Τ.Ε.Ε. ΤΜΗΜΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

1. Τ.Ε.Ε. ΤΜΗΜΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΗΜΕΡΙΔΑ «ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΟΔΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ – ΦΟΡΕΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ» Πάτρα, Σάββατο 27 Μαίου 2006 ΒΙΩΣΙΜΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ. ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΑΠΟ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ. Ι.Μ. Φραντζεσκάκης. Ομότιμος Καθηγητής Ε.Μ. Πολυτεχνείου Εκπρόσωπος ECOCITY ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ Α.Ε.

2. Α. ΤΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΕΙΝΩΣΗ ΤΟΥ • Κύρια Αίτια Διεθνώς • Οι Πόλεις Σχεδιάστηκαν και Αναπτύχθηκαν πριν από την Εξάπλωση του Αυτοκινήτου • Συνεχής Αύξηση του Προβλήματος λόγω: • Αύξησης Πληθυσμού και Δραστηριοτήτων • Αύξησης Επιφάνειας Αστικής Περιοχής και Μήκους Μετακινήσεων • Αύξησης Ιδιοκτησίας και Χρήσης Επιβατικών Αυτοκινήτων • Μείωσης Χρήσης Μαζικών Μέσων Μεταφοράς (ΜΜΜ) «ΒΙΩΣΙΜΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ. ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΑΠΟ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ», Ι.Μ. Φραντζεσκάκης, DENCO. Εκπρόσωπος ECOCITY2

3. 2. Αδικαιολόγητα Αίτια Επιδείνωσης του Προβλήματος στην Ελλάδα: • Κακή Χρησιμοποίηση Υποδομής (Ανεπαρκής Διαχείριση Κυκλοφορίας και Ζήτησης) π.χ.: • Παράνομα Σταθμευμένα Οχήματα σε Κρίσιμες Θέσεις (Κόμβοι, Στροφές, Στάσεις Λεωφορείων κλπ.) • Ελλιπής Ρύθμιση της Κυκλοφορίας (Σήμανση, Συντονισμός Φώτων, Μονοδρομήσεις κλπ.) • Λανθασμένες Διατάξεις Κόμβων • Έλλειψη Αποτελεσματικής Ελεγχόμενης Στάθμευσης • Ανεπάρκεια Σχεδιασμού – Προγραμματισμού Μεταφορών και Συντονισμού με επίσης Ανεπαρκή Χωροταξικό Σχεδιασμό • Ατελείς και Ασυντόνιστες Μελέτες Εφαρμογής • Μεγάλος Αριθμός Ανεπαρκών και Ασυντόνιστων Φορέων • Επικάλυψη και Ασάφεια Αρμοδιοτήτων • Έλλειψη Συντονισμού «ΒΙΩΣΙΜΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ. ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΑΠΟ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ», Ι.Μ. Φραντζεσκάκης, DENCO. Εκπρόσωπος ECOCITY3

4. 3. Κύριες Επιπτώσεις • Αύξηση Αριθμού και Σοβαρότητας Ατυχημάτων. Ελλάδα Πρώτη σε ΕΕ των 15 • Απώλεια Χρόνου • Ατμοσφαιρική, Ακουστική Ρύπανση ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ, ΣΧΗΜΑ 1: Πηγή: ΝΕΑ 17.5.2006 «ΒΙΩΣΙΜΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ. ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΑΠΟ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ», Ι.Μ. Φραντζεσκάκης, DENCO. Εκπρόσωπος ECOCITY4

5. Β. ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΟΡΘΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ • Μητροπολιτικός Φορέας Χωρικού Σχεδιασμού και Μεταφορών • Συντονισμός Χωροταξικός – Συγκοινωνιακός Σχεδιασμός και Προγραμματισμός. Συνεχής Ενημέρωση • Εμπεριστατωμένες Μελέτες Έργων και Μέτρων • Άμεση Βελτίωση – Εκμετάλλευση Υφιστάμενης Υποδομής με Χαμηλού Κόστους Έργα και Μέτρα Διαχείρισης Κυκλοφορίας • Συστηματική Αστυνόμευση • Απαγορεύσεις Κινήσεων • Τοπικές Βελτιώσεις Κόμβων κλπ. όπου παρουσιάζεται συμφόρηση, ατυχήματα κλπ. • Σήμανση – Σηματοδότηση • Άμεση Εφαρμογή Έργων και Μέτρων με Συμβάσεις Παραχώρησης που δεν απαιτούν ουσιαστική χρηματοδότηση. (π.χ. Σταθμοί Αυτοκινήτων, Ελεγχόμενη Στάθμευση) • Βελτίωση Μαζικών Μέσων Μεταφορών • Αξιολόγηση Αποτελεσμάτων για Αναγνώριση και Μελλοντικές Μελέτες «ΒΙΩΣΙΜΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ. ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΑΠΟ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ», Ι.Μ. Φραντζεσκάκης, DENCO. Εκπρόσωπος ECOCITY5

