Dış Ticarete Konu olan Belgeler

1. Dış Ticarete Konu olan Belgeler Alınması Gerekli İzinler

2. TAŞIMACILIK EKONOMİSİ KURALLARI KAÇ ARABA ? BİR SEFERDE TAŞINAN MİKTARI ARTIR

3. TAŞIMACILIK EKONOMİSİ KURALLARI ÜRÜNLERİ KONSOLİDE ET KAÇ KİŞİ ?

4. TAŞIMACILIK EKONOMİSİ KURALLARI GİDİŞ-DÖNÜŞ YÜKÜNÜ DENGELE HANGİ ÜLKE ?

5. LOJİSTİK NEDİR? Lojistik, taşımacılığın yanı sıra depolama, dış ticaret operasyon, gümrük, paketleme, dağıtım gibi çok sayıda hizmetin entegre ve eşgüdümlü bir şekilde yapılmasını gerektirir. Bu hizmetleri entegre bir şekilde verebilen şirketlere Lojistik Şirket denir. Lojistikte doğru ürünü, doğru miktarda, doğru koşullarda, doğru yerde, doğru zamanda, doğru maliyetle ve doğru müşteri için sunmak son derece önemlidir.

6. Navlun Sözleşme Türleri • Charter • Yolculuk Charter(trip charter) • Zaman Charter (time charter) c) Karma (mix charter ) party • Kırkambar sözleşmesi

7. CHARTER PARTY TAŞIMA • Navlun sözleşmesi, taşıyan ile taşıtan arasında yapılan bir sözleşmedir. • Taşıyan navlun karşılığında geminin tamamını veya bir kısmını veya belirli bir yerini taşıtana kiralar. • Taşıyan ile taşıtan arasındaki sözleşmeye Charter Party Sözleşmesi denir. • Taşımanın ayrıntıları ve şarta bağlanan bazı riskler bu özel sözleşmeye tabidir

8. CHARTER PARTY TAŞIMA • Charter Sözleşmesi gereğince kiralanmış olan geminin tamamı veya bir kısmı yüklenen eşya ile dolmamış olsa dahi taşıtan navlunun tamamını ödemek zorundadır. • Ancak taşıtan bu boş kalan yerleri üçüncü şahıslara kiralamak hakkına sahiptir.

9. Charter-Party navlun sözleşmeleri iki taraf arasında yapılan özel bir sözleşmedir. • Bu konişmentolar kapsamında anlaşmazlık durumunda sözleşme hükümleri geçerlidir. • Bu nedenle genel esasların üzerinde olup anlaşmazlık halinde öncelik taşırlar.

10. KIRKAMBAR SÖZLEŞMESİ (LİNER TERMS) • Taşıyan navlun karşılığında belirli eşyayı taşımayı taahhüt eder. Geminin kalkış ve varış saatleri bellidir. Eşya taşıma için ayrılan yerler bellidir.Taşıma sözleşmesi herkese açıktır. Eşyasını taşıtmak isteyen genel herkese aynı nitelikte olan koşulları kabul ederse malını taşıtır.Bu amaçla yapılan sözleşmeye “Kırkambar Navlun SÖZLEŞMESİ” denir. • Taşıyan bu malları gemide istediği yere koyma hakkına sahiptir. • Ancak sözleşmede açıkça belirtilmedikçe mallar güvertede taşınamaz.

12. Konşimento • Taşıyan ve onu temsilen kaptan tarafından tek taraflı olarak düzenlenen ve yükün taşınmak üzere teslim alındığını beyan eden ve taşındıktan sonra varma limanında senedin hak sahibi görülen hak sahibine, senedin iadesi karşılığında aynen teslim edileceği taahhüdünü ihtiva eden kıymetli evraktır. (Çağa, 1988:65) Konşimento düzenlenmesini talep hakkı yükletene aittir. (TK. Madde 1097 / FK 1) Mal üzerinde mülkiyet hakkı verir

13. 4. Taşıma Belgeleri

14. TAŞIMA NASIL YAPILACAK? TEK ARAÇLA KOMBİNE RO-RO RO- LA

15. RO-LA TAŞIMACILIĞI (KARA+DEMİR) RO-RO TAŞIMACILIĞI (KARA+DENİZ)

16. 4. Taşıma Belgeleri Paket Posta Makbuzu (Postal Receipt) Nakliyeci Makbuzu (Forwarder's Receipt) Karayolu Taşıma Belgesi (Road Waybill-CMR) Hamule Senedi(Railway Consignment Note/Railway Bill) Havayolu (Uçak) Konişmentosu(Airway Bill of Lading) Deniz Konişmentosu(Marine Bill of Lading/Ocean Bill of Lading/Bill of Lading ) Çok Şekilli (Multimodal) Taşımayaİlişkin Taşıma Belgeleri (Kombine Taşıma Belgeleri) (Combined Transport Document) Navlun komisyoncuları(Freight Forwarders) Tarafından Düzenlenen TaşımaBelgeleri

