นายไพฑรูย์ นันตะสุคนธ์

1. การจัดการอาชีวศึกษากับหลักสูตรฐานสมรรถนะการจัดการอาชีวศึกษากับหลักสูตรฐานสมรรถนะ นายไพฑรูย์ นันตะสุคนธ์

2. เป้าหมายการอาชีวศึกษาเป้าหมายการอาชีวศึกษา กำลังคนเฉพาะทาง ช่างฝีมือ ช่างเทคนิค และ นักเทคโนโลยี มีปริมาณและคุณภาพในการผลิตและบริการ สอดคล้องกับความต้องการและยุทธศาสตร์การพัฒนาขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ

3. ด้านคุณภาพการศึกษา • สถานศึกษาระดับขั้นพื้นฐาน มีคุณภาพต่ำกว่ามาตรฐาน 65% โรงเรียนICU 17,423 แห่ง โคม่า 560 แห่ง : โรงเรียนขนาดเล็กในภาคเหนือและ ตอ./เหนือ • ผลสัมฤทธิ์ตามหลักสูตรต่ำในการคิดสร้างสรรค์ คิดวิเคราะห์ ใฝ่รู้ มีแนวโน้มเป็นเด็กดี มีความสุข แต่ไม่เก่ง

4. ค่าเฉลี่ยร้อยละผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนชั้น ป.3 ม.3 และ ผลการสอบ o – net ต่ำกว่าร้อยละ 50 โดยเฉพาะในวิชาคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ ภาษาอังกฤษ • มีความแตกต่างของคุณภาพและผลสัมฤทธิ์ระหว่างเมืองกับชนบท • ผู้จบอาชีวศึกษาและอุดมศึกษาไม่สอดคล้องกับ ต้องการของผู้ใช้ทั้งปริมาณและคุณภาพขาดคุณลักษณะ บางด้านและทักษะความสามารถในการคิด วิเคราะห์ ภาษา คอมพิวเตอร์ การบริหารจัดการ

5. ขาดแคลนครูทั้งปริมาณและคุณภาพทุกระดับประเภทกว่าขาดแคลนครูทั้งปริมาณและคุณภาพทุกระดับประเภทกว่า 9 หมื่นคน • มีปัญหาครูสอนไม่ตรงวุฒิ ขาดแคลนครู อาจารย์ ในบางสาขาและพื้นที่ • ผู้บริหารมีภาวะผู้นำ แต่ด้อยฝีมือด้านบริหารวิชาการ การส่งเสริมการสอน การบริหารคุณภาพ

6. แนวทางการพัฒนาการอาชีวศึกษาแนวทางการพัฒนาการอาชีวศึกษา • จัดหาและพัฒนาศักยภาพบุคลากรร่วมกับ สถานประกอบการในประเทศ/ต่างประเทศ/สกอ. • พัฒนาหลักสูตรฐานสมรรถนะ • พัฒนาสื่อ นวัตกรรม เทคโนโลยี ห้องปฏิบัติการ โรงงานในโรงเรียน โรงเรียนในโรงงาน Software House • พัฒนาระบบคุณวุฒิวิชาชีพและมาตรฐานอาชีพ • พัฒนาระบบบริหารจัดการแบบมีส่วนร่วม • พัฒนาภาพลักษณ์แห่งคุณภาพอาชีวศึกษา

7. คุณวุฒิวิชาชีพ คือ คุณวุฒิที่จัดให้บุคคลตามความสามารถและ สมรรถนะในการปฏิบัติงาน เป็นการสร้างความเป็น เลิศทางวิชาชีพ ปัจจุบันมีแต่คุณวุฒิการศึกษา ซึ่งเป็น คุณวุฒิทางวิชาการ จึงควรมีการกำหนดร่างกรอบ คุณวุฒิแห่งชาติ ขึ้นดังนี้

