وظایف پزشكي قانوني دکتر منصور فیروزبخت مدیر کل پزشکی قانونی استان چهار محال و بختیاری

2. وظایف پزشكي قانوني دکتر منصور فیروزبخت مدیر کل پزشکی قانونی استان چهار محال و بختیاری

3. آدرس سایت سازمان پزشکی قانونی کشور • www.lmo.ir • اداره کل پزشکی قانونی استان چهار محال و بختیاری • www.cb.lmo.ir

4. اجساد معاينات سرپايي آزمايشات

5. اجساد معمولاً اجسادي كه به قتل رسيده اند، تصادف كرده اند ويا مرگ مشكوك داشته اند براي تعيين علت فوت به پزشكي قانوني ارجاع مي شوند.

6. ساير موارد شامل : خودكشي ها .،برق گرفتگي ها، غرق شدگي هاوسوختگي ها است . به طور كلي هرفوتي كه به نيروي انتظامي اطلاع داده شود براساس وظيفه نيروي انتظامي آنرا معمولا با دستور قاضي براي تعيين علت فوت به پزشكي قانوني ارجاع مي دهد. در بعضي موارد فردي كه دربيمارستان فوت كرده ولي علت آن براي پزشكان نامشخص بوده يا اينكه علت مشخص باشد ولي ازكاردرماني شكايت شده باشد نيز براي تعيين علت فوت و صدور جواز دفن به پزشكي قانوني ارجاع مي گردد .آنچه در مورداجساد قابل ذكر است اين است كه گاهي گفته مي شود كه چون بستگان متوفي ازكسي شكايت ندارند بدون كالبد گشايي علت فوت تعيين و جواز دفن صادر گرددكه درا ين مورد نكات ذيل قابل توجه است:

7. برطبق تبصره 1 ماده 1 قانون تشكيل سازمان پزشكي قانوني كشور اظهار نظر پزشكي قانوني بايد مستدل ، روشن و متضمن شرح مشهودات و معاينات و مبتني بر مدارك و ملاحظات علمي و آزمايشگاهي و با استفاده از روشهاي جديد و نتيجه گيري كافي باشد . بنابر اين اگر با معاينه ظاهري علت فوت براي پزشكي قانوني مشخص نباشد نمي تواند ونبايد بر اساس گفته هاي ديگران (كه مثلا سكته كرده) علت فوت تعيين كند .

8. پزشكي قانوني وقتي شروع به اظهار نظر مي كند كه حتما توسط مراجع قضايي يا انتظامي نامه اي مبني بر تعيين علت فوت ارسال شده باشد و وقتي نامه اي از مراجع فوق الذكر ارسال مي گردد به معني آن است كه يك پرونده قضايي تشكيل شده است. بنابراين هيچ كارشناسي ازجمله پزشكي قانوني نمي تواند بر اساس احتمالات بعدي سير پرونده كه آيا منجر به رضايت، اصلاح يا تجديد نظر وغيره مي گردد، اظهار نظر هاي متفاوت داشته باشد .

9. سير معاينات اجساد 1- ارجاع نامه ي قضايي وانتظامي به همراه جسد براي تعيين علت فوت 2- معاينه ظاهري جسد: درصورت مشخص شدن علت فوت در معاينه ظاهري علت فوت تعيين و جواز دفن صادر مي گردد. 3- كالبد گشايي : در صورتي كه علت فوت در معاينه ظاهري مشخص نباشد اقدام به كالبد گشايي مي گردد. 4- انجام آزمايشات آسيب شناسي وسم شناسي : در مواردي كه علت فوت بعد از كالبد گشايي هم قابل تعيين نباشد اقدام به نمونه برداري وآزمايشات سم شناسي وآسيب شناسي مي گردد.

