ZEHIR DANISMA MERKEZI

1. ZEHIR DANISMA MERKEZI BESIN ZEHIRLENMELERI Mik.Dr.G�nseli Tuba KABAKCI

2. BESIN ZEHIRLENMELERI-I Besinler; enterik ates (tifo, paratifo), bruselloz ve kolera gibi bir �ok ve/veya gastrointestinal sistem (GIS) infeksiyonlarinin bulasinda temel yolu olustururlar

3. BESIN ZEHIRLENMELERI-II Besin zehirlenmeleri (BZ) tanimi i�erisinde t�m infeksiy�z ya da non-infeksiy�z nedenlerle olusan hastaliklar Mikroorganizma ya da toksinlerin bulastigi besinlerin yenmesi � i�ilmesi ile gelisen ve �ogunlukla GIS semptomlari ile seyreden hastaliklar Ayrica mantar, deniz �r�nleri ve agir metal zehirlenmeleri yer almaktadir Bakteriyel nedenler, t�m besin zehirlenmelerinin % 60 � 90�indan sorumludur.

4. BESIN ZEHIRLENMELERI � III �lkeden �lkeye, y�reden y�reye b�y�k degisiklikler g�stermekle birlikte, �zellikle yaz aylarinda infeksiyon hastaliklari polikliniklerine basvuran hastalarin b�y�k bir miktarini olusturan, �ogu zaman �nemsenmeyen ve bu nedenle de bildirilmedigi i�in toplumlardaki ger�ek insidansi bilinemeyen hastaliklardir Besin zehirlenmeleri kisa ink�basyon s�reli (en �ok 2-3 g�n) hastaliklardir.

5. ETYOLOJI �lkemiz ger�ekleri g�z �n�nde bulundurarak besin zehirlenmelerini iki farkli yaklasimla siniflayabiliriz Gelisim mekanizmalarina g�re besin zehirlenmeleri : Mikroorganizma toksini bulasmis besinlerin yenmesi ile gelisenler Staphylococcus aureus B.Z. Bacillus cereus (emetik formda) B.Z. Clostridium botulinum B.Z.

6. 2. Besin ile alinan mikroorganizmanin organizmada toksin �retmesi ile gelisenler : Clostridium perfringens B.Z. Vibrio cholerae infeksiyonu (kolera) Enterotoksijenik Escherichia coli (ETEC) B.Z. Bacillus cereus (ishal formunda) B.Z.

7. 3.�Barsak duvarina invazyon ile karakterize olan infeksiyonlar :  Shigella infeksiyonlari (basilli dizanteri) Non-tifoidal salmonella infeksiyonlari Campylobacter infeksiyonlari Enterohemorajik Escherichia coli (EHEC) infeksiyonlari Enteroinvaziv Escherichia coli (EIEC) infeksiyonlari Yersinia enterocolitica infeksiyonlari Vibrio parahaemolyticus infeksiyonlari

8. 4. Barsak epitelinin d�k�lmesine yol a�an infeksiyonlar : Vir�s nedenli (Norwalk virus, v.d.) B.Z. Enteropatojen Escherichia coli (EPEC) B.Z. 5. Non-infeksiy�z nedenler : Mantar zehirlenmeleri (Amanita muscarina, Amanita phalloides, v.d.) Solanin zehirlenmeleri Balik zehirlenmeleri Deniz kabuklularina bagli zehirlenmeler Agir metal zehirlenmeleri

9. b) Semptomlara g�re siniflama : 1. Bulanti, kusma, epigastrik agri ile seyredenler : Staphylococcus aureus B.Z. Bacillus cereus (emetik formda) B.Z. Agir metal zehirlenmeleri

10. 2.�Sik, �ok sulu ve fazla vol�mde diskilama (enterit) ile seyredenler : Clostridium perfringens B.Z. Vibrio cholerae infeksiyonu (kolera) Enterotoksijenik Escherichia coli (ETEC) B.Z. Bacillus cereus (ishal formunda) B.Z. Enteropatojen Escherichia coli (EPEC) B.Z. Vir�s nedenli B.Z. (Norwalk virus, v.d.)

