WYKŁAD 6

1. WYKŁAD 6 SYSTEMY FISKALNE PODATKI I BUDŻETY

2. PODSTAWOWE POJĘCIA • FINANSE PUBLICZNE • FISKALIZM • KRZYWA LAFFERA • RÓWNOWAGA BUDZETOWA • DŁUG PUBLICZNY • WYDATKI SZTYWNE • EFEKT WYPYCHANIA • TARCZA PODATKOWA • EWAZJA PODATKOWA • RAJE PODATKOWE W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

3. LITERATURA • J.Bossak,Systemy gopodarcze a globalna konkurencja,SGH,Warszawa,2006 • Tax Systems 2005,OECD • World Tax Reform,OECD • A.Gomułowicz,J.Małecki Podatki i prawa podatkowe,Poznan 2000 • OECD in Figures 2005,OECD • Eurostat W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

4. SYSTEMY PODATKOWE I BUDŻETOWE.PLAN • SYSTEMY PODATKOWE WE WSPÓŁCZESNYM ŚWIECIE • KIERUNKI ZMIAN W SYSTEMACH PODATKOWYCH I POZIOMIE FISKALIZMU • SYSTEMY PODATKOWE I BUDŻETOWE A SPRAWNOŚĆ ,RÓWNOWAGA I DYNAMIKA GOSPODARCZA • FISKALIZM SOCJALNY .KONSEKWENCJE MAKRO I MIKRO • PROBLEMY DEFICYTU BUDZETOWEGO I DŁUGU PUBLICZNEGO NA ŚWIECIE W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

5. UDZIAŁ WYDATKOW BUDŻETOWYCH W PKB % W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

6. SYSTEM PODATKOWY • TO KOMPROMIS CZYNNIKÓW SPOŁECZNYCH, EKONOMICZNYCH, POLITYCZNYCH • SYSTEM PODATKOWY JEST WYPADKOWĄ CZYNNIKOW HISTORYCZNYCH, POTRZEB ROZWOJOWYCH I PREFERENCJI SPOŁECZNYCH • SYSTEM PODATKOWY OKRESLAJĄ USTAWY • TO WEWNETRZNIE SPÓJNY,TWORZACY LOGICZNĄ CAŁOŚĆ ZESTAW REGULACJI PODATKOWYCH, INSTYTUCJI I MECHANIZMÓW ZAPEWNIAJACYCH SFINANSOWANIE ZADAŃ PAŃSTWA W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

7. PRZESŁANKI BUDOWY SYSTEMU PODATKOWEGO • PRZESŁANKI SPOŁECZNE , POLITYCZNE I EKONOMICZNE • STABILNOŚĆ SYSTEMU • WYDAJNOŚĆ PODATKOWA • SPRAWIEDLIWOŚĆ ROZŁOŻENIA CIĘŻARU • UWARUNKOWANIA KRAJOWE I MIĘDZYNARODOWE • GRANICE OPODATKOWANIA W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

8. KIERUNKI EWOLUCJI SYSTEMÓWFISKALNYCH NA ŚWIECIE • SILNY WZROST OPODATKOWANIA I TRANSFERÓW SOCJALNYCH (1960-1990 ) • WZROST DOCHODÓW Z PODATKÓW POŚREDNICH (VAT) • REDUKCJE STAWEK PODATKU CIT • POSZERZENIE BAZY PODATKOWEJ • OGRANICZENIE PRZYWILEJÓW PODATKOWYCH • WZROST AKCYZY I PODATKÓW OD NIERUCHOMOŚCI • ZWOLNIENIA DOCHODÓW KAPITAŁOWYCH • TRAKTAT Z MAASTRICHTA RÓWNOWAGA BUDŻETOWA • KONKURENCJA PODATKOWA A FDI W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

9. SYSTEM PODATKOWY A PRZEDSIĘBIORSTWO • PODATEK CIT • PODATEK CIT A KREDYTOWA TARCZA PODATKOWA • VAT I AKCYZA A POPYT KONSUMPCYJNY • ŚWIADCZENIA PRACOWNICZE, UBEZPIECZENIA I OBOWIĄZKOWE OBCIĄŻENIA PRACODAWCÓW A KOSZTY PRACY I KONKURENCYJNOŚĆ CENOWA • INNE PODATKI • EFEKTYWNOŚĆ PODATKOWA PRZEDSIĘBIORSTWA • POZIOM I STRUKTURA WYDATKOW BUDŻETOWYCH A KONIUNKTURA I WARUNKI KONKURENCJI W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