10. مراجعين سر پايي 6- معاینات روانی 7- معاينات استخدامي 8- بررسی گواهي هاي استعلاجي 9- تحمل كيفر 10- گواهي رشارت 1- مجرو حين ومصدومين 2- معاينات مجدد 3- تعيين ارش 4- نقض عضو 5- نقص زيبايي

11. 16- لواط 17- عنن 18- تغيير جنسيت 19- معاينه پرده بكارت 20- تاييد انجام سقط 21- وجود يا عدم وجود بيماري 11- تعيين سن 12- حوادث كار 13- تعيين ابوت 14- فرزند خواندگي 15- از كار افتادگي

12. کمیسیون های پزشکی قانونی • قصور پزشکی • از کار افتادگی ها • روانپزشکی • اعتراض به گواهی های اولیه

13. آزمايشات تعيين نوع ودرصد الكل ،تعيين مواد مخدر تعيين گروه خوني (در افراد، اجساد ،اشياء) آزمايشات بر روي ادرار جستجوي اسپرم انجام آزمايشات مختلف سم شناسي و آسيب شناسي آزمايشات مختلف بر روي بقاياي انساني آزمايش DNA

14. وظایف دیگر پزشکی قانونی • آموزش و پژوهش • عضو دایم ستاد مدیریت بحران • عضو شورای مبارزه با مواد مخدر • عضو هیئت بدوی و تجدید نظر نظام پزشکی • عضو کمیته حمل ونقل و ایمنی

16. گواهينامه هاي پزشكي

17. حق هر بيمار است كه از پزشك گواهي بخواهد.صدور گواهي نامه وظيفه اخلاقي و قانوني براي يك پزشك است كه نمي‌تواند از اين وظيفه سر باز زند.

18. تعريف گواهي نامه هاي پزشكي: سند معتبري است كه درباره سلامت يا بيماري يا امري مربوط به پزشكي توسط پزشك صادر ميگردد.

19. انواع گواهي نامه ها الف: گواهينامه هاي پزشكي معموليب: گواهينامه هاي پزشكي رسمي

20. الف: گواهينامه هاي پزشكي معمولي • به تقاضاي خود اشخاص مي باشد • بايد مشخصات كامل بيمار را نوشت • نوع بيماري با رضايت بيمار اعلام شود • سير بيماري و مدت استراحت بايد قيد شود • گواهي تحويل خود بيمار شود

21. گواهي مي شود: كه خانم / آقا .................................در تاريخ .................... مراجعه و تحت درمان بوده لازم است تا تاريخ ................... به مدت ................. روز استراحت نمايد. امضاء پزشك

22. ب: گواهي نامه هاي رسمي كه از طرف سازمانهاي دولتي و مراجع قضائي و قانوني درخواست ميگردند.شامل:ـ گواهي نامه براي معافيت از سربازيـ گواهي نامه براي استخدام دولت يا خارج شدن از استخدام دولتـ گواهي نامه براي شركت در مجامع (مثل ثبت نام مدارس، مسابقات ورزشي، سفر حج و .....) ـ گواهي نامه براي سازمانهايي مثل بيمه كه خسارات جاني بيماران را جبران ميكند (مثل از كارافتادگي ناشي از كار)

23. ـ گواهي نامه جهت ولادت ـ گواهي نامه جهت فوت ـ گواهي نامه براي مسافرت هوائي ـ گواهينامه تندرستي براي رانندگي ـ گواهي نامه سلامت براي كودكان كودكستان و دبستان ـ گواهي نامه عدم ابتلا به بيماريهاي مسريـ گواهينامه بين المللي در مورد تزريق واكسنـ گواهينامه بنا به درخواست مراجع قضائي (گزارشات پزشكي)

24. گزارشات پزشكي : صرفا بنا به تقاضاي مراجع قضائي و توسط پزشك قانوني و يا قائم مقام وي صادر ميشود.بايد با دقت و با استفاده از كليه امكانات تشخيصي باشد. اين نوع گواهي نامه ها ممكن در آينده دور يا نزديك در دادگاهها مورد استفاده قرار گيرد.

