Ciepło Energia elektryczna Biopaliwa w jednym pakiecie

1. „ENERGY FINANCE 2007 Inwestycje w sektorze energetycznym” Gdańska Akademia Bankowa Warszawa, Hotel Holiday Inn, 14 maja ‘2007 Aktualna sytuacja na krajowym rynku energetyki odnawialnej i perspektywy jego rozwoju do 2020 r. w świetle najnowszego pakietu energetycznego UE Grzegorz Wiśniewski gwisniewski@ieo.pl Instytut Energetyki Odnawialnej (EC BREC IEO) Warszawa, Gdańsk • Ciepło • Energia elektryczna • Biopaliwa • w jednym pakiecie

2. Pakiet energetyczny UE dla OZE: cele na 2020r (tzw. Renewable Energy Road Map)Renewable energies in the 21st century: building a more sustainable future, Approved by European Commission, Brussels, 10.1.2007, COM(2006) 848) • Cele rozwoju energetyki odnawialnej przyjęte na podstawie propozycji Komisji Europejskiej (Road Map) przez Radę UE w dniach 8-9 marca 2007 • Prawne zobowiązanie do redukcji emisji CO2 o 20% do 2020 r. • (jeżeli inne rozwinięte kraje przystąpią do protokołu z Kioto, cel zostanie zwiększony do 30 %) • (Ostatecznie prawnie wiążące) zobowiązanie do osiągnięcia 20% udziału OZE w całkowitym zużyciu energii w UE do 2020r. • Prawnie wiążące zobowiązanie do uzyskania min. 10% udziału biopaliw w całkowitej konsumpcji paliw transportowych w UE w 2020r • Dodatkowy roczny koszt osiągnięcia ww. celów wyniesie 10.6 mld €, co np. odpowiada kosztowi 20 € na statystycznego mieszkańca UE. Ramowa dyrektywa dokona podziału celu w zakresie udziału OZE w bilansie energii pierwotnej na poszczególne kraje członkowskie UE.

3. Cele ilościowe na 2010 r wg krajowej „Strategii rozwoju energetyki odnawialnej” (2000 r.)(kluczowa rola bioenergii i ciepła) -biopaliwa:5%, -bioelektryczność: 18% -biociepło: 72% -udział bioenergii 95%

4. Produkcja energii ze źródeł odnawialnych w Polsce w latach 1995-2005, [TJ] Skala logarytmiczna Skala dziesiętna

5. Rozdysponowanie zasobów energetycznych i paliw na cele produkcji końcowych nośników energii w Polsce w 2005 r. Rozdysponowanie energii pierwotnej Rozdysponowanie zasobów odnawialnych

6. Rozdysponowanie odnawialnych zasobów energii w UE na cele produkcji energii elektrycznej, ciepła i biopaliw transportowych wg RES Road Map’2007 Udział końcowych nośników z OZE w UE w 2004 r.

7. Udział poszczególnych rodzajów odnawialnych źródeł energii w bilansie konsumpcji energii w UE w 2004 (Źródło: Eurostat)

8. Uśrednione koszty zielnego ciepła i energii elektrycznej oraz biopaliw na tle cen konwencjonalnych nośników energii w (€/MWh),źródło RES Road Map ‘2007

9. Uśrednione koszty zielnego ciepła i energii elektrycznej oraz biopaliw na tle cen konwencjonalnych nośników energii,z uwzględnieniem kosztów zewnętrznych, w (€/MWh),źródło RES Road Map ‘2007

10. Scenariusz osiągnięcia celów UE na 2020r w zakresie zielonej energii elektrycznej (źródło: FORRES 2020)

11. Scenariusz osiągnięcia celów UE na 2020r w zakresie zielonego ciepła i chłodu(źródło: FORRES 2020)

12. Scenariusz osiągnięcia celów UE na 2020r w zakresie redukcji emisji CO2(źródło: FORRES 2020)

13. Potencjał techniczny odnawialnych zasobów energii w Polsce i stopień jego wykorzystania (2005)Aktualizacja potencjału oszacowanego w 2004r przez EC BREC dla Rządowego Centrum Studiów Strategicznych

14. Ocena potencjału biomasy w UE w dłuższym okresie i stopnia wykorzystania rolniczej przestrzeni produkcyjnejźródło: De Witt, 2007 (REFUEL project) Polska może dostarczyć 12% (2200 PJ) europejskich zdolności (17.5 EJ/rok) w zakresie biomasy energetycznej, głównie z upraw energetycznych na ziemiach uprawnych (problem konkurencji o przestrzeń rolniczą)

15. Efektywność energetyczna różnych upraw energetycznych i zapotrzebowanie na przestrzeńźródło: Harvey Jonathan, Renewable Energy World, Jan.-Feb.2007, p. 87

