ZAMIEŃ RANĘ NA BLIZNĘ.

1. ZAMIEŃ RANĘ NA BLIZNĘ. O PRZEBACZENIU

2. Ranimy i jesteśmy ranieni….(…zgrzeszyłem myślą, mową uczynkiem i zaniedbaniem….)

3. PO CO ? -powrót do otwartości i szczerości w relacjach -poszerzenie naszej wolności

4. CO ZNACZY? • przebaczyć… przestać baczyć….. • gr. aphesis, aphiemi: uwalniać, odrzucić, wypuścić, uniewinnić • łac. dimittere: zwolnić, darować, wypuścić (dużo działania !)

5. CZYM NIE JEST PRZEBACZENIE ? • nie jest uczuciem • nie oznacza postawy „nic się nie stało” • nie oznacza poddania się dalszemu krzywdzeniu i rezygnacji ze sprawiedliwości • nie zawsze oznacza natychmiastowe uzdrowienie zbolałych emocji

6. CO MOŻNA RZEC O PRZEBACZENIU ? • jest głębokim wewnętrznym indywidualnym procesem, • jest decyzją (jaką postawę przyjmę wobec osoby, która mnie skrzywdziła) a celem jest zmiana negatywnych emocji na pozytywne

7. Przebaczenie = pojednanie? • przebaczenie to przywrócenie komuś jego poprzedniego miejsca, znaczenia …….otwiera drogę do • pojednania – obustronnego odbudowywania więzi

8. DLACZEGO NIE POTRAFIĘ PRZEBACZYĆ? • Może nie wierzę, że ono jest możliwe? Może nie potrafię sam przyjmować przebaczenia, w tym Bożego przebaczenia? • Może nie jestem świadomy głębokości krzywdy? • Może chcę odwetu? • Może lękam się, że przebaczając pozbawię się ochrony przez tym, kto mnie skrzywdził? • Może nieprzebaczenie pomaga mi utrzymywać się w roli ofiary i usprawiedliwiać np. swoją bierność czy nieudolność?

9. KOMU ? • sobie • drugiemu • Bogu

10. POJEDNAĆ SIĘ Z SOBĄ Czy godzę się z faktem: • że żyję? • że urodziłem się tu, w tych czasach ? • w takiej a nie innej rodzinie ? • że moje ciało, mój wygląd jest jaki jest? • że jestem kobietą/mężczyzną? • że mam określone cechy (charakter, temperament, poczucie humoru etc.), talenty, zdolności ale i słabości, ograniczenia? • czy zgadzam się na moje życie takie jakie jest? • czy przebaczyłem sobie popełnione błędy?

11. POJEDNAĆ SIĘ Z SOBĄ • Dojrzale pojednać się z sobą to przyjąć siebie w zgodzie z Bożą Miłością (Czy mogę kochać innego nie kochając siebie? Co będę myślał o miłości Boga do mnie skoro nie będę się czuł przez Niego kochany?) • To pamiętać o swojej przeszłości, wyciągać z niej wnioski i traktować siebie z miłością i odpowiedzialnością, nie rezygnując ze stawiania sobie wymagań.

12. PRZEBACZYĆ DRUGIEMU • Najgłębiej ranią nas Ci, których „otrzymujemy” – im często ufamy najbardziej (Mama, Tato, Babcia, Dziadek…) • Ci, których wybieramy i obdarzamy zaufaniem (Mąż, Żona, dalsza rodzina, przyjaciele, znajomi, współpracownicy…) • Ci, od których oczekujemy wsparcia (kapłan, lekarz, psycholog…)

13. PRZEBACZYĆ DRUGIEMU • Dlaczego chcę przebaczyć ? Obowiązek moralny? …lecz wtedy… • Co zrobić z uczuciami, które mam w sobie, co się stanie gdy je stłumię, wyprę, zapomnę….

