1 / 42

Chaán thöông

Chaán thöông. trong BOÙNG ÑAÙ. BS. PHAN VÖÔNG HUY ÑOÅNG. ÑAÏI CÖÔNG. Theå thao – boùng ñaù phaùt trieån nhieàu ngöôøi tham gia soá chaán thöông taêng Moân vaän ñoäng – coù tính ñoái khaùng CT nhieàu

ronan-tyson
Télécharger la présentation

Chaán thöông

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Chaán thöông trong BOÙNG ÑAÙ BS. PHAN VÖÔNG HUY ÑOÅNG

  2. ÑAÏI CÖÔNG • Theå thao – boùng ñaù phaùt trieån nhieàu ngöôøi tham gia soá chaán thöông taêng • Moân vaän ñoäng – coù tính ñoái khaùng CT nhieàu • Tính ñaëc thuø thöôøng gaëp CT chaân, ít gaëp ôû löng vaø tay, hieám gaëp CT coå • Xöû trí ñuùng, sôùm phuïc hoài nhanh, trôû laïi thi ñaáu

  3. ÑAÏI CÖÔNG MOÄT SOÁ PHA NGUY HIEÅM !

  4. CHAÁN THÖÔNG PHAÀN MEÀM ÑOÄ I • Nheï: daây chaèng (gaân, cô) bò keùo giaõn, soá löôïng sôïi bò raùch  25% • Daáu hieäu: Söng ñau nheï, khoâng giôùi haïn vaän ñoäâng cô – khôùp, nhöng ñau taêng leân khi aán vaøo vuøng toån thöông

  5. CHAÁN THÖÔNG PHAÀN MEÀM ÑOÄ II • Trung bình: daây chaèng, (gaân, cô) bò raùch töø 25% ñeán 75% boù sôïi • Daáu hieäu: Coù theå nghe tieáng “böïc” hay “raéc” taïi choã bò thöông. Sau ñoù ñau döõ doäi, söng - baàm nhieàu, giôùi haïn vaän ñoäng khôùp (cô baép). Khôùp coù theå bò maát vöõng

  6. CHAÁN THÖÔNG PHAÀN MEÀM ÑOÄ III • Naëng: ñöùt hoaøn toaøn soá löôïng sôïi daây chaèng (gaân, cô) • Daáu hieäu: Coù caùc daáu hieäu cuûa ñoä II nhöng traàm troïng hôn, cô bò maát lieân tuïc coù theå caûm thaáy khi sôø döôùi da, khôùp söng nhieàu, maát vöõng vaø coù theå bò traät khôùp

  7. BAÏN CAÀN LAØM GÌ ? 1. NGHÆ NGÔI: (R – REST) • Nghæ chôi ngay laäp töùc sau chaán thöông, coù theå giöõ baát ñoäng vuøng bò thöông baèng neïp coá ñònh trong 24 – 72 giôø ñaàu

  8. BAÏN CAÀN LAØM GÌ ? 2. CHÖÔØM LAÏNH: (I – ICE) • Giuùp giaûm chaûy maùu beân trong, giaûm söng, giaûm vieâm caáp tính • Caùch laøm: tuùi chöôøm laïnh hoaëc ñaù ñaäp nhuyeãn boû vaøo bao nylon roài boïc moät khaên öôùt beân ngoaøi (khoâng neân chöôøm ñaù laïnh tröïc tieáp leân da coù theå laøm phoûng laïnh)

  9. BAÏN CAÀN LAØM GÌ ? 2. CHÖÔØM LAÏNH: (I – ICE) • Thôøi gian: 10-15 phuùt, laëp laïi nhieàu laàn caùch 30-45 phuùt. Chöôøm quaù laâu coù theå gaây phoûng laïnh. Thöïc hieän trong 24-72 giôø ñaàu sau chaán thöông

  10. BAÏN CAÀN LAØM GÌ ? 3. BAÊNG EÙP: (C – COMPRESSION) • Muïc ñích: laøm giaûm chaûy maùu, giaûm söng, coù theå laøm cuøng luùc vôùi chöôøm laïnh hoaëc khoâng coù chöôøm laïnh • Caùch laøm: söû duïng baêng thun quaán döôùi vuøng bò toån thöông khoaûng 5-10 cm quaán leân treân vuøng toån thöông

  11. BAÏN CAÀN LAØM GÌ ? 3. BAÊNG EÙP: (C – COMPRESSION) • Chuù yù: Nhöõng voøng ñaàu quaán hôi chaët sau ñoù loõng daàn. Khoâng neân quaán quaù chaët coù theå cheøn eùp maïch maùu thaàn kinh

  12. BAÏN CAÀN LAØM GÌ ? 4. KEÂ CAO CHI CHAÁN THÖÔNG (E – ELEVATION) • Giuùp maùu trôû veà tim toát hôn, laøm giaûm söng vaø vieâm (nhaát laø ñoái vôùi chi döôùi) • Coù theå naèm keâ cao chaân 10-15 cm trong 24-72 giôø ñaàu