11. 3. Y�ksek ates ; �ok sik, az vol�ml�, mukuslu, kanli-kansiz diskilama ile seyredenler : Shigella infeksiyonlari Non-tifoidal salmonella infeksiyonlari Campylobacter infeksiyonlari Yersinia enterocolitica infeksiyonlari Vibrio parahaemolyticus infeksiyonlari Enterohemorajik Escherichia coli (EHEC) infeksiyonlari Enteroinvaziv Escherichia coli (EIEC) infeksiyonlari

12. 4. N�rolojik semptomlarla seyreden, GIS semptomlari silik tablolar : Clostridium botulinum B.Z. (Botulizm) Solanin zehirlenmesi Balik zehirlenmeleri Deniz kabuklulari ile zehirlenme Mantar zehirlenmeleri

13. BULANTI, KUSMA, EPIGASTRIK AGRI ILE SEYREDEN BESIN ZEHIRLENMELERI Staphylococcus aureus besin zehirlenmesi Toplumda %10-40, hastanede ise %70 burun ve farinks port�r� bulunur. S.aureus�un salgiladigi enterotoksinler sonucu meydana gelir En sik sorumlu olan enterotoksin A dir Isiya dayanikli bir toksindir Ink�basyon s�resi 1-6 saattir Nazal ve nazofarinks S.aureus port�r� olan ve gida ile ugrasan kisilerin kontamine ettigi jambon, salam, kremali pasta, dondurma ve mayonez gibi proteinden zengin besinlerin yenmesi ile olusur

14. Besinin g�r�n�m ve kokusu normaldir. Siddetli epigastrik agri, bulanti ve kusma vardir Ates g�r�lmez Tani : Hastanin kusmuk ve diskisinda veya s�pheli besin maddesinde k�lt�r yapilmasi Kesin tani i�in bu materyallerde RIA ve ELISA ile enterotoksin varliginin g�sterilmesi gerekir Tedavi: Kendiliginden iyilesir �zg�l sagaltim gerekmez

15. Bacillus cereus (emetik form) besin zehirlenmesi: Isiya duyarli ve diren�li olmak �zere iki ayri enterotoksini ile iki farkli klinik tabloda besin zehirlenmesine yol a�ar. Isiya dayanikli toksinle meydana gelen emetik formda toksin bekletilmis besinlerde olusur ve besinlerle birlikte alinir Haslanmis veya kavrulmus pirincin oda isisinda bekletilip yenilmesi sonucu gelisir Ink�basyon s�resi 1-6 saattir Siklikla bulanti ve kusma g�zlenir

16. Tani: S�pheli besin ve diskida Bacillus cereus �retilebilir Toksin arastirilmasi i�in ticari kitler kullanilabilir Tedavi: Klinik semptomlara y�nelik destekleyici tedavi yapilir

17. Agir metal zehirlenmeleri: Besinlerin; teneke, adi emaye yada demir i�erikli galvanizlenmis kaplarda depolanmasi baslica nedendir �zellikle asidik yiyeceklerin ve karbonatli i�eceklerin �inko, demir, bakir, kadmiyum gibi metalleri i�eren kaplar ve siselerde saklanmasi sonucu gelisir Gastrik irritasyon ile 1 saat i�inde bulanti, kusma, karin agrisi, agizda metalik tat, adele agrilari g�r�l�r Kadmiyum zehirlenmesinde hipersalivasyon vardir Genellikle semptomlar kendiliginden ve kisa s�rede kaybolur

18. SIK, �OK SULU VE FAZLA VOL�MDE DISKILAMA (ENTERIT) ILE SEYREDENLER Clostridium perfringens besin zehirlenmesi Normal pop�lasyonun diski florasinda %2-6 oraninda bulunurken, uzun s�re hastanede veya bakim evlerinde yatma sonucu bu oran %15-30 gibi artar Clostridium perfringens tip A ile meydana gelmektedir Zehirlenmeye neden olan toksin isiya dayaniksiz bir enterotoksindir Ink�basyon periyodu 8-24 saattir Sorumlu gida t�rleri daha �ok et ve et sularidir Genellikle sulu diyare ile karakterizedir Olgularin yaridan fazlasinda epigastrik agri vardir

19. Tani: S�pheli yiyecek ve diski k�lt�rleri tanida yol g�stericidir Kesin tani diskida toksinin g�sterilmesi ile olur. Bu ama�la ELISA ve RIA y�ntemleri kullanilir Tedavi: Destekleyici tedavi yapilir 12-24 saat sonra kendiliginden d�zelir