8. กรอบคุณวุฒิแห่งชาติ (National Qualifications Framework : NQF) คุณวุฒิการศึกษา คุณวุฒิวิชาชีพ ปริญญาเอก ระดับ 7 ผู้เชี่ยวชาญพิเศษ ผู้บริหารระดับสูง ประกาศนียบัตรชั้นสูง ระดับ 6 ผู้เชี่ยวชาญ ผู้บริหารระดับกลาง ปริญญาโท ประกาศนียบัตรบัณฑิต ป. ตรี เทคโนโลยี 2 ระดับ 5 ผู้เชี่ยวชาญ ผู้บริหารระดับต้น ปริญญาตรี ป. ตรี เทคโนโลยี 1 อนุปริญญา ปวส. 2 ระดับ 4 ผู้ควบคุมดูแล หัวหน้างาน นักเทคนิค ปวส. 1 ระดับ 3 ผู้ชำนาญงาน หัวหน้างาน ม.ปลาย + ทักษะอาชีพ ปวช. 3 ปวช. 2 ระดับ 2 ผู้ปฏิบัติงานฝีมือเฉพาะทาง ปวช. 1 ระดับ 1 ผู้ปฏิบัติงานอาชีพที่ใช้ทักษะพื้นฐาน ม. ต้น + ทักษะอาชีพ

9. หลักสูตรการอาชีวศึกษา หลักสูตรการอาชีวศึกษา • หลักสูตรวิชาชีพระยะสั้น • หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ • หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง • หลักสูตรประกาศนียบัตรครูเทคนิคชั้นสูง • หลักสูตรปริญญาตรีสายเทคโนโลยีหรือ • สายปฏิบัติการ

10. กรอบมาตรฐานหลักสูตร (16 ส.ค. 49)

11. ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพเฉพาะระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพเฉพาะ มีสมรรถนะในสาขาอาชีพไม่น้อยกว่าหนึ่งหน่วยสมรรถนะจากมาตรฐานอาชีพหรือมาตรฐานสมรรถนะตรงตามความต้องการของสาขาอาชีพ สถานประกอบการ ชุมชน มีความ สามารถในการคิด วิเคราะห์ แก้ปัญหา ดำเนินการและตรวจสอบอย่างเป็นระบบในระดับผู้ปฏิบัติงานเฉพาะทางปฏิบัติงานอาชีพในขอบเขตที่กำหนด และนำไปพัฒนางานอาชีพ หรือการประกอบอาชีพอิสระอย่างมีคุณธรรมและจริยธรรม

12. ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ มีสมรรถนะที่ได้จากมาตรฐานอาชีพหรือมาตรฐานสมรรถนะในสาขาอาชีพระดับฝีมือตรงตามความต้องการของสาขาอาชีพ สถานประกอบการ ชุมชน มีความสามารถในการคิด วิเคราะห์ แก้ปัญหา วางแผน ดำเนินการ ตรวจสอบและบูรณาการความรู้อย่างเป็นระบบ ในระดับผู้ปฏิบัติงานรวมทั้งเป็นผู้ที่มีคุณธรรมจริยธรรม และกิจนิสัยที่เหมาะสมในการทำงาน

13. ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูงระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง มีสมรรถนะที่ได้จากมาตรฐานอาชีพหรือมาตรฐานสมรรถนะในสาขาอาชีพระดับเทคนิคตรงตามความต้องการของสาขาอาชีพ สถานประกอบการและชุมชน มีความสามารถในการคิด วิเคราะห์ แก้ปัญหา วางแผน จัดการ ตรวจสอบ ให้คำแนะนำ สอนงาน และบูรณาการความรู้อย่างเป็นระบบในระดับผู้ควบคุมงาน รวมทั้งเป็นผู้ที่มีคุณธรรม จริยธรรม จรรยาบรรณวิชาชีพ และกิจนิสัยที่เหมาะสมในการทำงาน

