Σχεδιασμός και Τεχνολογία , Ν A Π * ΕΝΕΡΓΕΙΑ*

1. «Το θέμα της Ενέργειας στο νέο αναλυτικό πρόγραμμα Σ&Τ Δημοτικής εκπαίδευσης και εφαρμογές στη διδασκαλία» Σχεδιασμός και Τεχνολογία , ΝAΠ * ΕΝΕΡΓΕΙΑ* Οκτώβριος 2012 Πετράκη Ειρήνη Μάντολε Ειρήνη Σύμβουλοι Σχεδιασμού καιΤεχνολογίας Δημοτικής Εκπαίδευσης – Υποστηρικτές ΝΑΠ

2. ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ • Γενικός σκοπός του μαθήματος είναι η παροχή δυνατότητας εμπλοκής των μαθητών/τριών σε μια δημιουργική και καινοτόμο διαδικασία μέσα από την οποία θα αποκτήσουν τις απαραίτητες γνώσεις, δεξιότητες και στάσεις, για να σχεδιάσουν και να αναπτύξουν διάφορα προϊόντα, συστήματα και περιβάλλοντα, για να ικανοποιήσουν διάφορες ανάγκες και να επιλύσουν διάφορα προβλήματα του ανθρώπινου περιβάλλοντος (κοινωνικό, φυσικό, τεχνητό και δομημένο). • Το μάθημα Σχεδιασμός και Τεχνολογία παρέχει ακόμα στους μαθητές δυνατότητες ανάπτυξης ικανοτήτων και δεξιοτήτων για αυτοδύναμη δημιουργική δράση, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας του 21ου αιώνα. Το Πρόγραμμα Σπουδών είναι οργανωμένο σε επτά (7) περιοχές περιεχομένου • Δομές • Μηχανισμοί • Ενέργεια • Τεχνολογία Υλικών • Ηλεκτρονικά και Τεχνολογία Ελέγχου • Ηλεκτρισμός • Σχεδιασμός (Design) Σχεδιασμός και Τεχνολογία, Νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα : ΕΝΕΡΓΕΙΑ

3. ΝΕΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΟΔΗΓΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Σχεδιασμός και Τεχνολογία, Νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα : ΕΝΕΡΓΕΙΑ

4. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΟΔΗΓΟΥ Α΄ - Δ΄ • Δείκτες Επιτυχίας Ενοτήτων Ν.Α.Π. Σχεδιασμού και Τεχνολογίας (Δομές, Μηχανισμοί , Ενέργεια ,Τεχνολογία Υλικών, Ηλεκτρονικά και Τεχνολογία Ελέγχου, Ηλεκτρισμός ,Σχεδιασμός) • Εμβόλιμες δραστηριότητες σχεδιασμού και τεχνολογίας ενταγμένα στις ενότητες των φυσικών επιστημών π.χ.Α’ Τάξη • Ζωντανοί Οργανισμοί • Φυσικό Περιβάλλον • To Σώμα και η Υγεία μας • Ενέργεια • Ύλη • Ουρανός και Γη .

5. ΟΔΗΓΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Ε΄-ΣΤ’ ΤΑΞΕΩΝ • 1. Φιλοσοφία • 2. Σκοπός • 3. Βασικοί Άξονες του Αναλυτικού Προγράμματος Σχεδιασμού και Τεχνολογίας • 4. Γενικές Δεξιότητες • 5. Ικανότητες Κλειδιά • 6. Μεθοδολογία • 7. Ενότητες Σχεδιασμού και Τεχνολογίας • - Δομές • - Μηχανισμοί • - Ενέργεια • - Τεχνολογία Υλικών • - Ηλεκτρονικά και Τεχνολογία Ελέγχου • - Ηλεκτρισμός • - Σχεδιασμός • 8. Πηγές - Διδακτικά Μέσα και Υλικά Αξιολόγηση • 9. Βιβλιογραφία

6. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ «EΝΕΡΓΕΙΑ» Σχεδιασμός και Τεχνολογία, Νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα : ΕΝΕΡΓΕΙΑ