20. Vibrio cholerae infeksiyonu V.cholerae� nin tek konak�isi insandir Bulas; Kolera vibrionlarinin herhangi bir sekilde i�me ve kullanim sularina, gidalara bulasmasi sonucu oral yoldan olur Bulas da sokakta satilan gida ve soguk i�eceklerinde rol� vardir Patogenezden sorumlu olan bakterinin ekzotoksinidir

21. Bakteri m�sinaz salgisi ile mukoza bariyerini asar, barsak epiteline adheren fakt�r� ile tutunur ve kolonize olur Ink�basyon s�resi birka� saat-birka� (1-3) g�nd�r Klinikte pirin� suyu g�r�n�m�nde ishal, bulanti, �g�rt� olmaksizin durdurulamayan kusma ve dehidratasyona ait bulgular vardir

22. Tani: �zg�l tanisi kolera vibrionunun diski mikroskobisinde g�sterilmesi K�lt�rde �retilmesi ile konur Tedavi: En �nemlisi sivi elektrolit dengesinin saglanmasidir Antimikrobiyal tedavinin ishal s�resini kisalttigi g�zlenmistir. Bu ama�la doksisiklin yada kinolonlar kullanilir.

23. Enterotoksijenik Escherichia coli (ETEC) Besin Zehirlenmesi Hastalik tablosu tamamen mikroorganizmanin isiya duyarli (labiltoksin=LTI) ve isiya diren�li (Stabil toksin=ST) toksinleri ile olusmaktadir ETEC�e bagli ishaller turist=seyahat ishali olarak bilinir �esitli besin maddelerinin kontamine olmasi sonucu oral-fekal yol ile bulasirlar Ink�basyon periyodu 12-72 saattir

24. ETEC�de ani sulu diyare, ciddi olgularda koleraya benzer kramp tarzinda karin agrisi vardir Ates, bulanti ve kusma g�r�lmez. Tablo 2-4 g�nde d�zelir ETEC�in kesin tanisi i�in enterotoksin varliginin g�sterilmesi gerekir. Bunun i�in doku k�lt�r�, DNA prob ve ELISA y�ntemleri kullanilir

25. Bacillus cereus (ishal formu) besin zehirlenmesi: Bulas; iyi pismemis etler ve sebzelerle olmaktadir Spor ile kontamine yiyecekteki bakterinin v�cut i�indeyken �remesi ve zaman i�inde isiya duyarli entorotoksin �retmesi ile gelisir Ink�basyon s�resi emetik forma g�re daha uzundur (8-16 saattir) Baslica semptomlar ishal ve kramp tarzinda karin agrisidir Tablo 1-2 g�nde d�zelir ORS (oral rehidratasyon sivisi) replasmani disinda ek bir sagaltim gerektirmez

26. Enteropatojenik E. coli (EPEC) besin zehirlenmesi: Daha siklikla d�rt ayliktan k���k infantlarda endemik ishallere neden olur Bakteri incebarsak villus epitel h�crelerine yapisir ve fonksiyonlarini bozar (yapis-boz mekanizmasi) Ink�basyon s�resi 24-48 saattir Hastalik; irritabilite, istahsizlik gibi sinsi belirtilerle baslar Kusma ve ates genellikle g�r�lmez Ishal sulu olup sari-yesil renktedir Diski; kan, mukus ve l�kosit i�ermez Hastalik hizli seyir g�stererek dehidratasyon, siyanoz, asidoz ve soka neden olabilir Tedavisiz olgularda mortalite y�ksektir (%25-40)

27. Norwalk virus ve diger viruslere bagli besin zehirlenmesi: Son yillarda insidansi artmistir Baslica deniz �r�nleri ve kontamine sularla bulasir Ink�basyon s�resi 1-3 g�nd�r Baslica semptomlar; bulanti, kusma, sulu ishal, kramp tarzinda karin agrisi, bas agrisi, hafif ates, halsizliktir Genellikle 2-9 g�nde kendiliginden d�zelir Siddetli olgularda bizmut subsalisilat kullanilabilir

28. Y�KSEK ATES; �OK SIK, AZ VOL�ML�, MUKUSLU, KANLI-KANSIZ DISKILAMA ILE SEYREDENLER Shigella Infeksiyonu (basilli dizanteri, sigelloz) Sigelloz k���k �ocuk hastaligidir (<10 yas) Bulasta mekanik tasiyicilik esastir Kolon epitelini invaze ederek inflamasyona neden olur Kendini sinirlayan bir infeksiyondur