14. แนวคิดการพัฒนาหลักสูตรฐานสมรรถนะแนวคิดการพัฒนาหลักสูตรฐานสมรรถนะ

15. ความเชื่อมโยงระหว่างมาตรฐานอาชีพกับมาตรฐานการศึกษาระหว่างโลกของงานกับโลกของการศึกษาความเชื่อมโยงระหว่างมาตรฐานอาชีพกับมาตรฐานการศึกษาระหว่างโลกของงานกับโลกของการศึกษา สมรรถนะที่ ต้องการ ของอาชีพ ผลลัพธ์ของ การทำงาน สมรรถนะที่ต้อง บรรลุในการเรียนรู้ ผลลัพธ์ของ การเรียนรู้ หลักสูตร สอดคล้อง กับผลลัพธ์ ของการ เรียนรู้ แปลง ถ่ายโอน มาตรฐานอาชีพ มาตรฐานสมรรถนะ (ผลลัพธ์) (กระบวนการ) มาตรฐานการศึกษาวิชาชีพ

16. หลักประกันของหลักสูตรหลักประกันของหลักสูตร • มาตรฐานสมรรถนะที่กำหนดมาจากความต้องการ • ของอุตสาหกรรมในแต่ละสาขาวิชาชีพและระดับ • คุณวุฒิจะบอกให้ทราบว่าเมื่อผู้เรียนผ่านการ • ประเมินแล้ว จะได้คุณวุฒิระดับใด วิชาชีพอะไร • แนวทางการประเมิน เป็นแนวทางสำหรับประเมิน • มาตรฐานสมรรถนะที่ผู้เรียนแต่ละคนต้องผ่าน

17. สมรรถนะ ( Competence ) ในบริบทของมาตรฐานอาชีพ มาตรฐานวิชาชีพ และมาตรฐานการศึกษาวิชาชีพซึ่งใช้กับคนนั้น จะใช้ ศัพท์ของคำ Competence ว่า “สมรรถนะ” คือ ความสามารถในการปฏิบัติงาน โดยใช้ความรู้ ทักษะ และเจตคติ ที่บูรณาการกันอย่างแนบแน่นเพื่อให้เกิด ประสิทธิผลและประสิทธิภาพ

18. หลักสูตรของ สอศ. มุ่งให้ผู้สำเร็จการศึกษาสามารถปฏิบัติ งานได้ตามความต้องการของสถานประกอบการ แต่หลักสูตร ดังกล่าวเป็นเอกสารที่ระบุข้อมูลไว้เพื่อการจัดการเรียนการสอน เป็นหลักจึงไม่ได้ระบุข้อมูล ที่แสดงว่าผู้สำเร็จการศึกษา สามารถทำอะไรได้

19. หลักสูตร ปวช. และ ปวส. มีโครงสร้างที่ยังไม่เป็น หลักสูตรแบบฐานสมรรถนะที่สมบูรณ์ อีกทั้งในแต่ละ รายวิชายังไม่อำนวยความสะดวกในการจัดเทียบโอน ประสบการณ์ตามความต้องการของผู้เรียนได้ อย่างไร ก็ตามไม่ว่าหลักสูตรจะกำหนดไว้อย่างไรย่อมมีทางออก ในการจัดการเรียนการสอนให้เกิดสมรรถนะได้ทั้งสิ้น

20. สมรรถนะ ( Competence / Competency ) จะต้องมีครบ 3 องค์ประกอบ 1. ความรู้ ความเข้าใจในงานที่ทำ 2. ทักษะในการทำงานให้บรรลุผลสำเร็จ 3. กิจนิสัยหรือเจตคติในการทำงาน องค์ประกอบทั้งสามนี้อาจจะเริ่มต้นที่องค์ประกอบ ใดก็ได้ แต่ต้องบรูณาการเข้าด้วยกัน เพื่อให้สามารถ ปฏิบัติงานได้อย่างมีสมรรถนะ

21. แนวคิดหลักสูตรฐานสมรรถนะแนวคิดหลักสูตรฐานสมรรถนะ แผนการเรียน แบบฐานสมรรถนะ แผนการสอน แบบฐานสมรรถนะ

