Gündem

1. Paydaşlar Yönünden Akıllı Şebekeler ve Türkiye İçin Yol Haritası ÖnerisiAgah Hınç Barış Sanlı14 Mayıs 2010ICCI 2010, İstanbul

2. Gündem • Akıllı şebeke kavramı • Akıllı şebekelerden beklenen faydalar • Dünya’da akıllı şebekelere ilişkin gelişmeler • Akıllı şebeke kavramının paydaşları • Türkiye için yol haritası önerisi • Sonuç

3. Akıllı Şebeke • İnternetten önce hayat nasıl olduğunu hatırlayabilen var mı? • Cep telefonu henüz icat edilmemişken insanlar birbirleriyle nasıl iletişim kuruyordu? • Akıllı şebekeler de bunlara benzer bir değişimi vaat etmektedir

4. Akıllı Şebeke, Gerçekten gerekli mi? • ABD Enerji Bakanlığı’nın yaptığı bir araştırmaya göre, 1.000.000 MW üstünde üretim gücüne ve yaklaşık 300.000 mil uzunluğunda iletim hattına sahip olan ABD elektrik sistemi %99,97 oranında güvenlidir. Kalan %0,03’lük orandan doğan kesintilerin ülkeye toplam maliyeti ise yıllık en az 150 milyar USD’dir. • İkamesinin mümkün olmaması sebebiyle “ELEKTRİKSİZLİĞİN” maliyeti oldukça ağır olabilmektedir.

5. Akıllı Şebekeden Beklenen Faydalar • Kendi kendini onaran şebeke • Artan tüketici katılımı • Yüksek arz kalitesi • Her türlü üretim ve depolama ünitesinin sisteme bağlanabilmesi • Pazar gelişimi • Varlıkların optimizasyonu

6. Japonya- 1,1 milyar USD bütçe tahsisi 2009 ABD-3,9 milyar USD bütçe tahsisi 2009 AB-Akıllı Şebekeler Teknoloji Platformu 2006 Kanada-Hydro one 2010 Güney Kore-Akıllı şebeke enstitüsü 2009 ABD-Boulder, Colarado 2008 İtalya-Telegestore 2005 Çin-Akıllı şebekeler resmi yol haritası 2009 Avustralya-100 milyon USD bütçe tahisisi 2009 Dünyadaki Gelişmeler

7. Akıllı Şebeke Kavramının Paydaşları • ABD Enerji Bakanlığı – Litos Strategic Communication ortak çalışması

8. Tüketiciler • (+) • Talep tarafı katılımının artması • Tüketimi anlık izleyebilme • Maliyetleri azaltma • Yeşil enerji tüketebilme olanağı • ABD-“Akıllı Şebekeler Tüketici Ortaklığı” • ABD-“Akıllı Şebekeler Paydaş Yuvarlak Masası” • (-) • Akıllı cihazların maliyetleri • Özel hayatın gizliliği

9. Elektrik Şirketleri • (+) • Sistemi izleme • Kayıp-kaçakların azalması • İşletme verimliliğinin artması • (-) • Finansman zorluğu • Tüketicilerin bilgilendirilmesi zorunluluğu

10. Teknoloji Şirketleri • (+) • Akıllı cihazlar, kontrol sistemleri, kullanıcı arayüzleri • Otomasyonun artması ile genişleyen pazar • (-) • Resmi standart eksikliği

11. Düzenleyici Otoriteler • Şebeke maliyetlerinin dolayısıyla tarifelerin daha net belirlenmesi • Şebekeyi makro bakış açısıyla izleme olanağı • Dinamik fiyatlama • Optimum modernizasyon seviyesini belirleyici düzenlemeler

12. Politika Belirleyiciler • Akıllı şebekeler için genel politikanın, hedeflerin ve standartların belirlenmesi • Akıllı şebekelerin tüm toplum refahı açısından değerlendirilmesi • Akıllı şebeke yatırımlarının milli gelir, cari açık, işsizlik, enflasyon v.b. makro göstergelere olan etkisinin değerlendirilmesi

13. Çevre Örgütleri • Daha çok yenilebilir enerjinin şebekeye entegrasyonu • Tüketicilerin bilincinin yükselmesi • Elektrikli araçlar(tekerlek üstündeki depolama cihazları/piller) • Karbon salınımının daha etkili kontrolü