17. Konşimento Taşıyıcı firma veya acentası tarafından düzenlemeli ve imzalanmalıdır. Malların sevk tarihi belirilmelidir. Bu tarih, Tahsil belgelerinin bankaya verilişi, Sigorta süresinin işlemeye başlaması, Malların hasara uğrama veya kaybolma risklerinin satıcıya mı alıcıya mı ait olduğunun belirlenmesi açısından önem taşır. Taşıma belgeleri temiz olmalıdır.Yani taşıta yüklenen malların ambalajının bozuk, malların akıntılı sızıntılı vb. olduğuna dair bir ifade içermemelidir. Bu tür bir ifade içeren taşıma belgeleri “kirli” olarak ifade ediliyor. Taşıma belgeleri zamanında alıcının eline ulaşmalıdır. İhbar kaydını taşımalıdır. Yani, alıcı ya da adına hareket edenler ‘notify’ bölümünde belirtilmelidir. Deniz konşimentolarında malların güverteye yüklendiği ifadesi yer almamalıdır. Bazı taşıma belgeleri birden fazla orijinal set halinde düzenlenir. Bu durumda her orijinal nüsha üzerine kaçıncı nüsha olduğu belirtilmelidir. (1/3, 2/3, 3/3 gibi) Navlun’un ödenip ödenmediği belge üzerinde belirtilmelidir.

18. Taşıma Belgelerinin Özellikleri Malların teslim alındığını gösteren bir makbuz, Taşıyan ie taşıtan arasında akdedilen bir sözleşme, Bazı şartlarda (Deniz Konişmentosunda) bir kıymetli evrak şeklinde özetlenebilir. Sevk tarihini içermelidir.Çünkü: Yüklemenin hangi tarihte yapıldığını göstermesi açısından, Belgelerin yasal süreleri içinde bankaya ibraz edilip edilmediğini(bayat-stale) göstermesi açısından Sigortanın hangi tarihten itibarenbaşlaması gerektiğini göstermesi açısındanönem taşımaktadır.

19. Mutlaka yüklemeyi / sevki göstermelidir. Deniz konişmentosu teslim alınan mallarınyüklendiğini, Deniz konişmentosu dışındaki diğertaşıma belgeleri ise malın yüklenmek üzere teslim alındığını, gösterir. İhbar kaydını taşımalıdır.Alıcının, malların gelişinden haberdaredilebilmesi için,ihbar (NOTIFY PARTY) tarafı olarak alıcının ad ve adresinin olması gerekir. Taşıma Belgelerinin Özellikleri

20. Taşıma Belgelerinin Özellikleri Temiz olmalıdır. Belge üzerinde, malların bozuk olduğuna ilişkin notbulunmamalıdır. 600 Sayılı broşüre göre üzerinde herhangi bir aksi kayıt taşımayan belge temiz sayılır. Bayat (Stale) olmamalıdır. Taşıma belgesinin, en geç malların gideceği yere varışında alıcının eline geçmesini sağlamaküzere yeterli bir süre önce bankalara ibraz edilmesi gerekir. Bu süre içinde ibraz edilmeyen taşıma belgelerine bayat (stale) denir. Bu süre akreditifte aksi belirtilmedikçe 21 gündür.

21. Taşıma Belgelerinin Özellikleri Malların güverteye yüklendiği ibaresini taşımamalıdır. Deniz taşımacığında, akreditifte aksi belirtilmedikçemalların güverteye yüklendiğini ifade eden bir taşıma Belgesbankalarca kabul edilmez.(Shipment On Deck)

22. Tesellüm Konşimentosu (Received B/L) Bu tür konşimentolar, taşıyan tarafından malın taşınmak üzere teslim alındığını gösteren belgelerdir. Bu teslim yükleme zamanının alıcı tarafından bilinmemesinedeni ile risk oluşturur. Uluslararası ticarette yükleme konşimentosu talep edilir.