14. PRZEBACZYĆ DRUGIEMU • Co mi przeszkadza przebaczyć drugiemu… • pragnienie odwetu jako formy swoistej rekompensaty • kierowanie się emocjami, bez szukania ich źródeł • urażona duma budująca niezdrowy dystans wobec innych • korzyści wynikające z bycia ofiarą • nieujawnianie swego udziału w powstaniu krzywdy • brak „budujących doświadczeń z przebaczeniem” (okazywanym i otrzymywanym)

15. PRZEBACZYĆ BOGU Gorszy mnie myśl o przebaczeniu Bogu?

16. PRZEBACZYĆ BOGU • Miłosierny czy Krzywdziciel ? • Bóg – Stwórca i Dawca moich krzywd, kiepskiego statusu, nieatrakcyjnego wyglądu, zbyt małych talentów, nie dający lub odbierający mi bliskich, zsyłający choroby i nieszczęścia…..

17. PRZEBACZYĆ BOGU • Jaki jesteś MÓJ Boże? • Boże, gniewam i złoszczę się na Ciebie…. • Ty nie krzywdzisz, działasz z Miłością • Nie rozumiem wielu sytuacji z mojego życia…. co mam z tym zrobić… mogę zaufać • Boże jesteś w Swoim działaniu wolny…

18. NIE JESTEM SAM…

19. PSALM 139 1 Panie, przenikasz i znasz mnie, 2 Ty wiesz, kiedy siadam i wstaję. Z daleka przenikasz moje zamysły, 3 widzisz moje działanie i mój spoczynek i wszystkie moje drogi są Ci znane. 4 Choć jeszcze nie ma słowa na języku: Ty, Panie, już znasz je w całości. 5 Ty ogarniasz mnie zewsząd i kładziesz na mnie swą rękę. 6 Zbyt dziwna jest dla mnie Twa wiedza, zbyt wzniosła: nie mogę jej pojąć. 7 Gdzież się oddalę przed Twoim duchem? Gdzie ucieknę od Twego oblicza? 8 Gdy wstąpię do nieba, tam jesteś; jesteś przy mnie, gdy się w Szeolu położę. 9 Gdybym przybrał skrzydła jutrzenki, zamieszkał na krańcu morza: 10 tam również Twa ręka będzie mnie wiodła i podtrzyma mię Twoja prawica. 11 Jeśli powiem: "Niech mię przynajmniej ciemności okryją i noc mnie otoczy jak światło": 12 sama ciemność nie będzie ciemna dla Ciebie, a noc jak dzień zajaśnieje: <mrok jest dla Ciebie jak światło>. 13 Ty bowiem utworzyłeś moje nerki, Ty utkałeś mnie w łonie mej matki. 14 Dziękuję Ci, że mnie stworzyłeś tak cudownie, godne podziwu są Twoje dzieła. I dobrze znasz moją duszę, 15 nie tajna Ci moja istota, kiedy w ukryciu powstawałem, utkany w głębi ziemi. 16 Oczy Twoje widziały me czyny i wszystkie są spisane w Twej księdze; dni określone zostały, chociaż żaden z nich [jeszcze] nie nastał. 17 Jak nieocenione są dla mnie myśli Twe, Boże, jak jest ogromna ich ilość! 18 Gdybym je przeliczył, więcej ich niż piasku; gdybym doszedł do końca, jeszcze jestem z Tobą.

20. Duszo Chrystusowa…Św.Ignacy Loyola Duszo Chrystusowa, uświęć mnie. Ciało Chrystusowe, zbaw mnie, Krwi Chrystusowa, napój mnie. Wodo z boku Chrystusowego, obmyj mnie. Męko Chrystusowa, pokrzep mnie. O dobry Jezu, wysłuchaj mnie. W ranach swoich ukryj mnie. Nie dopuść mi oddalić się od Ciebie. Od złego ducha broń mnie. W godzinę śmierci wezwij mnie. I każ mi przyjść do siebie, Abym z świętymi Twymi chwalił Cię, Na wieki wieków. Amen. Anima Christi, sanctifica me. Corpus Christi, salva me. Sanguis Christi, inebria me. Aqua lateris Christi, lava me. Passio Christi, conforta me. O bone Iesu, exaudi me. Intra tua vulnera absconde me. Ne permittas me separari a te. Ab hoste maligno defende me. In hora mortis meae voca me. Et iube me venire ad te, ut cum Sanctis tuis laudem te in saecula saeculorum. Amen

