Vergoeding van lichamelijke letselschade

1. Vergoeding van lichamelijke letselschade Gastcollege 2 april 2014 Thomas More campus Geel Spreker : Eveline Van den Hout

2. Voorwoord • De vergoeding van lichamelijke letselschade is een zeer ingewikkelde materie en steeds in volle evolutie. • Elk schadegeval, elke afhandeling van een dossier letselschade is anders. • De schadedossiers worden beheerd en afgehandeld door verzekeringmaatschappijen met aan de ene zijde de verzekeraar burgerlijke aansprakelijkheid van de partij die de fout begaan heeft, en aan de andere zijde de verzekeraar rechtsbijstand van het slachtoffer.

3. Basisbeginselen • 1. De onrechtmatige daad = de extra-contractuele of buiten contractuele aansprakelijkheid : het foutbeginsel • Artikelen 1382 en volgende van het Burgerlijk Wetboek : • A) Fout, nalatigheid, onvoorzichtigheid • B) Schade • C) Oorzakelijk verband tussen A en B

4. Basisbeginselen • 2) De objectieve aansprakelijkheid : • Artikel 29bis wet 21/11/1989 op de verplichte verzekering van de burgerlijke aansprakelijkheid motorrijtuigen = de autopolis • = no-fault of het « geen foutbeginsel » • Bescherming van de zwakke weggebruikers, zijnde voetgangers, fietsers, inzittenden in of op motorrijtuigen (auto’s, bromfietsen e.d.). Wanneer deze in fout een ongeval veroorzaakt hebben worden ze toch vergoed.

5. Wat is schade • Het burgerlijk wetboek (artikelen 1382 en volgende) geeft hiervan GEEN definitie. • Het is een bewuste leemte om de rechtbanken de ruimste mogelijkheid te bieden om in elk CONCREET geval te bepalen of er schade is en hoe deze vergoed moet worden.

6. Definitie schade • Schade is elk nadeel, elk verlies, elke vermindering van iemands vermogen zowel in zijn goederen als in zijn persoon. • Schade wordt vastgesteld door 2 toestanden met elkaar te vergelijken : • De toestand VOOR het schadegeval en de toestand NA het schadegeval. • Het verschil daartussen is de schade.

7. Vergoeding van de schade • De ganse schade wordt vergoed maar ook niets meers dan die schade, • Het slachtoffer heeft de verplichting zijn schade te beperken, • Het slachtoffer mag zich niet verrijken via het systeem van de schadevergoeding. • De schade wordt vergoed IN CONCRETO, rekeninghoudende met de ganse persoonlijkheid van de schadelijder, zijn beroep, inkomen, familiale, sociale toestand, leeftijd, geslacht enz.

8. Voorwaarden van schadeloosstelling • 1) Een RECHT hebben (artikel 1382 e.v. of artikel 29bis autopolis), • 2) De ZEKERHEID van de schade : de schade moet vaststaan : hypothetische schade wordt dus nooit vergoed, • 3) Een rechtmatig BELANG dat niet in strijd mag zijn met de openbare orde en goede zeden, • 4) de BEKWAAMHEID om in rechte op te treden

9. Het BEWIJS van de schade • Medische attesten • Medische expertise : 3 soorten : • - de éénzijdige medische expertise • - de minnelijke medische expertise • - de gerechtelijke medische expertise

10. Wie kan aanspraak maken op vergoeding ? • 1) Het slachtoffer zelf, • 2) Zijn rechthebbenden : bijvoorbeeld bij overlijden, • 3) De gesubrogeerde organismen die in de plaats gesteld worden in de rechten van het slachtoffer zoals bijvoorbeeld : • - de mutualiteiten • - de arbeidsongevallenverzekeraar

11. De begroting van de schade • De schade moet steeds in concreto beoordeeld worden. Dit betekent dat er niet verwezen wordt naar een abstract persoon maar dat er gekeken wordt naar de schadelijder zelf, zoals hij is op het ogenblik van het ongeval. • Indien het slachtoffer door een vorig ongeval reeds lichamelijke schade opgelopen heeft en deze schade wordt nu door het nieuwe ongeval verergerd, dan wordt enkel de verergering van de schade vergoed.