6. Γ. ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΑΠΟ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ • Λάρισα • Συντονισμένος Γενικός Πολεοδομικός και Κυκλοφοριακός Σχεδιασμός • Γενικό Πολεοδομικό με σαφή κυκλοφοριακή θεώρηση (1972-75) • Μελέτη Ευρύτερης Περιοχής. Δίπολο Λάρισα-Βόλος (1980) • Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο και Επέκταση Ρυμοτομικού Σχεδίου. ΕΠΑ (1982-86) • Γενική Μελέτη Κυκλοφορίας και Μεταφορών (1989-91) • Προγραμματισμός Βραχυχρόνιων και Μεσοπρόθεσμων Έργων/Μέτρων που υλοποιούνται σταδιακά • Πρώτες Λεπτομερείς Μελέτες Εφαρμογής με Άμεση Υλοποίηση • Σηματοδότηση – Σήμανση • 4 Υπαίθριοι Χώροι Στάθμευσης. 600 Θέσεις • Ευρείες Πεζοδρομήσεις «ΒΙΩΣΙΜΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ. ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΑΠΟ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ», Ι.Μ. Φραντζεσκάκης, DENCO. Εκπρόσωπος ECOCITY6

7. Αποφασιστικότητα των Διοικήσεων του Δήμου παρά τις Έντονες Αντιδράσεις, ιδιαίτερα για την Εκτεταμένη Πεζοδρόμηση του Κέντρου • Ικανότητα των Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου που εξασφάλισε: • Αναγνώριση από το Κοινό • Δικαίωση από Αξιολογήσεις • Το ερευνητικό έργο της Ε.Ε. DUMAS (Developing Urban Management and Safety) • Μείωση του αριθμού ατυχημάτων με συμμετοχή πεζών με αποτέλεσμα τη μείωση του συνόλου των ατυχημάτων με θύματα • Μείωση ποσοστού ατυχημάτων με συμμετοχή πεζών ως προς το σύνολο των ατυχημάτων με θύματα (Σχήμα 2) «ΒΙΩΣΙΜΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ. ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΑΠΟ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ», Ι.Μ. Φραντζεσκάκης, DENCO. Εκπρόσωπος ECOCITY7

8. ΣΧΗΜΑ 2: Ποσοστά Ατυχημάτων με Συμμετοχή Πεζών προς το Σύνολο των Ατυχημάτων σε 22 Ελληνικές Πόλεις Μεσαίου Μεγέθους. Περίοδοι Συγκρίσεων 1985-87 και 1993-95 «ΒΙΩΣΙΜΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ. ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΑΠΟ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ», Ι.Μ. Φραντζεσκάκης, DENCO. Εκπρόσωπος ECOCITY8

9. 2. Μαρούσι (Δήμος μέσα σε μια ευρύτερη ανάπτυξη) • Δυσκολίες Προσαρμογής με Ευρύτερη Περιοχή και Όμορους Δήμους • Πρώτη Μελέτη Κυκλοφορίας – Στάθμευσης (1988) • Περιορισμένες Άμεσες Επεμβάσεις (Σχήμα 3) Μονοδρομήσεις, Διαμορφώσεις Κόμβων, Πρώτη Πεζοδρόμηση • Άριστα Αποτελέσματα • Σειρά Μελετών – Ενεργειών που ακολούθησαν: • Νεώτερες Μελέτες Κυκλοφορίας και Στάθμευσης • Εκτεταμένες Πεζοδρομήσεις • Μετεπιβίβαση (P&R) σε Σταθμό ΗΣΑΠ • Μελέτες Σταθμών Αυτοκινήτων • Τελευταία Κυκλοφοριακή Μελέτη (2004 Ολυμπιακοί Αγώνες) • Ιεράρχηση – Μονοδρομήσεις – Πεζοδρομήσεις κλπ. • Ελεγχόμενη Στάθμευση • Πλήρης Μελέτη και Εφαρμογή • Ελλιπής Λειτουργία • Ανεπαρκής Αστυνόμευση • Προβλήματα από Μεγάλη Συγκέντρωση Κεντρικών Λειτουργιών (Αναψυχής, Εμπορίου, Υγείας, Γραφείων κλπ.). Σήμερα 3η σε Μέγεθος Κεντρική Περιοχή στην Αττική μετά από Αθήνα, Πειραιά «ΒΙΩΣΙΜΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ. ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΑΠΟ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ», Ι.Μ. Φραντζεσκάκης, DENCO. Εκπρόσωπος ECOCITY9

