w przeszłości, o dziejach ludzkości (od wynalezienia pisma).

3. źródła historyczne • to wszelkie ślady przeszłości dostarczające nam wiedzy o niej. Źródła dzielimy na:

4. Jakie to źródła historyczne?

5. Jakie to źródła historyczne?

6. Chronologia – nauka o czasie: - era – długi okres w dziejach ludzkości zapoczątkowany ważnym wydarzeniem (np. narodzenie Jezusa), od którego liczy się czas • milenium = tysiąclecie=1000 lat, • wiek = stulecie = 100 lat, • dekada = dziesięciolecie = 10 lat • epoka historyczna – dłuższy okres czasu, w którym ludzie żyli w podobnych warunkach, mieli zbliżone poglądy i w podobny sposób patrzyli na świat.

7. Podział dziejów na epoki: • Prahistoria (od pojawienia się człowieka na ziemi do wynalezienia pisma ok. 4000 lat p.n.e.)

8. Podział dziejów na epoki: • Starożytność (od wynalezienia pisma do upadku Rzymu w 476 r. n.e.)

9. Podział dziejów na epoki: • Średniowiecze (od 476 r. do odkrycia Ameryki w 1492 r.)

10. Podział dziejów na epoki: • Nowożytność (od 1492 do początków XX w. – 1918 r.)

11. Podział dziejów na epoki: • Współczesność (od 1918 r. do dziś)

12. Czas w historii - wieki • 1358 = 13 + 1 = XIV w. To oznacza, że minęło już 13 całych wieków od narodzin Jezusa i 58 lat czternastego. • 1700 = 17 + 0 = XVII w. • 97 = 0 + 1 = I w. • 7 = 0 + 1 = I w.

13. Kiedy zaczyna się i kończy wiek? • w naszej erze: I w. (1 – 100) II w. (101 – 200) … XVIII w. (1701 – 1800) • przed naszą erą: I w. p.n.e. (100 p.n.e. – 1 p.n.e.) II w. p.n.e. (200 p.n.e. – 101 p.n.e.) … XIV w. p.n.e. (1400 p.n.e. – 1301 p.n.e.)

14. I i II połowa wieku Każdy wiek dzieli się na połowy: • w naszej erze: (1 – 50) = I połowa I w. (51 – 100) = II połowa I w. • przed naszą erą: (100 p.n.e.– 51 p.n.e.) = I połowa I w. p.n.e. (50 p.n.e.– 1 p.n.e.) = II połowa I w. p.n.e.

15. Zapisywanie liczb rzymskich: I – 1 V – 5 X – 10 L – 50 C – 100 D – 500 M - 1000 Przykłady: • 1984 – MCMLXXXIV • 378 – CCCLXXVIII

16. Początki cywilizacji

17. Ewolucja człowieka • Australopitek, • Człowiek uzdolniony, • Człowiek wyprostowany, • Neandertalczyk, • Człowiek rozumny (homo sapiens).

18. PRAHISTORIA KOCZOWNICZY TRYB ŻYCIA polegał na ciągłym przemieszczaniu się z miejsca na miejsce w poszukiwaniu żywności, ludzie polowali wówczas na zwierzęta i zajmowali się zbieractwem, zamieszkiwali jaskinie i prymitywne szałasy, nie znali uprawy roli oraz hodowli zwierząt

19. PRAHISTORIA OSIADŁY TRYB ŻYCIA polegał na stałym zamieszkiwaniu w jednym miejscu, dzięki opanowaniu umiejętności uprawy roli i hodowli zwierząt, człowiek miał wystarczającą ilość pożywienia, aby nie musiał się ciągle przenosić w jego poszukiwaniu - zaczął zakładać trwałe osady

20. Rewolucja neolityczna to ważne dla ludzkości zmiany, które miały miejsce w neolicie polegające na opanowaniu przez człowieka umiejętności uprawy roli i hodowli zwierząt, dzięki temu człowiek zmienił tryb życia z koczowniczego na osiadły, zaczął budować trwalsze domostwa, pojawił się podział pracy: jedni zajmowali się rolnictwem, inni rzemiosłem

21. PRAHISTORIA – rysunki naskalne

22. PRAHISTORIA - MEGALITY

23. PRAHISTORIA - DOLMENY

24. PRAHISTORIA • epoka kamienia: • paleolit (starsza) – epoka kamienia łupanego, • mezolit (średnia), • neolit (młodsza) – epoka kamienia gładzonego • epoka brązu - (brąz = miedź + cyna) • epoka żelaza

25. NAJSTARSZE CYWILIZACJE • cywilizacje – zorganizowane społeczeństwa, które potrafiły budować miasta, posługiwały się pismem i utworzyły państwa o skomplikowanej administracji • NAJSTARSZE CYWILIZACJE POWSTAŁY NAD WIELKIMI RZEKAMI.

26. MEZOPOTAMIA • Mezopotamia – Międzyrzecze, czyli kraina położona między dwiema rzekami Eufrat i Tygrys, tam dzięki urodzajnym glebom i sprzyjającym warunkom klimatu powstała pierwsza cywilizacja. • Mezopotamia była częścią tzw. Żyznego Półksiężyca.