22. แผนการเรียนแบบฐานสมรรถนะแผนการเรียนแบบฐานสมรรถนะ เป็นการกำหนดสมรรถนะหรือความสามารถในการ ปฏิบัติงานของผู้เรียนตามแผนการเรียนในแต่ละภาค และปีการศึกษา ซึ่งถือเป็นการประกันสมรรถนะ ของผู้เรียนในแต่ละชั้นปีว่ามีทักษะความสามารถทำ อะไรได้บ้าง ทั้งนี้สามารถนำไปเป็นเป็นกรอบสมรรถนะ ในการส่งผู้เรียนเข้าฝึกงานในสถานประกอบการได้

23. ตัวอย่างแบบฟอร์มแผนการเรียนเน้นสมรรถนะตัวอย่างแบบฟอร์มแผนการเรียนเน้นสมรรถนะ แผนการเรียนประจำภาคเรียนที่ 1/25......

24. การเขียนข้อความแสดงสมรรถนะการเขียนข้อความแสดงสมรรถนะ 1. ข้อความที่เขียนจะต้องอยู่ในรูป กริยา – กรรม – เงื่อนไข ( Verb–Object–Condition) ซึ่งถือเป็นหลักสำคัญการเขียน เนื่องจากจะเป็นข้อความที่ใช้ในการสื่อสารความหมาย ระหว่างผู้เกี่ยวข้อง เช่น “ นวดฝ่าเท้าเพื่อสุขภาพ ”

25. 2. เป็นหน่วยที่มีคุณค่า และอิสระในการจ้างงาน 3. มีคุณค่าในการรับรองผลหรือเทียบโอน 4. เป็นแม่แบบของหน้าที่สำหรับการปฏิบัติงาน ต่างระดับ 5. สามารถทำสำเร็จได้ด้วยรายบุคคล

26. ส่วนที่ 1 กริยา แสดงการกระทำหรือแสดงสมรรถนะ การปฏิบัติการผลิตหรือบริการ ส่วนที่ 2 กรรม สิ่งที่ถูกกระทำอาจเป็นบุคคล ข้อมูล สิ่งของหรือผลิตภัณฑ์ รวมทั้งสิ่งมีชีวิตอื่นที่เกิดจาก การผลิตหรือได้รับการบริการ ส่วนที่ 3 เงื่อนไข สถานการณ์ที่ทำให้สมรรถนะมี ความชัดเจนภายใต้เงื่อนไขดังกล่าว

27. การจัดทำแผนการจัดการเรียนรู้เน้นสมรรถนะการจัดทำแผนการจัดการเรียนรู้เน้นสมรรถนะ

28. ต้องรู้อะไร ? ก่อนทำแผนการจัดการเรียนรู้ 1. รู้เนื้อหาวิชาที่จะสอนอย่างชัดเจน - หลักสูตร (เนื้อหา, วัตถุประสงค์, เวลา) - ความสัมพันธ์กับรายวิชาอื่น - ประสบการณ์เดิมของผู้สอนและผู้เรียน - เอกสารต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับเนื้อหาวิชา

29. 2. รู้กระบวนการเรียนรู้ของคน - วิธีสอน - สื่อการสอน 3. เครื่องมือ / อุปกรณ์ / สิ่งอำนวยความสะดวกอื่น - สื่อและเครื่องมือต่าง ๆ - เอกสารประกอบการค้นคว้า / อ้างอิง

30. ส่วนประกอบของแผนการจัดการเรียนรู้ส่วนประกอบของแผนการจัดการเรียนรู้ 1. สาระสำคัญ 2. จุดประสงค์การเรียนรู้ 2.1 จุดประสงค์ปลายทาง 2.2 จุดประสงค์นำทาง 3. เนื้อหาสาระ 4. กิจกรรมการเรียนรู้ 5. สื่อและแหล่งการเรียนรู้ 6. การวัดและประเมินผล

