480 likes | 789 Vues
Revalidatietraining bij spier en peesletsel Raymond Meyer sportfysio-manueeltherapeut SMC KNVB 10 januari 2011. Inhoud. KNVB Werkstructuur, opzet onderzoek Epidemiologie Anatomie Diagnostiek Revalidatie Preventie. U.C.S. (Universitair Centrum Sportgeneeskunde). U.M.C.
E N D
Revalidatietraining bij spier en peesletselRaymond Meyer sportfysio-manueeltherapeut SMC KNVB10 januari 2011
Inhoud • KNVB Werkstructuur, opzet onderzoek • Epidemiologie • Anatomie • Diagnostiek • Revalidatie • Preventie KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
U.C.S. (Universitair Centrum Sportgeneeskunde) U.M.C. (Utrechts Medisch Centrum) S.M.C. (Sport Medisch Centrum Zeist) 4x sportartsen 7x sportfysiotherapeuten KNVB locatienaam // datum // titel // www.knvb.nl
Dutch Hamstring injection therapy study • HIT study (in samenwerking UMC Utrecht, SMC KNVB, MC Haaglanden) KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Fysiotherapie protocol Sherry & Best 2004, Hamilton et al. 2010 • Best evidence: • 2x per week met FT (max 5 weken) • Range of Motion (geen superfysiologische rek) • Spieroefeningen • isometrisch • concentrisch • excentrisch • Core-stability • Sportspecifieke training in fase voor sportterugkeer • Dagelijks • Thuisoefenprogramma Sherry & Best 2004 Dutch HIT-study
Dutch HIT-study • Doel: vergelijking behandelresultaat • ACP injectie therapie • Placebo injectie therapie (fysiologische zoutoplossing) • Fysiotherapie • Beide groepen • 2x week tot sportterugkeer • Maximaal 5 weken • Thuisoefenprogramma • Belang voor sporter • Topsportzorg • Snelle diagnostiek • Volledige behandeling vergoed Dutch HIT-study
Dutch HIT-study • Grote uitdaging: inclusie patiënten • Belangrijke rol fysiotherapeuten!! • (En overige sportmedische begeleiders) • Start: februari 2011 (intentie) • Contact laagdrempelig • Telefonisch: … • Email: info@dutchhitstudy.nl • Website: www.dutchhitstudy.nl Dutch HIT-study
Epidemiologie -1- KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Betaald voetbal Ca. ¼ van de blessures bovenbeenblessures 13 – 17 % van de blessures betreffen hamstringblessures 2/3 zijn bicepsblessures 21 – 31 % recidief blessures Ekstrand c.s. (1983) Hoy c.s. (1992) Arnason c.s. (1996) Hawkins c.s. (2001) Graafmans c.s. (2003) Woods c.s. (2004) Epidemiologie -2- KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Epidemiologie -3- • Per hamstringblessure gemiddeld 18 gemiste dagen en 3 – 3 ½ gemiste wedstrijden • 5 – 6 hamstringblessures per club per seizoen (Woods c.s., 2004) KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
The core KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Functie SI-gewricht in bewegingsketen -1- • Mobiliteit • Stabiliteit • Transfer belasting rug bekken onderste extremiteit • Verplaatsing grond-reactie krachten onderste extremiteit naar romp KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Functie SI-gewricht in bewegingsketen -2- • Stabiliteit en mobiliteit aan elkaar gerelateerd • Vormsluiting: vorm sacrum en irregulaire gewrichtsoppervlak • Krachtsluiting: ligamentaire spanning en spierkrachten geven compressie SI-gewricht KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Lig. iliolumbale Lig. sacroiliac. post. longum Lig. sacrotuberale KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Lig. sacrotuberale Aanhechtingsplaats • m. biceps femoris, caput longum • m. gluteus maximus • m. piriformis • fascia thoracolumbalis KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Anatomie hamstrings m. semitendinosus m. biceps femoris m. semimembranosus KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Functionele anatomie hamstrings • Biceps: nutatie SI gewricht, retroflexie heup, flexie knie, exorotatie onderbeen t.o.v. knie • Semitendinosus: flexie knie, retroflexie heup, endorotatie onderbeen t.o.v. knie • Semimembranosus: flexie knie, retroflexie heup, endorotatie onderbeen t.o.v. knie • N.B. Agonisten voorste kruisband! KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Oorzaken hamstringblessure • Disbalans kracht hamstrings vs quadriceps (Askling c.s., 2003) • Spiervermoeidheid (Worrell c.s., 1994) • Verkorte hamstrings (van Wingerden c.s., 1993, Witvrouw c.s., 2003 en 2004) • Onvoldoende warming up • Lichamelijk contact • Recidief hamstringblessures (Holmich c.s., 2005) • Afwijkende looptechniek (Arendse c.s., 2004) • Onvoldoende “core stability” (Kibler c.s., 2006) • Hamstringsyndroom (Puranen c.s., 1988) • excentrische insufficiëntie hamstrings KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Hypothese Verrall c.s (2001) • Hamstrings zijn het meest kwetsbaar bij snelle verandering van excentrische naar concentrische contractie KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Hypothese Hossain & Nokes (2005) Normale belasting van gewicht Belasting SI-gewricht Strain weke delen ↑ Zwakte of verkeerde gluteus maximus actie Lage rugpijn Instabiel SI-gewricht Compensatoire biceps contractie KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Hypothese Inklaar (2006) • Disfunctie van het SI-gewricht leidt tot vermindering van de excentrische kracht van de m. biceps femoris KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Diagnostiek • Anamnese • Lichamelijk onderzoek • Inspectie • Actief bewegingsonderzoek • Passief bewegingsonderzoek • Palpatie • Bij twijfel (omtrent ernst): • Echografie • MRI KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Bewegingsonderzoek • Core stability • Disfunctie SI-gewricht • Lengte- en weerstandstesten hamstrings KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Onderzoek core stability • Dynamic joint stability measurements • Proprioception • Postural control • Electromyography • Kinetics and kinematics Wikstrom c.s., 2006 KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Onderzoek core stability • Body sway movements (Tropp c.s., 1985) • Drop jump test (Hewett c.s., 2004) • Core stability tests (Kibler c.s., 2006) KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Onderzoek disfunctie SI-gewricht -1- • Mobiliteitstesten • active straight leg raising test • standing stork test • seated flexion test • standing flexion test • NB: linker en rechter SI-gewricht met elkaar vergelijken! KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Onderzoek disfunctie SI-gewricht -2- • Pijn provocatie testen • Gaenslen test • Patrick's sign • compression test • distraction test • thigh thrust test • NB: minimaal moeten 3 testen positief zijn voor valide resultaat (van der Wurff, 2005) KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Diagnostiek hamstring-blessures KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Diagnostiek: indeling naar ernst • Graad 1: milde strain (overrekking) • Graad 2: matige strain / partiële ruptuur met krachtsverlies • Graad 3: ernstige strain – totaal ruptuur. Totaal verlies spierfunctie KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Haematoomvorming bij hamstringsblessures KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Fysiologisch herstel Respecteren diverse fasen van wondherstel • Bloedings-/ontstekingsfase • Proliferatiefase • Remodelleringsfase • Functionele fase • Principe van overload en periodisering • Onderscheidt weefsel: spier, tendo-myogeen, pees! KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Herstelproces • Herstel conform fysiologische hersteltijd van de verschillende typen collageen • Primair als fysiotherapeutisch behandelaar maar tevens coach naar volledige belastbaarheid • Handelend vanuit volledige diagnostiek • Einddoelen formuleren KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Denkmodel • Meerdimensionaal belasting-/belastbaarheidsmodel (MDBB, Hagenaars, Bernards) • Analyse vanuit de grondmotorische eigenschappen behorende bij de voetballer c.q. het voetbal • Handelen vanuit een samenwerking tussen speler, orthopedisch chirurg, clubarts (sportarts) en sportfysiotherapeut KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
