η ΦΥΣΙΚΗ

1. η ΦΥΣΙΚΗ Γ΄ Γυμνασίου

2. Το ΦΩΣ α.

3. ΕΚΠΕΜΠΕΤΑΙ, ΔΙΑΔΙΔΕΤΑΙ, ΠΡΟΣΠΙΠΤΕΙ

4. Το φως ΕΚΠΕΜΠΕΤΑΙ από αυτόφωτα σώματα υψηλής θερμοκρασίας , όπως ο ήλιος, τα άστρα, το αναμμένο κερί , το πυρακτωμένο νήμα του ηλεκτρικού λαμπτήρα από αυτόφωτα σώματα συνήθους θερμοκρασίας όπως οι πυγολαμπίδες, οι λαμπτήρες φθορισμού, η οθόνη της τηλεόρασης, ένα αέριο σε υψηλή τάση

5. από ετερόφωτα σώματα όπως το φεγγάρι, οι πλανήτες, κάθε ορατό αντικείμενο που δεν είναι αυτόφωτο Στο πανάρχαιο ερώτημα « πώς εκπέμπεται το ΦΩΣ ;» μια πειστική απάντηση δόθηκε από τους φυσικούς μόνο στην αυγή του 20ου αιώνα, όταν η εκπομπή φωτός συνδέθηκε με το σωματίδιο ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΟ. Σήμερα εξακολουθούν να αποδέχονται ότι η εκπομπή φωτός γίνεται με « ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑ τα οποία είχαν διεγερθεί » Στο Λύκειο θα διδαχθείτε αρκετά πράγματα σχετικά με τη διέγερση των ηλεκτρονίων Τι θα πει « είχαν διεγερθεί»;

6. Το φως ΔΙΑΔΙΔΕΤΑΙ Το φως μπορεί και διαδίδεται στα λεγόμενα «διαφανή υλικά» όπως το νερό, ο αέρας, το διαμάντι, το γυαλί. Διαδίδεται στο κενό, ενώ αυτό δεν συμβαίνει με τον ήχο.

7. Πώς διαδίδεται το φως; Το ερώτημα απασχόλησε ιδιαίτερα τους Αλεξανδρινούς μαθηματικούς της εποχής του Ευκλείδη Οι Αλεξανδρινοί, με τη ματιά τους γυμνασμένη από τη Γεωμετρία, «είδαν», μέσα από το φαινόμενο ΣΚΙΑ το ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΟ ΤΗΣ ΔΙΑΔΟΣΗΣτου φωτός μια ιδέα που εξελίχθηκε σε θεωρία και που με τη σειρά της γέννησε.

8. την επόμενη ιδέα της ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΑΚΤΙΝΑΣ ενός δηλαδή γεωμετρικού μοντέλου «ευθείας γραμμής» Όπως καθεμιά από τις ηλιαχτίδες που ξεπηδούν από τον ήλιο στα σχέδια που κάνουμε όταν είμαστε μικρά παιδιά Η ακτίνα φωτός ενθάρρυνε με τη σειρά της μια γενικότερη γεωμετρική λογική με ΓΡΑΜΜΕΣ, ΓΩΝΙΕΣ και ΕΠΙΠΕΔΑ η οποία αξιοποιήθηκε, ιδιαίτερα από τους Αλεξανδρινούς, για τη μελέτη των φαινομένων ΑΝΑΚΛΑΣΗ και ΣΚΙΑ.

9. Η ΘΕΩΡΙΑ για ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗ ΔΙΑΔΟΣΗ υποδήλωνε ότι το φως ταξιδεύει μέσα από τον δρόμο με το μικρότερο μήκος κατά τις διαδρομές, βέβαια, του φωτός, στο ίδιο διαφανές μέσο, ο δρόμοςαυτός είναι καιο χρονικά πιο σύντομος. Στα ταξίδια του δηλαδή σε οποιοδήποτε ομογενές διαφανές σώμα το φως δεν χρειάζεται «να διαλέξει»ανάμεσα στον δρόμο τον ΧΡΟΝΙΚΑ πιο σύντομο. στον δρόμο με το μικρότερο ΜΗΚΟΣ και Οι δύο δρόμοι συμπίπτουν. Είναι η ΕΥΘΕΙΑ ΓΡΑΜΜΗ.

