1 / 40

TİROİD HASTALIKLARINA YAKLAŞIM

TİROİD HASTALIKLARINA YAKLAŞIM. Dr. Gülümser KIR DOĞRU OMÜ TF. Aile hekimliği AD . Tiroid bezi; 2 . ve 3. trakeal halkaların önünde yerleşmiş iki loblu endokrin organdır. Folliküller tiroid bezinin yapısal ve fonksiyonel birimleridir. Foliküllerde Tg içeren kolloid bulunur.

ranee
Télécharger la présentation

TİROİD HASTALIKLARINA YAKLAŞIM

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. TİROİD HASTALIKLARINA YAKLAŞIM Dr. Gülümser KIR DOĞRU OMÜ TF. Aile hekimliği AD.

  2. Tiroid bezi; 2. ve 3. trakeal halkaların önünde yerleşmiş iki loblu endokrin organdır. • Folliküllertiroid bezinin yapısal ve fonksiyonel birimleridir. FoliküllerdeTg içeren kolloid bulunur. • Folikül hücrelerden T3 T4 salınırken, parafolikül hücrelerden ise kalsitonin salınır.

  3. Tiroid hormon regülasyonu hipotalamo-hipofizer aks ile olur.

  4. Salgılanan hormonun: • %98.5’iT4 • %1.5’i T3 • T3 ve T4 kanda taşıyıcı proteinlere bağlanır. • T4 %99.97 ‘si bağlı (TBG %60-75 ; TTR %15-30, ALB %10) • T3 %99.7’si bağlı (primer olarak TBG)

  5. Anamnez • Aile öyküsü • Operasyon , RT öyküsü • Gebelik • Otoimmun hastalık öyküsü • İyot maruziyeti, iyot eksikliği • Radyasyona maruz kalma hikayesi • Hipertiroidi, RAI tedavisi öyküsü • İlaç kullanımı (lityum, α interferon, amiadaron) • Benignveya malign hastalık • İyottan yoksun alanlarda yaşama • Guatrojenikilaç alımı

  6. Sistem sorgulama • Halsizlik • Uyku hali • Saç dökülmesi • Kilo alımı • Cilt kuruluğu • Seste kabalaşma • Kabızlık • Soğuk intoleransı • Tremor • Çarpıntı • Anksiyete • Sık defekasyon • Kilo kaybı • Terleme • Sıcak intoleransı • Adet düzensizliği

  7. Sistem sorgulama • Disfaji • Ses karakterinde değişiklik • Boğulma hissi • Dispne • Lokalize ağrı • Ateş

  8. Fizik Muayene • Tiroidpalpasyonu ; • Grade 1a: derin palpasyonla ele gelme • Grade 1b: extansiyon ile görülmesi • Grade 2: fleksiyon ile görülmesi • Grade 3: aşikar görülmesi • Hassasiyet • Nodül varsa; kıvamı , şekli, boyutu, fiksasyonu • Üfürüm varlığı • Dermopati varlığı • Oftalmopati varlığı • LAP varlığı

  9. Tiroid fonksiyon testleri • Testlerin amaçları: • Tiroit fonksiyon durumunun tespiti.(Hipotiroidi, hipertiroidi veya ötiroidi) • Tiroit fonksiyonlarında bir bozukluk varsa bunun tipi ve yerinin belirlenmesi. • Tiroit hastalıklarının ve/veya tedavilerinin takibi.

  10. TSH • Genel olarak tiroid fonksiyonunun iyi bir göstergesidir. • İlk istenecek ve tek başına anlamlılığı yüksek olan bir testtir. • Tarama testi olarak kullanılır. • Genelde yüksek düzeyleri hipotiroidiyi gösterirken, düşük düzeyleri hipertiroidiyigösterir

  11. TSHın yüksekliği hipertiroidiyi düşündürürken ; • hipofiz tmde • periferik hormon direncinde yanıltıcı olabilir. • TSHın baskılı olması tirotoksikozu düşündürürken; • gebelik 1. trimesterde (hcg salınımına bağlı) • hipertiroidi tedavisi sonrasında • bazı ilaçlara bağlı (yüksek doz glukokortikoid, dopaminevb.) minimal düşmeler olabilir. • Bilinen hipofizer hastalığı olanlarda tek başına TSH ile değerlendirilmemelidir.

