Interparlementaire Commissie Hoorzitting Spelling Brussel, 20 februari 2005

1. Interparlementaire Commissie Hoorzitting Spelling Brussel, 20 februari 2005

2. Nieuwe Spelling?Nieuwe Woordenlijst!

3. spelling • uitgangspunten • historisch perspectief • traject • impact • kritiek • voorlichting en hulp • toekomst

4. spelling • uitgangspunten • historisch perspectief • traject • impact • kritiek • voorlichting en hulp • toekomst

5. uitgangspunten • continuïteit • actualiteit • uniformiteit • toegankelijkheid • beperkte impact

6. Spellingbesluit 21 maart 1994 Art. 12: Na de totstandkoming van de eerste editie van de nieuwe, officiële Woordenlijst zal deze lijst actueel worden gehouden door om de tien jaar een aangepaste editie zonder wijziging van de spellingregels te laten verschijnen, waarin in onbruik geraakte woorden worden geschrapt en nieuwe woordvormen worden opgenomen. Hierdoor zal de Woordenlijst haar betrouwbaarheid en volledigheid als normgevende publikatie maximaal behouden.

7. toelichting bij besluit CM 8 oktober 2001 • Schrappen in onbruik geraakte woorden • Toevoegen nieuwe woorden • Rechtzetten zetfouten in leidraad en woordenlijst • Verbeteren foutieve formuleringen in leidraad • Wegwerken tegenstrijdigheden tussen woordbeelden leidraad – woordenlijst • Verbeteren fouten en onbedoelde effecten in woordenlijst, als gevolg van foutieve formuleringen in leidraad (zie d) • Verbeteren uniformiteit t.a.v. ogenschijnlijke gelijksoortige gevallen

8. spelling • uitgangspunten • historisch perspectief • traject • impact • kritiek • voorlichting en hulp • toekomst

9. 1954 1995 2005

10. spelling • uitgangspunten • historisch perspectief • traject: voorbereiding, raadplegingcommunicatie, resultaat, reacties • impact • kritiek • voorlichting en hulp • toekomst

11. voorbereiding • databank • Werkgroep Spelling • tussentijdse rapportage en validatie • platform

12. raadpleging • databank: commentaar, kritiek • taaladviesdiensten: Onze Taal,Taaltelefoon • naslagwerken: Van Dale, Prisma • software: Office spellingchecker • ad-hoc-contacten: o.a. pers • corpusonderzoek

13. communicatie • december 2004 eerste persbericht • juni 2005 informatie aan (educatieve) uitgevers • oktober 2005 persconferentie NTU

14. resultaat • nieuwe Woordenlijst Nederlandse Taal • 20 naslagwerken met Keurmerk Spelling

15. beeldvorming • impact is groot • veranderingen onlogisch/willekeurig • lelijke woordbeelden • nieuwe regels niet te leren • taalgebruiker niet gehoord

16. februari 2006 • ‘witte spelling’ • actie Malmberg

17. spelling • uitgangspunten • historisch perspectief • traject • impact • kritiek • voorlichting en hulp • toekomst

18. impact • wat verandert? • hoeveel verandert? • nut

19. impact - wat verandert? niveau 1 – grote impact op woordbeeld de letters niveau 2 – beperkte impact op woordbeeld accenten, streepjes, spaties, hoofdletters

20. impact - wat verandert? niveau 1 paardenbloem - uitzondering (Van Dale en botanici pasten die al niet toe) niveau 2 de rest: CAO – cao, dédain – dedain, Middeleeuwen – middeleeuwen

21. impact - hoeveel verandert? • dagbladen ± 25 woorden • roman < 10 woorden • Cito 0 woorden

22. 12 edities 400.000 woorden 46.000 unieke woorden 66 veranderingen (23 uniek) 90 tik- en spelfouten

23. 170.000 woorden 6 omspellers te voorschijn  tevoorschijn (14 x) predikatie  predicatie (3 x) appèl  appel (2 x) apropos  à propos Middeleeuwen  middeleeuwen schriftgeleerde  Schriftgeleerde

24. Cito leerlingvolgsysteem • schaal vorderingen spellingvaardigheid • drieminutentoetstechnische leesvaardigheid geenomspellers

25. impact - nut • huidige spelling is al vaak 2005 • 300 van de 380 spellingvragen overbodig in Taaladvies.Net

26. nu al goed gespeld • 23 omspellers • 25 al correct volgens spelling 2005

27. nu al goed gespeld • avondmaalstafel • alle drie • ter zake • ver verwijderd • voor zover • wijd open strikt genomen fout volgens Spelling 2005

28. spelling • uitgangspunten • historisch perspectief • traject • impact • kritiek • voorlichting en hulp • toekomst

29. ideeëloos zonder -n- was de enige uitzondering

30. ideeëloos zonder -n- • besluiteloos vs. besluitenlijst • tandeloos vs. tandenborstel • wetteloos vs. wettenrecht • wolkeloos vs. wolkendek • zorgeloos vs. zorgenkind • ideeëloos vs. ideeënboek feeëriek, tweeërlei, trofeeën

31. appèl zonder accent • in het Frans • in Woordenlijst ’54 • in Van Dale, ook na ’95 • als rappel eventueel met nadrukaccent: appél of áppel vgl. vóórkomen en voorkómen

32. initiaalwoord letters afzonderlijk uitgesproken samenstellingen met streepje afleidingen met apostrof pcb-afval sms-bericht sms’en cao-akkoord CDA-lid vwo-leerling vwo’er tv-programma letterwoord letters als woord uitgesproken samenstellingen aaneen afleidingen aaneen, met trema bij klinkerbotsing petfles pinpas pinnen bommoeder mavomoeder havoleerling havoër teeveeprogramma vwo’er  havoër

33. kan het simpeler? • volgens domein/betekenis • opsombaar? onderhoudbaar? • geen regels • nieuwe woorden? bama-stelsel of bamastelsel? • één categorie - veel veranderingen • als letterwoorden caoakkoord, smsbericht, smsen, vwoër • als initiaalwoorden, pin’en, pin-pas

34. spelling • uitgangspunten • historisch perspectief • traject • impact • kritiek • voorlichting en hulp • toekomst

35. voorlichting en hulp • keurmerk naslagwerken • website • Woordenlijst online • digitale ‘omspeller’ • beroepsgerichte voorlichting • leraren • tekstschrijvers/vertalers

36. voorlichting • folders in voorbereiding • basisonderwijs • voortgezet onderwijs • algemeen publiek (bibliotheken, op aanvraag) • artikelen

37. spelling • uitgangspunten • historisch perspectief • traject • impact • kritiek • voorlichting en hulp • toekomst

38. in 2005 bereikt • continuïteit: behouden waar mogelijk • actualiteit: sms’je, spamfilter • uniformiteit: productintern entussen producten • toegankelijkheid: leidraad, online, naslagwerken • beperkte impact

39. 2015 – regulier onderhoud • continuïteit - geen nieuwe spelling • actualiteit - nieuwe woorden • uniformiteit • toegankelijkheid – primair online • draagvlak