  13. CAÙC ÑIEÀU CAÀN TRAÙNH • Xoa boùp, keùo naén böøa baõi • 48-72 giôø ñaàu tuyeät ñoái khoâng neân xoa boùp caùc loaïi thuoác thoa coù chöùa tinh daàu gaây noùng

  14. CAÙC ÑIEÀU CAÀN TRAÙNH Haäu quaû: • Laøm giaõn maïch  taêng chaûy maùu  laøm taêng söng baàm, phuø neà  ñau taêng leân, hieän töôïng vieâm keùo daøi, chaán thöông laâu laønh, deã bò xô chai moâ bò thöông  moâ bò thöông laønh seïo xaáu  deã bò taùi phaùt • Gaây vieâm, phoûng, dò öùng da neáu laïm duïng

  15. PHAÂN LOAÏI TOÅN THÖÔNG NHEÏ: • Hoaït ñoäng khoâng bò aûnh höôûng • Ñau chæ xuaát hieän sau khi taäp • Thöôøng vuøng bò toån thöông khoâng taêng caûm giaùc • Khoâng söng hoaëc raát ít – Khoâng ñoû ñau

  16. PHAÂN LOAÏI TOÅN THÖÔNG XÖÛ TRÍ: • Söûa chöõa laïi thôøi khoùa bieåu taäp luyeän • Taäp hoã trôï ñeå choáng stress • RICE, thuoác giaûm ñau • Töøng böôùc hoài phuïc hoaït ñoäng hoaøn toaøn

  17. PHAÂN LOAÏI TOÅN THÖÔNG TRUNG BÌNH: • Hoaït ñoäng bò aûnh höôûng phaàn naøo • Ñau tröôùc vaø sau khi hoaït ñoäng • Vuøng bò toån thöông taêng caûm giaùc khi sôø • Söng vöøa phaûi – Ñoû da ít

  18. PHAÂN LOAÏI TOÅN THÖÔNG XÖÛ TRÍ: • Nghæ ngôi vuøng bò toån thöông • Baøi taäp hoã trôï ñeå choáng stress • RICE vaø thuoác giaûm ñau khaùng vieâm • Töøng böôùc trôû laïi hoaït ñoäng hoaøn toaøn

  19. PHAÂN LOAÏI TOÅN THÖÔNG NAËNG: • Ñau tröôùc, trong vaø sau khi taäp • Ñau aûnh höôûng ñeán vaän ñoäng nhieàu • Caùc vaän ñoäng bình thöôøng trong ngaøy cuõng gaây ñau • Ñau taêng nhieàu khi aán leân vuøng bò toån thöông – Söng neà – Ñoû ñau

  20. PHAÂN LOAÏI TOÅN THÖÔNG XÖÛ TRÍ: • Ngöng ngay caùc vaän ñoäng theå thao • Gaëp caùc baùc só chuyeân khoa

  21. MOÄT SOÁ CT THÖÔØNG GAËP I. TOÅN THÖÔNG DAÂY CHAÈNG ÔÛ GOÁI DC coù taùc duïng giöõ vöõng khôùp goái, goàm: • DC cheùo tröôùc: x. quyeån khoâng traät ra tröôùc • DC cheùo sau: x. quyeån khoâng traät ra sau • DC beân trong – DC beân ngoaøi: giöõ chaët maët trong vaø ngoaøi khôùp goái

  22. MOÄT SOÁ CT THÖÔØNG GAËP I. TOÅN THÖÔNG DAÂY CHAÈNG ÔÛ GOÁI DCCT DCCS DCBT DCBN Khôùp goái nhìn töø tröôùc Khôùp goái nhìn töø sau

  23. MOÄT SOÁ CT THÖÔØNG GAËP I. TOÅN THÖÔNG DAÂY CHAÈNG ÔÛ GOÁI Cô cheá chaán thöông

  24. MOÄT SOÁ CT THÖÔØNG GAËP I. TOÅN THÖÔNG DAÂY CHAÈNG ÔÛ GOÁI Phaãu thuaät noäi soi taùi taïo DCCT: Duøng moät phaàn gaân baùnh cheø / gaân cô baùn gaân Taäp phuïc hoài 6 thaùng

  25. MOÄT SOÁ CT THÖÔØNG GAËP I. TOÅN THÖÔNG DAÂY CHAÈNG ÔÛ GOÁI • Toån thöông DCBT, DCCS: thöôøng ÑT baûo toàn • Toån thöông keát hôïp: DCCT – DCCS DCCT – DCBT DCCT – DCBN • CT nhieàu DC  khôùp caøng maát vöõng  taêng nguy cô loûng khôùp maõn tính Goái maát vöõng Caàn phaãu thuaät sôùm

  26. MOÄT SOÁ CT THÖÔØNG GAËP I. TOÅN THÖÔNG DAÂY CHAÈNG ÔÛ GOÁI • Luaät FIFA choáng va chaïm töø phía sau: traùnh gaây toån thöông DCCT vaø DCCS • Ñôn vò Y Hoïc TDTT – Hoäi Y Hoïc TDTT TPHCM ñaõ aùp duïng kyõ thuaät noäi soi ÑT ñöùt daây chaèng cho VÑV