12. 5 basisbeginselen • - geen vermogensverrijking zonder oorzaak in hoofde van het slachtoffer, • - het slachtoffer heeft een schadebeperkingsplicht, • - de begroting van zijn schade gebeurt in concreto, • - restitutio in integrum : het slachtoffer zoveel mogelijk terug te brengen in de toestand van voor het ongeval, • - vergoeding van heel de schade, niet minder maar ook niet meer.

13. 3 systemen van vergoeding • 1) Kapitalisatie bij zware blijvende werkonbekaamheden, • 2) Geïndexeerde rente : inplaats van het kapitaal in 1 keer uit te keren, krijgt het slachtoffer een maandelijks bedrag. • 3) De ex aequo et bono = forfaitaire vergoeding.

14. Wat wordt er vergoed ? • 1) Medische kosten : remgeld na tussenkomst mutualiteit : te bewijzen • 2) Verplaatsingskosten : van en naar de dokter, kinesist, enz, : te bewijzen • 3) Administratieve kosten : te bewijzen • 4) Kledij en andere schade : te bewijzen • 5) Tijdelijke schade :

15. Wat wordt er vergoed ? • 5) Tijdelijke schade : • - tijdelijke arbeidsongeschiktheid (loonverlies), • - tijdelijke invaliditeit : de morele schade of persoonlijke ongeschiktheid, (pijnen en smarten) • - pretium doloris : extra morele schade • - tijdelijke huishoudelijke schade, • - tijdelijke meerinspanning of extra-inspanningen bij werkherneming

16. Wat wordt er vergoed ? • 6) Blijvende of bestendige schade : • - inkomensverlies • - meerinspanningen • - persoonlijke ongeschiktheid • - huishoudelijke schade • 7) Esthetische schade • 8) Verlies van een schooljaar • 9) Hulp van derden en hulpmiddelen • 10) Postprofessionele schade • 11) Seksuele schade • 12) Genoegenschade • 13) Schade door weerkaatsing bv.genegenheidsschade

17. Wat wordt er vergoed ? • 14) Vergoeding bij overlijden : • - Morele schade ex haerede, • - Morele schade nabestaanden, • - Begrafeniskosten, • - De vermogensschade : inkomensverlies voor de overblijvende partner/kinderen • 15) De interesten

18. Hoe wordt er vergoed ? • De indicatieve tabel 2012 • Wegens het ontbreken van een wettelijke afbakening in het Belgische recht, heeft het Koninklijk Verbond van de Vrede- en Politierechters en het Nationaal Verbond van de Magistraten van Eerste Aanleg, samen met een werkgroep uit de verzekeringssector een INDICATIEVE TABEL opgesteld waarvan de laatste versie van 2012 dateert.

19. Indicatieve tabel 2012 • Wanneer er niet overgegaan kan worden tot een vergoeding in concreto of tot een restitutio in integrum kan men beroep doen op de wijzen van vergoeding van de indicatieve tabel 2012. • De indicatieve tabel is geen bindend voorschrift maar een hulpmiddel, een leidraad om slachtoffers te vergoeden. • Ze komt voort uit de Belgische rechtspraak

20. Tijdschema • Periode TWO/TI BWO/BI=toekomstige schade • /____________/_________/___________ • Ongeval consolidatie uitspraak of minnelijke regeling • Voorbije schade of schade van het verleden/Toekomstige schade • SPLITSING tussen schade verleden en schade toekomst • Toekomstige schade wordt vergoed ofwel forfaitair (ex aequo et bono) ofwel gekapitaliseerd of met geïndexeerde rente.