29. Ink�basyon periyodu 2-5 g�nd�r Klinikte halsizlik, karin agrisi, sulu ishal vardir. Daha sonra diski kanli ve mukuslu hal alir. Tenesmus g�r�l�r Diski sulu ve sekilsizdir L�kositoz ve n�trofili �ogu olguda saptanir L�kositoz bulunmasa da l�kosit form�l�nde sola kayma tipiktir Hastalik 5-7 g�n s�rer

30. Tani: Diskinin makroskobik, mikroskobik ve bakteriyolojik incelenmeleri ile konur Direk mikroskobide diskida bol miktarda BK ve KK bulunur Kesin tani diski k�lt�r�nde etken mikroorganizmanin izolasyonu ile olur Tedavi: Destekleyici tedavi Antimikrobiyal tedavinin ishal ve diski ile bakteri atilim s�resini azalttigi g�r�lm�st�r. Bu ama�la daha �ok florokinolonlar tercih edilir

31. Enteroinvaziv Escherichia coli (EIEC) infeksiyonlari En �nemli �zellikleri invazyon proteinin yapimini kodlayan b�y�k bir plazmid tasirlar Sigelloza �ok benzer klinik tablo olustururlar 2-3 g�nl�k ink�basyon periyodu vardir Ani baslayan ates, sulu ishal ve tipik dizanteri tablosu klinige hakimdir Tanida EIEC �nin invazyon �zelligi ile ilgili olarak SERENY testi gereklidir Ciddi olgularda kisa s�reli kinolon tedavisi �nerilmektedir

32. Non-tifoidal salmonella infeksiyonlari Non-tifoidal Salmonellalar insanlara �zg� bakteriler degilse de insanlara gerek B.Z.leri i�inde, gerekse salmonelloz tablolari i�inde en sik karsilasilan klinik formdur. Oral yoldan alinan bakterinin barsaga tutunmasi ve penetrasyonu, sekretuar yanit, inflamasyon, doku nekrozu ve makrofaj i�inde �remesi patogenezde �nemlidir

33. Esasen hayvanlarda infeksiyona yol a�ar. Bunlarin kontamine �ikartilari yada dokulari ile sonu�ta iyi pismemis �ig et, s�t, yumurta gibi besinlerle insanlara bulasir Ink�basyon periyodu 6-24 saattir. Klinikte �s�me, y�ksek ates, bulanti, kusma bas agrisi ,karin agrisi ve ishal g�r�l�r Diski genelde pis kokuludur Hastalik genellikle 4-7 g�nde iyilesir

34. Tani: Diski k�lt�r�nde bakteri izolasyonu ile konur L�kosit sayisi kanda degismezken diskida artmistir �ogunlukla diski mikroskobik olarak kanlidir Tedavi: Basit Salmonella gastroenteritlerinde antimikrobiyal tedavi genellikle gereksizdir Spontan d�zelmenin olmadigi durumlarda, immunsuprese hastalarda, agir ishallerde y�ksek atesle seyreden olgularda ve altta yatan baska bir hastalik durumunda antimikrobiyal tedavi gereklidir. Bu ama�la yetiskin grubunda florokinolonlar, �ocukluk �aginda ise 3. Kusak sefalosporinler tercih edilir

35. Campylobacter infeksiyonlari Bu infeksiyon grubu d�nyada olduk�a yaygin olan bir zoonozdur. Koyun, sigir, k�mes hayvanlarinin florasinda bulunurlar Infeksiyonun meydana gelmesinde inokulum miktari ve konak bagisiklik durumu �nemlidir Insanlara iyi pismemis tavuk, hayvan �ikartilari ile kontamine yemekler, su ve s�t �r�nleri ile bulasmaktadir. Nadiren hasta insanlardan temas yolu ile de bulas olabilir Ink�basyon periyodu 12-24 saattir Yaz aylarinda olgu sayisinda artis g�zlenir Ates, bas agrisi, halsizlik, diyare, kramp tarzinda karin agrisi, sulu kanli ve mukuslu ishal klinikte g�r�len belli basli semptomlardir Tablo 5-7 g�nde d�zelir

36. Tani: Rutin diski k�lt�r� �zel olarak arastirilmadik�a yardimci olmaz. 2 �nemli t�r olan C. jejuni ve C.coli yi saptamak �zere oligon�kleotid problar gelistirilmistir Tedavi: Sivi elektrolit replasmani tedavinin ana basamagini olusturur. Y�ksek ates, kanli ishal ve diskilama sayisinin 8 den fazla oldugu vakalarda antimikrobiyal tedaviye ihtiya� vardir. Bu ama�la makrolidler yada kinolonlar kullanilir