21. PROCES PRZEBACZENIAwg D. i M. Linn • wypieram się • czuję gniew • targuję się • mam depresję • akceptuję

22. PROCES PRZEBACZANIA – wypieram się • Zaprzeczam samemu zdarzeniu lub je banalizuję • W pierwszym momencie chroni mnie to przed bardzo intensywnymi emocjami, jest czasem któremu nie należy przeciwdziałać, ale też pozostanie w tym miejscu nie przynosi upragnionego spokoju, przeciwnie, rodzi niepokój • Nie warto wchodzić do emocjonalnego zamrażalnika… Bezpieczny i akceptowany mam szansę wypowiedzieć co przeżywam

23. PROCES PRZEBACZANIA – czuję gniew • Gdy skręcę nogę – czuję ból; gdy doznam urazu psychicznego czuję gniew • Odkrywając w sobie gniew wiem, że to jak na niego zareaguję może mi pomóc przezwyciężyć lęk i domagać się swoich praw • Gdy wyrażam gniew i jego przyczynę (o ile to możliwe wprost temu, kto mnie skrzywdził), chronię siebie przed konsekwencjami udawania, że nie ma we mnie gniewu (psychicznymi i somatycznymi)

24. PROCES PRZEBACZANIA – targuję się • Obwiniam, oskarżam tego kto mnie skrzywdził chcę mieć wpływ na zmianę jego postawy, dopuszczam z jednej strony myśl o przebaczeniu, ale określam jego warunki • Dostrzegając własny wysiłek oczekuję takiego od drugiej osoby (uznania krzywdy, przeprosin rekompensaty) • Zdarza się, że zaczynam dostrzegać swój udział w powstaniu krzywdzącej dla mnie sytuacji

25. PROCES PRZEBACZANIA – mam depresjęWidzę nierealność mojej wizji przebaczeniaDostrzegam wyraźniej swoją odpowiedzialność w całej sprawie kierunek kierunek gniew kieruję na siebie, czasem nienawidzę siebie i zło utożsamiam z samym sobą akceptacja innych pomaga mi odzyskać mnie samego • gniew kieruję na zło którego doświadczyłem • akceptuję jednak siebie i ostatecznie sobie wybaczam (np., że nie potrafiłem sam siebie zabezpieczyć przed złem, przewidzieć go….)

26. PROCES PRZEBACZANIA – akceptuję • Doświadczyłem swojej słabości, dostrzegam wielość uczuć, emocji, przeżyć we mnie; wiem że zostałem skrzywdzony, ale potrafię z tym żyć • Traci na sile tendencja do wyrażania pretensji i wobec siebie i drugiego • Staję się wolny zdolny do akceptacji mojej sytuacji i przeszłości • Czasem nawet wdzięczny za trudne doświadczenie

27. ETAPY PRZEBACZENIA: E. Worthington (profesor psychologii na Virginia Commonwealth University., napisał ponad 200 artykułów i 20 książek poświęconych przebaczeniu) Przywołanie krzywdy • To normalne, że czujemy strach lub złość, gdy jesteśmy krzywdzeni. Naturalnym odruchem jest wtedy unikanie agresora oraz myśli o przykrych zdarzeniach. Jednak, by dać sobie szansę na przebaczenie, trzeba ponownie powrócić do bolesnych wydarzeń i wizualizować je. Empatia ze sprawcą • Należy zrozumieć bolesne zdarzenie, spojrzeć na nie z perspektywy sprawcy, tak, jak zrobiłby to jego adwokat. Znajdując obiektywne wyjaśnienie czynu będziemy mogli dalej żyć, zostawiając traumatyczne zdarzenie za sobą. Próba powstrzymania negatywnych myśli ma skutek przeciwny – wzmacnia je. Altruistyczny dar przebaczenia • Przebaczając czujemy się lepiej. Ofiaruj dar przebaczenia oprawcy nie tylko dla jego dobra, ale przede wszystkim dla własnego spokoju ducha. Zaangażowanie • Najlepiej dokonać aktu przebaczenia publicznie, likwidując możliwość wycofania się z tego. Zaangażowanie może polegać na określeniu swoich intencji przed osobą lub grupą osób ze swojego otoczenia, napisaniu do oprawcy listu z przebaczeniem i głośnym odczytaniu go lub powiedzeniu komuś zaufanemu o swoim akcie przebaczenia. Utrzymanie przebaczenia • Przebaczenie należy podtrzymywać, bo mimo pojednania bolesne wspomnienie wypłynie jeszcze nie raz na powierzchnię, jednak wspomnienia te nie będą tak silne i niszczące jak przed wybaczeniem.