  12. Artmış TSH, Düşük sT3-sT4 • Kronik otoimmuntiroidit(hashimototiroiditi) • Radyoaktif iyot tedavisi • Tiroidektomi • Radyoterapi • İyot eksikliği-İyot metabolizması defektleri • Tiroiddisgenezisi

  13. Artmış TSH , Normal st3-st4 • Subklinikotoimmuntiroidit • Düzensiz hipotiroidi tedavisi • Amiodaron, sertralin, kolestramin gibi ilaç kullanımı

  14. Normal veyaArtmışTSHArtmışSerbest T3-T4 • TSH salgılayan hipofiz adenomu • Anti T3 veya Anti T4 antikorları

  15. Azalmış TSH artmış st3-st4 • Primerhipertiroidi: • Grave’shastalığı • Multinodüler guatr • Toksik nodül • Geçici tiroidit: • Postviral • Postpartum • Lenfositik • Tiroksin alımı, fazla iyot alımı, amiodarone

  16. Azalmış TSH Normal st3-st4 • Subklinikhipertiroidi • Otoimmuntiroidit • Tiroksin alımı • Steroid tedavisi • Kronik hastalıklar

  17. Azalmış TSH azalmış st3-st4 • Kronik hastalık • Kısa zaman önce antitiroid tedavi • Pituiter hastalık (SekonderHipotiroidi) • Konjenital TSH veya TRH eksikliği

  18. Anti TG • Normal populasyonun %3’ünde pozitiftir. • OtoimmuntiroiditintanısallığınıantiTPO ile birlikte bakıldığında arttırır. • Malignitelerin> %20’sinde pozitiftir. (papiller>foliküler) • Lenf nodumetastazı ile koreledir. • Tiroidektomi sonrası ilk 6 ay geçici yükselme sonrası 3. yılda kaybolur. • Yeniden saptanması/yükselmesi rekürrens düşündürebilir.

  19. Hipotiroidi düşünülen hastada; • St4 ve TSH ile hipotiroidiprimersekonder ayrımı yapılır. • Anti TPOAb ve anti TG ab düzeyi değerlendirilir. • Rutin tiroglobulin düzeylerine bakılmaz. Fakat yüksek TSH(>100) düzeylerinde tiroidagenezisiaçısından bakılabilir.

  20. Hashimototiroiditi • Hipotiroidinin en sık nedenidir. • 30-50 yaş arası kadınlarda daha sıktır. • Genelde asemptomatik • Fizik muayenede genelde düzensiz, sert tiroid bezi palpe edilir. • TSH artar, sT4 ve sT3 düşük, düşük-normal veya normaldir. • Antikorlar pozitiftir.

  21. *TEMD tiroid hastalıkları tanı ve tedavi klavuzu 2009

  22. Tedavi • Tercih T4 (Levotiroksin)’ un sodyum tuzudur • Emilim ince barsak boyunca olur ve % 80’dir • Açken daha iyi emilir. Birlikte ek bir ilaç alınmamalıdır • Yarılanma ömrü 7-8 gündür (T3’ün bir gün) • Günlük doz 1,5mcg/kg olarak başlanır. • Doz kademeli olarak 2 haftada bir artırılmalıdır • Doz artırımı TSH değerine göre yapılmalıdır.

  23. Primerhipotiroidide hedef TSH’yı 0.5-1.5 IU/L arasına getirmektir. • Santral hipotiroidide tedavi hedefi ST4 düzeyinin normalin 1/3 üst sınırında olmasıdır. Santral hipotiroidide tek başına TSH ölçümü doz ayarlamasında kullanılamaz.

  24. LT4 dozu fazla gelirse ST4 yükselir, TSH düşer, hipertiroidi tablosu gelişir. • Bu hastalarda LT4 3-4 gün tamamen kesilir ve daha sonra önceki dozun 25-50 mcgaz dozunda LT4 başlanır.

  25. Ötiroidizm sağlandıktan sonra 3 aylık kontrollerle TSH düzeyleri ile takip edilir. • Otoantikorların tek seferde pozitif görülmesi yeterlidir. Tekrarlanmasının anlamı yoktur.

  26. Endemik guatr • İyot eksikliğine bağlı oluşur. • Genelde dağlık bölgelerde ve bazı endemik coğrafyalarda görülür. • Tedavide iyotun tuzla birlikte alınması sağlanır. • Nodül varlığını ekarte açısından USG yapılmalıdır. • Ötiroiddiffuz guatr olan hastalar tedavisiz takip edilir. • T4 de verilebilir.