  27. MOÄT SOÁ CT THÖÔØNG GAËP II. TOÅN THÖÔNG SUÏN CHEÂM GOÁI • Hay gaëp nhaát ôû caàu thuû boùng ñaù • Giaûm löïc chaán ñoäng  giöõ vöõng goái

  28. MOÄT SOÁ CT THÖÔØNG GAËP II. TOÅN THÖÔNG SUÏN CHEÂM GOÁI • Goái xoay vaën quaù ñoä • Goái gaäp duoãi quaù ñoä • Raùch suïn cheâm trong thöôøng gaáp 5 laàn suïn cheâm ngoaøi Suïn cheâm daäp – beå – raùch - troùc

  29. MOÄT SOÁ CT THÖÔØNG GAËP II. TOÅN THÖÔNG SUÏN CHEÂM GOÁI • Ñieàu trò – chaån ñoaùn baèng noäi soi • Taäp phuïc hoài 6-12 tuaàn

  30. MOÄT SOÁ CT THÖÔØNG GAËP III. TOÅN THÖÔNG SUÏN KHÔÙP GOÁI • Suïn khôùp bao phuû ñaàu x.ñuøi vaø x.chaøy • Trôn laùng  goái cöû ñoäng nheï nhaøng • Giaûm chaán, phaân boá löïc ñeø eùp maët khôùp • Toån thöông suïn khôùp thöôøng keát hôïp toån thöông DCCT & suïn cheâm, chieám 20-30% tröôøng hôïp loûng goái maõn tính

  31. MOÄT SOÁ CT THÖÔØNG GAËP III. TOÅN THÖÔNG SUÏN KHÔÙP GOÁI Nguyeân nhaân: • Löïc beân ngoaøi taùc ñoäng maët khôùp quaù nhanh • Goái xoay & chòu söùc naëng lôùn Naëng: beå xöông döôùi suïn

  32. MOÄT SOÁ CT THÖÔØNG GAËP III. TOÅN THÖÔNG SUÏN KHÔÙP GOÁI • Trieäu chöùng: ñau khi cöû ñoäng, chòu söùc naëng ôû goái – söng – keït khôùp • Maûnh suïn vôõ nhoû 1-2 cm2  caét boû • Taäp phuïc hoài caû naêm

  33. MOÄT SOÁ CT THÖÔØNG GAËP IV. CHAÁN THÖÔNG COÅ CHAÂN • Do laät baøn chaân • Giaøy khoâng phuø hôïp chaân hay maët saân

  34. MOÄT SOÁ CT THÖÔØNG GAËP IV. CHAÁN THÖÔNG COÅ CHAÂN Hình thöùc: • Toå thöông bong gaân (daõn daây chaèng coå chaân) caáp tính • Vieâm hoaït maïc khôùp coå chaân • Thoaùi hoùa maët suïn khôùp coå chaân

  35. MOÄT SOÁ CT THÖÔØNG GAËP V. CHAÁN THÖÔNG BAÉP CHAÂN • Ñau döõ doäi 1/3 treân baép chaân, dòu ngay sau 10 p • Cô cheá: ñöùt vuøng tieáp giaùp cô sinh ñoâi trong • Thöôøng gaëp ôû ngöôøi lôùn tuoåi, khôûi ñoäng khoâng kyõ

  36. MOÄT SOÁ CT THÖÔØNG GAËP VI. CHAÁN THÖÔNG CÔ ÑUØI • Cô töù ñaàu ñuøi phía tröôùc • Cô hamstring phía sau • Gaân cô kheùp haùng

  37. MOÄT SOÁ CT THÖÔØNG GAËP VI. CHAÁN THÖÔNG CÔ ÑUØI Nguyeân nhaân: • Va chaïm tröïc tieáp • Caàu thuû gaéng söùc quaù möùc • Trong cuù chuoài – xoaït boùng ñoät ngoät • Caàu thuû khôûi ñoäng khoâng kyõ

  38. MOÄT SOÁ CT THÖÔØNG GAËP VII. VIEÂM – ÑÖÙT GAÂN GOÙT • Thöôøng gaëp ôû VÑV lôùn tuoåi, gaân goùt ñaõ bò thoaùt hoùa • Coá gaéng theo banh neân quaù taûi

  39. PHOØNG NGÖØA CHAÁN THÖÔNG • Chuaån bò theå löïc toát • Khôûi ñoäng kyõ • Dinh döôõng ñaày ñuû • Lòch thi ñaáu phuø hôïp • Duïng duï, maët saân phuø hôïp

  40. PHOØNG NGÖØA CHAÁN THÖÔNG • Xöû trí ñuùng CT – ñieàu trò CT cuõ phuïc hoài hoaøn toaøn tröôùc khi trôû laïi thi ñaáu • Giaùo duïc tinh thaàn Fairplay • Chuaån bò tröôùc thi ñaáu kyõ

  41. KEÁT LUAÄN TAÄP SÖÙC MAÏNH VAØ SÖÏ DEÛO DAI LAØ CHÌA KHOÙA PHOØNG NGÖØA CHAÁN THÖÔNG

  42. Traân Troïng Kính Chaøo

More Related