EHBO • Rust • Koelen • Compressie • Elevatie KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Behandelplan • Optimaliseren van de range of motion (ROM) • Spierversterken • Coördinatie • Uithoudingsvermogen KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Oefenprogramma • Coördinatie • Kracht • Snelheid • Uithoudingsvermogen • Lenigheid KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Behandeling • Fase 1 (ontstekingsfase) • Partieel mobiliseren met compressiebandage • Koelen (ijs) gedurende 15 minuten, 2x per dag • 2 krukkengang • Actief knie buigen en strekken, onbelast en pijnvrij • Mobiliseren SI-gewricht bij dysfunctie (Cibulka c.s., 1986) • Tijdelijk NSAID medicatie (Petersen c.s., 2005) KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Behandeling • Fase 2 (proliferatiefase) • Stretching hamstrings binnen pijngrens • Concentrische training krachtuithoudingsvermogen hamstrings binnen pijngrens (vb middels electrostimulatie) • Isometrische krachttraining hamstrings in verschillende gewrichtshoeken • Functioneel stabiliserende oefentherapie lage rug en bekken (Sherry c.s.,2004, Kibler c.s, 2006) • Mobiliserende oefentherapie SI-gewricht • Vervangende training algemeen aëroob uithoudingsvermogen • Autologous conditioned serum injections (Wright-Carpenter c.s., 2004) KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Training lumbopelvische stabiliteit • Fase 1: m. transversus abd., mm. multifidi zonder beweging extremiteiten en romp • Fase 2: idem met beweging extremiteiten • Fase 3: idem met beweging extremiteiten en romp • Fase 4: m. erector spinae, mm. obliquus abd. ext. en int., m. gluteus maximus, m. latissimus dorsi (in 3 lussen met romprotatie) Pool-Goudzwaard, 2003 KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Behandeling • Fase 3 (remodelleringsfase) • Stretching hamstrings (Witvrouw c.s., 2004) • Uitbouw krachttraining, introductie excentrische krachttraining (Askling c.s., 2003) • Introductie looptraining: loop-ABC en loopvermogen • Introductie individuele baltraining KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Behandeling • Fase 4 (functionele fase) • Onderhoud stretching • Training maximaal kracht en snelkracht met transfer naar sprintarbeid • Training excentrische kracht via squat (lunges) met transfer naar plyometrische oefenvormen op het veld • Training anaëroob loopvermogen • Intensivering individuele baltraining KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Behandeling • Fase 5 (reïntegratiefase) • Aansluiting bij groepstraining, opbouwen wedstrijdritme • Onderhoud training (excentrische) kracht hamstrings • Onderhoud functioneel stabiliserende training lage rug en bekken • Onderhoud mobiliserende training SI-gewricht • Isokinetische krachttest KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Revalidatie opbouw KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Revalidatie opbouwfase veldtraining • Coördinatie training • Techniek training • Pass en trapvormen • Loop (conditie) training • positie/ partijvormen in grote ruimte opbouw van: -kaatser -neutrale man -overtal -gelijke aantallen -ondertal KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Revalidatie opbouwFase veldtraining • Positie spel kleine ruimte • Oefenwedstrijd 2e elftal 30 min.-45 min.-60 min.-90 min. • Competitiewedstrijd KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Preventie • Warming up • Uitgerust aanvangen met training en wedstrijd • Goed doseren van training- en wedstrijdbelasting • Stretching hamstrings • Excentrische training hamstrings • Mobiliserende oefeningen SI-gewricht • Functioneel stabiliserende oefeningen lage rug en bekken KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel
Bedankt voor uw aandacht! KNVB Revalidatietraining bij spier en peesletsel