16. 1sza(nieefektywna) generacja biopaliw: udziały‘2006 i procesy konwersji ETBE ETBE Sugar crops Surow cukrow Ethanol Etanol Fermentacja Fermentation Fermentation Fermentation Grain crops Surow skrob Oleje roślinne Vegetable oils (FAME) (FAME) (FAME) (FAME) BioDiesel BioDiesel BioDiesel BioDiesel Esterification Estryfikacja Esterification Esterification Methanol Metanol Organic residues Odpady organiczne Biogas (CNG) Biogaz (SNG) Digestion and Digestion and Digestion and Digestion and upgrading upgrading upgrading upgrading Uprawy rolnicze. Energy crops bioetanol biodiesel EU 25 Świat Polska

17. 2ga(efektywna) generacja biopaliw: źródła biomasy i procesu konwersje (jeszcze nie obecna na rynku)

18. Prognoza konsorcjum REFUEL (’2007) rozwoju tradycyjnych technologii biopaliw do 2030r maleje znacznie biodiesla, rośnie bioetanolu i biopaliw 2giej generacji

19. Krajowe trendy w zakresie biopaliw: bidiesel i bioetanol-tylko tradycyjne biopaliwa-rozwój biodiesla kosztem bioetanolu Źródło: „Raport Rynkowy OZE w Polsce ’2006” EC BREC IEO ‘2007

20. Dochód brutto [zł/ha*rok] z uprawy wierzby energetycznej (W) i upraw wykorzystywanych do produkcji biodiesla i bioetanolu (z uwzględnieniem dopłat obszarowych WPR) Silna promocja biopaliw 1szej generacji stanowi konkurencję dla pozyskania biomasy na cele produkcji energii elektrycznej i ciepła

21. Zintegrowane przetwarzanie biomasy na energie eklektyczną, ciepło, biopaliwa i produkty chemiczne – biorafinacja (metoda zwiększająca efektywność wykorzystania biomasy i przestrzeni produkcyjnej)

22. Zielona energia elektryczna w Polsce w 2006r. 250 GWh -3,9% udziału w bilansie sprzedaży (cel 3,7) Biomasa: Σ46%

23. Przykład optymistycznego szacunku potencjału współspalania biomasy z węglem w elektrowniach zawodowych [TJ/rok@ region] Wyniki:możliwość osiągnięcia 3,1% (3,4 TWhe) w 2010; Po koszcie mniejszym niż €20/MWhe Skutki takiego scenariusza ‘2010: Realizacja celu jest w konflikcie z celem ‘2020 na udział OZE w energii pierwotnej oraz z celem na 10% udział biopaliwa ciekłych w transporcie Źróło: Johnsson, Berndes &Berggren ‘2006

24. Biogas– niewykorzystany potencjał (44 PJ) energetyczny, w szczególności rolnictwa w obiektach hodowlanych (wstęp do biorafinacji) Liczba kurników z obsadą powyżej 5000 szt Liczba tuczarni trody chlewnej z obsadą powyżej 500 szt. Liczba obór z obsadą powyżej 100 krów

25. Obecna wizja osiągnięcia celów na OZE-El ‘2010 • MG ‘2005*Uaktualniona wizja EC BREC IEO ’2007 • Biomasa4,0%2,5% • Woda1,2%1,9% • Wiatr2,3%2,5% • Biogaz - 0,6% • Razem 7,5% (= ok. 12 TWh) Too slow development of energy plantations and to little time remaining to 2010 * Report of the Ministry of Economy (MG) to the European Commission, 31.08.2005

26. Wcześniej szacowane cele ilościowe i prognozy rozwoju energetyki odnawialnej na lata 2010 i 2020* *w tabeli podano wartości/prognozy górne

27. Wzrost udziałów i rynków na zieloną energię elektryczną, biopaliwa i ciepło w Polsce w latach 2006-2020 wg EC BREC IEO 4,6 Mtoe 2005r 20 Mtoe Wyzwanie: oczekiwany 4,3 krotny wzrost podaży ilości energii w stosunku do ‘2005, w tym: Zielona energia elektryczna……x 40 Biopaliwa……..x 20 Zielone ciepło.......x 2 2020r

28. Wprowadzenie jednolitych i niedyskryminujących dla żadnego z końcowych nośników energii instrumentów wsparcia dla ciepła, zielonej energii elektrycznej i biopaliw => zobowiązania ilościowe dla sprzedawców energii i handel certyfikatami (ulgi akcyzowe dla biopaliw są instrumentem krótkookresowym i z powodu różnego opodatkowania paliw w krajach członkowskich, uniemożliwiają harmonizacje systemu wsparcia w całej UE). Wsparcie dla małych technologii (=>wykup certyfikatów po cenie minimalnej) i innowacyjnych technologii (=>priorytety technologiczne w dofinansowaniu do inwestycji). Wymagane pakietem energetycznym UE i celami ‘2020 ew. zmiany w instrumentach wsparcia