10. Τι θα κάνει, όμως, το φως εάν υποχρεωθεί να "διαλέξει" και σε εκείνον που είναι χρονικά πιο σύντομος ; ανάμεσα στον δρόμο με το μικρότερο μήκος

11. Δύσκολο το ερώτημα. Και οι έρευνες τόσο στο φαινόμενο ΣΚΙΑ όσο και στο φαινόμενο ΑΝΑΚΛΑΣΗ δεν μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια απάντηση.Η μόνη ελπίδα ερχόταν από το φαινόμενο ΔΙΑΘΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ Οποιοσδήποτε μπορεί να διακρίνει ότι κατά τη ΔΙΑΘΛΑΣΗ το φως δεν ακολουθεί τον δρόμο με το μικρότερο μήκος Αλλά η απάντηση στο ερώτημα «πώς διαδίδεται το φως» δόθηκε δύο περίπου χιλιετίες αργότερα, αφού προηγουμένως ένας Ευρωπαίος ερευνητής «ανακάλυψε» , το 1621, τον νόμο της διάθλασης . Μετά από μερικές δεκαετίες ο Γάλλος μαθηματικός Pierre FERMAT - Πιερ Φερμά- βασιζόμενος στον νόμο της διάθλασης, απέδειξε ότι το φως σε όλα τα ταξίδια του ακολουθεί τη διαδρομή την χρονικά πιο σύντομη Είναι η Αρχή του ελάχιστου χρόνου ή Αρχή του Fermat

12. Πόσο γρήγορα διαδίδεται το φως; Οι άνθρωποι άργησαν να δώσουν μια απάντηση στο ερώτημα. Μόνο τον 17ο αιώνα ένας Δανός αστρονόμος, ο Olaus Roemer –Ολάους Ρέμερ -, επινόησε έναν τρόπο για τη μέτρηση της ταχύτητας του φωτός. Το φως «ανακρινόμενο» ομολόγησε ότι «ταξιδεύει» με μια ταχύτητα τρομακτικά μεγάλη για την ανθρώπινη αντίληψη Οι ακριβείς όμως μετρήσεις έγιναν τον 19ο αιώνα στη Γαλλία

13. Ο Hippolyte FIZEAU - Ιπολίτ Φιζό- , το 1849 ήταν 30 ετών όταν επινόησε μία από τις καλύτερες μεθόδους μέτρησης της ταχύτητας του φωτός, την περίφημη μέθοδο με τον οδοντωτό τροχό. Η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι περίπου 300.000 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο. Σε ένα οποιοδήποτε διαφανές μέσο η ταχύτητα του φωτός είναι μικρότερη Στο γυαλί το φως ταξιδεύει με 210.000 km/s περίπου, στο νερό με 225.000 km/s ενώ η ταχύτητά του στον αέρα είναι ελάχιστα πιο μικρή από την ταχύτητα στο κενό. Η ταχύτητα με την οποία το φως ταξιδεύει στο κενό είναι η μεγαλύτερη ταχύτητα που εμφανίζεται στο Σύμπαν. Σήμερα οι φυσικοί πιστεύουν ότι καμία φυσική οντότητα δεν μπορεί να ταξιδέψει πιο γρήγορα από το φως

14. Το ΦΩΣ προσπίπτει

15. Προσπίπτει στα φύλλα των δέντρων και προκαλεί το φαινόμενο ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ . Προσπίπτει στην επιφάνεια φωτοβολταϊκού στοιχείου και προκαλεί ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΤΑΣΗ. Προσπίπτει στην επιφάνεια ενός αντικειμένου και απορροφάται. Προκαλεί ΘΕΡΜΑΝΣΗ. Προσπίπτει στην επιφάνεια του ακτινόμετρου και το θέτει σε ΚΙΝΗΣΗ. Προσπίπτει στην επιφάνεια ενός αντικειμένου και ΑΝΑΚΛΑΤΑΙ Προσπίπτει στην επιφάνεια ενός άλλου διαφανούς σώματος, διαφορετικού από αυτό στο οποίο διαδίδεται, και ΔΙΑΘΛΑΤΑΙ Προσπίπτει στο ανθρώπινο μάτι και ο άνθρωπος βλέπει το αντικείμενο από το οποίο προέρχεται. Προκαλεί δηλαδή την ΟΡΑΣΗ .