10. FISKALIZM • SYSTEM I POLITYKA PODATKOWA POWODUJĄCA OBNIŻENIE AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ I DOBROBYTU PONIŻEJ POTENCJALNIE MOŻLIWEGO POZIOMU • STAN W KTÓRYM POZAEKONOMICZNE PRZESŁANKI POWODUJĄ WZROST OPODATKOWANIA PONAD POZIOM OPTYMALNY • NIERACJONALNY EKONOMICZNIE WZROST UDZIALU PAŃSTWA W PODZIALE DOCHODU NARODOWEGO • WYSOKI UDZIAŁ PODATKÓW W PKB I TENDENCJA TO ICH WZROSTU W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

11. SKUTKI FISKALIZMU • KRZYWA LAFFERA • OGRANICZENIE WOLNOŚCI GOSPODARCZEJ I ZAKRESU DZIAŁANIA MECHANIZMU RYNKOWEGO • SPADEK SKŁONNOŚCI DO OSZCZĘDZANIA , INWESTOWANIA, PRACY • OSŁABIENIE PRZEDSIEBIORCZOŚCI I AKTYWNOŚCI • EWAZJA PODATKOWA I ROZWÓJ SZAREJ STREFY • ODPŁYW KAPITAŁU ZA GRANICĘ • ZAKŁÓCENIE WARUNKÓW KONKURENCJI • NASILENIE KORUPCJI, • WZROST INGERENCJI PAŃSTWA W GOSPODARCE W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

12. WĘGRY 18 BRAZYLIA 25 TAIWAN 25 SINGAPUR 22 SZWECJA 28 UK 31 CHINY 33 ROSJA 13+7 NIEMCY 38 KANADA 36 FRANCJA 42 IRLANDIA 12,5 USA 32+6 JAPONIA 42 WŁOCHY 40 POLSKA 19 ŚREDNIE PODATKI OD DOCHODÓW KORPORACJI. PROCENTY.2005 W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

13. PODATKI A ATRAKCYJNOŚĆ INWESTYCYJNA KRAJU • STOPA NOMINALNA A EFEKTYWNA PODATKÓW • SPECJALNE STREFY PODATKOWE • PRZEJRZYSTOŚĆ I STABILNOŚĆ • PODATKI CIT A INNE PODATKI I KOSZTY • KOSZTY PRACY A PŁACE • RENTOWNOŚĆ NETTO I RYZYKO A INWESTYCJE • POZAPODATKOWE CZYNNIKI ATRAKCYJNOŚCI INWESTYCYJNEJ KRAJU W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

14. PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH. STAWKI I PROGI 2005 W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

15. ROSJA 5.4 TAIWAN 4.8 KANADA 3.7 UK 3.7 LUKSEMBURG 3.2 JAPONIA 3.2 KOREA 3.1 USA 3 SZWAJCARIA 2.5 FRANCJA 2.5 WŁOCHY 2.3 SZWECJA 2.1 HISZPANIA 2 HOLANDIA 2 SINGAPUR 1.6 BRAZYLIA 1.4 POLSKA 1.1 NIEMCY 1.0 UDZIAŁ PODATKÓW OD ZYSKÓW KAPITAŁOWYCH I NIERUCHOMOŚCI W PKB W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

16. AUSTRIA 20 DANIA 16 WĘGRY 15 POLSKA 22 FRANCJA 19 WŁOCHY 20 UK 17 HOLANDIA 19 SZWECJA 25 NIEMCY 16 HISZPANIA 16 IRLANDIA 19 FINLANDIA 22 LUKSEMB. 15 CHINY 8 BELGIA 21 USA* 5 JAPONIA* 5 STAWKA PODSTAWOWA PODATKU VAT. 2004 W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

17. STRUKTURA WYDATKÓW BUDŻETOWYCH2004 W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

18. UDZIAŁ I STRUKTURA WYDATKÓW SOCJALNYCH W BUDŻECIE FEDERALNYM USA 1940-2005 W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