14. Türkiye İçin Yol Haritası • Dikkat edilmesi gereken noktalar; • Talep ile etkileşim kurabilen bir şebeke yapısı • Gelecek teknolojilerden (ör: elektrikli arabaların pillerinin sistem yedek kapasitesi gibi kullanılabilmesi) yararlanabilme yollarının açık tutulması. • Güvenlik sorunu • Tüketici için doğru yazılımların tasarlanması çok önemlidir • “Şebeke ile dost” cihazlar (ör:ev aletleri)

15. Türkiye İçin Yol Haritası Hedeflerin ve köşe taşlarının belirlenmesi Deneme süreci Değerlendirme Uygulama Yaygınlaştırma • Öncülük edecek devlet otoritesinin seçimi • İlgili mevzuat çalışmalarının yapılması • Dağıtım bölgeleri fizibilite çalışması • Dağıtım bölgelerinin kullanılacak standart konusunda serbest bırakılması • Pilot denemeler • 5 yıllık eylem planı oluşturulması • “B” planları oluşturulması • Tüm dağıtım şirketleri çalışmalarının devlet otoritesi koordinatörlüğünde tek bir sonuç raporunda toplanması • Deneme sürecinde elde edilen sonuçlara göre standartların seçimi

16. Türkiye İçin Yol Haritası • ABD’de 2007’de yürürlüğe giren Enerji Bağımsızlığı ve Güvenliği Kanunu’na göre (Energy Independence and Security Act of 2007) akıllı şebeke standartları geliştirilmesi ve bunların uygulanması görevi Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü’ne (NIST) verilmiştir. • Bu bağlamda NIST tarafından hazırlanan yol haritası aşağıda verilmiştir.

17. Türkiye İçin Yol Haritası • “Elektrik Piyasasında Dağıtım Sisteminde Sunulan Elektrik Enerjisinin Tedarik Sürekliliği, Ticari ve Teknik Kalitesi Hakkında Yönetmelik” • 6 ncı Maddenin 3 üncü fıkrası: Tedarik sürekliliğine, ticari kaliteye ve teknik kaliteye ilişkin verilerin ve göstergelerin öngörülen doğruluk sınırlarının dışında olması durumunda, söz konusu verilerden hareket edilerek dağıtım sistemi gelir tavanının hesaplanmasına esas teşkil edecek kalite göstergeleri bulunur. • 24 üncü Madde (c) fıkrası: Kalite performansının dağıtım geliri üzerindeki etkisinin, Dağıtım Sistemi Gelirinin Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ uyarınca dağıtım şirketinin gelir tavanına ne şekilde yansıtılacağı Kurul kararıyla belirlenir.

18. Türkiye İçin Yol Haritası • “Elektrik Piyasasında Dağıtım Sisteminde Sunulan Elektrik Enerjisinin Tedarik Sürekliliği, Ticari ve Teknik Kalitesi Hakkında Yönetmelik” • Geçici Madde 2 : İkinci uygulama dönemi yatırım planı içerisinde; tedarik sürekliliğinin ve teknik kalitenin otomatik olarak kaydı için tesis edilecek uzaktan izleme ve kontrol sistemi için yatırım öngören ve bunun için hazırlanan yatırım planları Kurul kararıyla onaylanan dağıtım şirketi; söz konusu yatırımı, 31/12/2012 tarihine kadar tamamlar ve 1/1/2013 tarihinden başlamak üzere elektrik enerjisi tedarik sürekliliği ve teknik kalite göstergelerine ilişkin tüm verileri otomatik olarak kaydetmeye başlar.

19. Sonuç • Akıllı şebekeler, elektrik şebekesine çift taraflı etkin bir iletişim altyapısı ekleyen şebeke güncellemesidir. • Akıllı şebekeler sadece ismi için değil getireceği ekonomik yararlar ön plana çıkarılarak değerlendirilmelidir. • Gelişmiş ülkeler kendi yol haritalarını yazarken, teknoloji yoğun bu dönüşümde Türkiye’nin başkalarını kopyalama şansı yoktur. • Hata yaparak, belki yatırım ziyan ederek ama sonunda öğrenerek, öğreterek ve paylaşarak kendi akıllı şebeke deneyimini oluşturmalı ve uygulamaya başlamalıdır.

20. Teşekkürler…ahinc@epdk.org.tr