16. Το ΦΩΣ η Γεωμετρία και η έννοια ΕΝΕΡΓΕΙΑ Σε μία ορισμένη γλώσσα της φυσικής η διάδοση του φωτός είναι και ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ. και οι φυσικοί, όταν εκφράζονται με την έννοια ενέργεια, λένε ότι το φως είναι ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ Σε μια «γλώσσα Γεωμετρίας» την οποία χρησιμοποιούν οι φυσικοί η πρόσπτωση του φωτός σε μια επιφάνεια περιγράφεται με τις έννοιες φωτεινή ΑΚΤΙΝΑ, ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ πρόσπτωσης, ΚΑΘΕΤΟΣ στην επιφάνεια θπ και ΓΩΝΙΑ ΠΡΟΣΠΤΩΣΗΣ Ορισμένα ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ, σχετιζόμενα με την πρόσπτωση ΦΩΤΟΣ περιγράφονται πλήρως στη γλώσσα της ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Ενώ άλλα φαινόμενα όπως η ΑΝΑΚΛΑΣΗ και η ΔΙΑΘΛΑΣΗ περιγράφονται κυρίως σε μια γλώσσα Γεωμετρίας

17. Το φως προσπίπτει στην επιφάνεια ενός αντικειμένου και απορροφάται. Προκαλεί ΘΕΡΜΑΝΣΗ Στη γλώσσα της ενέργειας λέμε: Μεταβιβάζει ενέργεια η οποία μετατρέπεται σε ΘΕΡΜΙΚΗ. Αν ορισμένη ποσότητα ενέργειας το ηλιακού φωτός φως πέφτει ανά μονάδα χρόνου κατακόρυφα στην επιφάνεια του εδάφους προκαλεί μεγαλύτερη αύξηση της θερμοκρασίας από εκείνη που θα προκαλούσε εάν έπεφτε λοξά. Όσο πιο λοξά πέφτουν οι ηλιακές ακτίνες τόσο μικρότερη είναι η αύξηση της θερμοκρασίας.

18. Η γωνία πρόσπτωσης των ηλιακών ακτίνων σε ένα τόπο, το ΜΕΣΗΜΕΡΙ, είναι ένα κριτήριο για να ορίσουμε τις τέσσερεις εποχές στον τόπο αυτόν. Η αλλαγή στη γωνία πρόσπτωσης των ηλιακών ακτίνων – άρα και η διαδοχική εμφάνιση των εποχών – δημιουργείται επειδή ο άξονας της ημερήσιας περιστροφής του πλανήτη μας δεν είναι κάθετος στο επίπεδο της τροχιάς που κάνει το γήινο κέντρο μάζας κατά την ετήσια περιφορά του γύρω από τον Ήλιο.

19. ΔΕΝ είναι κάθετος στο επίπεδο της περιφοράς Κατά την περιφορά της γύρω από τον ΉΛΙΟ, ο άξονας της ημερήσιας περιστροφής Είναι ΛΟΞΟΣ και με σταθερή κατεύθυνση κατά τη διάρκεια του ετήσιου ταξιδιού της

20. Κατά την περιφορά της Γης γύρω από τον Ήλιο ΑΝ ο άξονας περιστροφής η Γη έξη μήνες αργότερα η Γη ο ΗΛΙΟΣ ήταν ΚΑΘΕΤΟΣ στο επίπεδο της τροχιάς το μεσημερι οι ηλιακές ακτίνες θα έπεφταν ΣΤΟΝ ΙΔΙΟ ΤΟΠΟ, με την ΙΔΙΑ ΓΩΝΙΑ σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς η Γη έξη μήνες αργότερα η Γη ΧΕΙΜΩΝΑΣ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ο ΗΛΙΟΣ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΧΕΙΜΩΝΑΣ αλλά ΔΕΝ είναι κάθετος

21. Το φως προσπίπτει στην επιφάνεια του ακτινόμετρου και το θέτει σε ΚΙΝΗΣΗ. Στη γλώσσα της ενέργειας λέμε: Μεταβιβάζει ενέργεια η οποία μετατρέπεται σε ΚΙΝΗΤΙΚΗ.