37. Yersinia enterocolitica infeksiyonlari : Kuzey Avrupa �lkelerinde sik g�r�l�r. Bir zoonozdur. Dogal rezervuari domuz, sigir gibi b�y�k bas hayvanlardir Kis aylarinda ve 5 yas alti �ocuklarda daha fazla g�r�l�r Bulas da et ve s�t �r�nleri �nemlidir Ink�basyon periyodu uzundur. (16-48 sa.) Bakterinin en �nemli �zelligi +40 C de �r�yebilmesidir. Bu nedenle kontamine et, s�t gibi besinler buzdolabinda saklansa da bulas �nlenemez

38. Terminal ileumda �lseratif lezyonlar, peyer plaklarinda nekroz ve mezenterik lenfadenopati g�r�l�r Ishal ve mezenterik lenfadenit yapar. Ciddi olgularda rektal kanama ve ileum perforasyonu g�r�lebilir Reiter sendromu, eritema nodozum, glomer�lonefrit, Henoch Sch�nlein Purpasi, miyokardit, perikardit gibi klinik tablolara yol a�abilir Hastalik 10-14 g�n s�rebilmektedir

39. Tani: Diski k�lt�r� yapilabilir Tedavi: Tedavide kinolonlar, sefalosporinler,aminoglikozidler kullanilabilir

40. Vibrio parahaemolyticus infeksiyonlari: Japonya bu infeksiyonun en fazla g�r�ld�g� �lkedir. Sadece hemolizin salgilayan k�kenleri patojeniktir �zellikle deniz mevsiminde, yaz aylarinda sik g�r�l�r Infeksiyon yenge�, istiridye, midye, karides gibi kabuklu deniz hayvanlari ve baliklarin iyi pisirilmeden yenmesi ile olusur Ink�basyon periyodu 16-48 saattir Bulanti, kusma, karin agrisi, sulu ishal ve ates vardir Tablo 2-10 g�nde d�zelebilmektedir

41. Tani: Diskida ve s�pheli besin maddesinde etken bakteri izole edilebilir Tedavi: Klinik semptomlara y�nelik tedavi yapilir. Antimikrobiyal tedavi tartismalidir

42. Enterohemorajik Escherichia coli (EHEC) infeksiyonlari Sigirlar mikroorganizmanin baslica rezervuarlaridir Etken kolon mukozosina tutunur Bakteri shiga benzeri bir stotoksin salgilar Sitotoksin lamina propria tabakasi i�inde lokal endotelyal hasara, mikroanjipatik hemolize ve bunun sonucunda renal fonksiyon bozukluguna yol a�ar

43. Kontamine et ve hayvansal �r�nlerle bulastigi bilinmektedir �ogunlukla ates olmaksizin ciddi karin agrisi ve kanli ishal vardir Kolonda yama tarzinda �dem ve hemoroji saptanir Olgularin %70-95�i 1-5 g�nde iyilesirken daha �ok �ocuklardan olusan %5-30 olguda hemolitik �remik sendrom gelisir

44. Tani: Hemorojik kolite neden olan EHEC k�kenlerinin �ogu O157: H7 serotipine ait oldugundan bunun arastirilmasi tani i�in �nemlidir Tedavi: Klinik semptomlara y�nelik tedavi yapilir. Antimikrobiyal tedavi tartismalidir.

45. ZEHIRLENMEYE NEDEN OLAN GIDALAR

46. KAYISI �EKIRDEGI Prunus amygdalus var. amara (Aci badem) isimli bitkinin tohumlaridir Akdeniz b�lgesinde bol bulunur Meyvalar sonbaharda toplanir Tohumlar ezilince karakteristik bir koku duyulur Bir badem tohumunda 1mg HCN vardir

47. KLINIK ETKILER Semptomlar ilk 30 dk-2 sa i�erisinde gelisir Bulanti, kusma, diyare ve epigastrik agri Hipotansiyon ve kardiyovask�ler kollaps Dispne, siyanoz Basagrisi, basd�nmesi, oryantasyon bozuklugu, irritabilite, letarji, stupor, areflexi, konv�lzyon, senkop Metabolik ve laktik asidoz