7. Ειδικότερα: • Στόχος 1: • Να αναγνωρίζουν τη σημασία της ενεργειακής συνείδησης, μέσω εξοικονόμησης ενέργειας και χρήσης ΑΠΕ. • Δείκτες Επιτυχίας Κλίμακας 1 • Να διαμορφώσουν στάσεις και συμπεριφορές θετικές απέναντι στη χρήση και • εξοικονόμηση ενέργειας σε ατομικό επίπεδο, μέσα από παραδείγματα της • καθημερινής τους ζωής. • Δείκτες Επιτυχίας Κλίμακας 2 • Να διαμορφώσουν στάσεις και συμπεριφορές θετικές απέναντι στη χρήση και • εξοικονόμηση ενέργειας σε ατομικό, εθνικό αλλά και σε διεθνές επίπεδο, μέσα • από παραδείγματα της καθημερινής τους ζωής. • Να εισηγούνται τρόπους εξοικονόμησης ενέργειας στο σπίτι, στο σχολείο, στην • κοινότητα, κ.λπ.. • Να επεξηγούν την έννοια του όρου “περιβάλλον” (τεχνητό, φυσικό και ανθρώπινο) • και να παρουσιάζουν τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν στο περιβάλλον από • την ορθολογική διαχείριση της ενέργειας και να παρουσιάζουν διάφορους • ενεργειακούς υπολογισμούς που να το αποδεικνύουν. • Να επεξηγούν την αναγκαιότητα διαφόρων ΑΠΕ και μη. Σχεδιασμός και Τεχνολογία, Νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα : ΕΝΕΡΓΕΙΑ

8. Στόχος 2: • Να αναφέρουν και εφαρμόζουν σε πρακτικές κατασκευές διάφορες ΑΠΕ και μη. • Δείκτες Επιτυχίας Κλίμακας 2 • Να εξηγούν με απλά λόγια, τη μορφή ενέργειας που χρειάζεται να λειτουργήσει • και τη μορφή ενέργειας που προσφέρει κατά τη λειτουργία της μια συσκευή. • Να σχεδιάζουν και να κατασκευάζουν κατασκευές με τη χρήση ΑΠΕ για βελτίωση • του φυσικού και τεχνητού περιβάλλοντος. • Στόχος 3: • Να αναφέρουν περιβαλλοντικά προβλήματα και προτείνουν τρόπουςάμβλυνσής τους. • Δείκτες Επιτυχίας Κλίμακας 2 • Να παρουσιάζουν μέσα από παραδείγματα τις επιπτώσεις στο περιβάλλοναπό • την αλόγιστη χρήση ενέργειας, όπως είναι το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η • ατμοσφαιρική ρύπανση, η καταστροφή του στρώματος του Όζοντος και η • ανεξέλεγκτη αποψίλωση των δασών. Σχεδιασμός και Τεχνολογία, Νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα : ΕΝΕΡΓΕΙΑ

9. ΟΔΗΓΟΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΓΙΑ ΕΝΟΤΗΤΑ «ΕΝΕΡΓΕΙΑ»

10. «οικολογικά» ... οχήματα! ΕΝΟΤΗΤΕΣ Ν.Α.Π. ΔΟΜΕΣ (πλαίσια) ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ (άξονες και τροχοί) ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΤΑΞΗ Ε΄ Σχεδιασμός και Τεχνολογία, Νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα : ΕΝΕΡΓΕΙΑ

11. 1. ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Πλαίσιο - Περιεχόμενο • ΣΧΟΛΕΙΟ: Δημοτικό Σχολείο Αρχαγγέλου • ΜΑΘΗΜΑ: Σχεδιασμός και Τεχνολογία • ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ: Ειρήνη Πετράκη • ΘΕΜΑ: ΕΝΕΡΓΕΙΑ - «Οικολογικά... Οχήματα» (6Χ80’) • ΗΛΙΚΙΑ ΠΑΙΔΙΩΝ: 10 -11 (Ε΄ τάξη) • ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΑΘΗΤΩΝ: 22(10-12 σε κάθε ομάδα ΣΧΤ / οικιακή οικονομία) • ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2011-12 • ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ: Η εργασία αφορά στην «ενέργεια»και στην «ενεργειακή συνείδηση» μέσα από την εφαρμογή εναλλακτικών μορφών ενέργειας σε αυτοσχέδια «οικολογικά οχήματα» και την επικοινωνία πληροφοριών και μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας (τρίπτυχα, αφίσες, σχέδια , ταινίες).