22. Το ΦΩΣ προσπίπτει στα φύλλα της κρανιάς και προκαλεί το χημικό φαινόμενο ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ Στη γλώσσα της ενέργειας λέμε: Μεταβιβάζει ενέργεια η οποία μετατρέπεται σε ΧΗΜΙΚΗ.

23. Το ΦΩΣ προσπίπτει στην επιφάνεια φωτοβολταϊκού στοιχείου και προκαλεί ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΤΑΣΗ. Στη γλώσσα της ενέργειας λέμε: Μεταβιβάζει ενέργεια η οποία μετατρέπεται σε ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ.

24. και ειδικά αυτό το τελευταίο - μαζί με τη λειτουργία της ανεμογεννήτριας συγκροτούν τη ΜΕΓΑΛΗ ΕΛΠΙΔΑ για τη λύση ενός από τα μεγαλύτερα σημερινά προβλήματα

25. Με τη γλώσσα της ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ μπορούμε να περιγράφουμε πάρα πολλά ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ. Όχι ΟΛΑ τα ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ. Το φως προσπίπτει στην επιφάνεια ενός καθρέφτη και εκδηλώνεται φαινόμενο ΑΝΑΚΛΑΣΗ Στη γλώσσα της ενέργειας δεν έχουμε να πούμε κάτι ιδιαίτερο και ΔΕΝ ΛΕΜΕ ΤΙΠΟΤΑ

26. Το φως προσπίπτει στο γυαλί και εκδηλώνεται φαινόμενο ΔΙΑΘΛΑΣΗ Στη γλώσσα της ενέργειας δεν έχουμε να πούμε κάτι ιδιαίτερο και ΔΕΝ ΛΕΜΕ ΤΙΠΟΤΑ

27. Το ΦΩΣ και η ΟΡΑΣΗ

28. Το ερώτημα «πώς λειτουργεί η ΟΡΑΣΗ ;» απασχόλησε την αρχαία ελληνική φιλοσοφία «Κάτι» ΕΚΠΕΜΠΕΤΑΙ από το μάτι μας, και χωρίς αυτό δεν μπορεί να υπάρξει όραση, είχε πει κάποτε ο Εμπεδοκλής και η ιδέα κυριάρχησε ενώ η φράση ΡΙΧΝΟΥΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ, εγκαταστάθηκε και στο εσωτερικό της γλώσσας μας Διαφωνώντας με τον Εμπεδοκλή ο Λεύκιππος φαντάζεται ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ ΠΟΥ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΜΑΤΙ Οι δύο ιδέες, η μία για ΑΚΤΙΝΕΣ ΜΑΤΙΟΥ ( ακτίνες όρασης) και η άλλη για ΑΚΤΙΝΕΣ ΦΩΤΟΣ συνυπήρξαν αλλά η πρώτη ήταν αυτή που επεκράτησε Η ιδέα για ένα «κάτι» που εκπέμπεται από την ανθρώπινη ματιά διατηρήθηκε σε όλη τη διάρκεια του ευρωπαϊκού μεσαίωνα, πήρε μέρος και στη διαμόρφωση θεωριών για τη βασκανία – το μάτιασμα – αλλά και στην εποχή μας εξακολουθεί να διατηρεί το κύρος της σε ορισμένους ανθρώπους. Σήμερα η Φυσική, υποστηρίζει ότι ηόραση δημιουργείται από ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία η οποία εκπέμπεται από τα σώματα και – αφού ταξιδέψει με μεγάλη βέβαια ταχύτητα - προσπίπτει στο ανθρώπινο μάτι.

29. Η Γεωμετρική Οπτική περιγράφει την όραση με βάση το μοντέλο της φωτεινής ακτίνας.- , Θεωρεί ότι η όρασή μας λειτουργεί εφόσον μία ΑΠΟΚΛΙΝΟΥΣΑ ΔΕΣΜΗ ΦΩΤΕΙΝΩΝ ΑΚΤΙΝΩΝ πέφτει στο μάτι μας.