21. Een praktijkgeval • Verkeersongeval 26/02/2011 de voormiddag. • Slachtoffer : gehuwde man ° 6/1/1966 met 3 kinderen ten laste. Hij was bestuurder van zijn voertuig en genoot van de voorrang van rechts toen hij door de aansprakelijke aangereden werd. • Hij is bediende op een verzekeringsmaatschappij met een bruto-inkomen van 4.000,00 EUR per maand. • Het medische verslag zegt het volgende :

22. Vervolg voorbeeld medische info • Letsels : kneuzingen + breuk rechterarm + whiplash. • Hij was 5 dagen gehospitaliseerd. Werkhervatting op 16/04/2011 fulltime • De medische besluiten zijn de volgende • 100% TAO/TI 26/02/2011-15/04/2011 • 50% TAO/TI 16/04/2011-31/05/2011 • 25% TAO/TI 01/06/2011-30/06/2011 • 15% TAO/TI 01/07/2011-31/08/2011 • 10% TAO/TI 01/09/2011-30/09/2011 • Consolidatie op datum 1/10/2011 met • 8 % persoonlijke ongeschiktheid (BI) • 4 % economische ongeschiktheid (extra inspanningen)(BO) • 2 % huishoudelijke ongeschiktheid (BH) • Esthetische schade 2,5/7 • Er is een medisch voorbehoud voor verwijdering osteosynthesemateriaal • Er is een pretium doloris van 4/7 voor de 5 dagen hospitaal. Voor de volgende TI zit de pretium doloris vervat in de gewone morele schade.

23. Vervolg voorbeeld andere info • Het is een privaat ongeval, betrokkene ging naar de fitness. Het is dus geen ongeval van en naar het werk. Bijgevolg is er tussenkomst van de mutualiteit voor medische kosten en daguitkeringen wegens loonverlies voor de periode na het gewaarborgde loon. • Van zijn werkgever ontving hij immers zijn gewaarborgd maandloon. • Van de verzekeraar van de aansprakelijke ontving hij een voorschot van 2.500,00 EUR door deze betaald op 1/6/2011. • Er is geen tussenkomst van een hospitalisatieverzekeraar.

24. Oplossing • 1. Vergoeding voertuigschade : 3.500, EUR. • 2. Terugbetaling medische kosten, namelijk het remgeld na tussenkomst mutualiteit. Het remgeld bedraagt in deze zaak 350,00 EUR • 3. Vergoeding voor loonverlies voor de periode NA het gewaarborgd maandloon (30 dagen). Dit is een vergelijking tussen 2 toestanden. Ofwel vergoeding van het nettoloon mits voorbehoud voor fiscale en sociale lasten of vergoeding van het semi-brutoloon zonder voorbehoud fiscale-sociale lasten.

25. Oplossing TAO • De mutualiteit en de werkgever zullen zich tot de aansprakelijke of zijn verzekeraar wenden om terugbetaling te vorderen van hun uitgaven. Zij zijn immers gesubrogeerd in de rechten van het slachtoffer. • Er is dus voor het slachtoffer geen loonverlies geweest van 26/02/2011 t.e.m. 27/3/2011. • Er is wel loonverlies van 28/3/2011 t.e.m. 15/04/2011 = 19 dagen. De mutualiteit heeft dagvergoedingen uitgekeerd voor deze periode, hetzij 765,00 EUR • Het brutoloon bedraagt 4.000,00 EUR. • Het semi-bruto loon bedraagt 3.477,20 EUR (4.000,00 EUR – 13,07 % RSZ = 522,80 EUR).

26. Vervolg oplossing TAO-loon • Het nettoloon bedraagt een 2.200,00 EUR (semibruto min bedrijfsvoorheffing). • We vergoeden op basis van het nettoloon 2.200,00 EUR : 30 dagen = 73,33 EUR per dag x 19 dagen loonderving = 1.393,27 EUR. Maar hij ontving 765,00 EUR van de mutualiteit aan dagvergoedingen ter gedeeltelijke compensatie van dat loonverlies. • Bijgevolg bedraagt zijn netto loonverlies628,27 EUR (1.393,27 EUR min 765,00 EUR) en we verlenen voorbehoud voor fiscale lasten. • Zijn loonverlies berekend op semi-brutoloon is 3.477,20 EUR : 30 dagen = 115,91 EUR per dag x 19 dagen loonderving = 2.202,29 EUR min 765,00 EUR = 1.437,29 EUR zonder voorbehoud fiscale lasten.