25. گزارشات پزشكيشامل: قتل، ضرب و جرح، تعيين سن، سلامت رواني، پرده بكارت، سقط درماني، تعيين از كارافتادگي،قصور پزشكي

26. چگونگي تنظيم گواهي نامه ها: نام و نام خانوادگي پزشك، شماره نظام پزشكي، آدرس محل كار، نوع تخصص، تاريخ و ساعت معاينه (مخصوصا در معاينه پرده بكارت)ـ امضاء پزشكـ مطالب مندرج بايد صريح، روشن و دقيق خط خوانا و منطبق با اصول علمي پزشكي (ترجيحا فاقد لغات و اصطلاحات پزشكي)

27. نكاتي كه بايد در نوشتن گواهي نامه پزشكي رعايت شود: 1ـ از هويت درخواست كننده گواهي مطمئن شويد (بخصوص گواهيهايي كه براي ارائه به مراجع قضائي و قانوني نوشته ميشود. ميتوان از: ـ رويت شناسنامهـ كارت عكس دار معتبرـ مامور انتظامي همراه او كه هويت او را اعلام مي نمايد (در اين صورت مشخصات كامل مامور در گواهينامه قيد گردد) ـ معرف معتبر مي تواند نيز در احراز هويت صاحب گواهينامه كمك نمايد.

28. 2ـ گواهينامه بايد به صاحب آن داده شود در غير اينصورت حتما با اجازه او و پس از احراز هويت به افراد ديگر تحويل گردد(در موارديكه درخواست كننده گواهينامه مراجع قضائي باشد گواهينامه توسط نيروي انتظامي به مراجع قضائي ارسال ميگردد)(از دادن گواهي به همسر، مقامات پليس يا اداره اجتناب نمائيد)3ـ محتواي گواهي بايد كاملا صحيح و منطبق با واقعيت باشد. 4ـ علائمي كه در معاينه كشف ميشود با دقت و مشروح نوشته شود.

29. 5ـ علائمي كه بيمار بيان ميدارد از قول بيمار درگواهينامه قيد شود.(بيمار از سر درد اظهار تالم مي نمايد) 6ـ نوع بيماري در صورت درخواست بيمار قيد شود.(در صورت عدم تمايل بيمار لازم نيست نوع بيمار نوشته شود)(نوشته شود وضع مزاجي نامبرده ايجاب ميكند كه فلان مدت استراحت نمايد)7ـ تاريخ شروع و خاتمه استراحت به حروف و عدد نوشته شود 8ـ از گواهي نامه هاي مهم در صورت امكان فتوكپي نزد خود نگه داريد.

30. 9ـ گواهينامه هايي كه براي مراجع قضائي و قانوني صادر ميشود لازم است از طرف مراجع رسمي صحت آن تصديق شود (جهت جلوگيري از تقلب)(مثلا گواهينامه ها صادر از بيمارستان را مسئول بيمارستان تصديق و تاييد نمايد) 10ـ در مورد تعيين طول مدت درمان و مدت معالجه و استراحت در گواهينامه هاي ضرب و جرح و تصادفات كه به دادگاه ارائه ميشودفوق العاده محتاط و دقيق باشيد.

31. طول مدت درمان: مدتي كه فرد بايد به درمان بيماري بپردازد و مانع از حضور او در محل كارش نميباشد طول مدت استراحت: مدتي كه فرد ميتواند از محل كار خود غيبت نمايد.در كشور ما اين دو اصطلاح به يك معني ميباشند

32. مدت استراحت با نوع بیماری همخوانی داشته باشد

33. نكات مهم در نوشتن بعضي از گواهي ها: گواهي استراحت:ـ درخواست شخصي استـ نبايد جهت صدور هزينه دريافت كرد.ـ نوع بيماري در صورت تمايل بيمار ذكر شود.مگر در موارد مسري (اوريون، سرخك و ....)ـ طول مدت درمان بستگي به نظر پزشك دارد

34. گواهي تولد: ـ ذكر نام پدر و مادرـ ساعت و تاريخ تولدـ محل تولدـ گواهي به تصديق و مهر و امضاء مسئول و يا مدير محل تولد (بيمارستان يا زايشگاه) باشد.