23. Yükleme Konşimentosu (On board B/L) Yükleme konşimentosu malın taşınmak üzere gemiye yüklendiğini gösterir. Uluslarası ticarette talep edilen belge yüklendi konşimentosudur. Tesellüm Konşimentolarının üzerine on board tarihi düşülerek yükleme konşimentosuna dönüştürülebilir

24. Temiz Konşimento (Clean B/L) Mallar hasarsız ve kusursuz olarak teslim alınıp gemiye yükselndiğini gösteren konşimentoya temiz konşimento denir. Aynı zamanda malların ambalajlarının da düzgün olduğu anlaşılır. ’’ICC 600 MADDE 27 Temiz Taşıma Belgesi Bir banka sadece temiz bir taşıma belgesini kabul edecektir. Temiz bir taşıma belgesi malların veya malların ambalajının kusurlu bir durumunu açıkça ifade eden bir ibare veya kayıt taşımayan bir belgedir. Bir akreditif bir taşıma belgesinin "clean on board" olması şartını içerse bile “clean” sözcüğünün bir taşıma belgesinde gözükmesi gerekmez.

25. Kirli Konşimneto (Dirty ‘ foul’ B/L) Malların hasar ve kusurlu olarak yüklendiğini gösterir konşimentodur. Bu durum kaptan tarafından tesbit edilip, bunların konşimento üzerine yazılması halinde sorumluluktan kurtulmuş olur.

26. Klozlu Konşimento (Claused B/L) Malların tesliminde yada durumlarında bir olumsuzluk olmamakla birlikte, bunun doğabileceği hususu yine kaptan yada taşıyan tarafından tesbit ediliyorsa Ör: ambalaj zayıflığı nedeni ile ortaya çıkacak olası bir olasılık durumu saptanıp bu bir şart, bir gözlem olarak konşimentoya derc edilmişse taşıyan sorumluluktan kurtulmuş, uluslararası ticarette de özellikle akreditifli ödeme şeklinde aksi öngörülmedikçe, bankalarca bu tip vesaikler kabul edilir.

27. Düzgün Hat Konşimentosu (Liner B/L) Tarifeli Gemi ile eşya taşınması sonucu düzenlenen konşimentolardır. Ciro ile devri mümkün değildir.

28. Tek Konşimento(Through B/L) İki liman arasındaki denizden taşımanın uzantısında bir karayolu bağlantısı varsa ve düzenlenen konşimento malın bu türlü aktarmalı taşınmasını kapsıyorsa bu tür konşimentolara tek konşimento denir. Yani tüm parkur üzerinde mutlaka bir deniz yolu bulunmaktadır.

29. Kısa Form Boş Sırtlı Konşimento (Short Form and Blank Back B/L) Bazı konşimentolarda taşıma koşulları ve sorumlulukları küçük puntolarla konşimentonun alt kısmında veya arkasında yer alır. Bunların yer almadığı sadece ana hatlarının belirtilip, dayandığı uluslararası sözleşmeye atıf yapılan yada şartların kısaca belirtildiği arkasının boş bırakıldığı konşimentolara kısa form ve boş sırtlı konşimento denir.

30. Deniz/Okyanus Konşimentosu (Marine B/L) Yükleten ile taşıyıcı arasında yapılan bir navlun sözleşmesidir. Malın Taşınmak üzere teslim alındığını gösterir. Malı Temsil eden ve malın mülkiyet hakkını gösteren bir belgedir.

31. CMR Belgesi (CONSIGMENT NOTE) Uluslararası CMR (Convention Marchandise Routier – Karayolu Mal Dolaşım Birliği anlaşması kapsamında kara yolu ile eşya taşınmasının esaslarını düzenleyen sözleşme sonucu düzenlenen belgelerdir. Malların taşıma şirketi tarafından varış yerine kadar kamyonla götürülmek üzere teslim alındığını gösterir taşıma belgesidir. Kıymetli evrak statüsünde olmadığı için ciro kabiliyeti yoktur. 3 nüsha olarak düzenlenir. Birinci nüsha göndericiye verilirken, ikinci nüsha yükle birlikte gider, üçüncü nüsha ise taşıyıcı tarafından saklanır.

32. CMR

34. CMR CMR- Convention Merchandises Routiers (Karayolu Mal Dolaşım Birliği) Birliğe şu ülkeler dahildir; Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Çekoslovakya, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Almanya, Gibraltar, Yunanistan, Macaristan, • İtalya, • Lüksemburg, • Hollanda, • Norveç, • Polonya, • Portekiz, • Romanya, • İspanya, • İsveç, • İngiltere (Kuzey İrlanda dahil), • Yugoslavya

35. Havayolu Taşıma Belgesi (Airway bill, AWB) Havayolu taşıma belgesi , gerçek anlamı ile konşimento sayılmamakla birlikte malların uçakla taşınmak üzere teslim alındığını gösteren ,malların mülkiyetini temsil etmez.Yani ciro kabiliyeti yoktur.Varşova Anlaşması Hükümlerine dayanır.Lahey Protokolü ile adı konulmuştur.Üç orijinal ve dokuz kopya olarak düzenlenir.Kredili işlemlerde Banka adına düzenlenmesi talep edilir.