27. Oplossing TAO/TI morele of persoonlijke schade • 31,00 EUR is de vergoeding voor de geleden pijn of morele schade voor een dag hospitalisatie. • 25,00 EUR is de vergoeding morele schade voor een dag morele schade NA hospitalisatie aan 100 % gerekend. • De pretium doloris of quantum doloris wordt begroot op een schaal van 1 tot 7 en zit in die 31,00 en 25,00 EUR tot en met een 3/7. Vanaf een 4/7 wordt die schade afzonderlijk per punt en per dag vergoed. • Een 4/7 = 2,50 EUR x 4 = 10,00 EUR per dag bovenop de normale vergoeding morele van 31,00 of 25,00 EUR. • Voor de 5/7, de 6/7 en de 7/7 : zie de indicatieve tabel 2012.

28. Vervolg oplossing TI persoonlijke ongeschiktheid of morele schade • 100 % TI : 26/2/2011 t.e.m. 2/3/2011 : hospitalisatie = 5 dagen x 31,00 EUR/dag = 155,00 EUR • 100 % TI : 3/3/2011 t.e.m.15/4/2011 : periode NA hospitalisatie = 44 dagen x 25,00 EUR/dag = 1.100,00 EUR • 50 % TI : 16/4/2011 t.e.m. 31/5/2011 = 46 dagen x 25,00 EUR x 50 % = 575,00 EUR • 25 % TI : 1/6/2011 t.e.m. 30/6/2011 = 30 dagen x 25,00 EUR x 25 % = 187,50 EUR • 15 % TI : 1/7/2011 t.e.m. 31/8/2011 = 62 dagen x 25,00 EUR x 15 % = 232,50 EUR • 10 % TI : 1/9/2011 t.e.m. 30/9/2011 = 30 dagen x 25,00 EUR x 10 % = 75,00 EUR • + pretium doloris 4/7 aan 2,50 EUR x 4 punten = 10,00 EUR x 5 dagen hospitaal (de periode waarvoor de pretium doloris toegekend werd) = 50,00 EUR • TOTAAL BEDRAG : 2.375,00 EUR

29. Oplossing tijdelijke huishoudelijke ongeschiktheid. • 20,00 EUR per dag tijdelijke ongeschiktheid aan 100 % voor een alleenstaande of voor een gezin zonder kinderlast. Dit bedrag wordt verhoogd met 5,00 EUR per kind ten laste zolang dit gerechtigd is op kinderbijslag. • Deze vergoedingen kunnen aangepast worden in functie van de bijdrage die elke partner in het huishouden levert. Bij gebrek aan concrete gegevens wordt de bijdrage gesplitst : 65 % voor de vrouw en 35 % voor de man.

30. Vervolg oplossing tijdelijke huishoudelijke ongeschiktheid • Basisbedrag voor de vergoeding van de huishoudelijke ongeschiktheid in deze casus is 35,00 EUR/dag aan 100 %, namelijk 20,00 EUR + 3 x 5,00 EUR want 3 kinderen ten laste. • Het slachtoffer is een man en bij gebreke aan concrete gegevens, wordt er verondersteld dat de man minder doet in het huishouden dan de vrouw, zodat de man 35 % vergoed krijgt van het hier berekende basisbedrag van 35,00 EUR.

31. Vervolg berekening tijdelijke huishoudelijke ongeschiktheid • 100 % TI : 26/2/2011-15/4/2011 = 49 dagen x 35,00 EUR/dag = 1.715,00 EUR • 50 % TI : 16/4/2011-31/5/2011 = 46 dagen x 35,00 EUR/dag x 50 % = 805,00 EUR • 25 % TI : 1/6/2011-30/6/2011 = 30 dagen x 35,00 EUR/dag x 25 % = 262,50 EUR • Geen vergoeding meer voor huishoudelijke ongeschiktheid voor TI/TAO onder de 25 % in Nederlandstalig België en Brussel. Wel in Franstalig België : daar ligt de grens op 15,00 EUR waarvoor nog huishoudelijke ongeschiktheid toegekend wordt. • Totaal bedrag = 2.782,50 EUR x 35 % want man = 973,87 EUR

32. Berekening TAO verhoogde inspanningen • 20,00 EUR per gepresteerde dag aan 100 % vanaf de dag van de herneming van de professionele activiteit. • Betrokkene heeft het werk aan 100 % of fulltime hervat vanaf 16/04/2011. • Geen vergoeding meer voor TAO verhoogde inspanningen voor TAO onder de 25 % in Nederlandstalig België en Brussel. Wel in Franstalig België : daar ligt de grens op 15,00 EUR waarvoor nog extra inspanningen of meerinspanningen toegekend worden.