35. گواهي فوت به دو صورت صادر ميگردد1ـ بنا به درخواست بستگان متوفيدر صورتي صادر شود كه:ـ قبلا تحت درمان شما بوده باشد (پزشك معالج باشيد)ـ با وضعيت قبلي بيماري او آشنا باشيدـ دقيقا معاينه شود آثار ضرب و جرح، مسموميت يا فوت مشكوك، جنايت نداشته باشد. در صورت برخورد باموارد مشكوك از صدور گواهي جدا خودداري و بايد مراجع انتظامي و قضائي را مطلع فرمائيد.ـ گواهي فوت را با استفاده از فرم هايي كه وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكي در اختيارتان قرار داده صادر نمائيد.(فرمها را مي توان از واحد مديريت آمار و خدمات ماشيني دانشگاههاي علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني دريافت كرد )

36. 2ـ صدور گواهي نامه فوت بنا به درخواست مقامات قضائي:ـ بايد صرفا توسط پزشكان قانوني يا قائم مقام وي صادر ميشود.ـ موارد فوت ها عبارتند از:ـ فوت شده اي كه قبلا تحت درمان پزشكي نبوده باشد(در منزل و يا قبل از رسيدن به بيمارستان و يا كمتر از 24 ساعت بستري فوت نموده است.) ـ فوت آني، ناگهاني و غيرمنتظره ـ فوت ناشي از تصادفات، سوختگي ها، مسموميت، قتل، خودكشي، برق گرفتگي، قصور پزشكي (شكايت از پزشك)ـ كمتراز 24 ساعت بيمار در بيمارستان بوده باشد و عليرغم اقدامات درماني و تشخيصي علت مرگ مبهم و ناشناخته باقي بماند.

37. گواهي نامه هايي كه بايد فقط توسط پزشكان قانوني صادر گردد ـفوتهاي مشكوكـ ضرب و جرحـ تعيين سنـ سلامت روانيـ پرده بكارت ـ سقط درمانيـ تعيين از كارافتادگيـ تعيين قصور پزشكي

38. گواهينامه هاي پرده بكارت به دو صورت 1ـ بنا به درخواست شخصيپزشكي قانونيپزشكان عمومي، متخصصين زنان و زايمان، ماماها صادر نمايد2ـ مراجع قضائي صرفا پزشكي قانوني صادر ميكند.

39. نكات مهم در صدورگواهي نامه پرده بكارت ـ ارائه درخواست كتبي به همراه امضاء يا اثر انگشت فرد معاينه شوندهـ تطبيق اسم، مشخصات فرد معاينه شونده با شناسنامه عكسدار در موقع معاينهـ ذكر ساعت و تاريخ دقيق معاينهـ امضاء بر روي عكس الصاقيـ تفسير پارگي خونمردگي، خراشيدگي هايمن در جهت عقربه هاي ساعت

40. ارائه گواهي به صاحب گواهي نمونه 1ـ از صاحب عكس الصاقي امضاء شده فوق خانم ......... در تاريخ ........ ساعت ......... معاينه بعمل آمد. پرده بكارت از نوع حلقوي با لبه هاي نسبتا كوتاه و (يا بلند) و بدون پارگي است. نامبرده باكره ميباشد2ـ از صاحب عكس الصاقي امضاء شده فوق خانم .... در تاريخ ...... و ساعت ..... معاينه به عمل آمد. پرده بكارت از نوع حلقوي و داراي پارگي همراه با نسج التيامي در ناحيه ساعت 5و6و7 ميباشد كهاز زمان وقوع آن بيش از سه هفته ميگذرد. لازم به ذكر است كه تعيين دقيق زمان آن با معاينات پزشكي مقدور نمي باشد.

41. 3ـ از صاحب عكس الصاقي امضا شده خانم ....... در تاريخ ........ ساعت ........ معاينه بعمل آمد. پرده بكارت از نوع حلقوي با ديواره هاي نسبتا كوتاه و بدون پارگي است. چين هاي واژن نمايانگر دخول مكرر ميباشد.