30. Το ΦΩΣ και τα ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ

31. Το φαινόμενο ΣΚΙΑ Στις δύσκολες μέρες του καλοκαιριού, η σκιά πάντα τον ανακούφιζε. Καλή η ηλιοθεραπεία αλλά η νοικιασμένη ομπρέλα πρόσφερε θαλπωρή δίπλα στη θάλασσα. Στο μεταξύ η φύση σε συνεργασία με την ανθρώπινη παρέμβαση πρόσφερε τα αρμυρίκια της Σίφνου, τις μουριές της πλατείας και βέβαια το top όλων των σκιερών «από κάτω» εκείνο δηλαδή της καρυδιάς.

32. Από τα ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ στις ΘΕΩΡΙΕΣ και η θεωρία για ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗ ΔΙΑΔΟΣΗ Το φαινόμενο ΣΚΙΑ Το φαινόμενο ΣΚΙΑ είχε καθοδηγήσει τη σκέψη των Ελλήνων προς τη ΘΕΩΡΙΑ για ευθύγραμμη διάδοση του φωτός Η ΣΚΙΑ δημιουργείται επειδή δεν υπάρχουν «άλλοι δρόμοι» εκτός από εκείνους που επιτρέπει η ευθύγραμμη διάδοση

33. η ΣΚΙΑ δημιουργείται επειδή δεν υπάρχουν «άλλοι δρόμοι» εκτός από εκείνους που επιτρέπει η ευθύγραμμη διάδοση Το φως αδυνατεί να φθάσει στην περιοχή της ΣΚΙΑΣ διότι – διαδιδόμενο ευθύγραμμα -απορροφάται από το αδιαφανές αντικείμενο Αν μπορούσε να ταξιδέψει και από άλλους δρόμους στην περιοχή που δημιουργείται η σκιά θα υπήρχε ΦΩΣ

34. Οι Έλληνες από την εποχή του Θαλή τον είχαν συσχετίσει το φαινόμενο ΣΚΙΑ με τη Γεωμετρία h1 d1 h2 d2 Έξη περίπου αιώνες πριν από τον Χριστό, ο Θαλής είχε διακρίνει την ΑΝΑΛΟΓΙΑ ανάμεσα στο ύψος δύο αντικειμένων και στο αντίστοιχο μέγεθος της σκιάς

35. Αξιοποιώντας την ιδέα της αναλογίας κατάφερε να «μετρήσει» το ύψος της μεγάλης πυραμίδας στην Αίγυπτο. s D Σκέφτηκε να συγκρίνει το μέγεθος d της σκιάς ενός κατακόρυφου ραβδιού, του οποίου είχε μετρήσει το ύψος h H h με το μέγεθος s της σκιάς της πυραμίδας d D/2 s H στο οποίο είχε προσθέσει και το μισό ( ½ D) της βάσης το μήκος της οποίας D είχε φροντίσει να μετρήσει h = D/2 + s d H = h(½D +s)/d

36. Τρεις περίπου αιώνες αργότερα, οι Αλεξανδρινοί μαθηματικοί αξιοποιώντας τη Γεωμετρία του Ευκλείδη και του Αρχιμήδη και βασιζόμενοι στη μελέτη του φαινομένου ΣΚΙΑ και στη ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗΣ ΔΙΑΔΟΣΗΣ οδηγήθηκαν σε μια ερμηνεία των νυχτερινών εικόνων του φεγγαριού – φάσεις της Σελήνης – αλλά και των μαγικών μέχρι τότε φαινομένων ΕΚΛΕΙΨΗ ΗΛΙΟΥ και ΕΚΛΕΙΨΗ ΣΕΛΗΝΗΣ