33. Vervolg berekening TAO verhoogde inspanningen • 100 % TAO : 26/2/2011-15/4/2011 : nul • 50 % TAO : 16/04/2011-31/5/2011 = 46 dagen x 20,00 EUR x 50 % = 460,00 EUR • 25 % TAO : 1/6/2011-30/6/2011 = 30 dagen x 20,00 EUR x 25 % = 150,00 EUR • TOTAAL bedrag = 610,00 EUR maar betrokkene is bediende, werkt 5 dagen op 7. Hij krijgt dus 5/7 van 610,00 EUR, hetzij 435,57 EUR. Indien in deze periode er nog een feestdag valt of betrokkene neemt verlof, dan presteert hij die dagen niet en dienen deze dagen eveneens afgetrokken te worden van zijn vergoeding.

34. Bestendige of blijvende ongeschiktheden • De letsels van betrokkene werden geconsolideerd met kleine percentages die in deze zaak niet in aanmerking komen voor vergoeding door kapitalisatie of door vergoeding van geïndexeerde rente vermits er o.a. geen inkomstenverlies naar de toekomst toe is. • Consolidatie betekent dat de letsels van het slachtoffer zodanig geëvolueerd zijn dat verdere evolutie niet meer te verwachten valt en dat er medisch bijgevolg een beslissing genomen kan worden of er al dan niet een blijvende ongeschiktheid is en zo ja van hoeveel percent op een percentage van 100 % validiteit van schade aan de mens en voor welke soorten ongeschiktheden. • In casu wordt er overgegaan tot forfaitaire vergoeding of een vergoeding ex aequo et bono.

35. Vervolg bestendige of blijvende ongeschiktheden • De begroting van de schade gebeurt aan de hand van een forfaitair bedrag dat gekoppeld is aan een welbepaald barema. • Betrokkene heeft hetzelfde werk hernomen, maar moet wat meer inspanningen leveren om datzelfde werk te doen. Er werd hem hiervoor 4 % toegekend. • Voor de BI blijvende invaliditeit of persoonlijke ongeschiktheid werd hem 8 % toegekend. • Voor de huishoudelijke ongeschiktheid 2 %.

36. Vervolg blijvende ongeschiktheden • De indicatieve tabel 2012 kent 2 soorten barema’s naargelang het percentage van de ongeschiktheid : • Ongeschiktheden van 1 tot en met 5 % • Ongeschiktheden vanaf 6 % • De indicatieve tabel 2012 zegt dat schadevergoeding via kapitalisatieberekening aangewezen is voor percentages gelijk aan of hoger dan 15 %, tenzij men kan motiveren waarom er geen kapitalisatie kan zijn.

37. Becijfering blijvende ongeschiktheden • Leeftijd van betrokkene op datum van consolidatie = 45 jaar, want : • Geboortedatum = 6/1/1966 • Consolidatiedatum = 1/10/2011 • Het barema voor een persoon van 45 jaar voor ongeschiktheden van minder dan 6 % is 1.050,00 EUR per percentagePUNT • Het barema voor een persoon van 45 jaar voor ongeschiktheden vanaf 6 % is 2.250,00 EUR per percentagePUNT.