31. แผนการจัดการเรียนรู้ หมายถึง รายละเอียดของกิจกรรมต่าง ๆ ที่ครูกำหนดขึ้น อย่างเป็นระบบและเป็นลายลักษณ์อักษรไว้ล่วงหน้า เพื่อนำ ไปจัดกิจกรรมการเรียนการสอนให้บรรลุผลตามจุดประสงค์ ที่ตั้งไว้

32. คำอธิบายรายวิชา คือการสะท้อนภาพรวมของคุณภาพผู้เรียนที่ แสดงออกด้านความรู้ ทักษะควบคู่กับคุณธรรม จริยธรรมและค่านิยม หลังจากผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ ในแต่ละรายวิชา รวมทั้งสอดคล้องกับสภาพและ ความต้องการของท้องถิ่นและชุมชน และกำหนด จำนวนเวลา หรือจำนวนหน่วยกิตที่ใช้ในการจัด การเรียนรู้

33. วิเคราะห์เนื้อหาคำอธิบายรายวิชาวิเคราะห์เนื้อหาคำอธิบายรายวิชา ก่อนลงมือเขียนแผนการจัดการเรียนรู้ ครูจำเป็นต้องศึกษา จุดประสงค์ รายวิชา มาตรฐานรายวิชา คำอธิบายรายวิชา ตำรา เอกสารและสื่อการสอนที่เกี่ยวข้องล่วงหน้าอย่างละเอียด 1.1 พิจารณาความสัมพันธ์ 1.5 สาขาวิชา กับรายวิชาอื่น 1.6 จุดประสงค์รายวิชา 1.2 ชื่อวิชา 1.7 มาตรฐานรายวิชา 1.3 รหัสวิชา 1.8 คำอธิบายรายวิชา 1.4 หน่วยกิต - เวลา / สัปดาห์ / ภาค

34. ลักษณะรายวิชา 1. รหัส....................วิชา..................................หน่วยกิต (เวลา)........................... 2. ระดับชั้น........... เวลาตลอดภาคเรียน..............สัปดาห์เท่ากับ..................คาบ 3. รายวิชาที่เป็นพื้นฐาน...................................................................................... จุดประสงค์รายวิชา............... มาตรฐานรายวิชา.................. คำอธิบายรายวิชา.................. ปรับรายวิชาเป็นสมรรถนะ

35. จุดประสงค์ของการศึกษาเพื่อพัฒนาความเจริญงอกงามทั้ง 3 ด้าน 1. พุทธิพิสัย 2. ทักษะพิสัย 3. จิตพิสัย

36. จุดประสงค์การเรียนรู้จุดประสงค์การเรียนรู้ เป็นความคาดหวังที่ต้องการให้เกิดมีการเปลี่ยนแปลง เมื่อผู้เรียนเรียนจบบทเรียนแล้วมีลักษณะเป็นจุดประสงค์ทั่วไป พฤติกรรม + เงื่อนไขหรือสถานการณ์หรือเนื้อหาวิชา 1 2 - เพื่อให้มีความรู้และเข้าใจเกี่ยวกับส่วนต่าง ๆ ของหนังสือ

37. ขอบเขตของจุดประสงค์ • 1. พุทธิพิสัย มีลำดับขั้นการเรียนรู้ • 6 การประเมินค่า ( กระบวนการคิด ) • 5 การสังเคราะห์ • 4 การวิเคราะห์ • 3 การนำไปใช้ • 2 ความเข้าใจ • 1 ความรู้ความจำ

38. 2. ทักษะพิสัย มีลำดับขั้นการเรียนรู้ • 5 ทักษะการทำจนเคยชิน • 4 ทักษะการกระทำอย่างต่อเนื่อง • 3 ทักษะที่มีความถูกต้องตามแบบ • 2 ทักษะการทำตามแบบ • 1 ทักษะการเลียนแบบ