12. 2. ΕΦΑΡΜΟΓΗ: Στόχοι - Διδακτική μεθοδολογία ΝΑΠ Υπό έμφαση στόχοι σχολείου

13. Στόχοι ενότητας σύμφωνα με το ΝΑΠ ΣΧ.Τ • Επαρκές και συνεκτικό σώμα γνώσεων (ΝΑΠ ΣΧ.Τ, Ενότητα: Ενέργεια, κλίμακα 2) • Να αναφέρουν ανανεώσιμες και μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και να τις συγκρίνουν (πλεονεκτήματα- μειονεκτήματα). • Να αναφέρουν παραδείγματα μετατροπών ενέργειας καθώς και εφαρμογές τους στην καθημερινή ζωή. • Να εφαρμόζουν μια ή περισσότερες λύσεις με μετατροπή ενέργειας στο όχημά τους (αιολική σε κινητική, δυναμική ή/και ελαστική σε κινητική). • Να χρησιμοποιούν το σωστό λεξιλόγιο (ενέργεια, μορφές ενέργειας, πηγές ενέργειας, καύσιμα, ανανεώσιμες-μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μετατροπές ενέργειας , οικολογικό όχημα, κ.α.). • Να αποκτήσουν θετική στάση για την προστασία του περιβάλλοντος και τη χρήση οικολογικών, ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την αειφόρο ανάπτυξη. • Δεξιότητες – κλειδιά: • Δεξιότητες Διαχείρισης Πληροφοριών • Δεξιότητες Επίλυσης Προβλήματος • Δεξιότητες Διαχείρισης Έργων • Κοινωνικές και Διαπροσωπικές Δεξιότητες • Στάσεις και συμπεριφορές (επικοινωνία, εργασία σε ομάδες, σεβασμός, συνεργασία κ.α.) • Εφαρμογή τους σε • Άλλα μαθήματα του ΑΠ • Στην καθημερινή ζωή • Σχεδιασμός • Κατασκευή • Επικοινωνία Μέσα και έξω από σχολείο

14. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ (design process)

15. ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ • ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΥΛΙΚΩΝ • Επιλογή κατάλληλων υλικών με βάση τα χαρακτηριστικά τους και το σκοπό χρήσης τους • Ξύλο • Πλαστικό κόριφλουτ • Χαρτί • Μπαλόνια, λαστιχάκια • ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΥΛΙΚΩΝ • Επιλογή κατάλληλων υλικών με βάση τα χαρακτηριστικά τους και το σκοπό χρήσης τους • Ξύλο • Πλαστικό κόριφλουτ • Χαρτί • Μπαλόνια, λαστιχάκια • ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ • Σημασία σχεδιασμού • Σχέδια στο χαρτίκαι στον ΗΥ • Αξιοποίηση ΤΠΕ (internet, paint, publisher, photostory3, kidspiration, wordle, kart2uch, «Αλλαγή στο κλίμα» …) • Επικοινωνία λύσεων , αποτελεσμάτων • ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ • Σημασία σχεδιασμού • Σχέδια στο χαρτίκαι στον ΗΥ • Αξιοποίηση ΤΠΕ (internet, paint, publisher, photostory3, kidspiration, wordle, kart2uch, «Αλλαγή στο κλίμα» …) • Επικοινωνία λύσεων , αποτελεσμάτων ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑ • ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ • Άξονες • Τροχοί • Αρχαία τεχνολογία με ΑΠΕ (νερόμυλοι, τόξα, ...) • ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ • Άξονες • Τροχοί • Αρχαία τεχνολογία με ΑΠΕ (νερόμυλοι, τόξα, ...) • Ελληνικά • Προφορικός λόγος (επικοινωνία, περιγραφές) • Γραπτός λόγος (τρίπτυχα,κόμικς) • Σύνδεση με ενότητα «ο φίλος μας ο άνεμος» Γεωγραφία • ΑΕΠ σε • άλλες χώρες • χάρτης Κύπρου : • μέρη με • αιολικά πάρκα) ΔΟΜΕΣ Πλαίσια Ιστορία • πρώτες μηχανές • με ΑΕΠ ΔΟΜΕΣ Ξύλινο πλαίσιο • ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ • Εναλλακτικοί τρόποι παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας • Μετατροπές ενέργειας • ΕΝΕΡΓΕΙΑ • Πηγές • Μετατροπές • Ενεργειακή συνείδηση • Τέχνη • Αφίσες, • διαφημίσεις • ΠΕΡ/ΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: • ΑΠΕ • Ενεργειακή συνείδηση • Αειφόρος ανάπτυξη • Επιστήμη: • Ηλεκτρισμός • Τριβή

16. ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ…

17. ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ 1: ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΚΑΙ ΕΝΝΟΙΕΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ 2: ΠΗΓΕΣ ΕΡΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΜΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

18. ΠΡΟΒΛΗΜΑ: Στην τάξη μας θα φτιάξουμε «οικολογικά οχήματα»! Πώς νομίζετε ότι θα μπορούσε να λειτουργήσει ένα οικολογικό όχημα που να μη βλάπτει το περιβάλλον; Μπορείτε να σχεδιάσετε και να κατασκευάσετε ένα δικό σας όχημαπου να μην υπερβαίνει τα 25x15cm και να αξιοποιεί εναλλακτικές μορφές ενέργειας, για να κινηθεί αυτόνομα για απόσταση τουλάχιστον 5m;

19. ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ 3: «ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ» ΟΧΗΜΑΤΑ Δείτε κι αυτά ... Ώρα για δημιουργία!

20. ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ 4: ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ - ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΣ Το πρόβλημα γίνεται συγκεκριμένο ... Ποια μορφή ενέργειας θα μπορούσα να αξιοποιήσω για να κινήσω το όχημά μου; Πώς; Η ................μετατρέπεται σε .............................του αυτοκινήτου. • Μέσα από τα δεδομένα του προβλήματος και τη διερεύνηση προκύπτουν τα εξής παραδείγματα προδιαγραφών: • Να έχει στερεή βάση. • - Να είναι ελαφρύ και να κινείται εύκολα. • Να μετατρέπει την αιολική, τη δυναμική ή την ηλιακή • ενέργεια σε κινητική ενέργεια. • Να είναι πρωτότυπο και δημιουργικό. • ............... ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ:

21. Πειραματιζόμαστε με καθημερινά υλικά και αντικείμενα, κατασκευές άλλων παιδιών, ... Ηλεκτρική ενέργεια Ηχητική ενέργεια κινητική ενέργεια θερμική ενέργεια

22. Αλληλεπίδραση με το λογισμικό Focus on «Αλλαγή στο κλίμα» (βίντεο με αξιοποίηση εναλλακτικών μορφών ενέργειας σε χώρες της Ευρώπης, προσομοιώσεις, Φύλλα εργασίας παράλληλα με χρήση διαδραστικών ασκήσεων ...)

23. Επέκταση ... επισκέψεις

24. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: 1. Σχεδιάζουμε …σκίτσα 2. Σχεδιάζουμε όψεις 3. Σχεδιάζουμε … με κλίμακα 4. Προγραμματισμός εργασίας ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: Θα μοιάζει… πανί ΚΛΙΜΑΚΑ: ……………………………………………………. ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ: ………………………………………………….

25. ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ – ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ - ΤΕΧΝΙΚΕΣ

26. ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ

27. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ:

28. Αναρωτήθηκαν Προβληματίστηκαν Διερεύνησαν Πειραματιστήκαν Δημιούργησαν Έμαθαν Εφάρμοσαν Εξήγησαν Επικοινώνησαν …

29. Πρόβλημα προδιαγραφές Δοκιμή Αξιολόγηση Βελτιώσεις Διερεύνηση Ιδέες – σχέδια Σχεδιασμός καλύτερης ιδέας Κατασκευή Τεχνικές ΣΧ.Τ. … ΣΤΑ ΝΕΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΝΤΑΞΗ ΤΠΕ ΛΥΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ Επίτευξη στόχων ΕΝΤΑΞΗ ΤΠΕ Σχεδιασμός και Τεχνολογία, Νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα : ΕΝΕΡΓΕΙΑ

30. ΆΛΛΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΜΕ ΗΛΙΑΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ… Μέσα από την όλη διαδικασία οι μαθητές και ανάλογα με το πρόβλημα που έχουν μπροστά τους , δουλεύουν ατομικά ή ομαδικά και βρίσκουν λύσεις. Σχεδιασμός και Τεχνολογία, Νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα : ΕΝΕΡΓΕΙΑ

31. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ Ικανότητες Κλειδιά ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Σχεδιασμός και Τεχνολογία, Νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα : ΕΝΕΡΓΕΙΑ

32. ΤΡΟΠΟΙ ΕΝΤΑΞΗΣ ΤΟΥ ENGINO ΣΤΗΝ ΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ • D.I.Y.(εκτέλεση οδηγιών για συναρμολόγηση κατασκευής). • Δίνει τη δυνατότητα συνεργασίας για ομαδική εργασία. • Παρέχει μια πολύ καλή ευκαιρία για πειραματισμό με τους διάφορους μηχανισμούς (τροχαλίες- μοχλοί) στο στάδιο της διερεύνησης. • Μπορεί να αξιοποιηθεί ακόμη και σε άλλες θεματικές ενότητες του αναλυτικού όπως την ενότητα για την ενέργεια τον ηλεκτρισμό και τις δομές. • Βοηθά στο σχεδιασμό μιας προτεινόμενης κατασκευής. • Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στο θέμα της αξιολόγησης.

33. Σχεδιασμός και Τεχνολογία, Νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα : ΕΝΕΡΓΕΙΑ

35. ΘΕΛΟΥΜΕ ΜΑΘΗΤΕΣ ΠΟΥ …. είναι ευέλικτοι έχουν περιβαλλοντική συνείδηση σκέπτονται Να είναι καινοτόμοι είναι σκεπτόμενοι καταναλωτές ερευνούν δημιουργούν συνεργάζονται Σχεδιασμός και Τεχνολογία, Νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα : ΕΝΕΡΓΕΙΑ

36. Μαθαίνουμε . . .10%αυτών που διαβάζουμε20% αυτών που ακούμε30% αυτών που βλέπουμε50% αυτών που βλέπουμε και ακούμε70% αυτών που συζητούμε80% αυτών που βιώνουμε95% αυτών που διδάσκουμε στους άλλους” WilliamGlasser, 1925 -, Αμερικανός ψυχοθεραπευτής Είδα τον άγγελο μέσα στο μάρμαρο και το σμίλεψα μέχρι που τον απελευθέρωσα. Μιχαήλ Άγγελος, 1475-1564, Ιταλός γλύπτης & ζωγράφος Χωρίς την τεχνική, η έμπνευση είναι ένα απλό καλάμι που το δέρνει ο άνεμος. Johannes Brahms, 1833-1897, Γερμανός συνθέτης Όπως το έδαφος, όσο και αν είναι γόνιμο, αδυνατεί να παράγει κάτι δίχως καλλιέργεια, έτσι και ο νους του ανθρώπου: δίχως την εκπαίδευση αδυνατεί να δώσει τους αναμενόμενους καρπούς. Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός Δημιουργία: ο καλύτερος τρόπος να απολαμβάνεις τη ζωή. Εμμάνουελ Καντ, 1724-1804, Γερμανός φιλόσοφος Σχεδιασμός και Τεχνολογία, Νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα : ΕΝΕΡΓΕΙΑ