37. ΕΚΛΕΙΨΗ

39. Αν τα κέντρα του Ήλιου, της Σελήνης και της Γης βρεθούν στην ίδια ευθεία και η διάταξη είναι Ήλιος , Σελήνη, Γη σε ορισμένους τόπους της Γης μολονότι δεν είναι νύχτα δεν θα φθάνει ηλιακό φως Οι κάτοικοι θα μιλούν για ΕΚΛΕΙΨΗ ΗΛΙΟΥ εφόσον δεχόμαστε ότι το ΦΩΣ ΔΙΑΔΙΔΕΤΑΙ ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΑ Αν τα κέντρα του Ήλιου, Γης και της Σελήνης βρεθούν στην ίδια ευθεία και η η διάταξη είναι Ήλιος , Γη, Σελήνη σε ορισμένους τόπους της Γης μολονότι είναι νύχτα δεν θα φθάνει το φως της Σελήνης διότι η Σελήνη βρίσκεται στη σκιά της Γης και το ηλιακό φως δεν φθάνει σ’ αυτήν Οι γήινοι θα μιλούν για ΕΚΛΕΙΨΗ ΣΕΛΗΝΗΣ

40. Κοιτάζοντας το σχήμα, μου γεννήθηκε μια απορία. Καθώς περιφέρεται η Σελήνη γύρω από τη Γη «μια φορά» σε κάθε περιφορά της θα βρεθεί στη σκιά της Γης. Γιατί δεν έχουμε έκλειψη Σελήνης πιο συχνά δηλαδή μια φορά το μήνα περίπου; Έχεις δίκιο . Έτσι όπως είναι το σχήμα σε δύο διαστάσεις δεν φαίνεται κάτι ιδιαίτερα σημαντικό. Ότι το επίπεδο της σεληνιακής τροχιάς γύρω από τη Γη ΔΕΝ συμπίπτει με το επίπεδο της γήινης τροχιάς γύρω από τον ήλιο Σε ένα σχήμα τριών διαστάσεων θα μπορούσε να φανεί πως όταν η Σελήνη συμπληρώνει μια περιφορά γύρω από τη Γη δεν σημαίνει ότι το κέντρο της σε κάποια στιγμή θα βρεθεί στην ΙΔΙΑ ευθεία με τα κέντρα Ήλιου και Γης. Αυτό συμβαίνει ΜΟΝΟ όταν παρατηρείται ΕΚΛΕΙΨΗ

41. Το κέντρο της Σελήνης βρίσκεται στην ίδια ευθεία με τα κέντρα Ήλιου και Γης. Η Σελήνη βρίσκεται ολόκληρη στη σκιά της Γης. ΟΙ γήινοι βλέπουν ΕΚΛΕΙΨΗ ΣΕΛΗΝΗΣ Το κέντρο της Σελήνης δεν ανήκει στην ευθεία των κέντρων Ήλιου Γης Η Γη δεν εμποδίζει το ηλιακό φως να πέσει στη Σελήνη Οι γήινοι βλέπουν ΠΑΝΣΕΛΗΝΟ Γη Γη η ΣΕΛΗΝΗ η ΣΕΛΗΝΗ Γη Γη η ΣΕΛΗΝΗ η ΣΕΛΗΝΗ Το κέντρο της Σελήνης δενανήκειστην ευθεία των κέντρων Ήλιου ΓηςΗ Γη δεν εμποδίζει το ηλιακό φως να πέσει στη Σελήνη . Οι γήινοι βλέπουν ΠΑΝΣΕΛΗΝΟ Το κέντρο της Σελήνης βρίσκεται στην ίδια ευθεία με τα κέντρα Ήλιου και Γης. Η Σελήνη βρίσκεται ολόκληρη στη σκιά της Γης. ΟΙ γήινοι βλέπουν ΕΚΛΕΙΨΗ ΣΕΛΗΝΗΣ

42. ενώ με την παρέμβαση ενός άλλου Αλεξανδρινού, του Ερατοσθένη, οδηγήθηκαν, για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρώπινης έρευνας στη μέτρηση του μεγέθους του πλανήτη Γη

43. « θα μπορούσαμε, μετρώντας αυτή την απόσταση d, να υπολογίσουμε την ακτίνα R του πλανήτη Γη » σκέφτηκε ο Ερατοσθένης Ήταν γνωστό ότι σε έναν άλλο τόπο σε απόσταση d προς τον νότο, το φως την ημέρα που είναι θερινό ηλιοστάσιο έφθανε το μεσημέρι στον πυθμένα ενόςπηγαδιού, έπεφτε δηλαδή κατακόρυφα Ένας οβελίσκος στην Αλεξάνδρεια έχει ύψος h. Η σκιά του το ΜΕΣΗΜΕΡΙ έχειμήκος s