19. UE-15 14,3 FRANCJA 18,6 NIEMCY 18,5 WĘGRY 13.7 JAPONIA 10,8 UK 8 USA 7.1 POLSKA 7.5 CHINY 0 INDIE 0 ROSJA 1 HOLANDIA 1.6 KOREA 3 IRLANDIA 5.3 SINGAPUR 20 SZWECJA 7 SKŁADKI PRZEDSIĘBIORCÓW OBOWIĄZKOWE UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE.UDZIAŁ W PKB W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

20. UEPODATKI POŚREDNIE • W 1970 WPROWADZENIE VATu • OD 1980 1% VATU DO WSPÓLNEGO BUDZETU UE. • UDZIAŁ PODATKU VAT W BUDZECIE UE TO PONAD 40%.WPŁATY BEZPOSREDNIE 50%,CŁA 15% • 1993 HARMONIZACJA VATU. • 1993 UJEDENOLICENIE ZASAD PODATKU AKCYZOWEGO (PALIWA,ALKOHOL,TYTOŃ) • 1993 HARMONIZACJA VATU A JRE. • 1993 LIKWIDACJA WEWNETRZNYCH ODPRAW CELNYCH W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

21. UEPODATKI BEZPOŚREDNIE • DUŻE ZRÓZNICOWANIE I PROGRESJA PIT • OGRANICZONY POSTĘP W HARMONIZACJI • WYMAGANA JEDNOMYSLNOŚĆ UE • RÓZNORODNOŚĆ PROGÓW PODATKOWYCH • 1990 DYREKTYWY W SPRAWIE OPODATKOWANIA ZYSKOW KAPITAŁOWYCH • TENDENCJA ZMNIEJSZANIA PODATKÓW OD PRZEDSIĘBIORSTW • IRLANDIA I EUROPA WSCHODNIA: DUMPING PODATKOWY • RAJE PODATKOWE W EOG (LUKSEMBURG, SZWAJCARIA) W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

22. STRUKTURA DOCHODÓW PODATKOWYCH KRAJÓW OECD • PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH CA 30% • PODATEK DOCHODOWY OD KORPORACJI CA 7-8% • SKŁADKI NA UBEZPIECZENIA CA 23% (PRACOWNICY 8.5% I PRACODAWCY 14.5%) • NAJWYŻSZY UDZIAŁ SKŁADEK DO PENSJI WE WŁOSZECH • NAJNIŻSZY W USA, JAPONII • SREDNI W NIEMCZECH, FRANCJI • WZROST ZNACZENIA SKŁADEK PRACOWNICZYCH W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

23. STRUKTURA DOCHODÓW PODATKOWYCH KRAJÓW OECD W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

24. STRUKTURA WYDATKÓW BUDŻETOWYCH KRAJÓW OECD • 38% KONSUMPCJA RZĄDOWA • 40% TRANSFERY SOCJALNE • OBSŁUGA DŁUGU 12%, ZRÓŻNICOWANIE • INWESTYCJE 6-8% (USA 4,JAPONIA 22%) • SUBSYDIA 2.5 % • ZDROWIE 8%.(USA 14%.FRANCJA 9.8%,NIEMCY 7.7%) • EDUKACJA 5%.(KANADA 7.2% A NIEMCY 3.7%) • W 80% WYDATKI NA EDUKACJĘ POKRYWA PAŃSTWO • OBRONA 4-6 % W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

25. RÓWNOWAGA BUDŻETOWA • KEYNESIZM A RÓWNOWAGA BUDŻETOWA • PRZYCZYNY WZROSTU ŚWIADCZEŃ SOCJALNYCH • WZROST ŚWIADCZEŃ SOCJALNYCH A RÓWNOWAGA BUDŻETOWA • NIERÓWNOWAGA BUDŻETOWA A POLITYKA MONETARNA I KURSY WALUT • GLOBALIZACJA A RÓWNOWAGA BUDŻETOWA • GLOBALIZACJA A DYSCYPLINA MONETARNA I BUDZETOWA W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