36. Demiryolu Hamule Senedi(CIM-Rail Consignment Note) Malların demiryolu ile taşınmasına ilişkin uluslararası CIM Anlaşması gereğince belirlenen kurallar ışığında düzenlenen belgedir.Demiryolu idaresince bir vagonun dolması ile düzenlenip gönderene verilir. 6 nüsha olarak düzenlenir. Ciro kabiliyeti yoktur.Hamule senedi 4. nüshası ‘’ hamule senedi duplikatası’’ adını alır.Bu belge malların demiryolu idaresine teslim edildiğini gösteren bir alındı özelliğindedir.Mülkiyetin devri ‘’temlikname ‘’ ile olur.Kredili işlemlerde alıcı olarak banka görünür.Banka dördüncü nüshanın kendisine ibrazı ile temlikname düzenler, malların mülkiyeti alıcıya geçip, teslim alınmasını sağlar.

37. Taşıma araçları

38. Posta Makbuzu(Postal Receipt or Courier Receipt) Posta makbuzu veya kurye teslim belgesi posta ve özel kurye kuruluşları tarafından düzenlenen malların gönderilmek üzere teslim alındığını gösteren belgedir.Malın mülkiyetini temsil etmez.Ciro yolu ile devredilmesi mümkün değildir. Posta servisleri tarafından teslim alınan mal direkt olarak alıcısına gönderildiğinden kredili işlemlerde bankaya gönderilmeden izin alınması doğru olur.

39. Konişmento Çeşitleri • Emrine (order to...) yapılacak konişmentolar • Emre (to order ...) yapılacak konişmentolar • Nama düzenlenen konişmentolar (Straight bill of lading – Ciro edilmeyen Denizyolu Konişmentosu) • Hamiline (order) düzenlenen konişmentolar

40. Emrine (order to .. ) DüzenlenenKonişmentolar Gönderilenin emrine düzenlenir. (Örneğin: Order to ...) Konişmento konusu mallar emrine gönderilenin cirosu ile asıl alıcısına devredilir. Uygulamada konişmento; ya doğrudan ithalatçının bankası emrine tanzim edilir. (Order to…. Bankası), ya da ihracatçının kendi bankası emrine tanzim edilir ve bu banka konişmentoyu ithalatçının bankasına ciro ederek ona gönderir. Bu tür konişmentolar bankalarda ithalat işlemlerinde yaygın olarak görülen konişmento şeklidir.

41. Emre ( to order) Düzenlenen Konişmentolar: "To order" yani "emre" tanzim edilen konişmentoda malların kimin emrinde olduğu ismen yazılı değildir. Ancak yükletenin (shipper) emrine düzenlenmiş olduğu kabul edilir. "To order" (emre) konişmento bankaya ibraz edildiğinde mutlaka yükletenin cirosu aranmalıdır. (Böyle konişmentoların yükleten tarafından ciro edilmesi zorunludur.)

42. Nama Düzenlenen Konişmentolar (straight bill of lading) (Ciro Edilemeyen Denizyolu Konişmentosu) Doğrudan gönderilenin ismine düzenlenen konişmentolardır. Mallar konişmento üzerinde ismi yazılı gönderilene teslim edilir. Bu konişmentolar ciro yoluyla devredilemez. Bu nedenle bankalarca kabule şayan görülmez. Konişmento bankanın ismine düzenlenmiş ise temlikname (yazılı devir) ve konişmentonun teslimi ile malın mülkiyeti müşteriye devredilir.

43. Hamiline (order) Düzenlenen Konişmentolar Gönderilenin ismi açık bırakılır veyahut yalnız hamiline kaydı konulur. Bu tür konişmentolar yalnız teslim ile kabili devirdir. Diğer bir ifade ile, konişmentoyu elinde bulunduran malın sahibidir.