10. ΣΧΗΜΑ 3: Μείωση Εμπλοκών από την Κυκλοφοριακή Διαρρύθμιση του Κόμβου στο Σταθμό ΗΣΑΠ Αμαρουσίου «ΒΙΩΣΙΜΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ. ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΑΠΟ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ», Ι.Μ. Φραντζεσκάκης, DENCO. Εκπρόσωπος ECOCITY10

11. 3. Ολυμπιακοί Αγώνες «ΑΘΗΝΑ 2004» Κύριοι Λόγοι Επιτυχίας στον Δύσκολο Κυκλοφοριακό Τομέα • Ύπαρξη ενός μη Αμφισβητούμενου Γενικού Σχεδιασμού και Ανελαστικού Προγραμματισμού. Φάκελος Υποψηφιότητας, Γενικό Σχέδιο, Επιχειρησιακό Σχέδιο • Λεπτομερείς Υπολογισμοί Μετακινήσεων (Σχήμα 4) • Λεπτομερείς Μελέτες Εφαρμογής • Έγκαιρη Υλοποίηση όλων των Προγραμματισμένων Έργων και Μέτρων • Ενημέρωση και Πληροφόρηση Κοινού • Συντονιστικός Φορέας ΕΕΟΑ ΑΘΗΝΑ 2004 • Συνεχής και Επιτυχής Συνεργασία μεταξύ Συντονιστικού Φορέα και Εμπλεκόμενων Υπουργείων και Φορέων • Άριστη Απόδοση Δημόσιων Υπηρεσιών και Φορέων • Συστηματική Αστυνόμευση • Ανταπόκριση του Ενημερωμένου Κοινού και Σεβασμός Απαγορεύσεων «ΒΙΩΣΙΜΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ. ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΑΠΟ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ», Ι.Μ. Φραντζεσκάκης, DENCO. Εκπρόσωπος ECOCITY11

12. ΣΧΗΜΑ 4: Ροές Οχημάτων Ολυμπιακής Οικογένειας και Λεωφορείων Θεατών «ΒΙΩΣΙΜΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ. ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΑΠΟ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ», Ι.Μ. Φραντζεσκάκης, DENCO. Εκπρόσωπος ECOCITY12

13. Γ. ΜΕΡΙΚΕΣ ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΠΡΟΣ ΑΠΟΦΥΓΗ • Γενικός Κυκλοφοριακός Σχεδιασμός που δεν εφαρμόζεται και, ορισμένες φορές, δεν λαμβάνεται υπόψη σε επιμέρους μελέτες (Θεσ/νίκη) • Μη εφαρμογή έτοιμων μελετών έργων χαμηλού κόστους (Θεσ/νίκη) • Αυθαίρετες επεμβάσεις σε μελέτες για πολιτικούς λόγους π.χ. δωρεάν στάθμευση κατοίκων σε περιοχές ελεγχόμενης στάθμευσης επισκεπτών (Μαρούσι), αυθαίρετη μείωση περιοχών ελεγχόμενης στάθμευσης (Θεσ/νίκη) • Καθιέρωση συνεχούς εκ περιτροπής στάθμευσης μονών-ζυγών, ανεξάρτητα από περιβαλλοντικές συνθήκες (Αθήνα) • Κατασκευή αποβαθρών επιβίβασης/αποβίβασης επιβατών στις στάσεις λεωφορείων αντί συστηματικής αστυνόμευσης των παράνομα σταθμευμένων αυτοκινήτων (Αθήνα) • Εφαρμογή διοδίων εισόδου σε κέντρο και άλλες κρίσιμες περιοχές, κατά τις περιόδους αιχμής, πριν εφαρμοστούν άλλα απλούστερα μέτρα (π.χ. ελεγχόμενη στάθμευση, συστηματική αστυνόμευση, οργάνωση φορτοεκφορτώσεων, πιάτσες ταξί, κλπ.) «ΒΙΩΣΙΜΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ. ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΑΠΟ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ», Ι.Μ. Φραντζεσκάκης, DENCO. Εκπρόσωπος ECOCITY13