26. NIERÓWNOWAGA BUDŻETOWA I JEJ SKUTKI • NARASTANIE DŁUGU PUBLICZNEGO • WZROST KOSZTÓW OBSŁUGI DŁUGU PUBLICZEGO • OGRANICZENIE ROLI I EFEKTYWNOŚCI RYNKU • WZROST INGERENCJI EKONOMICZNEJ PAŃSTWA • WZROST RYZYKA FINANSOWEGO • OGRANICZENIE DOSTĘPNOŚCI I KOSZTÓW FINANSOWYCH DLA PRZEDSIEBIORSTW (EFEKT WYPYCHANIA) • OSŁABIENIE SKUTECZNOŚCI POLITYKI MONETARANEJ PAŃSTWA • TENDENCJA DO WZROSTU FISKALIZMU • PRESJA INFLACYJNA • WZROST POZIOMU STÓP PROCENTOWYCH W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

27. DŁUG PUBLICZNY • NARASTANIE DŁUGU PUBLICZNEGO W STANACH ZJEDNOCZONYCH, FRANCJI, NIEMCZECH • DŁUG PUBLICZNY W JAPONII • OGRANICZENIA PRAWNE DŁUGU PUBLICZNEGO • DŁUG PUBLICZNY W KRAJACH ROZWIJAJACYCH SIĘ • WASHINGTON CONSENSUS A DEFICYT BUDŻETOWY I DŁUG PUBLICZNY • KOSZTY FINANSOWE DŁUGU PUBLICZNEGO W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

28. PRZYCZYNY I SKUTKI DEFICYTU I DŁUGU PUBLICZNEGO • POLITYKA PRZEMYSŁOWA • POLITYKA SPOŁECZNA • ETATYZACJA • NIESPRAWNOŚĆ SYSTEMU GOSPODARCZEGO • EFEKT WYPYCHANIA • INFLACJA • WZROST RYZYKA • SPADEK ATRAKCYJNOSCI INWESTYCYJNEJ W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

29. WSKAZNIKI KONWERGENCJI DLA KRAJÓW UE. 2002 W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

30. EWAZJA PODATKOWA I SZARE STREFY • EWAZJA UNIKANIE PŁACENIA PODATKÓW NA GRANICY PRAWA • FISKALIZM A EWAZJA • TNC A TRANSFER PRICING • PRZEJRZYSTOŚĆ SYSTEMU PODATKOWEGO A EWAZJA • RYZYKO A KOSZTY • SZARA STREFA A OPODATKOWANIE W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

31. AMERYKANSKI SYSTEM BUDŻETOWY W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

32. RAJE PODATKOWE • RAJE PODATKOWE • NISKIE PODATKI,WYSOKA JAKOŚĆ USLUG ,INFRASTRUKTURY ICT • BEZPIECZENSTWO,GWARANCJE • SEKTOR FINANSOWY A RAJE • DZIALALNOŚC OF-SHORE A UNIKANIE OPODATKOWANIA • TYPY RAJÓW PODATKOWYCH • STREFY EKONOMICZNE • DYREKTYWA UNII EUROPEJSKIEJZ A RAJE PODATKOWE W LUKSEMBURGU, CYPRU,MADERY, GUERNSEY, LICHTENSTEINU I WYSPY MAN • SKUTKI LIKWICAJI RAJOW PODATKOWYCH W EUROPIE W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

33. SYSTEM BUDŻETOWY UNII EUROPEJSKIEJ • UDZIAŁ BUDZETU UNII W PKB UNII • ZRODLA DOCHODÓW BUDŻETU UNIJNEGO • PŁATNICY NETTO I BENEFICJENCI • STRUKTURA PRZEDMIOTOWA WYDATKÓW • PROCEDURY UNIJNE • FUNDUSZ ROZWOJU • BUDZET NA LATA 2007-2013 W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

34. SYSTEM FUNDUSZY STRUKTURALNYCH UNII EUROPEJSKIEJ W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE

35. SYSTEM FINANSOW PUBLICZNYCH JAPONII • OKRES ROWNOWAGI BUDZETOWEJ • SYSTEM UBEZPIECZEN SPOLECZNYCH I ROWNOWAGA BUDZETOWA • STARZENIE SIĘ SPOLECZENSTWA • DEFICYT BUDZETOWY A DEFLACJA • REFORMY PREMIERA J.KOIZUMIEGO • LIKWIDACJA SYSTEMU MARUYU I FILPu W-6 SYSTEMY FISKALNE I BUDŻETOWE