  27. Postpartumhipotiroidi • Otoimmun • Genelde geçici hipotiroidigözlenir. • Anti-TPO genelde pozitiftir. • İlaca bağlı hipotiroidi • İyot • Lityum • Amiodaron

  28. Hipertiroidizm • Tirotoksikoz dokuların dolaşımda aşırı miktarda bulunan tiroid hormonlarına maruz kalması sonucu ortaya çıkan patolojik bir sendromdur • Hipertiroidizm ise tiroid bezinden aşırı hormon üretilip salınmasıdır.

  29. Tirotoksikozis • Tiroidhiperfonksiyonu ile birlikte olanlar (hipertiroidizm) • Aşırı TSH yapımı • TSHoma • Parsiyeltiroid hormon rezistansı • Graveshastalığı • Trofoblastik tümör • Toksik adenom • Toksikmultinodülerguatr • Jod-basedov fenomeni

  30. Tirotoksikozis • Tiroidhiperfonksiyonu ile birlikte olmayanlar • Tirotoksikozisfactitia(egzojen t4 alımına bağlı) • Subakuttiroidit(hipertiroidi ile karışır; ağrı-sedim) • Geçici tirotoksikoz ile birlikte bulunan kronik tiroidit • Ağrısız tiroidit • Postpartumtiroidit • Sessiz tiroidit • Ektopiktiroiddokusu • Metastatiktiroid kanseri

  31. Hipertiroidizm (?) TSH ve sT4 Normal TSH  TSH  TSH  veya N TSH ve sT4 sT4:N sT4  sT4  sT3 sT3:N sT3  Hipertiroidizm ekarte edilir Tirotoksikoz 1- TSHoma 2-Tiroid hormon Rezistans sendromu • Subklinikhipertiroidizm • Graveshastalığı veya • TNG’ınbaşlangıç dönemi • Aşırı tiroid hormonu verilmesi • Nontiroidalhastalık T3 toksikoz • Graves hastalığı • TNG veya TMG • Tiroidit • İyatrojenikhipertiroidizm • Gestasyonelhipertiroidizm • TiroidCa • Strumaovarii • hCGsalgılayan tümörler • Ailevi nonotoimmunhiper- • Tiroidizm • Albrightsendromu Testler 2-3 ay sonra tekrarlanır İlerleme yoksa yılda bir yapılır

  32. TFTsihipertiroidi ile uyumlu olan hastanın Toksikdiffüz guatr ve Graves hastalığı ayrımı yapılmalıdır; tedavi yaklaşımları farklıdır. • Toksik bir adenom varlığını ekarte etmek için görüntüleme yapılmalıdır. • Tiroditit atağı yada gerçek hipertiroidi açısından tiroid sintigrafisi ile iyot uptake değerlendirilmelidir.

  33. Graves hastalığında; • TSH baskılı • Tiroidotoantikorlar +(%10 – olabilir.) • Tsh reseptör Ab + • Oftalmopati varlığı • Sintigrafide diffüzuptake görülmesi

  34. Graves hastalığında tedavi daha agresif olmalıdır. • Oftalmopati var ise total tiroidektomi yapılmalıdır.* • İyot kısıtlaması yapılmalıdır. İyotsuz tuz kullanımı önerilmelidir. • Gebe olan yada yakın zamanda gebelik düşünen hastalarda iyot kısıtlaması kontrendikedir.* • Graves hastalığında oftalmopati riskinde artışa yol açtığından sigara yasaklanmalıdır. *TEMD tiroid hastalıkları tanı ve tedavi klavuzu 2009

  35. Tedavi St:subkliniktirotoksikozHT: hafif tirotoksikoz OT: orta şiddette tirotoksikoz AT: ağır tirotoksikoz TF: tiroid fırtınası • *TEMD tiroid hastalıkları tanı ve tedavi klavuzu 2009

  36. Tedavi • Antitiroid ilaçlar; • Metimazol: 2,5-10mg/gün • Propylthiouracil: 50-100mg/ gün • Semptomatik tedavi: • propranolol: 60-320mg/gün • Metoprolol: 50-100mg

  37. Takip • Antitiroid ilaçların hepatotoksisite ve agranülositoz gibi ciddi yan etkileri olduğundan takipte KCFT ve CBC değerlendirmesi önemlidir. • Hipertiroidizm takibi doz ayarlaması st4 düzeyi ile yapılır. TSH yanıtı geç dönemde ortaya çıkar.* • Ötirodizm sağlandıktan sonra tanıya bağlı olarak cerrahi yada takip planlanır. *Harrison endokrinoloji 16th edisyon 2009,s91

  38. Kaynaklar • TEMD tiroid hastalıkları tanı ve tedavi klavuzu • Harrison endokrinoloji 16th edisyon 2009

  39. Teşekkürler…

More Related