48. KRONIK KULLANIM Spastik parezi: Spastik y�r�me, parapleji, impotans, spastik mesane ve konstipasyon Tropikal ataksik polin�ropati: Optik atrofi, sagirlik, ataksik y�r�me ve duyu kaybi

49. LABORATUVAR Serum siyan�r seviyesinin tespiti Arteriyel kan gazlari takibi Serum laktat seviyesinin �l��lmesi Hemoglobin ve methemoglobin konsantrasyonu bakilmasi Ven�z O2 basinci veya O2 sat�rasyonunun artmasi �nemli Kiraz kirmizisi kan rengi g�r�lmesi

50. TOKSISITE SINIRI 100 gr seftali �ekirdegi : 88 mg HCN 100 gr kayisi �ekirdegi : 8.9 mg HCN 100 gr zerdali : 217 mg HCN 500 mg amygdalin : 30 mg HCN

51. TEDAVI Gastrik lavaj ve aktif k�m�r O2 tedavisi Semptomatik ve destekleyici tedavi

52. Siyan�r antidot kit tedavisi: a)Amyl Nitrit: 1 dk�da 30 sn inhalasyon b)Sodyum Nitrit: 15 � 20 dakika; Eriskin: %3 sol�syondan iv 10 cc (300 mg) �ocuk: 0.15-0.33 ml/kg c)Sodyum Thios�lfat: %25 sol�syon Eriskin: 50cc iv (12.5gr) �ocuk : 1.65cc/kg iv

53. ACIBAL(GRAYANOTOXIN) �zellikle Dogu Karadeniz b�lgesinde rastlanir Rhododendron (orman g�l�) t�rlerinde bulunur, R.panticum ve R.luteum t�rleri yaygindir Bal�z� toplayan arilar vasitasiyla bala karismaktadir

54. KLINIK BULGULAR Semptomlar ilk 30-120dk i�erisinde g�r�l�r Agiz ve �evresinde yanma, his kaybi, bulanti, kusma Hipotansiyon, bradikardi, asiri terleme Konv�lzyon, konf�zyon, koma Ge�ici k�rl�k

55. LABORATUVAR Balin mikroskobik incelemesi ile Rhododendron�lara ait polenlerin tespiti Grayanotoksin�lerin ITK( Ince Tabaka Kromotografi ) ile analizi. Kloroform, su veya metanol ile hazirlanan ekstre ITK ile incelenir Vanilin-Perklorik asit reaktifi p�sk�rt�lerek renklendirilir

56. TOKSISITE SINIRI Bu konuda �ok fazla bilgi yoktur Ancak 50-75ml kontamine balin yenmesi semptomlarin ortaya �ikmasina neden olabilmektedir

57. TEDAVI Genellikle ilk 24 saatte spontan d�zelme g�r�l�r Gastrik lavaj ve aktif k�m�r Semptomatik ve destekleyici tedavi

58. BALIK ZEHIRLENMESI Genellikle Scombridae ailesinden ton ve uskumru baliklarinin yenmesiyle olusur Zehirlenmeye neden olan baligin kokusu ve g�r�n�s� normal olabilir Ayrica akut toksisite hafif eksimsi veya aci tadi olan balik yenmesinden sonra ortaya �ikar

59. KLINIK BULGULAR Semptomlar genellikle ilk 30-60 dk i�erisinde ortaya �ikar Klinik bulgulara neden olan baliktaki serbest histidindir Histamin benzeri semptomlar �n plandadir Flushing, �rtiker, zonklayici tipte basagrisi Bulanti, kusma, basd�nmesi Bronkospazm, hipotansiyon

60. LABORATUVAR Rutin laboratuvar testlerinin tanida �nemi yoktur Kan histamin seviyesi y�kselebilmekle birlikte klinik olarak faydali degildir

61. TOKSISITE SINIRI Zehirlenmeye neden olan 100 gr baliktaki 100 mg histamin miktaridir Histamin miktarlarina g�re ortaya �ikan semptomlar su sekildedir: 8-40 mg?Hafif semptomlar 40 mg ve �zeri?Orta derecede semptomlar 100 mg ve �zeri?Ciddi semptomlar

62. TEDAVI Genellikle 3-36 sa sonra spontan iyilesme g�r�l�r Antihistaminik uygulamasina �ok �abuk cevap verilmektedir Difenhidramin: Eriskin: 25-100 mg/doz iv.Max:400mg/g�n �ocuk: 1.25mg/kg/doz iv.Max:300mg/g�n H2 blok�rler, semptomatik ve destekleyici tedavi