44. Και το πιο σοβαρό. Έπρεπε να τα μετρήσει κατά τη διεύθυνση Βορράς – Νότος, πάνω σε ένα γήινο μεσημβρινό Οι πληροφορίες από τη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας έλεγαν ότι αν ακολουθούσε την όχθη του Νείλου θα βρισκόταν πάνω στο ίδιο μεσημβρινό. Και το επεχείρησε. Η απόσταση δεν ήταν καθόλου μικρή. Αλλά το κατάφερε και τη μέτρησε . . h s d R Με βάση τη Γεωμετρία d/R = s/h. Άρα η ακτίνα της Γης είναι R = d h/s η ΓΗ

45. η Φυσική είναι ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ, ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ, ΕΝΝΟΙΕΣ, ΝΟΜΟΙ

46. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ η ήρεμη επιφάνεια του νερού, ο καθρέφτης, η φλόγα, ο λαμπτήρας, η οθόνη, ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ η ανάκλαση του φωτός, η δημιουργία ειδώλου από ανάκλαση ΕΝΝΟΙΕΣ η φωτεινή ακτίνα, η γωνία πρόσπτωσης, η γωνία ανάκλασης, η συγκλίνουσα δέσμη, η αποκλίνουσα δέσμη, ο άξονας του κατόπτρου, η εστία του κατόπτρου, η εστιακή απόσταση, το φανταστικό είδωλο, το πραγματικό είδωλο ΝΟΜΟΙ οι νόμοι της ανάκλασης, η Αρχή του Φερμά

47. Το φαινόμενο ΑΝΑΚΛΑΣΗ Κάθε φορά που το φως, διαδιδόμενο σε διαφανές μέσο Α, πέφτει στην επιφάνεια ενός αντικειμένου κατά ένα μέρος ΑΝΑΚΛΑΤΑΙ επιστρέφει δηλαδή στο διαφανές μέσο Α . Εξάλλου - εκτός από ορισμένες αυτοδύναμες πηγές τις οποίες χαρακτηρίζουμε και ΑΥΤΟΦΩΤΑ σώματα - τα περισσότερα αντικείμενα τα βλέπουμε επειδή ανακλάται το φως που πέφτει πάνω τους Η ανάκλαση όμως του φωτός πάνω σε ειδικές «κατοπτρικές» επιφάνειες έχει σαν συνέπεια να δημιουργούνται είδωλα όπως αυτά που βλέπομε «μέσα» στον καθρέφτη

48. Οι ΝΟΜΟΙ του φαινομένου ΑΝΑΚΛΑΣΗ η γεωμετρική κάθετος στο σημείο πρόσπτωσης η ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ Για να διατυπώσουμε τους ΝΟΜΟΥΣ της ΑΝΑΚΛΑΣΗΣ θα χρειαστούμε το μοντέλο φωτεινή ΑΚΤΙΝΑ η προσπίπτουσα ακτίνα η ανακλώμενη ακτίνα και τις γεωμετρικές έννοιες ανακλαστική ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ, ΚΑΘΕΤΟΣ στην ανακλαστική επιφάνεια στο σημείο πρόπτωσης, ΓΩΝΙΑ ΠΡΟΣΠΤΩΣΗΣ, και ΓΩΝΙΑ ΑΝΑΚΛΑΣΗΣ θπ θα ανακλαστική επιφάνεια η προσπίπτουσα φωτεινή ακτίνα, η κάθετος στην ανακλαστική επιφάνεια και η ανακλώμενη ακτίνα βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο η γωνία πρόσπτωσης θπ είναι ίση με τη γωνία ανάκλασηςθα

50. η ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΕΠΑΛΗΘΕΥΣΗ Για να επαληθεύσουμε τους νόμους θα χρειαστούμε μια λεπτή φωτεινή δέσμη η θα αποτελεί την προσέγγιση της έννοιας ΦΩΤΕΙΝΗ ΑΚΤΙΝΑ Ένα ΚΑΘΡΕΦΤΗ στον οποίο θα προσπέσει η φωτεινή μας δέσμη και ένα γεωμετρικό ΟΡΓΑΝΟ –μοιρογνωμόνιο - για τη μέτρηση των γωνιών