44. Tam Takım Konişmento Konişmentolar birden fazla orjinal nüshalı olarak düzenlenir. Bunun amacı birinin yitirilmesi halinde diğerinin kullanılması imkanına sahip olmaktır. Konişmentoların tamamına Tam Takım Konişmento (Full set Bill of Lading) denir. En yaygın düzenleme şekli 3 orjinal / 3 non-negotiable (ciro edilemez / işlem görmez) kopyadır.(ıcc 500) ICC 600 ‘E GÖRE İSE KAÇ ORİJİNAL KAÇ NÜSHA KOPYA OLDUĞUNU BELİRTTİNİZ EVRAK TAM TAKIM OLARAK KABUL EDİLECEKTİR.

45. Tam Takım Konişmento Konişmentoda geçerli (orjinal) nüshalardan birinin işlem görmesi ile diğerlerinin geçersiz olacağı yazılıdır. (Diğer bir ifade ile orjinal nüshalardan herhangi birinin ilk ibrazında mallar gemi şirketince konişmentonun son cirantasına teslim edilir ve şirket bütün sorumluluğundan kurtulur. Malın asıl sahibi daha sonra ikinci bir orjinal nüshayı ibraz ederek malı talep etse bile taşıma şirketinin sorumluluğu yoktur.) Dolayısıyla malın tamamen kendi kontrolü altında olmasını isteyen bir alıcı firma bütün orjinal nüshaları elinde bulundurmak zorundadır.

46. Nakliyeci Makbuzları Ve Fiata Belgeleri(Forwarder’s receipts and FIATA/FCR-FCT-FBL) Nakliyeci makbuzları malların kamyonla veya trenle gönderilmek üzere taşıma işi yapan komisyoncular tarafından yüklenmek üzere teslim alındığını gösteren taşıma belgeleridir.Taşıma komisyoncuları (freight forwarders) taşıma organize eden belli bir ücret karşılığında bir başkası hesabına mal taşıtmayı meslek edinen firmalardır.Bunlar taşıyıcı veya taşıyanın acentası olmayıp taşıyıcı adına hareket edemezler.Bunlar sadece organizasyonu yaparlar.Taşıma şirketinden kendi adlarına taşıma senedi alırlar , ihracatçılarada teslim aldıkları mallar için kendi makbuzlarını verirler Bu makbuzlar malın mülkiyetini temsil etmez ve ciro ile devredilemezler.

47. Nakliyeci Makbuzları Ve Fiata Belgeleri(Forwarder’s receipts and FIATA/FCR-FCT-FBL) FIATA/FCR – Sevkiyatçı Firmanın Tesellüm Sertifikası (FIATA/FCR – Forwarder’s Certificate of Receipt) Malların sevk edilmek veya alıcının emrine hazır tutulmak üzere teslim alındığını gösteren bir belgedir. Nama yazılı şekilde düzenlenir. Malın mülkiyeti ciro yolu ile devredilemez. FIATA/FCT – Sevkiyatçı Firmanın Taşıma Sertifikası (FIATA/FCR – Forwarder’s Certificate of Transport) Takım halinde ve emre yazılı olarak düzenlenir. Ve ciro edilebilir. Taşıma komisyoncusunun sorumluluğu mallar alıcıya teslim edilinceye kadar devam eder. FIATA/FBL – Birleşik Taşıma Konşimentosu (FIATA/FBL – Combined Transport B/L) Hukuksal niteliği deniz konşimentosuyla aynıdır. Belgenin içeriği Fıata tarafından belirlenmiştir. Deniz konşimentosu gibi malı mülkiyetini temsil eder. Ciro kabiliyeti vardır. Kıymetli evrak niteliğindedir. Birden fazla orijinal nüshalı takım halinde düzenlenir.

49. Uluslararası Sözleşmeler Gereği Yapılması Zorunlu Gözetimler ve Alınması Gerekli İzinler • Tehlikeli yük Taşıma Uygunluk Belgesi • IOPP (Uluslararası Petrolle Kirlenmenin Önlemesi Belgesi) • Yangın Söndürme Sistemleri Muayene ve Test Sertifikası • Organik Tutulma Önleyici Sistem Uygunluk Belgesi • Tehlikeli yük taşıma uygunluk belgesi • Katı yük taşıma uygunluk belgesi • Tahıl taşıma uygunluk belgesi

50. Uluslararası Sözleşmeler Gereği Yapılması Zorunlu Gözetimler ve Alınması Gerekli İzinler • CAS uygunluk belgesi • Petrol Tankeri Operasyonlarının emniyetli yürütüldüğüne dair belge • Can kurtarma Donanımları muayene ve test sertifikası • Can kurtarma filikaları muayene ve test sertifikası Can kurtarma salları muayene ve test sertifikası • SMC(ISM) Emniyetli Yönetim Belgesi Belgesi • DOC(ISM) Şirket Uygunluk Belgesi