27. CYWILIZACJE MEZOPOTAMII • Sumerowie (miasta – państwa na południu) • Babilonia (państwo ze stolicą w Babilonie) • Asyria (państwo ze stolicą w Niniwie)

28. MEZOPOTAMIA - SUMEROWIE • Sumerowie – pierwsi mieszkańcy Mezopotamii, osiedlili się tam w IV tyś. p.n.e., utworzyli tam małe państewka, ich największym wynalazkiem było pismo

29. MEZOPOTAMIA KODEKS HAMMURABIEGO– pierwszy zachowany zbiór praw, spisany z polecenia króla Hammurabiego w XVIII w. p.n.e. na steli, charakteryzował się dużą surowością praw, zawierał zasadę „oko za oko, ząb za ząb”

30. MEZOPOTAMIA – KODEKS HAMMURABIEGO

31. MEZOPOTAMIA - ZIKKURAT

32. MEZOPOTAMIA - ZIKKURAT

33. EGIPT – państwo faraonów

34. EGIPT - faraon • faraon– władca Egiptu, był władcą despotycznym, uważano go za syna najwyższego boga Re, najwyższy kapłan, dowódca wojskowy, właściciel całej ziemi egipskiej, samodzielnie decydował o wojnie i pokoju, ustalał prawa, ale im nie podlegał

35. EGIPT - SPOŁECZEŃSTWO Społeczeństwo Egiptu było zhierarchizowane: • faraon • najwyższy urzędnik • kapłani • urzędnicy • rzemieślnicy • żołnierze • chłopi • niewolnicy

36. EGIPT - OBRZĘDY POGRZEBOWE: • mumia – zabalsamowane ciało zmarłego Egipcjanina, owinięte w bandaże, znajdowało się w drewnianej trumnie w kształcie człowieka, którą umieszczano w sarkofagu

37. EGIPT - OBRZĘDY POGRZEBOWE: • mumifikacja – (inaczej balsamowanie) skomplikowany proces konserwacji ciała zmarłego w Egipcie polegający na wyjęciu wnętrzności i nasączeniu ciała substancjami konserwującymi, aby ciało nie uległo rozkładowi, wierzono bowiem, że dusza żyje dopóki jest zachowane ciało zmarłego

38. EGIPT – OBRZĘDY POGRZEBOWE • sarkofag – kamienna skrzynia do której wkładano drewnianą trumnę zawierającą mumię ze zwłokami Egipcjanina, najczęściej władcy - faraona

39. EGIPT – OBRZĘDY POGRZEBOWE

40. EGIPT – piramidy • piramida – miejsce pochówku niektórych władców Egiptu (faraonów), piramidy znajdują się w Dolinie Królów i w Gizie, faraonowie budowali je przez wiele lat, a pracowały przy nich dziesiątki tysięcy ludzi, piramidy miały chronić ciało władcy po śmierci i zabezpieczać jego spokój

41. EGIPT – piramidy

42. EGIPT – wnętrze piramidy

43. Egipt – wyobrażenia bogów • Egipcjanie wyobrażali sobie bogów pod postaciami zwierząt lub ludzi z głowami zwierząt.

44. Egipt – wyobrażenia bogów

45. Egipt – wyobrażenia bogów • Bogowie egipscy: Re, Ozyrys, Tot, Horus, Izyda, Set, Amon, Anubis,

46. Żydzi • Żydzi – inaczej Judejczycy lub Hebrajczycy, Izraelici, mieszkańcy Palestyny (Kanaanu), jako jedyny naród w starożytności wierzyli w jednego Boga Jahwe, ich dzieje spisane są w Biblii (Starym Testamencie) • Na zdj. menora i Gwiazda Dawida.

47. Judaizm • judaizm – nazwa religii żydowskiej, wiara w jedynego Boga Jahwe, dzieje Jego kontaktów z „narodem wybranym”, czyli Żydami są spisane w Biblii (Starym Testamencie)

48. DEKALOG • dekalog – zbiór 10 przykazań, które Mojżesz otrzymał od Boga Jahwe na Górze Synaj, w drodze z Egiptu do Ziemi Obiecanej (Palestyny) ok. XIII w. p.n.e., Żydzi mieli ich przestrzegać, a przechowywano je w Arce Przymierza

49. POLITEIZM – inaczej wielobóstwo, wiara w wielu bogów, którym przyporządkowano różne sprawy i dziedziny życia człowieka, wiara w wielu bogów charakteryzowała wszystkie ludy w starożytności z wyjątkiem Żydów MONOTEIZM – wiara w jednego Boga, w starożytności w jednego Boga wierzyli tylko Żydzi (Hebrajczycy), ich Bogiem był Jahwe (a ich religia to judaizm) Typy wierzeń:

50. HISTORIA PISMA • PISMO KLINOWE – wymyślili pierwsi mieszkańcy Mezopotamii – Sumerowie, pisano nim na glinianych tabliczkach zaostrzonym rylcem, składało się z wielu znaków.