28. CZY MOŻNA PRZEBACZYĆ COŚ TAKIEGO? • …„Aleksander Król: - Od 28 lat prowadzi Pan badania nad przebaczeniem: kto, kiedy i dlaczego jest skłonny przebaczyć temu, kto go skrzywdził, a kto pała chęcią zemsty i chowa urazy w pamięci "do piątego pokolenia". Artykuł za artykułem, książka za książką i... nagle los przeprowadził na Panu dramatyczny eksperyment - postawił przed Panem mordercę Pana matki. • Everlett L. Worthington:- W przeddzień Nowego Roku, 1996, mama została zamordowana przez włamywacza. Sprawca - młody człowiek - zatłukł ją łomem. Wybaczyłem mu. • Dlaczego? • - Z wielu powodów. Po pierwsze, jestem chrześcijaninem, a przebaczenie stoi wysoko w hierarchii wartości chrześcijańskich. Po drugie, zajmując się naukowo przez wiele lat badaniem przebaczenia i ucząc przebaczania pary małżeńskie, byłem przygotowany do wybaczania bardziej niż inne osoby, którym przytrafiły się podobne dramaty. Po trzecie, morderca doprowadził mnie do takiej złości, że powiedziałem do mojego brata i siostry, że gdyby stanął teraz przede mną, to zmusiłbym go do zastanowienia się nad tym, co zrobił. Przywołanie własnych emocji pomogło mi wytworzyć empatię wobec tego człowieka. Pomyślałem o nim nie tylko jako o sprawcy okropnego zła. Dzięki temu dostrzegłem własną moralną słabość. Zacząłem zastanawiać się nad tym, co sprawia, że myślę o sobie jak o kimś lepszym i dlatego mogę oskarżać tego młodego człowieka... I wreszcie, po czwarte, pamiętałem, że mama od dziecka uczyła nas, by nie chować urazy i nie szukać zemsty. To był zaszczyt wypełnić jej nauki.”…. CHARAKTERY 04/2010

29. CO MOGĘ ZROBIĆ BY WYTRWAĆ W PRZEBACZENIU? MOGĘ PAMIĘTAĆ, ŻE: • Przebaczyć nie oznacza zapomnieć • Przypominający się ból krzywdy nie oznacza nieprzebaczenia • Nie warto pielęgnować trudnych emocji (trochę humoru, „wybicie się” z nastroju) • Gdy odwiedzą mnie wątpliwości mogę sobie przypomnieć, że już przebaczyłem • Przyjaciel bywa pomocny • Jeśli mam – zaglądam do „dokumentów” • Praktykuję przebaczenie codziennie

30. MOJE ŻYCIE TO MOJA HISTORIA ZBAWIENIA "Poczucie wewnętrznej siły tych spośród badanych, którzy przebaczyli drugiemu z serca, wraz z upływem czasu wzrastało. Czuli, że coraz bardziej panują nad swymi osobistymi decyzjami, finansami, uczuciami, jak i kontaktami z drugą stroną. Ci natomiast, którzy nie wybaczyli, lub którzy zrobili to ze strachu lub chęci zysku, stwierdzili, że ich wewnętrzne poczucie siły z czasem malało”. Peter Bliss (Jakie korzyści płyną z przebaczenia? D. Stoop, dostępne 6.06.2012r. na stronie: http://www.deon.pl/inteligentne-zycie/poradnia/art,184,jakie-korzysci-plyna-z-przebaczenia.html

31. Na zakończenie….. "Przebaczanie jest przywróceniem sobie wolności, jest kluczem w naszym ręku od własnej celi więziennej" prymas Stefan Wyszyński