38. Vervolg becijfering blijvende ongeschiktheden • De voorgestelde forfaitaire bedragen worden geacht de blijvende schade vanaf de consolidatie te vergoeden voortvloeiende zowel uit de persoonlijke, de huishoudelijke als de economische ongeschiktheid en dit in gelijke delen en in verhouding tot de door de geneesheer deskundige weerhouden graden/percentages. • Dus het percentagePUNT of de graad van blijvende ongeschiktheid bestaat uit : • 1/3 persoonlijke ongeschiktheid • 1/3 economische ongeschiktheid • 1/3 huishoudelijke ongeschiktheid

39. Berekening blijvende ongeschiktheden • 8 % persoonlijke ongeschikheid • 2.250,00 EUR/punt : 3 x 8 = 6.000,00 EUR • 4 % economische ongeschiktheid • 1.050,00 EUR/punt : 3 x 4 = 1.400,00 EUR • 2 % huishoudelijke ongeschiktheid • 1.050,00 EUR/punt : 3 x 2 = 700,00 EUR • Totaal bedrag = 8.100,00 EUR

40. Oplossing vergoeding van esthetische schade • Behoudens uitzonderlijke omstandigheden, wordt de tijdelijke esthetische schade niet afzonderlijk vergoed. Hiermede zal rekening gehouden worden in het kader van de vergoeding van de blijvende esthetische schade. • De blijvende esthetische schade wordt begroot op een schaal van 1 op 7. De dokter deskundige bepaalt de blijvende esthetische schade binnen deze schaal. • Bij vergoeding wordt rekening gehouden met de plaats van de ontsiering, de leeftijd en de activiteiten. • De indicatieve tabel 2012 weerhoudt barema’s per leeftijdscategorie.

41. Becijfering esthetische schade • Betrokkene was 45 jaar op datum van consolidatie en valt daardoor in de leeftijdscategorie : 41 t.e.m. 50 jaar. • Hij kreeg 2,5/7. • 2/7 = 1.600,00 EUR • 3/7 = 3.600,00 EUR • 2,5/7 is het gemiddelde tussen beide of 2.600,00 EUR (1.600 + 3.600 gedeeld door 2).

42. Voorstel van schadevergoeding • 3.500,00 EUR : voertuigschade • 350,00 EUR : remgeld medische kosten • 628,27 EUR : TAO netto loonverlies + voorbehoud fiscale lasten • 2.375,00 EUR : TI persoonlijke ongeschiktheid-morele • 973,87 EUR : TI huishoudelijke ongeschiktheid • 435,57 EUR : TAO verhoogde inspanningen • 8.100,00 EUR : BI/BO/BH • 2.600,00 EUR : Esthetische schade 2,5/7 • 138,60 EUR : verplaatsingskosten naar dokter en kinesist aan 0,33 EUR per km : in concreto begroting • 100,00 EUR : maximumbedrag administratiekosten : kan lager liggen, maar ook hoger. In principe in concreto te bewijzen. • --------------------- • 19.201,31 EUR • - 2.500,00 EUR : voorschot betaald door verzekeraar op 1/6/2011 • --------------------- • 16.701,31 EUR te vermeerderen met interesten

43. INTERESTEN • Interesten maken integraal deel uit van de schadeloosstelling, evenwel : • In de praktijk : geen interesten voor schadegevallen die binnen het jaar geregeld worden, • Wel interesten voor schadegevallen die om wel bepaalde redenen meer dan een jaar duren. • De interest is de vergoeding voor de bijkomende schade die voortvloeit uit de laattijdige betaling van de schadeloosstelling.

44. Interesten : 2 categorieën • 1. De vergoedende of compensatoire interesten, worden toegekend : • - vanaf datum ongeval, • - vanaf een gemiddelde datum, • - vanaf de effectieve door het slachtoffer gedane betaling, • -vanaf consolidatiedatum

45. Interesten : 2 categorieën • 2. De verwijlinteresten of moratoire interesten lopen vanaf de dag van de gerechtelijke uitspraak (vonnis, arrest) tot de dag van de effectieve betaling. • Men spreekt hier ook van gerechtelijke interesten.