42. نكات مهم در صدور گواهي ضرب و جرح (توسط پزشكان به استثناء پزشكان قانوني)ـ احراز هويتـ تعيين دقيق نوع ضرب و جرحـ ذكر محل ضايعاتـ تاريخ ايجاد ضرب و جرحـ وضع مزاجي بيمار در هنگام معاينه براي بار اولـ مدت درمانـ نوع درمانـ در صورت امكان تطابق با قانون ديات (حارصه، داميه، متلاحمه و .....)

43. مجازات گواهي نامه پزشكي خلاف واقع صدور گواهي خلاف، عمل غیر اخلاقي، انضباطي و قانوني است.صدور گواهي خلاف باعث كاستن از اعتبار، و اهميت شغل پزشكي ميشود. در هنگام صدور گواهی خود را جای مدیر و یا کار فرمای بیمار قرار دهید

44. طبق قانون مجازات اسلامي (بخش تعزيرات) ماده 538: هر كسي شخصا يا توسط ديگري براي فعاليت خود يا شخص ديگر از خدمت دولت تصديق نامه به اسم طبيب جعل نمايد به حبس از شش ماه تا يكسال يا به سه تا شش ميليون ريال جزاي نقدي محكوم خواهد شد.

45. ماده 539 قانون مجازات اسلامي هرگاه طبيب گواهي پزشكي برخلاف واقع درباره شخصي براي معافيت از خدمت در ادارات رسمي يا نظام وظيفه یا برای تقديم به مراجع قضایی صادر نمايد به شش ماه تا دو سال حبس يا به سه تا دوازده ميليون ريال جزاي نقدي محكوم خواهد شد واگر وجهی گرفته باشد به مجازات رشوه گیرنده محکوم خواهد شد.

46. ماده 540 قانون مجازات اسلامي هرگاه گواهي پزشك خلاف واقع موجب ضرر شخص ثالث بوده و يا خسارات بر خزانه دولت وارد آورد علاوه بر پرداخت خسارت وارده تا هفتادوچهارضربه شلاق يا دويست هزار ريال تا دو ميليون ريال جزاي نقدي محكوم خواهد شد

47. شرايط لازم براي تحقق جرم مذكور 1-صفات مرتكب مرتكب بايدطبيب باشد بدين معني كه اولا" داراي پروانه طبابت باشدوثانيا" صلاحيت صدورگواهي راداشته باشد.لذاكساني كه بدون اين شرايط اقدام به صدورگواهي خلاف واقع كنند مشمول اين ماده نيستند ومواد538 و540 قانون مجازات اسلامي شامل آنها ميشود بنابراين دامپزشكان ،ماماهاو دانشجويان پزشكي ازشمول اين ماده خارجند

48. 2-گواهي صادره بايدغيرواقعي باشد- اگرفقط بخشي ازگواهي خلاف حقيقت باشدبراي تحقق جرم كافي است 3-مرتكب آگاهانه وازروي علم واطلاع حقيقت راتخريب كرده باشديعني سوءنيست وعمدفاعل احرازگردد. بنابراين اگرپزشك براثرجهل يااهمال دربررسي وتشخيص گواهي پزشكي غيرصحيح تنظيم وصادرنمايدنميتوان اوراباستنادبه ماده 539 قانون مجازات اسلامي تحت تعقيب قرارداد. 4-گواهي خلاف واقع به منظورارائه به ادارات رسمي ،نظام وظيفه ومحاكم داده شده باشد. منظورازادارت رسمي «ادارات دولتي »است

49. نكته : جرم صدورگواهي خلاف واقع درزمره جرائم مطلق است ونه مقيدبه نتيجه بعبارت ديگروقتي طبيب وياجراح باشرايط فوق مبادرت به صدورگواهي خلاف واقع بنمايد،جرم محقق شده ونيازي به وقوع نتيجه نيست.