63. ISPANAK ZEHIRLENMESI Ispanak yenmesine bagli olarak nitrit zehirlenmeleri g�r�lebilir Zehirlenme ispanak y�ksek d�zeyde nitrat i�erdigi takdirde gelisir Nitrit zehirlenmesi ispanaktaki nitratin agiz boslugu ve mide i�inde bakteriler tarafindan nitritlere d�n�s�m� ile ger�eklesir Genellikle ispanak pisirildikten sonra 1-2 g�n bekletilerek yendigi durumlarda g�r�lmektedir

64. KLINIK BULGULAR Semptomlar ilk birka� saat i�inde g�r�l�r Infantlar en duyarli yas grubunu olusturur Bulanti, kusma, basagrisi Siyanoz, tasikardi, hipotansiyon, takipne Methemoglobinemi nedeniyle bilin� kaybi, konv�lzyon, disritmiler, sok gelisebilmektedir

65. LABORATUVAR Plazma nitrat seviyelerinin �l��lmesi klinik olarak faydali degildir Dispne, siyanoz gibi solunum sistemiyle ilgili semptomlarda methemoglobin konsantrasyonu ve arteriyel kan gazlari �l��lmelidir Iskemiye ait bulgularin varliginda ECG ve kardiyak mon�tarizasyon yapilmalidir

66. TOKSISITE SINIRI Minimal toksik doz olduk�a degiskendir Toksisitenin ciddiyeti klinik bulgularla degerlendirilir Infantlara verilecek ispanak enfazla 300mg/kg nitrat i�ermelidir

67. TEDAVI Temel prensip hipotansiyon, konv�lzyon ve methemoglobinin d�zeltilmesidir Kusturma ve aktif k�m�r Semptomatik ve destekleyici tedavi Exchange transf�zyon Hiperbarik O2

68. SOLANIN ZEHIRLENMESI Solanin bir glikoalkoloid kombinasyonudur Bu kombinasyon; bir alkamin aglikon (solanidin), galaktoz ve glikoz sekerlerine baglanmis bir glikozid ve bir ramnozdan meydana gelmektedir Solanaceae bitki ailesinden patates, domates patlican�da bulunur Ilgili alkoloidleri solanocapsine (Jeruselam kirazi), chaconine (yesil patates) dir

69. KLINIK BULGULAR Semptomlar ilk 2-24 sa i�erisinde g�r�lmektedir Bulanti, kusma, abdominal agri, diyare, salivasyon Basagrisi, uykuya egilim, parestezi ve koma Hipotansiyon, bradikardi, dispne, takipne

70. LABORATUVAR Solanin zehirlenmesinde takip edilecek spesifik bir laboratuvar parametresi yoktur Fakat bazi laboratuvarlarda high-performance likid kromotografi ile kan �rneklerinde solanin identifikasyonu yapilabilmektedir

71. TOKSISITE SINIRI Genellikle Minumum lethal doz bilinmemektedir Alkoloid i�erigi arttik�a aci ve sert bir tat duyusu olur Patatesin glikoalkoloid i�erigi yesilimsi renge d�n�smesi esnasinda y�kselir Soyulmus ve kaynatilmis bir patatesde alkoloid seviyesi 200-400mg ulastiginda acimsi bir tat duyusu hissedilir

72. TEDAVI Genellikle ilk 24 saatte spontan iyilesme g�zlenir Gastrik lavaj ve aktif k�m�r Rehidratasyon Antikolinerjik bulgular varsa fizostigmin Ciddi bradikardide atropin

73. K�LT�R MANTARI K�lt�r mantarinin uygun sartlarda muhafaza edilmemesi sonucu ortaya �ikan klinik tabloya ptomaine intoksikasyonu adi verilir Bunun sonucu stafilokoksik besin zehirlenme tablosu meydana gelir Semptomlar genellikle ilk 1-6 sa i�inde ortaya �ikar Siddetli bulanti, kusma, abdominal agri ve diyare g�r�lmektedir

74. TANI VE TEDAVI Tanida; mantar, diski,ve kusma materyallerinin k�lt�r� yapilabilirsede hastalar ilk 24 sa i�erisinde spontan iyilestiginden rutin olarak gerek yoktur Tedavide; rehidratasyon �nemlidir. Bunun yanisira antiemetikler ve antidiyareyikler verilebilir