39. 3. จิตพิสัย มีลำดับขั้นการเรียนรู้ • 5 การสร้างลักษณะพิสัย • 4 การจัดระบบ • 3 การสร้างคุณค่า • 2 การตอบสนอง • 1 การเรียนรู้

40. 1.................. 2.................. 3.................. 4.................. 5.................. 6.................. พุทธิพิสัย ทักษะพิสัย............มีทุกวิชา จิตพิสัย.................มีทุกวิชา

41. การดำเนินการสร้างตารางวิเคราะห์ ลักษณะของตารางแสดงให้เห็นความสัมพันธ์ ระหว่างเนื้อหากับพฤติกรรม และยังช่วยให้รู้ว่าเรื่อง ไหนเป็นเรื่องหลักของรายวิชา เรื่องไหนเป็นเรื่องรอง และเรื่องประกอบโดยมีขั้นตอนดังนี้

42. ขั้นตอนการวิเคราะห์หลักสูตรโดยใช้ตารางขั้นตอนการวิเคราะห์หลักสูตรโดยใช้ตาราง 1. ผู้ทำการวิเคราะห์หลักสูตร พิจารณาเนื้อหาวิชา และพฤติกรรมให้เป็นที่เข้าใจ 2. กรอกรายการเนื้อหาวิชาที่จัดเป็นหัวข้อใหญ่ ๆ ลงตารางวิเคราะห์หลักสูตรเป็นหน่วยการเรียน

43. หน่วยการเรียนรู้/บทเรียนของรายวิชาหน่วยการเรียนรู้/บทเรียนของรายวิชา หมายถึงการนำความคิดรวบยอดของเนื้อหาใน คำอธิบายรายวิชามาแยกสาระต่าง ๆ / เรื่องย่อย ๆ ที่มีความสอดคล้อง / เกี่ยวข้อง / สัมพันธ์กันมาจัด ทำเป็นหน่วย

44. 3. ให้คะแนนน้ำหนักความสำคัญของแต่ละเนื้อหาวิชา ในแต่ละพฤติกรรม โดยกำหนดช่องละ 10 คะแนน พิจารณาโดยรอบคอบเที่ยงตรง โดยยึดเกณฑ์กำหนด หน่วยน้ำหนัก ดังนี้ สำคัญที่สุด 10 คะแนน สำคัญมาก 8 – 9 คะแนน ปานกลาง 5 – 7 คะแนน สำคัญน้อย 1 – 4 คะแนน

45. 4. นำตารางมาหาผลรวมในแต่ละช่องทางด้านขวามือ เพื่อให้ทราบลำดับความสำคัญของเนื้อหา 5. รวมน้ำหนักลงด้านล่าง (พฤติกรรม) แล้วจัดลำดับ ความสำคัญของสมรรถภาพที่จะปลูกฝัง 6. ปรับตารางเฉลี่ยให้เป็น 100 หน่วย ถ้าขาด หรือ เกินแก้ไขใหม่ให้เป็น 100 หน่วย พอดี

46. 220 40 40100 100 220 = 18.18 18 • 40 • 24 • 36 • 12 • 48 • 40 • 20 • 220 100

47. 4 9 40 9  18 18 40 = 4.05 5 9 10 8 8 18 • 40 • 24 • 36 • 12 • 48 • 40 • 20 • 220 100

48. ชั่วโมง สัปดาห์ หน่วยกิต ชั่วโมง 12 3(4) = 164 = 64 18 100 1864 64 100 = 11.52 = 12 18 • 40 • 24 • 36 • 12 • 48 • 40 • 20 • 220 100 64

49. หน่วยที่ ............................. เรื่อง.......................................................................................... 1. หัวข้อใหญ่ 1.1 หัวข้อรอง 1.1.1 หัวข้อย่อย 1.1.2........................................................................................ 1.2................................................................................................. 1.3................................................................................................ 2........................................................................................................ 2.1................................................................................................

50. รายการแบ่งหน่วยการสอน รหัส........................................วิชา.........................................................