46. Interesten wettelijke percentages • Hieronder een overzicht van de wettelijke interestvoeten vanaf 1974 tot op heden : • 8 % van 1/11/1974 tot en met 31/07/1981 • 12 % van 1/08/1981 tot en met 01/07/1985 • 10 % van 1/08/1985 tot en met 31/07/1986 • 8 % van 1/08/1986 tot en met 31/08/1996 • 7 % van 1/09/1996 tot en met 31/12/2006 • 6 % van 1/01/2007 tot en met 31/12/2007 • 7 % van 1/01/2008 tot en met 31/12/2008 • 5,5% van 1/01/2009 tot en met 31/12/2009 • 3,25%van 1/01/2010 tot en met 31/12/2010 • 3,75%van 1/01/2011 tot en met 31/12/2011 • 4,25 %van 1/01/2012 tot en met 31/12/2012 • 2,75 %van01/01/2013 tot en met 31/12/2013 • 2,75%van01/01/2014 tot en met 31/12/2014

47. Interesten vervolg • Op basis van artikel 87 van de programmawet van 27 december 2006 (Belgisch Staatsblad van 28 december 2006), wordt de wettelijke rentevoet zowel in burgerlijke als in handelszaken voortaan elke kalenderjaar vastgesteld. • De algemene administratie van de Thesaurie van de Federale Overheidsdienst Financiën, maakt in januari van elk jaar in het Belgisch Staatsblad de jaarlijkse rentevoet bekent.

48. Toepassing interesten op het voorbeeld • 3.500,00 EUR hoofdsom voertuig schade • 452,77 EUR interesten vanaf datum ongeval 26/2/2011 • 350,00 EUR hoofdsom remgeld medische kosten • 41,44 EUR interesten vanaf gemiddelde datum 13/06/2011 • 628,27 EUR hoofdsom TAO loonverlies • 78,76 EUR interesten vanaf gemiddelde datum 6/4/2011 • 2.375,00 EUR hoofdsom TI persoonlijke ongeschiktheid morele schade • 281,12 EUR interesten vanaf gemiddelde datum 13/06/2011 • 973,87 EUR hoofdsom TI huishoudelijke ongeschiktheid • 119,97 EUR interesten vanaf gemiddelde datum 27/04/2011 • 435,57 EUR hoofdsom TAO verhoogde inspanningen • 52,45 EUR interesten vanaf gemiddelde datum 24/05/2011 • 8.100,00 EUR hoofdsom BI/BO/BH • 867,25 EUR interesten vanaf consolidatiedatum 1/10/2011 • 2.600,00 EUR hoofdsom Esthetische schade 2,5/7 • 336,34 EUR interesten vanaf datum ongeval 26/2/2011 • 138,60 EUR hoofdsom verplaatsingskosten • 16,41 EUR interesten vanaf gemiddelde datum 13/06/2011 • 100,00 EUR hoofdsom administratiekosten • 11,84 EUR interesten vanaf gemiddelde datum 13/06/2011

49. Vervolg cijfermatige berekening van de interesten • Totaal bedrag hoofdsom vermeerderd met de interesten is : • 19.201,31 EUR hoofdsom • + 2.258,35 EUR wettelijke interesten • --------------------- • 21.459,66 EUR • - 2.500,00 EUR voorschot betaald 1/6/2011 • - 299,01 EUR interesten vanaf 1/6/2011 • ---------------------- • 18.660,65 EUR • De interesten worden in dit voorbeeld berekend tot en met 30/04/2014, vermoedelijke datum van betaling aan het slachtoffer. • TOTAAL EINDBEDRAG van de schadevergoeding is : 18.660,65 EUR • Met het slachtoffer wordt een overeenkomst van dading afgesloten voor dit bedrag, die door de verzekeraar van de aansprakelijke opgesteld wordt.

50. De overeenkomst van dading • Zodra er een akkoord is tussen partijen over het bedrag van schadevergoeding, wordt er een contract opgesteld dat beheerst wordt door de artikelen 2044 en volgende van het Burgerlijk Wetboek. • « Dading is een contract waarbij partijen een gerezen geschil beëindigen of een toekomstig geschil voorkomen. » • « Om een dading aan te gaan moet men bekwaam zijn om te beschikken over de voorwerpen die in de dading begrepen zijn .» • Men moet dus handelingsbekwaam zijn.